Þjóðviljinn - 12.06.1968, Blaðsíða 3

MiðvikMjdaigur 12. júní 1968 — ÞJÓÐVELJINN — SÍÐA 3
Þjóðfrelsisherinn gerir enn
harða eldf laugahríl á Saigon
eŒdflau;g upp, miða, hlaða og
skjóta og geta þær farið 11 km.
leið.
Árás þjóðfrelsiishersiins var
gerð aðeins fáum stundium áð-
ur en Wilham Westmoreland
hershöfðingi hélt frá Vietoam,
eftir að hiafa verið æðsti hers-
höfðiiígi Band'aríkjamanna þar í
fjögur ár.
USA notar sér ah-
ild Noregs að Nato
25. eldflaugaárásin síðan í maíbyrjun gerð í morgun
skömmu áður en Westmoreland hershöfðingi hélt brott
SAIGON 11/6 — Þjóðfrelsisherinn gerði í morgun
hörðustu eldflaugaárás sem hann hefur gert á höf-
uðborg S-Vietnáms. og féllu 19 manns og margir
saerðust. Þetta var 25ta eldflaugaárásin á Saigon
síðan þjóðfrelsisherinn hóf árásaraðgerðir sínar
gegn höfuiðborginni hinn 5. maí síðastliðinn, en
þetta var fyrsta árásin sem gerð er í dagsbirtu.
Samítals sprungu 26 eldílaugar
í sjálfri höfuðborginni, nokkrar
þeirra í grannd við forsetaihöll-
im/a, hina. nýtizkulegu verzlunar-
götu Tu Do og bandaríska varð-
stöð.
Bandarískt stórskotalið hóf
þegar skothríð á þá staði sem
talið var að eldflaugunum hefði
verið skotið frá, eftir að reynt
hafði verið að staðsetja þá með
radar.
T
Fjórar eldflaugar sprungu í
aðeins um 100 metra fjarlægð
frá skrifstofu fréttastofu Reut-
ers og leiddu sprengimgarniar til
þesis að rafmaginslaust varð í
mörgum borgarhverfum.
Árásiroar sköpuðu algert
neyðarástaind í borginni og
tepptist öll umferð vegna rúst-
anma ög fra.mgöngu brun-aliðs- ag
hermanna sem umnu að því að
ryðja til og slökkva elda.
Árásin kom úr austurátt og
táknar það, að þjóðfrelsisherinn
hefur nú tekið sér stöður allt
umhverfis Saigon.
Eldflaugaxn ar sem eru notað-
ar eru uim tveir metrar á, lengd,
rússneskar að gerð. Það tekur
um 4 Vz mínútu að setj a hverj a
Westmoreland er á leið til
Bandaríkjanna en þar hefur
hann verið skipaður yfirmaður
herforingjaráðsins.
Áður en hershöfðinginn fór
frá Vieto-am viðurkenndi bann
að ómögulegt væri að vinna
hemaðarsiguir í Vietoam án
þess að herða styrjaldarrekstur-
inn að mun.
Westmoreland kom til' Vietnam
í .tanúar 1964 og var fimm mán-
uðum síðar settur yfirmaður
16.000. bandarískra herráðgjafa
sem þá voru komnir til lands-
ins.
MOSKVU 11/6 — Saga eftirstríðsáranna leiðir það glöggt
í ljós, að Bandaríkin notfæra sér aðild Noregs að Nato til
að reyna með öllum ráðum að gera landið að birgðastöð
fyrír árás á Sovétríkin, segir málgagn sovézka alþýðusam-
bandsins Trud í dag í grein um Nato-æfinguna „Polar
Express“.
Blaðið minnir á það, að jafn-
framt taki sjóher Nato þáít í
æfinigunni „Polar Ice“ á Norður-
Atlanzhiafi fyrir ströndum Nor-
egs með skipum og hermönnum
frá B-andaríkjunum, V.-Þýzka-
landi, Bretliandi, Ítalíu og Nor-
egi.
