Þjóðviljinn - 19.10.1967, Blaðsíða 4

1
4 SlÐA — í>JÖ ÐVEJINN — Fiuvmtuiiasur 19. októbar 1967.
Otgefandi:
Ritstjórar:
Samelningarflokkur alþýðu — Sósíalistaflokk-
urinn.
Ivar H. Jónsson, (áb.), Magnús Kjartansson,
Sigurður Guðnrundsson.
Fréttaritsítjóri: Sigurður V. Friðþjófsson.
Auglýsingastj.: Sigurður T. Sigurðsson.
Framkvstj.: Eiður Bergmann.
Ritstjóm, afgreiðsia, auglýsingar. prentsmiðja Skólavörðustig 19.
Sími 17500 (5 linur) — A&kriftarverð kr- 105.00 á mánuði. —
Lausasöluverð krónur 7.00.
U fjögurþúsundasta sýningin
§ yr K QM M & ® S B ® • B M
Er það rétt?
jgr það rétt hermt að álögur ríkisstjórnarinnar
hafi verið lagðar fyrir miðstjóm Alþýðuflokks-
ins og samþykktar þar einróma? Eða var það ef
til vill eitthvað allt annað og almennara sem mið-
stjóm Alþýðuflokksins samþykkti? Þessar spum-
ingar hljóta að vakna þegar í ljós kemur að for-
ustumenn Alþýðuflokksins í verklýðshreyfingunni
lýsa yfir fullri andstöðu við álögur ríkisstjórnar-
innar á brýnustu lífsnauðsynjar almennings. Jón
Sigurðsson., sem sæti á bæði í miðstjórn Alþýðu-
flokksins og framkvæmdastjórn, hefur staðið að
mjög eindregnum mótmælum bæði í stjórn Al-
þýðusambands íslands og á sjómannaráðstefnu, og
í viðtali við Þjóðviljann í gær kemst hann svo að
'orði: „Mér finnst hinsvegar þessar álögur koma
þungt niður á tekjulægstu launþegana í landinu,
— ekki sízt hjá barnmörgum fjölskyldum á slíku
framfæri, fyrir utan hvernig slíkar álögur leggj-
ast á gamalmenni með ellistyrkinn, sjúklinga eða
örorkufólk. Ég hef ætíð verið á móti nefsköttum
í þessu formi, þar sem ekki er tekið tillit til að-
stæðna, og mér finnst verklýðshreyfingin ékki
geta samþykkt fyrir sitt leyti slíkar álögur. Slík
hefur líka ætíð verið afstaða Alþýðuflokksins á
liðnum árum.“ Jón bar síðan fram þá kröfu að
ríkisstjómin settist að samningaborði með ASÍ og
BSRB og endurskoðaði álögumar frá grunni.
Jjjóðviljinn átti einnig i gær viðtal við annan
kunnan forustumann Alþýðuflokksins í verk-
lýðshreyfingunni, Skúla Þórðarson, formann
Verklýðsfélags Akraness. Skúli sagði: „Þessar á-
lögur koma óréttlátlega niður. Lægst launaða fólk-
ið í landinu ber þyngstu byrðamar, ekki sízt
bamafólk, svo að maður tali ekki um gamalmenni
sjúklinga og örorkufólk, eins og alltaf fylgir svona
nefsköttum. Ríflega helmingurinn af þessum'á-
lögum er verðhækkanir á brýnustu nauðsynjum
eins og mjólk, kjöti, kartöflum, smjöri og smjör-
líki. Þá fengum við hér á Akranesi í sumar 25%
hækkun á rafmagni. Þá hefur olían hækkað
líka ... Verklýðsfélögin hafa sýnt mikinn þegn-
skap í sambandi við júnísamkomulagið og mörg
þeirra hafa beðið heilt ár með lausa samninga.
Það var mikið tillitsleysi við verklýðshreyfinguna
að hafa hana ekki með í ráðum þegar gengið var
frá þessum álögum. Við áttum annað skilið...
Hvert hefur gróðinn af síldinni farið? Samfellt
góðæri hefur verið undanfarin ár. Enginn vafi er
á því að breiðari bök finnast 'hér á landi til þess
að bera þessar álögur heldur en bamafplk og fólk-
ið er framfleytir sér á lægstu tekjunum í þjóð-
félaginu." Og einnig Skúli ber fram þá kröfu að
ríkisstjórnin setjist að samningaborði með verk-
lýðssamtökunum til þess að endurskoða álögumar.
J>jóðviljinn endurtekur þá fyrirspurn sína hvort
álögurnar hafi nokkum tíma verið samþykkt-
ar í miðstjóm Alþýðuflokksins. Og ástæða er til
að spyrja Gylfa Þ. Gíslason hvort hann vilji enn
halda því fram að þessar árásir á lífskjör almenn-
ings hafi tryggt Alþýðuflokknuim meiri samheldni
en hann hafi be^kt í aldarfjórðung. — m.
