Þjóðviljinn - 10.04.1968, Blaðsíða 4

4 SÍÐA — ÞJÓÐVEtJrNN — MiövíbwíaiSui1 m apmfll I9S8.
Otgeíandi:
Ritstjórar:
Fréttaritstjóri:
Saxnemlngarílokknx aiþýðu — Sósíalistaflokkurirm.
Ivar H. Jónsson. (áb.). Magnús Kjartansson.
Sigurður Guðmundsson.
Sigurður V. Friðþjófsson.
Auglýsingastj.: Sigurður T. Sigurðsson.
Framkvstj.: Eiður Bergmann.
Ritstjórn, afgreiðsla. auglýsingar prentsmiðja: Skólavörðustig 19.
Sími 17500 (5 línur). — Áskriftarverð kr. 120.00 á mánuði —
Lausasöluverð krónur 7,00.
Borgarastyrjöld
pregnirnar um borgarastyrjöldina í Bandarikjun-
um halda áfram að vera aðalfréttaefni blaða um
heim allan, þó skiljanlegt sé að blöð sem þrjú
hxmdruð daga á ári lýsa Bandaríkjunum sem fyrir-
myndaríki hins vestræna heims, bandarísku þjóð-
félagi sem fyrirmyndarþjóðfélagi vestrænna hug-
sjóna um mannhelgi og imanngöfgi, reyni heldur
að draga úr fréttaflutningnum, og kjósi að lýsa
bandarísku borgarastyrjöldinni sem „óeirðum”.
Víðkunn borgarablöð í Evrópu hika ekki við að
taka miklu dýpra í árinni, minnast jafnvel á upp-
lausn þjóðfélagsins. Enda hafa átökin 1 bandarísk-
um borgum undanfarna daga, eftir að blökku-
mannaleiðtoginn Martin Luther King var myrtur,
sannarlega ekki líkzt neinum „óeirðum“, og banda-
rísk blöð hafa lýst því skilmerkilega hvemig ríkis-
vald Bandaríkjanna hefur vígbúizt og gert mjög
víðtækar ráðstafanir til hemaðaraðgerða nú í sum-
ar, í vitund þess að borgarastríðið sem háð hefur
verið undanfarin sumur muni ekki einungis halda
áfram heldur eflast með ári hverju. Það má kalla
bendingu um átökin í sumar að hinir svörtu íbúar
höfuðborgarinnar, Washington, sem lítið hafa á sér
bært þó þeir séu í meirihluta í borginni, skuli nú
taka að sýna hörku líka, stórátök skuli verða
skamman spöl frá Hvíta húsinu.
jyjorgunblaðið segir í gær í heldur vesældarlegri
forystugrein um atburðina í Bandaríkjunum að
vandamálið sé „svo djúpstætt og rótgróið, að það
þarf þrotlaust starf margra kynslóða til að leysa
það“. Þama túlkar Morgunblaðið afstöðu hinnar
hrokafullu bandarísku auðstéttar og valdakerfis
hennar. Enginn neitar því að vandamálið, sem kúg-
un og réttleysi bandarískra blökkumanna hefur
vakið upp, sé djúpstætt og rótgróið. En það er heil
öld frá því þrælahald var afnumið í Bandaríkjun-
um, og svörtum mönnum finnst sóknin til 'fullra
þegnréttinda í reynd hafa gengið grátlega seint.
í ræðum og ritum leiðtoga svartra imanna í Banda-
ríkjunum, jafnt Martins Luthers Kings og Stokely
Carmichaels er það sem rauður þráður að tími sé
kominn til gerbreytingar á kjörum og réttindum
svartra Bandaríkjaþegna, ekki breytinga sem taki
enn margar kynslóðir, heldur gerbreytingu á
skömmum tíma á afstöðu hins hvíta hluta banda-
rísku þjóðarinnar. Krafa bandarísku blökkumann-
anna er skilyrðislaus viðurkenning hins hvíta þjóð-
arhluta og stjómarvalda landsins á rétti hins
svarta manns sem fullgilds bandarísks þegns, sem
alstaðar sé hlutgengur til jafns við hvíta lands-
menn, eigi sömu færi á menntun og vinnu, eigi
heimtingu á sömu kjörum, ekki einungis í orði
heldur líka í framkvæmd. Hugmynd hinnar banda-
rísku auðstéttar og Morgunblaðsins, að lausn
þeirra mála geti dregizt enn í margar kynslóðir,
magnar nú borgarastyrjöld í Bandaríkjunum. Og
það stríð mun halda áfram að magnast, þar til hinn
svarti Bandaríkjamaður hefur tryggt sér allan
þann rétt og þau kjör sem hann krefst. — s.
HALLDÓR PÉTURSSON:
eizlan á Grund
Þegar ég las Margunblaðið
2. þ.m. datt mér allt I einu í
hug veizlan á Grund. Og vegna
þess að Morgunblaðinu sást jrf-
ir að hringja til mín viðvíkj-
andi ástandinu í „Guðs eigin
landi“, datt mér í hug að vitna
í einstök atriði þessarar sögu
til skýringar á viðihorfum mín-
um.