„rauða hættan" er notuð sem
yfirvarp til allra hluta.
f þessu sambandi minnir blað-
ið á, að sovézkir hermenn hafi
aðeins einu sinni^haldið inn yfir
landamæri Noregs, og það til
að frelsa landið undan oki Þjóð-
verj*a.
í d-aig tók Creigton hershöfð-
ingi við yfirstjórninni yfir 525
þús. hermönnum sem berjast
um . altt Suður-Vieta'am.
. Síð-an 1961 hafa 24.000 b'anda-
rískir hermenn fallið í Vietaam,
þar af hefur rúmur fjórðungur
fallið í ár.
Markmið æfinganná er að
reyn,a flutoingahæfni herliðs
Nato í Evrópu og mö-guleika
þeirna á því að láta skjótlega
til sín taka á hinum „mikilvæga
norðurvæng Nato“ auk þess sem
hæfni norska hersins til að taka
aðstoð bandamanna er reynd.
Trud- bendir einnig á að sál-
fræðilegt markmið þessara síð-
ustu Natoæfiniga sé að yfir-
gi.aefa raust þeirra mörgu Norð-
manna, sem eru andstæðir þátt-.
töku Noregs í hinu árásarsinn-
aða bandalagi, en aðild Noregs
að bandalia'ginu er nú mjög til;
umræðu þar í landi. _
Óeirðir
Framhald af 1. síðu.
fregn af morðinu í Soohaux, en
venkalýðssamfökin kenna lögregl-
unni um og krefjast þess öll, að
lögreglan yfdrgefi alla viininustaði
í landinu.
Verkalýðssamibandið C.G.T. sem
kommún-isitar stjóma hefur skor-
að á verkalýðinn að fara í kilukiku-
tíma allsherjarverkfaill á morgun
miilli 15 og 16.
C. G. T. hvetur. verkalýðinn til
að efn-a til mótmæ<laadgerða á
vinnustöðum sínum á morgun og
sýna þanni'g andstyggð sína á
h'inni blóðugu kúgun sem fólag-
ar þess verða að sæta, sérstak-
lega verkamenin vi'ð Peugeot
verksmiðju'rnar.
Hins vegar hafði aðeins C.F.D.
T. (verkalýðssamband „lýðræðis-
sinna^) lýst því yfir að það
styddi móitmælaaðigerðir stúd-
enta í París í kvöld.
1 París hentu stúdentar -bens-
ínsprengjum, þaksteiinum -og
grjóti úr götunum í lögregluna í
óeirðunum sem urðu í stúdenta-
hverfinu aðfaranótt þriðjudags.
25 lögregluþjónar særðust í á-
tökunum og tveir þeirra alvgr-
lega.
12 eánkabílar, fjórir lögreglu-
bílar og tveir þlaðsöiluturnar
vt»ru brenndir og stúdentar settu
upp níu götuvígi í átökunuim.
Það e.r ekki vitað hve margir
særðust úr hópi stúdenta.
50 manns voru handteknir og
19 þeirra haldið lengur eftir yf-
irheyrslur.
■ Hæst stóðu átökin er lögregl-
an gerðti árás á götuvígi stúd-
entanna og hrakti þá til ba'ka
inn í hverfið umhverfis Sor-
bonne.
Eftir að óeirðunum lauk í
morgun hvarf lögreglan á braut
en verkamenn komu og tóku til
við viðigerðir á gluggum og göt-
um.
Stúdentar kveikitu í kvöld í
blaðahílum kvöld'blaðsins Fraince
Soir fyrir utan skrifstofuir blað's-
ins og hrópuðu: „Niður með
Gaullistablöðiin".
Meöal mótmælenda voru marg-
ir leigubilstjórar sem fyrr í dag
stöðvuðu alla uimiía;ð mieðain þeir
héldu fund á Rue de Rivoli ptan
við listasaifnið Louvre.
Utan við Ga.re de L’Est réðst
lögreglan mörgum siminum til at-
lögu til að dreifa mótmætendum
sem hörfuðu umdan og endur-
skipulö'gðu raðir sínar í næstu
hliðargötum, áður en þeirhéldu
aftuir fram.
