Þjóðviljinn - 30.03.1968, Blaðsíða 2

2 SlÐA — ÞJÓÐVTLJINN — Lausar'dagur 30. msrz 1968.
Viðtal við afrískan ritstjóra
Hætta á Vietnam-stríði í A fríku
Stríð er að hefjast um
Afriku sunnanverða og hætta
er á því, að það verði að nýju
Vietnamstríði. AUt fer eftir
því hvað Vesturlönd ætlast
fyrir gagnvart minnihluta-
stjórnum hvítra manna í Suð-
ur-Afríku, Ródesíu, Angola og
Mosambique, segir Lewis
Nkosi ritstjóri í viðtali við
norska Dagblaðið fyrir tveim
dögum.
Nkosi er ritstjóri The New
African, sem kemur út í
London. Hann er þekktur
biaðamaður og rithöfundur
og var gerður landrækur af
Suður-Afríkustjóm árið 1960.
Brezka stjómin hefur gert
mikla skyssu með því að leyfa
hvítum mönnum að koma á
ógnarstjóm i Rodesíu, segir
Nkosi. . Refsiaðgerðir gegn
þeim hafa ekki borið tilætlað-
an árariigur og Bretar haía
veigrað sér við að grípa í
taumana. Árangurinn er sá að
nú sendir Rodesiustjóm
njósnaflugvélar inn yfir Zam-
bíu og Suður-Afríka hótair
vopnaðri ihlutun í Tanzaniu.
Frélsishreyfingar Afriku-
manna hafa bækistöðvar sin-
er bæði í Zambíu og Tanzaniu.
Tanzanía ætlar nú að fá sér
eldflaugar frá Kína til að
vera betur undir hugsanlega
árás frá Suður-Afríku búin.
Ástandið er mjög alvarlegt og
við óttumst alvarlegt kyn-
þáttastríð.
— Verða ekki hin afrísku
ríki hrædd frá því að styðja
þessar hreyfingar?
— Nei. Það er ekki hægt.
Afríkumenn vita að verið er
að kúga þeldökkt fólk og því
munu þjóðir Zambíu og Tanz-
aníu ekki þola veikar stjóm-
ir, Sem þora ekki að styðja
þj óðf relsishreyf ingamar.
Áður fyrr vonuðu þeldökk-
ir menn í Suður-Afríku að
þeir gætu öðlazt frelsi með
friðsamlegum aðferðum. Þeir
settu traust sitt á Sameinuðu
þjóðimar og efnahagslégar
refsiaðgerðir, en nú hefur það
komið í Ijós að slíkar aðferð-
ir bera ekki árangur. Þess-
vegna stefna frelsishreyfing-
amar að skæruhemaði og
valdbeitingu.
— Hvað hefði brezka stjóm-
in getað gert?
— Wilson lofaði að ef lög og
réttur væru afnumin í Ród-
esíu, þá gripi hann til íhlut-
unar. Lög voru brotin þegar
blökkumenn voru hengdir
þrátt fyrir náðun drottningar.
Samt hafa Bretar ekkert gert.
Blaðið The G-uardian krafðizt
vopnaðrar íhlutunar en stjóm
Wilsons þorði ekki.
— Hvað um Norðurlönd?
— Við erum þakklátir ÖU-
um stuðningi sem hópar á
Norðurlöndum veita frelsis-
hreyfingunum og álítum hann
mjög mikilvægan.
Andrúmsloftið um sunnan-
verða Afríku er eitrað af hatri
til hinna hvítu kúgara og sú
hætta er til staðar að hatrið
nái til allra hvítra manna.
Lewis Nkosi býst við langri
og harðri baráttu, það sé
ekki gert á skammri stundu
að brjóta á bak aftur minni-
hlutastjómir hvítra manna
um sunnanverða Afriku. Um
þessar mundir er baráttunni
einbeitt að Ródesíu en Suður-
Afríkumenn eins og Nkosi
telja það forsendu fyrir bar-
áttu í Suður-Afríku að opn-
aðar séu samgöniguleiðir við
hin frjálsu Afríkuríki.
— Búizt þið við stuðningi
Vesturvelda?
— Við núverandi aðstæður
gerum við það ekki. Bretar
og Bandaríkjamenn hafa of
mikilla hagsmuna að gæta í
sambandi við gullið í Suður-
Afriku. Við gerum okkur held-
ur ekki miklar vonir um
stuðning í baráttunni við Rod-
esíustjóm. En sá tími mun
koma að frjáls Afríka mun
standa sameinuð í baráttunni
við hvítu minnihlutastjórnim-
ar og þá verða Vesturveldin
að velja milli frjálsrar Afríku
og hvítu stjóroanna. sagði
Lewis Nkosi að lokum.
Um atvinnuréttindi
skipstjórnarmanno
Fyrir Alþingi ligrgur nú frum-
varp til afgreiðslu um atvinnu-
réttindi skipstjórnarmanna.
Þjóðviljanum hafa borizt mót-
mæli frá nemendum Stýri-
mannaskólans í Vestmannaeyj-
um og frá siglingafræðikennur-
um við Stýrimannaskólann í R-
vik og er þar Iagt til að frum-
varpinu verði breytt.