I
Þjóðleikhúsinu er í kvöld
í kvöld, fimmtudaginn 19.
október, verður 4000. leiksýn-
ingin í Þjóðleikhúsinu, en nú
eru liðin 17 ár frá því áð
Þjóðleikhúsið tók til starfa. Á
þessum 17 árum hafa um það
bil 1.550.000 áhorfendur lagt
leið sína í Þjóðleikhúsið og séð
þar hin ýmsu og margbreytilegu
verkefni leikhússins, leikrit,
söngleiki, óperur og balletta.
Þjóðíeikhúsið hefur á þess-
um árum tekið til meðferðar
206 verkefni. Á þessum tíma
hafa verið frumflutt 24 ný
leikrit eftir íslenzka höfunda,
en auk þess hafa einnig verið
sýnd þar flest hinna eldri og
þekktari íslenzku leikrita, eins
og t.d. Skugga-Sveinn, Piltur
og stúlka, Maður og kona og
fleiri og sum þettara leikrita
hafa verið tekin tvisvar til
sýningar á sviði Þjóðleikhúss-
ins.
Það er einmitt íslenzkt leik-
rit, sem hlotið hefur mesta að-
sókn hjá Þjóðleikhúsinu, en
það er fslandsklukkan, sem
sýnd var 83 sinnum og sáu <
verkið um 50 þúsund áhorf-
endur, en æfingar eru nú að
hefjast aftur á þessu vinsæla
verki og verður leikurinn
frumsýndur í janúarmánuði
n.k. — Söngleikurinn, My Fair
Lady, var sýndur 68 sinnum á
rúmum 3 mánuðum og sáu 45
þúsund leikhúsgestir það verk-
efni.
20 erleridir leikstjórar hafa
starfað hjá leikhúsinu á 6.1.
17 árum og hafa sumir þeirra
sett á svið mörg verkefni t.d.
Sýningargestir í Þjóðleikhúsinu frá upphafi til þessa dags eru nú orðnir riisklega ein og hálf milj-
ón a5 tölu.
hefur einn stjórnað 7 sýning-
um hjá Þjóðleikhúsinu. — 22
gestaleikflokkar hafa sýnt á
sviði Þjóðleikhússins og hafa
þessir leikflokkar verið frá 15
löndum.
Nú eru að hefjast aftur sýn-
ingar á söngleiknum „Horna-
kórall“ og verður einmitt
fyrsta sýningin á þessu leikári
á þeim leik í kvöld og um leið
4000. sýningin á leiksviði Þjóð-
leikhússins. Það er vel viðeig-
andi að sýna að þessu sinni
nýtt íslenzkt leikrit, eftir þrjá
unga og 'efnilega höfunda, en
þeir eru: Oddur Björnsson,
Leifur Þórarinsson og Kristján
Ámason. Leikurinn var frum-
sýndur s.l. vor og fékk mjög
lofsamlega dóma hjá öllum
gagnrýnendum. Verkið er mjög
nýstárlegt og tónlistin að-
gengileg. Leikstjóri er Bene-
dikt Árnason, en aðalleikendur
eru: Róbert Amfinnsson, Þóra
Friðriksdóttir, Sigriður Þor-
valdsdóttir og Erlingur Gísla-
son. Um 2ft leikarar koma fram
í þessari sýningu. Hlutverka-
skipan er óbreytt frá því í vor
að öðru leyti en því, áð Guð-
mundur Jónsson leikur nú
hlutverk það; sem Jón Sigur-
björnsson lék áður í „Horngr
kóral“.
GUÐAD ÁGLUGGA
Yfirlit þess helzta
á sjónvarpsskerminum
í síðustu viku
m
*
*
1
Stundin bkkar: Þetta var
dógóéur bamatími. En með
fullri virðingu fyrir tónlist-
inni, sem þama var fHutt,
fjósakonunum og Saltkrák-
unni, fannst mér krummaung-
inn í Laugarási langskemmti-
legastur.
Villtur er sá er væntir: Vel
gerð mynd, djúp og raunsæ,
vel leikin og þýdd. Annars
naut ég ekki þessarar mynd-
ar sem skyldi vegna ofhraðr-
ar sýningar. Vil ég mælast
til þess að sjónvarpið sýni
löngu myndirnar ögn hægar.
Krakkar léku saman: Þetta
var vægast sagt Hélegur
skemmtiþáttur. Söngvarar svo
hjáróma, að raun var að.
Kynnirinn líkt og með kart-
öflu upp í sér, sifellt að reka
í vörðurnar, eins og hann
væri að grafa eftir einhverju
smellnu í hugskot sitt, sem
aldrei kom. Því í ósköpunum
er verið að kynna íslenzka
texta áður en þeir em leikn-
ir, sem hvert sex ára barn
kann, hvað þá fullorðið fólk?
Skáldatími: Mikið var að
kusa bar. Ég var farinn að
óttast að sjónvárpið ætiaði að
bera bókmenntir vorar fyrir
borð, svo langt var liðið síð-
an það kynnti þá Kiljan,
Hagalín og Tómas. Kristmann
Guðmundsson, skáld, las þama
skáldsögu af lausum blöðum.