Á Place Pigalle komu 3.000
mannis til að gianga þaðain til
Gare de L‘Est og á leiðinni voru
rifin niðúr kosninigaáróðuirs-
spjöld Gaullista, en þau fjölluðu
um vemd lýðveldisins.
1 stúdenitahverfinu kom einnig
til átaka. Mörg hundruð stúdent-
í París
ar komu saman og gerðu hróp
að löigregliunni, sem réðst aðlok-
um á hópinn.
Lögreglan notaði táraigas og
vatnsslöngur og tókst að hrekja
mótmælendur frá Place Saimt
Micheil yfir í Bouilevard Saiot
Michel þar sem étökiin urðu hörð-
ust í nótt.
Verkalýðissamítöfciin telja að
enn sé um ein miijón marana í
verkfal'li.
Verkamiemn í himum ríkisireknu
Renault veriksmið'juim krefjast 15
prósent launahækkunar, en rík-
isstjórnin vilil ekki hækka nema
urn 10 prósent.
Áúk' bílaiiðinaðarins eru enn
verkföll í miklum hluta verziun-
arflotains, skiipasmíðasitöðva, við
hafnimar og stórum hílutum flug*
vélasmaðaiiðin'aðarins, útvarps og
sjónwairps.
Öeirðirnar í París í nótt
minintu mjö-g á óeirðirnar í fyrrd
mánuði sem urðu upphaf alls-
herjairverkfallsins í Frafcklandi.
Parísarbúar sem þurftu að halda
,til vinnu í morgun urðu aftur
að ryðja sér braut miiilli rusila-
haugainna á götunum og bifreiða-
stjórar urðu að snig'last áfram
miilli bflflaka og strætisvagna
sem velt hafð'i verið.
Eimnig kom til óeirða í vöru-
bílaverksmiðju utan við Lyon og
varð að færa marga á sjúfcra-
hú/s.
Kosn ingaharáttan sem talin e;-
verða einhver hin haiöasta í
manna minnum hófst í gær, þeg-
ar kommúnistar héldu fjöldafund
í París og þar sagði Waldeck
Rachet Gaullista vera megioor-
íök óeirðanna í Frakfclandi.
Það eru nær 3000 mairrns í
framboði og berjast um 470 þing-
sæti.
Kommúnistair eru eini flokk-
urinn sam býður fraim í öllum
kjördæmuim.
Síðuslu fréttir
Mörg hundruð stúdenta scm
tókst að komast hjá vegatálm-
unum Iögreglunnar í kvöld lentu
í óeirðum í stiídentahverfinu,
þar scm þeir köstuðu benzín-
sprengjum, reistu götuvígi og
gerðu hróp að lögreglunni.
Annað kvöldið í röð logaði í
brennandi bflum í París.
Frá Toulouse beraist einnig
fréttir um átök lögrcglu og
stúdenta. Mörg þúsund stúdentar
fóru í kröfugöngu urn borgina,
sem lögreglan dreifði síðan með
táragasi.
FréWamenn segja aö óeirö-
irnar í París í kvöld hafi ekkí
virzt fyrirfram skipulagðar. Lög-
reglan kæfði aðalmótmælaað-
gerðina, sem stiidentasambandið
hafði boðað til við Gare de
L‘Est í fæöingu með því að
stökkva stúdentum á flótta um
leið og þeir komu á staðinm.
Fleirí skotnir heinw
en í herþjimistunni
Nær 800.000 Bandaríkjamenn hafa
fallið frá aldamótum til ársins 1966
WASHINGTON 10/6 — Thomas, J. Dodd öldungadeildar-
þingmaður úr flokki Demokrata lagði í dag fram tvö frum-
vörp sem miða að því að gera núverandi bandaríska vopna-
löggjöf mun strangari. Hann sagði að- frá aldamótum fram
til 1966 hafi 795.000 manns fallið fyrir skotvopnum heima
í Bandaríkjunum, en á sama tíma hafa 550.000 Bandaríkja-
menn fallið í styrjöldum.