Saflniþjddctin frá Vestmantna-
eyjufln er svohljóðandi:
„Við umdirritaðir nemendur
Stýriimannaskólans í Vest-
mannaeyjum mótmælum hairð-
lega framkomnu frumvarpi á
Alþírugi um atvininuréttindi
skipstjómarmanna á íslenzkum
skipum, og vonum fastlega, að
það verði aldrei samþykkt ó-
breytt
Til þess liggja meðaJ annars
eftirtaldar ástæður:
Við teljum frumvarpið í
veigamilclum atriðum aðför aá
réttinduan og virðingu skip-
stjómarmarma og að önmur eins
hafí ekki verið gerð á hendur
nokkurri sitétt manna á Isllamdi.
Við teljum frumrvairpið fela í
sér furðulegit vammat á vamda-
sömium ábyrgðarstörfum, sem
skipstjómarmienm arnnast og
umdirbúnimgsirnjenntun þeirri,
sem þeim hefur rétfcilega vejið
gert að afla sér og nýlega var
aukin og emdurbætt með lögum
frá Alþinigi til samræmis við
eðl ilegar nútímakröfur.
Við teljum frumvarpið lýsa
hásfcalegri vaniþekkimgu á af-
leiðingum breyttra áðstæðna við <s>
fiskveiðar á stærri skipum, en
áður gerðisit og bendum í því
sambandi á mjög aukna veiðar-
færanotkum og sóíkm á fjarlæg-
ari mið «n tíðkast á mimni
skipunum. Þessar breyttu að-
stæður valda því, að sá tílmi,
sem nú orðið þarf til að ljúka
hverjum landróðri, er langur og
oft er, að róðrar ná samain.
Það ætti því að vera ljóst
hverjum þeim ábjrrgum aðila,
sem falið er að fjalla um þessi
mál, að það er gersaimlega of-
aukið starfsiþreki eins skips-
stjórnarmanns enda þótt á svo-
nefndum landróðrarbáti sé að
hafa eftirlit með öryggi skips
og áhafnar, svo og ammarra sjó-
farenda með þeim hsefcti, sem
lög gera ráð fyrir.
Við skiljown mauðsym þess að
baeta hag útgerðar í lamdinu að
mákiluim mum fró því sem verið
hefur, eirtkum þeirna, sem bol-
fiskveiðar sifcumda og metum að
verðledfeum það sem gart hefur
verið í því efni að undanförnu.
Jaifnframt viðuirkeninum við, að
betur mó ef duga skal, en við
höfum ekki trú á að leiðdn til
verulegra úrbóta geti á neimm
híátt legið í því að rýra gildis-
vörun
Vlð falemdínigar erum sem
kummugt er í hópi merfeustu
hervelda heims, fullgOdir aðil-
ar að sjálfu Atíanzhafsíbamda-
laginu. Ernda hefúr okikur nú
áskotmazt hemaðairsérfræðing-
ur, og honuim hefiur veriö trú-
að fyrir lejmdartmáili. Póll
Ásgeár Tryggvasicm, deildar-
stjóri í svokallaðri vramar-
máladeild utanríki sraðunejd -
isins, birtí nýlega í sjónvarpi
og þar var hamm spurður hvað
hinar hrapgjörmu orustuiþofcur
Bamdarilkjanina á íslandi væru
margar. Páú brasffci drýginda-
lega og tovaðst ekki mega
svara þeáirri spurmimigu, hún
væri hemaðarieymdarmái —
homum hafðá verið treyst fyr-
ir þessu dýnmæta fjaneggi
Atlanzhafsbaindalagsins og
hanm mymdi ekki níðast á
þeiim trúmaðd sem Pentagon
mat á verkefnum og virðimigu
þeirra stéttar, sem telja verður
undirstöðu siglinga og sjósókn-
ar á íslandi og þar með að taka
upp gagnstæða stefnu við það,
sem nú er að gerast í þessurn
málum meðail menmingarþjóða.
Við slkorum því á háttvirt AI-
þimigi að feilla þau áfcvæði
frumvairpsins, sem hmíga í
framamigreindar áttir.“
Þá hafa sjö kennarar úr
Stýrimannaskólamum sent eftir-
farandi til sjávaxútvegsnefndar
neðri deildar alþimgis.
„Við umdirritaðdr siglimga-
fræðikenmarar við Stýrimanma-
skólanm í Reykjavík, viljum
beina því til hæstvirtrar
sjávarútvegsmefndar neðri
deildar alþingis, að framkomið
frumvarp um atvinnuréttimdi
skipstjórnanmanma verði ekki
afgreitt frá nefndinmi óbreytt,
þar sem það er stórt skref aft-
ur á bak.
Framhald á 7. síðu.
nÞögnin" endursýnd
• Hin umtalaða mynd Ingmars Bergmans „Þögnin“ verður end-
ursýnd í Hafnarfjarðarbíó nú um helgina og er þeim sem ekki
höfðu tækifæri til að sjá hana, er hún var sýnd þar fyrir tveim
árum eihdregið ráftlagt að nota tækifærið nú, en myndin verftur
sýnd afteins þrjá daga að þessu sinni. — Að ofan sjást þær Ingrid
Thu-Ien og Gunnel Lindblom í Mutverkum systranna ásamt G.
