Þjóðviljinn - 29.11.1967, Qupperneq 2

2 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN — Midvikudagur 29. nbvenúxr WGTU
4
Tveir
Bandaríkjamenn
bera vitni
Hróarskeldu 24. nóvember.
— Eg hélt fyrst, að Víetnaim-
ar vseru huglausir og ónýtir í
stríði. Eftir að hafa barizt við
þá í rúmt ár hef ég skipt um
skoðun. Ég eignaðist góðan vin
í stjómarhemum. Við unnum
saman, og ég átti þátt í, að
hann var hækkaður í tign. Á
kvöldin vorum við vanir að
drekka okkur fulla. Einu sinni
varð hann svo fullur að hann
missti stjórn á tungu sinni og
sagði mér álit sitt á þjóð minni
og lét í ljós reiði sína yfir nær-
veru bandaríska hersins. Seinna
bauð hann mér heim til sín og
kynnti mig fyrir fjöiskyldu
sinni og vinum. Smám saman
gat ég farið að líta á Víetnam
með augum Víetnamanna
sjálfra. Ekkert af þessu fólki
hafði verið í neinum tengslum
við Víetcong svo ég viti.
— Ég var í Víetnam þegar
Johnson háði kosningabaráttu
sína 1964. Hann sagði þjóðinni
ekki sannleikann. Meðan við
vorum að undirbúa okkur und-
ir að auka stórkostlega þátttöku
okkar í stríðinu, sagði hann að
bráðum yrði þetta allt búið og
við gætum farið að flytja her-
inn heim. Hann talaði um inn-
rás Norður-Víetnama í S-Víet-
nam, meðan við sendum her-
deildir inn í Norður-Vfetnam.
Hann talaði um brot á Genfar-
sáttmálanum, en við höfðum
brotið þann sáttmála frá upp-
hafi.
— Það tekur mig sárt. að
standa í þessum sporum. Ég
geri það ekki einungis af mann-
úðarástæðum og vegna þess að
við höfðum beitt víetnömsku
þjóðina rangindum, heldur einn-
ig vegna þess að mér blöskrar,
hvemig mitt eigið ameríska
þjóðfélag spillist og verður æ
hemaðarsinnaðra.
Það er Donald Duncan frá
San Francisco, sem talar. Hann
var atvinnuhermaður, og var
einn af „ráðgjöfum“ Banda-
ríkjanna í S-Víetnam áðirr en
stríðið varð að striði, ef svo
má segja (1960-1964). Hann
kenndi ungum Bandaríkja-
mönnum skæmhemað í skólan-
um fyrir „U.S. Special Fcrces“
eða „Green Berets“ í Fort
Bragg 1 Kalifomíu. Á sínum
tíma var faann einn þeima, sem
upplýstu McNamara, Maxwell
Taylor o.fl. um ástandið í land-
inu. Fyrir það fékk hann sér-
stakt þakkar- og meðmælabréf
frá yfirmanni sínum, og var
beðinn að varðveita það í
skjalasafni sínu sem vitnisburð
um afrek sín og hæfni. Nú hef-
ur það hafnað um sinn í skjala-
safni Russell-dómstólsins, höf-
undi sínum og fleirum trúlega
til stórrar skapraunar. Upplýs-
ingar Duncans og annarra fyrr-
verandi hermanna í Vietnam
eru með því athyglisverðasta
og áreiðanlegasta, sem fram
hefur komið við réttarhöldin,
en frásagnir vitna eru auðvit-
að ævinlega misjafnlega trú-
verðugar, jafnt hér sem annars-
staðar. Duncan var yfirheyrður
í dag í nærri 4 klukkustundir,
og verður yfirheyrður aftur á
morgun.
Hann sagði áhrif bandarisku
leyniþjónustunnar (CIA) á
„Special Forces“ geysimikil.
„Við vorum vanir að tala um
það í spaugi hver væri CTA-
agent í bekknufm." Fyrstu „ráð-
gjafamir" í Víetnam voru CIA
menn með venjuleg vegabréf.
því samkvæmt Genfarsamn-
ingnum máttu Bandaríkin ekki
hafa herstöðvar í S-Víetnam.
CIA skipulagði morðsveitimar
svonefndu, en starf þeirra var
að ryðja úr vegi þeim einstak-
lingum, sem unnu á móti
Bandarfkjamönnum. Þetta var
oft vandaverk og mátti ékki
vinna hvemig sem var, því oft
var um að ræða áhrifaríká
menn og vinsælá, og fólkið í
þorpunum hefði ekki tekið af-
tökum þeirra með þögn og þol-'
inmæði. Venjulega var viðkom-
andi aðvaraður fyrst með korti
með hvítu auga á svörtum
grunni. (Merkið í Guatemalá er
svört hönd). Því var haldið
fram, að Víetcong notaði hlið-
stæðar aðferðir. CIA átti líka
hugmyndina að CIDG-sveitun-
um, sem var komið á fót meðal
fjallabúa. (CIDG = Civilian
Independent Defense Groupsl.