Jafnfraimt or skýrt frá því að
margir Bandaríkjaimenin hafi af
eigin hvötuim afbent lögreiglun.ni
stotvopn sín eftir morðið á Ro-
bert Kennedy, og fpldi vopna-
kaupmanina hefur lyst þvi yfir
að þeir æbli að snúa sér að öðr-
um viðskiptuim.
Dodd sagði *ið Bandarikin yrðu
að gera stóratafc til að breyta
núverandi ástandi í þessum mál-
uim, ef Bandarfkjamenn vildu
efcki að þeir væru almennt tald-
ir þjóð morðiinigja og ofbeldis-
seggja.
Dodd lagði fram tillö'gur sína-r
í öldunigadeildinni fjórum dögum
eftir að Johnison fo-rseti hvatti
þingiið til að hafast eitthvað að
ti'l að hafa hemil á vopnasölunini.
önnur tillaga Dodds ©r að saila
á riffluim og haiglabyssum í pióst-
kröfu verði sett úndir strangt
eftirlit. Nú er slíklj eftiriit að-
eins með skamimlbyssusölu.
Hin er, að allir, sem eigspskot-
vopn verði að gefa ság fraim við
yfixvald. M-estu viðurlög viðbroti
á þessuim lö-gum teilur Dodd hæfi-
leg tveggja ára fanigelsi og'eða
um 120.000 kr. sefct.
ölduinigadeildarmiaðuirinn skor-
aði á þingheim að samþyfckja
þessi frumvörp sem síkjótast og
lýsti yfir því að þegar í stað beiri
að afvopna hin ótöldu þúsund og
ef til vill miljónir glæpamanna,
eiturlyfiapeytenda, áfenigissjúk-
linga og geðveilla manna sem
hafa feingið sér skotvcpn á s.l. 30
árum vegna ófuiUnægjandi laga-
álcyæða uim vopnasölu.
Hanin saigði aö tölur sýndu að
280.000 .miorð hefðu verið íraim-
in með skotvopnum í Bándaríkj-
ui.uim frá aildaimótuim til ársins
1966, 370.000 sjálfsimorð hefðu
verið firaimiin með skotvopnum á
siama tíma og 145.000 slys hefðu
orðið af voðaskotum. Alls eru
þetta 795.000 manns, en tilsam-
antoU'rðar ga-t Dodd þess, að á
sama tíma, eða frá aldamótum
hefðu 550.000 Baindarfkjaimenn
fallið í styrjölduim.
Dodd sagði að tala þeirra sem
myrtir eru. með skotvopnuim í
Bandarfkj unuim sé stjairnfræðileg
miðað við ön-nur menimngarlönd.
Fuilltrúadeild Bandairíkjalþings
ákvað í dag að vísa frá tillögum
um stramigara eftirlit mieð vopna-
sölu, en tafca málið upp aftur til
meðferðair hkm 20. júní.
Jóhnson forseti sagði síðar í
dag að ákvö-rðun þingnefndar
fulltrúadeildarinnair sem vísaði
rpáliinu frá væru bitur vonbrigði
fyrir alla Banidaríkjamenn.
Það er ekki til niein afsökun
fj'rir því að hafast ekki að til
að reyrna að koma é banni á
sölu riffla í pósffcröifu, saigði
hann og minmti á að heilmingur
þeirra tve-égja miiljón skotvopna
sem seld eru árlega eiru seld
með mffiigöngu póstiþjónustunnar.
Það er ekkert frumlegt í full-
yrðingum norska V'arniarmála-
ráðherrans, Otto Tidem-ans um
að orsök þessa erlenÚa liðssafn-
aðar á norsikri jörð sé hemaðar-
ógnun Sovétríkj anna.
Þetta hefur alltaf verið notað
til að breiða yfir árásareðli
hema'ðarundirbúnings Nato og
HÖFÐABORG 11/6 — Phillip
Blaiberg, sem lifað hefiur lemigst
þeirra sjúkliinga sem s'kipt hefur
verið um hjarta í, var í kvöld
aftur komdnn í ^Jroote Schur-
sjúkrahúsáð i Höfðáborg, þar
sem hann hafði fengið alvar-
lega lifrarbólgu.