'Skemimtilegra hefði verið að
hann hefði lesið af bók úr
sínum eldri venkum. Áður
en hann hóf upplesturinn sló
hann þann vamagla, að eng-
inn skyldi ætla að hér væri
að neinum vegið, heldur væri
hér um hugarfóstur eitt að
ræða.
Ég er þá orðdnn glám-
skyggn, ef einhver mátti ekki
gæta sfn, svo ómyrk var þessi
smásaga, þó ég geti ekki ver-
ið að hræsna um listrænt gildi
hennar. En hún var þörf hug-
vekja ’ nú á þessum síðustu og
verstu tímum. Ekki trúi ég
að Kristmann Guðmundsson
hafi ekki átt betri smásögu í
pokahorninu.
Myndin af fuglalífi Ástral-
íu var alveg skínandi, og þökk
sé þeim er sýndu.
hafði
Stravinsky
Nýjasta tækni og vísindi:
Stórfróðlegur þáttur. Þarna
var manni sýnt inn ífurðu-
veröld mannslíkamans, innsta
kjarna allls lífs. Sjónvarpið
mætti gjama sýna fleiri slík-
ar myndir. Gaman væri að
sjá mynd þar sem heilaskurð-
ur væri framkvæmdur.
Frá heimssýningunni í
Montreal: Þetta var snotur
mynd, vel unnin og flutt af
Markúsi Erni Antonssyni. Is-
lenzka stúlkan á upphlutnum
skar sig vel úr fjöldanum og
hefur sjálfsagt verið góð
landkynning, ásamt mörgu
öðru.
Fréttir: Þar fengum við
verðbólgukúluna ennþá einu
sinni í höfuðið. Reyndar hef-
ur hún annað slagið verið að
hnubba óþægilega í okkur
þetta svokallaða verðstöðvun-
artímabill. Núna sfðustu dæg-
ur ha' i stjórnmálapípurnar
verið að bera í okkur viúrnar
að von væri á smá snoppungi.
En að það yrði hrein og bein
árás á launastéttimar
engum órað fyrir.
Vatnsdalsstóðið: Stutt mynd,
en sæmileg. Textinn listrænt
unninn, en ívið hratt fluttur.
1 brennidepli, kvenréttinda-
mál: Þessir þættir, ásamt Á
öndverðum meiði og Blaða-
mannafundum, standa alltaf
fyrir sínu. Þeim er þó gefinn
of skammur timi í sjónvarp-
inu og að lokum erum við
huggaðir með því að ein-
hvemtíma gefist tóm til að
ræða þessi málefni frekar,
sem þó aldrei verður úr. Ég
skora á sjónvarpið, að hafa
framhald á þessum kvenrétt-
indaþætti og öðrum slíkum,
sem ekki fékkst botn í að
viðræðutíma loknum. Ég er
anzi sriieykur um að þó kon-
ur hafi öðlazt launajafnrétti,
skorti margt á önnur réttindi.
Ég hef oft staðið í þrætum
við menn, sem sótt hafa báta
til Austur-Þýzkallands, þar
sem konur vinna í skipa-
smíðastöðvum við niðursetn-
ingu véla og önnur hliðstæð
störf, sem ekki þekkjast hér
á landi.
Þetta er kúgun, hafa þeir
sagt.
Ég vil halda því frajn, að
þarna hafi konan réttindi á
við karlmanninn, enda konur
í Austur-Evrópulöndum með
verkfræði-, vélfræði,- skip-
stjómar- og ótal fleiri rétt-
indi, sem kona hér á landi
lætur sig ekki dreyma um.
Stravínsky: Það er vitað
mál að líf þessa merka manns,
hrærist í tónlist og aftur tón-
list. En einhvemveginn fannst
mér skyggja á, að æviferill
hans skyldi ekki rakinn nán-
ar. Hér var um lítið annað
en upptöku á verkum hans
að raéða, ekki baun um æsku
hans, tónllistarferil, og erhann
Kristmann
þó engu ómerkari en æviferl-
ar annarra frægra manna,
sem kynntir hafa verið á
þessum vettvangi. En umþað
þýðir vísí ekki að sakast við
sjónvarpið.
Jóa Jóns: Þetta er skemmti-
leg mynd og samhljóma hin-
um fyrri um þessa einstæðu
manneskju, _sem ekkert aumt
má sjá, lætur forstjóra sína
núa saman pappírshöndunum
yfir þeirri Xsvífni að ætla sér
að taka að sér útburð, sem
seinna yrði kannski forstjóri
fyrirtækisins.
Glæfraspil: Er ekki hœgt að
fó ofurlítið hugþekkari mynd-
ir en þessa? Þessi var svosem
nógu spennandi, svo ég noti
orðalag fjöldans, og í henni
var dýpt og sálræn átök. En
að hugsa sér svo ungan mann
svo forhertan, að ástin skuii
þar engum úrslitum geta ráð-
ið, eigum við víst ekki svo
gott að skilja í landi, þarsem
slík glæpamennska er ekki til.
Magnús Jóhannsson
frá Hafnarncsi.
i