Þjóðviljinn - 31.01.1968, Blaðsíða 3

Mfóvíkudagur 31. janúar 1968 — ÞJOÐVILJINN — SÍÐA 3
Barizt er í þorpum og stærstu borgum
Suður-Vietnam, Saigon og Danang
w
I
Þjóðfrelsisherinn réðist á fyrsta degi nýja ársins f Vietnam á níu borgir og
herstöðvar Bandaríkjamanna víðs vegar um landið og hefur valdið miklu tjóni
SAIGON 30/1 — Hermenn úr þjóðfrelsishemum klæddií* einkennisbúning-
um stjórnarhermanna gerðu snemma í morgun árás á forsetahöllina í
Saigon og vörpuðu sprengjum á miðborgina. Þá skýrir talsmaður banda-
ríska sendiráðsins frá því, að óstaðfestar fregnir hermdu að þjóðfrelsisher-
menn hefðu brotizt í átt til bandaríska sendiráðsins sem er í u.þ.b. 600
metra fjarlægð frá forsetahöllinni. — Fyrr höfðu skæruliðar gert árásir
á níu bæi í norðurhluta og um miðbik S-Vietnam og er þetta stærsta sam-
ræmda aðgerð skæraliða í Vietnamstríðinu til þessa.
Búnaðarbanki isiands
Framhald af 10. síðu.
sýslu í Hveragerði, og tók það
til stairfa 11. ágúst 1967. Um leið
hætti Sparisjóður Hveragerðis og
nágrennis starfsemi sinni og
sameinaðist útibúinu.
Innlán útibúsins í árslok
námu 44.5 milj. kr. og höfðu
aukizt frá stofnun þess um 35.3
milj. kr. eða 382.4 prósent.
Hinn 1. janúar 1967 haetti
Sparisjóður Fljótsdalshéraðs
starfsemi sinni og sameinaðist
útibúi Búnaðarbankans á Egils-
stöðum.
Bankinn sótti á árinu fyrstur
banka um leyfi til að setja á
stofn útibú í Kópavogi.
Búnaðarbankinn starfrækir nú
5 útibú í Reykjavík og 8 úti á
landi. Vöxtur þeirra var örugg-
ur á árinu, og varð hagnaður af
rekstri þeirra allra.
Ný bankahús voru tekin í not-
kun í desember síðastliðnum rá
Sauðárkróki og í Stykkishólmi,
en útibú þar höfðu frá stofn-
un búið við allsendis ófuíllnægj-
andi starfskilyrði í húsakynnum
gömlu sparisjóðanna.
Bæði húsin eru við það ,mið-
uð, að þau fullnægi húsnæðis-
þörfum útibúanna næstu áratug-
ina og geti fyrst um sinn greitt
úr húsnæðisþörf opinb. aðila á
staðnum, aðaliega bæjar- og
sveitarstjóma.
Aðalbankinn í Reykjavík býr
nú við mikil þrengsli í húsi sínu
við Austurstræti og Hafnar-
stræti, og starfar þar fleira fólk
miðað við fermetratölu hússins
en forsvaranlegt þykir og al-
mennt tíðkast um skrifstofuhús-
næði.
Sömu sögu er að segja um
Austurbæjarútibúið, enda leigu-
tími senn á enda í húsi Trygg-
ingarstofnunar ríkisins að Lauga-
vegi 114.
Af þessum ástæðum var á
síðasta ári hafizt handa um ný-
byggingu yfir Austurbæjarútibú
og nokkrar aðrar deildir bank-
ans að Laugavegi 120 ('Hlemmi).
Húsið stendur þar milli fjög-
urra gatna á 7 lóðum Reykja-
víkurborgar, 3080 ferm., þannig
að greiðfært verður umhverfis
og að húsinu og næg bílastæði
Áformað er, að flutt verði í
þetta nýja húsnæði á næsta ári.