Blöð / Tékkósló vakíu
ræðó fíótta Sejna
PRAG 11/6 — Dagblaðið Lidova
Demok.racie neitar í dag, að það
hafi birt grein úr New York
Times í því skyni að spffiia sam-
búð Tékkóslóvaikíu og Sovétríkj-
anna.
Sovétríkin baía opinberlega
mótmælt grein sem Lidova Dem-
okratice birti úr bandaríska
blaðinu, en þar va-r því baldið
fram, að sovézkur hershöfðingi
hefði aðstoðað Jam Sejna hers-
höfðingja við að flýjia land og
til Bandaríkjannia.
í öðru dagblaði í Prag, Svo-
bode slovo segi-r í dag að and-
mæli tékkneska varo armál-aráðu-
neytisins við staðhæfin,gum í
greininni hefðu eimnig verið
pren tuð og lætur blaðið í Ijós
vafa um nauðsyn hinna opin-
beru mótmaaLa Sovétríkjiainna.
Málgiaign alþýðusambandsins
Prace, segir í dag að Antonin
Novotay fyrrum forseti beri sið-
ferðilega ábyrgð á Sejna-mál-
inu.
Rumor fulin stjómarmyndun
r
ú Itnlíu, mistekst liklegn
RÓM 11/6 — Formaður kristilega demokrataflokksins á
Ítalíu, Mariano Rumor gerði í dag síðustu úrslitatilraun til
að fá sósíalisita ti'l að taka aftur þátt í st'jórnarsamvinnu,
sVo sem þeir hafa gcrt síðastliðin sex ár.
Leiðtogar sósíalista skýrðu frá
því að þeir hefðu sagt Rumor
hvers vegna þeir viidu efcfci tafca
aftur upp samstarfið og sögðu
að engir frekari fundir vaaru
fyrirhugaðir.
Málgagn ungverska alþýðu-
sambandsins Nepszava segir að
ungverska þjóðin fylgist af vel-
viljuðum áhuga með atburðun-
um í Tékkóslóvakíu, en ung-
verska þjóðin veit fulivel, segir
enn fremiur, að á síðastliðnum
20 árum hafi forystan ekfci gert
sdg seka um eintóm mistök í
Tékkóslóva'kíu og benda megi á
ágætan árangur í stjórmmálum,
efniahags- og menninigairim'álum.
fu
Fulltrúar kristilegra demó-
krata -sögðu að Rumor mum,dd
ganga fyrir Saragat forseta ídag
eða á morgun til að skýra hon-
um frá miisheppnuðum tilriaun-
um sínum til stjórna.rmyndunar.
En leiðtogar kristilegra demó-
krata eru sagðir ræða nú um
þrjá möguleika til stjórnarmynd-
unar.
1 fyrsta lagi að koma á Lagg-
irnar" minnihlutastjlóim, hvorf
sem / vera skal í samvinnu við
hinn' litla lýðveldisflokk eða ekki
en með stuðmmigi sósíalista.
Annar möguleiki e<r að koma
saiman minnihluitaistjóm án
stuðnings sósíalista og þriðji
möguleikiinn er að láta stjómar-
myndun sitja á hakanum, þar tál
flofckamir hafa rætt ásfanddðsín
á milli.
Stjóm'málafróttarítarar segja
að fyrst nefndur möguledki sé
lítolegastur, þar sem sósíalistar
hafa lýst þvi yfir að þeir vilji
styðja slíka ríkisstjórn, með því
skilyrði að hún framkvæmi nauð-
synlegar endurbætur.
Fréttamenn segja 'að sósíaldst-
ar geti ekfci tekið neina sam-
vinnu í miál, fýrr en fflokksiþimg
þeirra, siem haldið verður í otot-
óber í haust hefur maritoað fram-
tíðai-stefnu, en flotokurinn tapaði
mdtolu attovæðamaigm í bosming-
unum á Italíu á dögunuim, og er
eftirgjöf hanis í- stjórharsam-
vinnunni kemnt u<m.
SKÓLAVÖRÐUSTlG 13
LAUGAVEGl 38
MARILU
peysur.
Vandaðar
fallegar.