íslendinigar hafa átt roarga
friðarhöfðingja, höfðingja sem
tóku menn „undir sverð“.
Vegna skorts á tækni varð að
nota þessa mjög svo seinvirku
aðferð. Einn af þessum friðar-
höfðingjum hét Jón og var kall-
aður skráveifa. Hann var að
sjálfsögðu í krafti auðaefa sinna
lögmaður að nafnbót.
Norðlendingar höfðu rekið
hann af höndum sér og nú
var hann kominn til Suður-
lands, sem við gætum til gam-
ans nefnt Suður-Vietnam.
Jón hafði þá nýverið tekið
einn mesta höfðingja Norðlend-
inga „undir sverð“ og nú var
hann á leið norður aftur, sem
við gætum þá kallað Norður-
Vietnam Og ekki þarf að taka
það fram, að slíkt átti að ger-
ast með hinni gömlu formúlu:
taka ráðamenn þar undir sverð.
---------------------------------c$>
Jim Clark fórst
í kappakstri
HOCKENHEIM 8/4 — Hinn
kunni brezki ökukappi, Jim
Clárk, fórst í gær í kappakstri í
Hockeniheim, bíll hans fór út af
brautinni og margar veltur, en
rakst að lokum á tré. Clark sem
tvívegis hefur orðið heimsmeist-
ari í kappakstri mun hafa lát-
izt samstundis.
S-Afríkustjórn
frestar gullsölu
HÖFÐABORG 8/4 — Fjármála-
j ráðherra Suður-Afriku tilkynnti
! í dag að Suður-Afrika myndi
fyrst um sinn ekki selja gull úr
landi, hvorki til seðlabanka eða
á hinum frjálsa markaði. Það
virðist greinilegt að stjóm Suð-
ur-Afriku gerir sér vonir um
að gullið verði hækkað í verði
áður en langt líður.
T rudeau í stað
Lesters Pearson
OTTAWA 8/4 — Þing Frjáls-
lynda flokksins í Kanada kaus
á laugardaginn Pierre Elliott
Trudeau formann í stað Lesters
Pearson og mun hann eínndg
taka við embætti forsætisráð-
herra af Pearson eftir hálfan
mánuð eða svo. Trudeau hefur
verið dómsmálaráðherra. Hann
er eins og nafn hans bendir til
af frönskum ættum, var sósíal-
isti í æsku og var af þeim á-
stæðum eitt sinn synjað um
vegabréfsáritun til Bandaríkj-
Ný stjórnarskrá
í A-Þýzkalandi
BERLÍN 8/4 — Þjóðaratkvæða-
greiðsla fór fram í Austur-
Þýzkalandi á laugardaginn um
nýja stjómarskrá og var hún
samþykkt með 94.54 prósent at-
kvæða. Stjómarskráin gengur
þegar í gildi. f henni er skipting
Þýzkalands í tvö ríki staðfest,
en fyrir henni var ekki gert
ráð í stjómarskránni frá 1949.
Nú stóð Jón vel að vígi þar
sem hann var á ferð með hirð-
stjóra landsins. Jón var hár
maður vexti, en mjór og lot-
inn og bar illa hin góðu her-
klæði. Hann var illa limaður
og linmennskulegur þegar á
reyndi.
Andlitið var með djúpum
skorum milli augnanna og pok-
ar undir augunum. Augun voru
líti'l og lágu innarlega, augna-
ráðið myrkt og tortryggilegt og
fuMt fláttskapar. Gj-amt var^
honum að líta útundan sér, sem
hann ætti jafnan von á bak-
slettu. Svipurinn bar allur vott
um eitthvert rándýrseðli, hóf-
lausa sjálfselsku, logandi fýsn-
ir og miskunnarlausa grimmd.
Honum var það vel kunnugt
að þeir voru fáir, ef nokkrir
sem höfðu mætur á honum.
Hann var fyrir löngu hættur
að vonast eftiir því að nokkur
mannvera elskaði hann. Nú lét
hann sér nægja það að menn
hræddust hann og hlýddu hon-
um.
Hann fann kuldann og hatr-
ið leggja um sig úr hvers
manns augum, það sakaði þó
ekki ef þrælsóttinn yfirgnæfði.
Meðan hann gat notað þá
fyrir böðla á aðra og meðan
bann hélt hlífiskildi yfir rán-
um þeiira og ólifnaði, meðan
þeir gátu auðgazt og svallað í
skjóli hans, á meðan voru þeir
honum trúir. Síðan gat hann
sparkað þeim ef svo við horfði
og ráðið sér aðra.
Það var valdið eitt sem hann
þyrsti eftir,. valdið sem sval-
að gæti ástríðum hans. Á með-
an gat hann traðkað á öllum
sínum óvinum, launað sinum
fáu og trúu og hulið glaepi
sínia með gulli og gersemum.
n
Þegar drykkjuveizlunni lauk
á Grund skyldi gengið til sæng-
ur. reyndi hver og einn að
krækja sér í sem giirnilegastar
beðkonur. Jón hafði í huga
að tryggja sér þá fegurstu,
Dísu litlu, 17 ára, kvennablóm-
ann í Norður-Vietnam.