Stofnlánadeild landbúnaðar-
ins og veðdeild
Stofnlánadeild landbúnaðar-
ins afgreiddi á árinu samtals
1344 lán að fjárhæð 134.2 milj.
kr., en á árinu 1966 voru af-
greidd 1530 lán að fjárhæð 146,7
milj. kr.
A-lán til vinnslustöðva, úti-
húsa, ræktunaj og véla námu
105,5 milj. kr., en B-lán til íbúð-
arhúsa 23,4 milj. kr. D-lán til
vélakosts í t vinnslustöðvum
námu 5.3 milj. kr. Heildarútlán
Stofnlánadeildar í árslok 1967
námu 900.9 milj. kr.
Veðdeild Búnaðarbankans
veitti 111 lán á árinu að fjár-
hæð 12.5 milj. kr. á móti 40
lánum að fjárhæð 3.1 milj. kr.
á árinu 1966 og 83 lánum sam-
tals 6.5 milj. kr. 1965. Heildar-
útlán Veðdeildar í árslok 1967
námu 121.4 milj. kr. Reksturs-
halli Veðdeildar var 1.2 milj.
kr. á árinu. \
Innlánsbindingin
Staðan gagnvart Seðlabankan-
um var lengst af góð á árinu en
versnaði við gengislækkunina og
var nokkru lakari en venjulega
tvo síðustu mánuði ársins.
Innstæða á bundnum reikn-
ingi var í árslok rúmar 300
milj. kr. og hafði hækkað á
árinu um 33 milj. kr. Skuld á
viðskiptareikningi var hins veg-
ar 7.7 milj. kr. í árslok.
Heildarinnstæða Búnaðar-
bankans í Seðlabankanum var
Því í árslok 292.6 milj. kr.
Auk þess lagði Búnaðarbank-
inn fram vegiia framkvæmda-
áætlunar rikisstjórnarinnar
10% af innlánaaukningunni,
og nam sú fjárhæð rúmum
19 milj. kr. á árinu 1967.
Heildarlán bankans til
framkvæmdaáætlana ríkis-
stjórnarinnar eru þá komin
upp í ca. 70 milj. kr.
Afurðalán í Seðlabankanum
Endurseldir víxlar bankans
með útibúum í Seðlabankanum
vegna landbúnaðarafurðalána
voru 236.7 milj. kr. í árslok
1967 og höfðu hækkað um 29.4
Útvarpsstöðin í Saigon þagn-
aði gkyndilega og hvarvetna í
Saigon heyrðist skothríðin, him-
inninn var upplýstur af ljósa-
sprengjum og flugvélar þrumuðu
yfir höfuðborginni.
Klukkutíma eftir að árásin
hófst heyrðist enn skothríð fyrir
utan skrifstofu Reuthers í borg-
inni, en hún er í húsi miðja
vegu milli forsetahallarinnar og
bandaríska sendiráðsins.
f kvöld stóðu enn blóðugir
bardagar í a.m.k. þrem borgum,
en alls réðust hermenn þjóð-
frelsishersins inn í níu borgir
og bæjarfélög.
Enn er óljóst hve margir hafa
fallið.
Árásin
Það var snemma í morgun að
þjóðfrelsisherinn réðist með
miklu liði á fimm borgir nærri
ströndinni norðarlega í S-Viet-
nam og enn fremur á þrjár
héraðshöfuðborgir inni í landi.
Harðastur varð bardaginn i
hafnarborginni Danang, en þar
er ein stærsta herstöð Banda-
ríkjamanna í landinu.
Þjóð.frelsishermenn klifruðu
yfir veggina um aðalstöðvar
herstjórnar stjórnarhersins í
fimm nyrstu héruðum landsins.
Árásinni á aðalstöðvarnar var
hrundið, en barizt var hús úr
húsi í úthverfum borgarinnar.