Þessi þjóðflokkur fékk nú i
fyrsta sinn að drepa Víetnama
að vild. Þeir skáru af hægra
eyrað og fengu 1000 pjastra fyr-
ir stykkið. Eyrun voru þrædd
upp í myndarlegar kippur.
Verkefni Special Forces er
skæruhemaður eða gagnskæru-
hemaður. Upphaflega átti að
Bandaríkjamaðurinn Donald Duncan I vitnastúkunni. Við borðið fyrir framan hann situr franski Iðgtræðingurinn Mme- Gisole Ilali
Frá
Russel-réttar-
höldunum.
Eftir Rögnvald
Hannesson
senda þessar sveitir inn í Aust-
ur-Evrópurfkin að baki víglín-
unnar, ef til stríðs kæmi við
Sovétríkin. Ætlað var. að fólk
væri svo þjakað af kommún-
ismanum, að það mundi taka
þessum frelsurum tveim hönd-
um. Sveitir úr „Special Forces“
eru í flestum löndum heims,
jafnvel i V-Evrópu. Eina riki
Rómönsku Ameríku, sem ekki
hefur orðið nærveru þeirra að-
<S>
Fjáreigendur telja borgar-
yfirvðld vanefna samninga
Þjóðviljanum hefur borizt
eftirfarandi samþykkt, sem gerð
var á fundi í Fjáreigendafélagi
Reykjavíkur nýlega:
„Fjölmennur fundur i Fjár-
eigendafélagi Rvikur, haldinn í
Lindarbæ 8. nóvember 1967,
mótmælir harðlega afstöðu
borgaryfirvalda til fjáreigenda í
Reykjavík.
Það virðist vera mikið ósam-
ræmi í aðgerðum borgaryfir-
valda gagnvart fjáreigendum i
Reykjavík.
Með samningi, sem gerður
var við Fjáreigendafélag Rvík-
ur um land í Hólmsheiðá og
undirskrifáður á skrifstofu
borgarlögmanns 29. október
1966 og borgarlögmaður skrif-
aði undir fyrir hönd borgarinn-
ar, átti Reykjavíkurborg meöal
annars að sjá um girðingu um
landið að hluta, setja upp vatns-
dæhi og leggja tíl fé tál franv-
kvæmda á landinu. Fjáreig-
endafélaginu var bannað að
hefja nokkrar byggingafram-
kvæmdir á landinu fyrr en það
hefði verið girt. Ekkert af því,
sem Reykjavikurborg lofáði í
samningi þessum að fram-
kvæma, hefur verið staðið við.
Heyrzt hefur, að heiilbrigðisyf-
irvöldin hafi eittihvað við leigu-
samning þennan að athuga, en
borgaryfirvöldum hefur þó ekki
þótt taka því að tilkynna Fjár-
eigendafélaginu, að þau óskuðu
eftir að rifta samningnum. Aft-
ur á móti hefur JErétzt, að Rvík-
urborg hafi leigt Landsvirkjun
þetta sama lamd, sem þirgða-
geymslu.
Samkvæmt samningi þessum
skyldu fjáreigendur fá land
þetta afhent hinn 1. júlí s.L, og
höfðu flestir búið sig undir að
flytja á hið nýja leiguland
þann dag. HaCðu þeir undirbú-
ið flutninginn bæði með fjár-
framlögum og aðdrætti bygg-
ingarefnis. Borgarráð biður lög-
regluna um að framfylgja á-
kvæðum reglugerðar um bú-
fjárhald gegn f járeigendum mcð
fyllstu hörku. Þeir eru kallaðir
til yfirheyrslu, eða jafnvel sótt-
ir á heimili sín af einkennis-
klæddum lögregluþjónum. Þeim
er hótað því að fé þeirra verði
skorið ef þeir ekki fjarlægi
það sjálfir innan örfárra daga.
Og hvaða menn eru það, sem
svona eru leiknir? Það eru ein-
mitt þeir menn, sem Reykja-
víkurborg hafði lofað að leigia
land til sauðfjárhalds, en það
loforð hefur, eins og að ofan
greinir verið svikið með öllu.
Eina ástæðan fyrir því, að
menn þessir eru með fé sitt,
þar sem þeir eru nú, er van-
efnd Reykjavíkurþargarásamn-
ingwnum."
njótandi, er Mexíkó. í Dómin-
iku voru þær til staðar löngu
áður en innrásin var gerð.
Kennslan í Fort Bragg ein-
kennist af velþekktum, banda-
riskum yfirdrepsskap. Sam-
kvæmt frásögn Duncans, fyrr-
verandi kennara í Fort Bragg,
miðar hún að þvi að umskapa
einstaklinginn, láta hann af-
klæðast persónuleikanum, að-
hyllast nýja lífsskoðun, leggja
annan mælikvarða á verðmæti
og fá hann til að gera hluti,
sem áður voru gagnstæðir sið-
ferðisvitund hans. (Þetta mun
í daglegu tali nefnt heilaþvott-
ur). Stöðugt er talað um að-
ferðir óvinarins, kommúnistar
pyndi með rafmagni, dýfi föng-
um niður í vatn, einangri, setji
blikkfötur yfir hausinn oglemji
í, állan tímann látið skína 1 að
svona eigi Green Berets að fara
að. Nemandi, spurði einu sinni
af hverju ekki væri sagt hreint
út, að svona ætti hann að gera
þegar til kæmi og fékk svarið:
,,Það getum við ekki sagt, það
mundu allar mömmumar í Am-
eríku ekki taka í mál.“ Svo var
hlegið.