Maimström.
hefði sýnt homum. Astæða er
til að bemda utanríkisráðu-
neytinu og hernámsliðinu á að
þessi umimæli Pálls Ásgeirs
Tryggvasonar eru ákafllega ó-
varleg; á þessum tímum
njósmia og gagnmjósma og
heilaþvottar ber mönmurn sér-
staklega að varast að skýra
frá fri opimiberlega að þeir
geymli leyndarmiál í hugskoti
símu; með því eru þeir að
egna á sig hima háskalegusfcu
memm. Vafalaust hafa þedrtek-
ið eftir þesisu í rússmeska
sendiráðinu og ekki kærni
manmi á óvart þótt fregmm um
leymdarmnálið bærist á sivdp-
stumdu til Peking, — og hefur
eklki Reykjaivfkuirhöfin verið
fuil'l af austurlþýzkum togur-
um að umdamförmu? Það er
hægt að draga ffleira upp um
skutimm á þedm ffleytum en þá
þorska sem búa í djúpum
haÆsims. Þvf er þess að vaemta
að Páli Ásgeiri Tryggvasyni
verði tafarlaust tryggð örugg
vermd Jafint á mótt sem degi,
og trúlega vaeri ráðlegast að
fflytja hanm sem skjótast vest-
ur um haf og geyma hamm eft-
irieiðis í dýpsta kjallaramum
í Pemitagom, immam um hin
hernaðarieyndartmálin.
I þessu samnibandi sldptir
ekki máli þótt hveirt mamms-
barn á Kefflavífcurflugvelli viti
hvað þofcurniar eru margar og
þótt hvert íslenkt barmaskóla-
barm geti fyri rhafmarlaust affl-
að sér vitneskju um það. Þvi
aðeins eru hemaðarieyndar-
mál efitirsókmarverð að menn
veröi að hafa edtthvað fyrir
þvi að kornast að þeim. Þvi
skal enm eimu sinmi brýnt fyr-
ir uitanirikisráðumeytimu og
vamarlliðimu: Verndið Pál Ás-
geir Tryggvason! — Austri.
'-i
Bjartar ©ða dökkar
framtíðarhorfur
nefnist siðasta erindi
Júlíusar Guðmundssonar
um boðskap Opinberunarbókar-
innar.
Erindið verður flutt í Aðvent-
kirkjunni sunmudaginn 31. marz
klukkan 5.
Allir velkomnir.
TILKYNNING
um aðstöðugjöld í
Reykjanesskattumdœmi
Ákveðið er að innheimta í Reykjanesum-
dæmi, aðstöðugjald á árinu 1968 skv. heim-
ild í III. kafla laga nr. 51/1964 um tekju-<
stofna sveitarfélaga og reglugerð nr.
81/1962 um aðstöðugjald.
Eftirtalin sveitarfélög uimdæmisins hafa á-
kveðið notkun ofangreindrar héimildar.
Hafnarfjarðarkaupstaður
Kef 1 a ví kurkaups taður
Kópavogskaupstaður
Grindavíkurhreppur
Hafnarhreppur
Miðneshreppur s
Gerðahreppur
N j arðvíkurhreppur
V atnsleysustrandarhreppur
Garðahreppur
Séltj am ameshreppur
Mosfellshreppur
Kjalameshreppur
pyNfjK s flk M*« *»*.. 'ítl •» fríÍ-fjí
Gjaldskrá hvers sveitarfélags liggur 'frammi
hjá umboðsmönnum skattstjóra og hjá við-
komandi sveitar- og bæjarstjórum, og
heildarskrá á skattstofunni í Hafnarfirði..
Með skírskotun til framangreindra laga og
reglugerðar er vakin athygli á eftirfarandi:
1. Þeir aðilar, sem aðstöðugjaldsskyldir eru
í einhverju ofangreindra sveitarfélaga,
en hafa þar eigi lögheimili, þurfa að
senda Skattstofu Reykjanesumdæmis
sérstakt framtal til aðstöðugjalds álagn-
ingar.
2. Þeir sem margþætta atvinnu reka, þurfa
að senda fullnægjandi greinargerð um,
hvað af aðstöðugjaldsstofni tilheyrir
hverjum einstökuim gjaldflokkum.
Hafnarfirði í marz 1968.
SKATTSTJÓRINN í
REYKJANESUMDÆML
Auglýsingasími Þjóðviljans er 17500
AÐALFUNDUR
Sparisjóðs vélstjóra verður haldinn að Bárugötu
11, sunnudaginn 31. marz 1968 kl. 14,00.
DAGSKRÁ:
Venjuleg aðalfundarstörf.
Aðgöngumiðar að fundinum verða afhentir ábyrgð-
armönnum, gegn sýningu stofnbréfs, laugardaginn
30. marz kl. 10—12, svo og sunnudaginn 31. marz
kl. 13—14.
Stjómin.