Árásin var gerð eftir mikla
sprengjuhríð á flugvöllinn utan
við borgina og voru þar sex
bandarískar flugvélar eyðilagð-
ar og margar laskaðar
Fréttaritari Reuters í Danang
segir að úthverfi borgarinnar
Ap Da séu rjúkandi rústir ein-
ar eftir bardagana.
Á götum Danang sem er
næststærsta borg í S-Vietnam
var fjöldi manns að fagna nýju
ári. Um 200 manns og þar af
margar konur og börn voru
leidd eftir götu' í borginni í
öflugri gæzlu og voru þarna á
ferð borgarbúar, sem nábúamir
höfðu haldið fram að aðstoðað
hefðu þjóðfrelsisherinn í árás-
inni. Fremstur í fylkingunni
gekk níu ára gamall piltur.
Átta tímar '
Miklu liði stjórnarhermanna
tókst að hrekja þjóðfrelsisher-
inn undan og komu þeir á
skriðdrekum og jöfnuðu mörg
hús við jörðu, þar sem þjóð-
frelsishermenn virtust hafa á-
kveðið að berjast til síðasta
manns. Eftir átta tíma bardaga
í borginni afréð þjóðfrelsisher-
inn að hörfa og komust her-
mennirnir undan í gegnum
kirkjugarð í úthverfi borgarinn-
ar.
S-Vietnamskar flugvélar komu
þá á vettvang og vörpuðu þær
sprengjum og skutu á leifamar
af herdeild þjóðfrelsishersins,
sem var á flótta yfir hrísakra í
grennd við borgina.
Héraðahöfuðborgir
En á þessum tima var bar-
dögum enn haldið áfram í hér-
aðahöfuðborgunum Qui Nhon,
Hoi Nan og Nha Trang.
Talsmenn Bandaríkjahérs í S-
Vietnam segja að ríkisstjórnir
í Bandarikjunum og fleiri ríkj-
um sem hafa sent lið til S-Viet-
nam hafi verið varaðar við að
búast megi við nýjum árásum
þjóðfrelsishersins.
í Qui Nhon hafa þjóðfrelsis-
hermenn tekið útvarpsstöðina á
sitt vald og grafið sig niður
umhverfis hana. Enn er barist í
borginni og næsta umhverfi
hennar.
í héraðshöfuðborginni Hoi Nan
verjast Bandaríkjamenn og
stjórnarhermenn. en borgin hef-
ur verið umkringd.
Fréttir frá héraðshöfuðborg-
inni Nha Trang eru óljósar og
stangast mjög á. '*
Jafnframt þessum árásum á
borgirnar hafa skæruliðar enn
styrkt stöðu sína umhverfis Khe
Sanh, herstöð Bandaríkjamanna
norðarlega í S-Vietnam. Banda-
ríkjamenn segja að þar séu um
30.060 hermenn kommúnista. í
morgun var flugvöllurinn í her-
stöðinni eyðilagður í sprengju-
kasti og þar með er hið umsetna
lið slitið. úr sambandi við aðrar
deildir hersins.
Bandaríkin neita ai
ræða við N-Kóreu
NEW YORK 30/1 — Bandaríkjamenn lýstu þvj yfir í dag
að fréttir um að Bandaríkin væru fús að ræða um töku
njósnaskipsins Pueblo milliliðalaust við N-Kóreu án sam-
ráðs við S-Kóreu séu tilhæfulausar.
1 fréttayfirlýsingu sem sendi-
nefnd Bandaríkjanna hjá SÞ
sendi út segir að erlendar fréttir
um það, að Bandaríkin séu reiðu
búin að ræða milliliðalaust við
milj. kr. eða 14.2%, en í árslok I Norður-Kóreu án samráðs við S-
1966 voru endurseldir víxlar Kóreu séu fullkomlega úr lausu
207.2 milj. kr. og höfðu hækkað
um 107.6 milj. kr. eða 108.03%.