Það er regla hjá Special
Forces, að láta þann sem pynd-
ir, vera af sama þjóðerni .>g
fanginn. Þetta er gert til að
valda ekki kynþáttahatri að ó-
þörfu. Duncan lýsti pyndingu
sem hann hafði séð. Fangmn
var fótbrotinn og vildi ekki
tala. Hermaður sparkaði í
brotna fótinn bangað til bein-
in stóðu út úr holdinu. Þá var
tekin fram hnífur, og fanginn
rispaður hér og þar. Fanginn
talaði ekki. Að lokum hvarf
hnifsblaðið hægt og sígandi inn
í kviðinn, unz hann var sem
negldur við jörðina. Síðan risti
hermaðurinn upp kviðinn og
reif út gallblöðruna.
Síðast þegar Duncan vissi til,
hafði hermaðurinn sett hana í
plastpoka og hafði í bandi um
hálsinn.
Duncan var spurður um byss-
una B16, sem Special Porces
hafa að vopni, en kúlur hennar
hafa svipuð áhrif og dún-dún
kúlur. „Ég skaut einu sinni
mann í brjóstið með M16. Það
tættist í sundur og maðurinn
bókstaflega datt í tvennt.“
Duncan hefur skrifað bókina
„The New Legions", og er nú
blaðamaður hjá „Ramparts" í
San Francisco. Þar hefur hann
birt greinina ,,He Whole Thing
was a Lie.“
A undan Duncan var yfir-
heyrður David Tuck, negri frá
Chevellancl, sem barðist í Ví-
etnam frá janúar 1966 til fe-
brúar 1967. Hann sá eiinu sdnni
vietnömskum fanga hent út úr
þyrilvængju fyrir að hafa hleg-
ið yfir líkum bandarískra her-
manna. Annars eru ekki teknir
fangar ef um óbreytta hermenn
er að ræða segir Tuck. Þeír
sem liggja eftir óvígfærir eru
skotnir. Einu sinni sá hann
bandarískan hermann háls-
höggva einn Víetcong með
byssusting sínum. Bandarískir
hermenn skera oft eyrun af
föllnum víetnömskum hermönn-
um, og sá sem kemst upp í flest
eyru er í hávegum hafður og
nýtur forréttinda. Ekki vissi
hann, hvort víetnömsk eyru
væru flutt heim sem minja-
gripir, en lesendur mínir munu
margir minnast athyglisverðrar
greinar frá Bandaríkjunum eft-
ir Styrmi Gunnarsson, blaða-
mann hjá Morgunblaðinu, sem
fékk að sjá slíkan grip þar
vestra.
Tuck lýsti flóttamannabúðum
í S-Víetnam. Þær eru girtar af
með gaddavír, svaeðið umhverf-
is er troðið í svað og óræktan-
legt. Fólkið verður að betla mat
frá Bandaríkjamönnum, og
hirðir matarleifar af öskuhaug-
unum þeirra. Margar konur
gerast mellur til að vinna fyrir
sér. Hann sagði frá „the mad
mi,nute“. „Eíf skotið er á okkur
í þorpi, megum við skjóta á
móti með öllu sem við höfum,
jafnvel mota skriðdrekann eftir
vild, í edna míniútu“. „Mest era
það þó konur og böm, sem við
drepum.“ Tudk sá einu sinni
fanga settan í gaddavírsbúr.
Fanginn var btmdinn á hönd-
um og fótum, og ef hahn röýrtdi'
að hagræða sér, stungust gadd-
amir í hann. Þama var hann
hafður í tvo daga.
— „Einu sinni var mér skip-
að að skjóta konu, seim reyindi
að forða sér. Ég þorði ekki
annað en hlýða, þvi annars
hefðu félagar mínir drepið mig.
Þið yrðuð hissa, ef þið vissuð
hvað Bandaríkjamenn drepa’
sjálfir mikið af sínum edgin
mönnum. — Algeng refsing er
að setja mann fremstan í á-
hlaupi, þvi sá fremsti er helzt
drepinn. — í fótgönguliðinu eru
langflestir negrar, og svo koma
Puerto Rikanar og Hillbillies.
Það eru fáir hvítir úr millistétt
þvi hvíta mililistéttin yrði ekki
jafn hrifin af að styðja stríðs-
stefnu Johnsons, ef hún yrði
fyrir verulegri blóðtöku."
Eftir yfirheyrsluna settist
Tuck í áheyrendastúku — við
hliðina á forseta hæstaréttar
Norður-Víetnam.
Hróarskeldu 24. nóv.
Rögnvaldur Hannesson.
i