Dísa litla var yfir sig hrædd,
því rándýrsaugu skráveifunn-
ar hvildu stöðugt á henni. Og
þegar hver með' ,.sína“ fór að
tínast inn í lokrekkjumar bafði
Jón náð í Dísu litlu og færði
hana með kattarlegri blíðu að
lokrekkju sinni.
Hún þorði ekki að streitast
á móti, enda örlaði hvergi á
hjálp. Hægt og miskunniarlaust,
hvíslandi blíðuorðum ýtti hann
Dísu á undan sér að lokrekkju-
dyrunum. Hér væri ekkert að
óttast, þetta væri friðarsveit.
Nú verður að nefna til söigu
mann, Orm Snorrason að nafni.
Ormur var stórættaður og
ágætur maður, þó hann hefði
slæðst í þessa för. Hann bar
að í þessu og hér voru eng-
in orð við höfð, heldur þreif
hann með heljarafli um hend-
ur Jóns, reif Disu af honum
og fleygði honum sem vettlingi
upp í lokrekkjuna. Síðan færði
hann Dísu til sinnar lokrekkju
og sagði: Hér er þér óhætt og
sakleysi þínu skal í engu mis-
boðið. Þar með skrapp Norður-
Vietnam úr hendi Jóns.
1«
Þegar bardaganum lauk og
Norðlendingar höfðu sigrað,
kyrrðist í skálanum, sunnan-
menn voru sviptir vopnum og
báðu sér griða.
Þá kom fyrir kynlegt atvik.
Maður einn hrópaði utan úr
afhýsi, að menn skyldu koma
sem snarast. Menn þyrptust að
og benti þá maðurinn á manns-
fætur með gullnum sjxxrum,
sem stóðu út úr rennu þeinri
sem nefnd var kamaraugað.
Innan í rennunni sá á fald á
rauðum skarlaitskyrtli. Þessi
sýn vakti mikinn hlátur. Nokkr-
ir ýttu við þessum mannlega
neðri hluta með spjótum og
fundu að þar var jám fyrir,
en fætumir tóku kippi við
hvem sting og ámátlegt gaul
heyrðist úr ytri enda rennunn-
ar: Maðurinn hafði ekki var-
azt það að rennan var mjórri
að utan en innan. Var maður-
inn síðan dreginn út og reynd--
ist vera Jón sknáveifa.
Jón bað sér griða á himn
ámátlegasta hátt og bauðst til
að gerast guði þekkur'og gefa
öll auðæfi sin sér til lausnar.
Harun feUdi einnig tár og sli'kt
hefur fleiri höfðingja friðar-
sveita hent.
En slíkt hrökk ekfci til, sú
tíð var ekki þá runnin, að
blæja göfuigmennsku væri
breidd yfir grimmdina.
Að endingu festi ég augun á
Ormi Snorrasyni með Dísu
sirna.
□
EftirmáU: Ég vildi hvetja sem
flesta íslendinga tU að kaupa
ritsafh Jóns Trausta, sem fæsfc
fyrir sáralítið verð, skáldsins
sem aldrei hefur verið metið
að verðleikum meðal vor.
H. P.
AUGL YS/NG
UM GREIÐSLU ARÐS.
Samkvæmt ákvörðun aðalfundar Verzlunarbanka
íslands h.f. þann 6. apríl 1968 skal greiða hluthöf-
um 7% arð af hlutafé fyrir árið 1967.
Greiðsla verður innt af hendi gegn afhendingu
arðmiða fyrir árið 1967.
Greiðslustaðir eru:
Aðalbankinn, Bankastræti 5, Reykjavík.
Útibúið, Laugavegi 172, Reykjavík.
Afgreiðslan, Umferðarmiðstöðinni, Reykjav.
Útibúið, Hafnargötu 31, Keflavík.
Reykjavík, 8. apríl 1968.
VERZLUNARBANKIÍSLANDS H.F.
Staða yfírlögregluþjóns
í lögregluliði Hafnarfjarðar og Gullbringu- og
Kjósarsýslu er laus til umsóknar.
Laun samkvæmt 20. flokM launasamnings opdn-
berra starfsmanna.
Umsóknir um starfið sendist undirrítuðum fyrir 6.
maí 1968.
Bæjarfógetinn í Hafnarfirði, sýslumaður-
inn í Gullbringu- og Kjósarsýslu.
8. apríl 1968.
EINAR INGIMUNDARSON.
RAZN0IMP0RT, M0SKVA
VEGLEYSUR
RUSSNESKI HJOLBAROINN ENDIST
Hafa enzt 70.000 km akstur samkvæmt
voftorðl atvínnubflstióra
Fæst hfá flestum Hfólbarðasölum ð landínu
Hvergi laegra verð

I SÍMI 1-7373
TRADING
CO.
HF.
)