Hlutur Búnaðarbankans með
útibúum í heildarfjárhæð end-
urkeyptra víxla Seðlabankans út
á birgðir landbúnaðarafurða
nam í árslok 39.03% en 35.02%
í árslok 1966.
Velta, afgreiðslufjöldi og
gjaldeyrir
Heildarvelta bankans og allra
útibúa hans á árinu 1967 var
91.8 miljarðar króna. Hefldár-
velta aðalbankans eins var 53.7
miljarðar, en var 45.9 miljarðar
1966 og 34.8 miljarðar 1965.
f útibúum varð mest velta á
Sauðárkróki, 6,2 miljarðar, og
Austurbæjarútibúi, 6.1 miljarð-
ur.
Afgreiðslufjöldi víxla, þar með
taldir afurðavíxlar og innheimtu-
víxlar, í aðalbankanum var tæp
60 þúsund og tala vanskila-
víxla um áramót 277. Vanskila-
prósenta var 1.561%.
f biðstofu bankastjórnar voru
skráðir 11.475 gestir á árinu
1967 eða 1303 fleiri en árið áð-
ur og 2265 fleiri en árið 1965.
Með hinni öm þróun bank-
ans á undanförnum árum
veldur það vaxandi óþægind-
um í starfscmi lians og tor-
vcldar mjög eðlilega fyrir-
greiðslu við viðskiptamenn,
að hann liefur enn ekki feng-
ið réttindi til að verzla með
erlendan gjaldeyri, þrátt fyr-
ir itrekaðar óskir banka-
stjórnar og bankaráðs á síð-
ustu tveimur áratugum.
stað innan vébanda SÞ um
Pueblo málið og enn fremur sé
unnið á ýmsum öðrum vettvangi
að lausn þess.
í Djarkarta skýrði utanríkLS-
ráðherra Indónesíu Adam Malik
frá þvi í dag, að Bandarikin hafi
! farið þess á leit að Indónesía
lofti gripnar.
í yfirlýsingunni var vísað til snúi sér til Norður-Kóreu í ,sam-
þess, að viðræður eigi sér nú I bandi við Pueblo málið-
Borgarastyjöld yfir-
vofandi í Grikklandi
BERLÍN 29/1 — Hinn landflótta gríski stjómmálamaður
Andreas Papandreou sagði 1 viðtali sem birt er í vestur-
þýzka blaðinu Frankfurter Rundschau í dag, að ekki sé
nokkur efi á því að til borgarastyrjaldar dragi í Grikklandi,
ef núverandi herforingjastjóm verði ekki steypt áður en
líður á löngu.
Eini möguleikinn á því áð
ktcmast hjá borgarastyrjöld er
að mínu viti að herforingja-
stjómin verði sett af sem fyrst
og jafnframt verði aftur tekið
upp raunverulega frjálst lýðræð-
isform í Grikklandi, segir Pap-
andreou í viðtalinu.
Hann taldi að herforingjamir
hefðu sleppt honum úr fangelsi
og leyft honúm að fara úr landi
fyrr f þessum mánuði í þvískyni
að róa aimenningsálit f heim-
inum og sýna afl sitt.
En ég vona að ég fái tækifæri
til að sýna stjómarklíkunni að
þama varð henni á mikil skyssa,
sagði Papandreou.
1 sambandi við setningu þing-
mannafundar Evrópuráðsins f
Strassbourg á morgun sendi
Papandrebu í dag út áskofun á
ríki í vestur-Evrópu að hjálpa
til að koma aftur á lýðræði í
Grikklandi, meðan enn væri
mögulegt að gera það með frið-
samlegu móti.
Þingmannafundur Evrópuráðs-
ins ræðir það á morgun hvort
víkja skuli Grikklandi úr Evr-
ópuráðinu, en 18 ríkin eiga sæti
í bví.
Papandreou segir f yfirlýsingu
sinni að hann geti ekki nógsam-
lega lagt á það áherzlu hve
hættulegt það sé, að gríska her-
foringjaklíkan verði lengi við
völd enn og sagði að gríska
þjóðin mundi ekki una núver-
andi einræðisstjórn til lengdar.
Matvörur hafa hækkað í verði
um 17,1% frá 1. október s. i.
1 frcttatilkynningn sem Þjóð-
viljanum barst í gær frá Hag-
stofu lslands scgir, ad kaup-
Iagsncfnd hafi reiknað út
vísitöllu framfærslukostnaðar
i janúarbyrjun 1968 og hafi
hún reynzt 216 stig cða sjö
stigum hærri en í desember-
byrjun 1966.
1. október sl., áður en verð-
hækkanaskriðan í hausthófst
var hún hins vegar 195 stig
og hefur hún því á þessum
þrem mánuðum hækkað um
21 stig eða 10,8%.
Á sama tíma hafa launþegar
hins vegar aðeins fengið
3,39% launahækkun til þess
að vega upp á móti lífs-
kjaraskerðingunni af völd-
um gengisfellingarinnar og
, verðhækkananna.
Einstakir liðir vísitöl-
unnar hafa þó hækkað
enn meir en vísitalan
sjálf, t.d. * liðurinn mat-
vörur, sem hefur frá 1.
október hækkað úr 237
stignm í 278 stig eða um
41 stig. Nemur hækkun-
in á matvælaverði því
17,1%. Er þetta sá liður
hennar sem mest hefur
hækkað en hækkun á
einmitt hvað harðast
niður á öllum alþýðu-
heimilum.
Liðurinn hiti, rafmagn o.fl.
hefur einnig hækkað mikið eða
úr 204 stigum í október í 234
stig nú í janúar. Er það 20 stiga
hækkun eða 9.8%.
“ Meðalvísitalan fyrir vörur og
þjónustu hefur hækkað úr 225
stigum 1. október 1966 í 250
stig 2. janúar 1968. Er það 25
stiga hækkun eða 11,1% hækk-
un.
f fréttatilkynningu Hagstof-
unnar segir svo um orsakir vísi-
töluhækkunarinnar á tímabil-
inu 1. desember 1967 til 2.
janúar 1968
Hækkun vísitölunnar frá 1.
desember 1967 til 2. janúar 1968
var nánar tiltekið 7.6 stig. Þar
af stöfuðu 2.4 stig af verðhækk-
un á búvörum, í kjölfar haust-
verðlagningar þeirra, vegna 3,39
prós. launahækkunar frá des-
emberbyrjun 1967 og vegna
gengisbreytingar í nóvember s.l.
Hækkun (nettó) annars vöru-
verðs, af hliðstæðum ástæðum,
var 0,7 stig. Þá hækkaði vísi-
talan um 1,2 stig vegna gjald-
skrárhækkunar hitaveitu og raf-
magns. Loks var um að ræða
hækkun á ýmsum öðrum 'gjöld-
um sem svaraði 3.3 vísitölustig-
um, þar af 1,3 stig vegna hækk-
unar sjúkrasamlagsgjalds og 1,3
stig vegna hækkunar á iðgjaldi
til almannatrygginga. Breyting
á þessu iðgjaldi hefur venjulega
komið fram í vísitölu 1. sept-
ember á viðkomandi ári, en er
nú tekin í hana í ársbyrjun, í
sambandi við gildistöku nýs
vísitölugrundvallar með grunn-
tíma 2. janúar 1968.
Samkvæmt 3. gr. laga nr. 70/
1967 skal framfærsluvísitala
með grunntíma 1. marz 1959
reiknuð í síðasta sinn eftir verð-
lggi í janúarbyrjun 1968, enda
tekur þá gildi nýr grundvöllur
vísitölu framfærslukostnaðar,
sem byggður er á rannsókn á
neyzlu launþega í Reykjavík
1964 og 1965.