Þjóðviljinn - 15.06.1968, Blaðsíða 7

LawgjaaxLagur 15. júní 1968 — ÞJÓðVHjJINN — SlÐA ^
Bylting í háskólanum
Pramhaid atf sidu 5.
maður einn taldi að skotftu-
læknar næðu sama árangri oe
sáQfræðingar.
Maður einn spurðd hvemig
væri farið með geðveika memn
í Kúbu og Kína, en eniginn gat
svarað honium.
Margir fleiri fundir af t>essu
tagi vonu haldnir. í fyrirlestra-
sölum Sorbonne óg ýmis efni
tekin fyrir- allt frá list í nú-
timáþ.ióðfélagi að franskri statf-
setningu.
Áletrutnum á veggjum Sorbonne
fjölgaði með hverium degi sem
leið, og höggmyndir í nútíma-
stíl voru víða settar upp. Ljós-
myndasýning með 'myndum úr
óéirðunum var sett upp við
kapelluna, og veagur í einum
ganginum var skreyttur með
tachisku freskó. Píanóið hvarf
um tfma úr porti Sorbonne,
því að púrirtanskdr byltingar-
menn hötfðu tekið bað burtu.
Þeim fannst, að menn hefðu
annað að gera en leika djass
meðan kapítalismi ríkti enn í
Frakkiandi. Skömmu síðar var
píanóið jx> komið aftur á sánn
stað fiestum til mikiliar gleði.
Eitt kvöldið var haldin
skemmtun í fyrirlestrarsal.- Ung-
ur maður stóð við kennara-
borðið, þar sem ég heyrði einu
sinni prófesisor Lemérie fflytja
skraufmerka fyrirlestra um
býzanska sögu, og spilaði á
gitar og söng vísur. Ein beirra
var djörtf frönsk álstervísa sam-
in á Mendingi úr miðalda-
frönsku og tæknimáli afna-
fræðinga. Þar var samruna
atóma við myndún etfnasam-
bands lýst á mjög raunsœjan
Pg áhriíamildnn hátt og áhorf-
endur hlógu gallískum hlátri.
En ungi maðurinn fékk ekki
að syngja lengi óáreitbur, bvf
að skyndilega birtust þungbún-
ir trotzkystar í glugga. Einn
þedrra feallaði: „Hvað er nú,
eða hafa menn gleymt bylting-
unnd“, og annar drundi und-
ir: „Hver ræður því, að hér
eru sungnir borgarailegir söngv-
ar?“ En trotzkystamir vonu
refcnir öfugir á flótta, og stúd-
ent einn stökk að hljóðneman-
um og sendi beim tóninn, með
rödd de Gaulle. Skömmu síðar
byrjuðu ungir leikarar að sýna
látbragðsleik.
Öll þessi fiundarhöild og
skemmtanir, þessar umræður
og þessi „djam-session“ fóru
fram í portinu og fyrstu hæð
Sórbonne. En þar' fyrir ofan
rífeti allt annar andi. I litlum
kennslustotfum á efri hæðum
hússins fóru fram nefndarfund-
ir nætur og daga, þar sem öll
starfsemi hreyfingarinnar var
skipulögð. Og meðan káitína og
gleði ríkti þar neðra., þá sögðu
kunnugir að jámagi rikti á
netfndanifundum. Fyrir framan
herbergi netfndanna stóðu venju-
lega menn úr gæzluliði stúd-
enta með rauða borða • um
handtegglinn og gættu þess að
forvitnir ráparar fæm ekki að
gægjast þar inn. Ég gekk einu
sinni um þennan hluta Sor-
bonne og las á spjöld á dyrum
netfndariherbergja. Þar fann ég
sfcriifsibotfu „örygigisibjónustunn-
ari‘, þar sem rauðborðungum
var stjómað, ritstjómarskrif-
stofu blaðsins Actipn, ritstjóm-
arskrifstotfu áróðursmiða, skrif-
stotfu sem sfcípti fyrirlestra-
sölum niður til fundarhalda,
skrifstofu þar sem tekið var á
mótfi Maðamönnum (þar þurfti
ég að fá skriflegt leyfi til að
taka myndir f Sorbonne), skrif-
stöfu nefndar sem sá um tengsl
við aðrar hásfcóladeildir, og
sikrifsitotfu rannsóknamefndar,
sem rannsakaði aitferli lövregl-
unnar í róstunum. Loks fann ég
skrifstofur ýmisisa samræming-
amefnda og nefnda til að ann-
ast menningarstarfsemi. En ég
-------------------------------------«>
Þessi mynd sem var tekin í París á dögunum gefur eins og svo margar aðrar frá viðureignum stúdenta í Frakklandi og reyndar víð-
ar í Evrópu vefl til kynna hverjir það eru sem beita ofbeldi og misþyrmingum. Þrír lögreglumenn Iáta kylfuhöggin dynja á vamar-
lausum stúdent eða verkamanni.
Nauthólsvík
Nauthólsvík verður opin almennintgi ti! sjó- og sql-
baða frá 15. júní.
Gseklumaður verður á svœðinu daglega frá kl.
13.00 -19.00.
Oll umferð báta innan hins girta svæðis er bönn-
uð, ennfremur er bannað að aka bílum eða hjóla
í fjörunni eða á gnasflötunum.
Aðgangur er öUurn heimill og ókeypis, en fólk er
vinsamlegast beðið að ganga snyrtilega um 'stað-
inn og skilja ekki eftir rusl eða pappír á grasr
flötunum.
íþróttaráð Reykjavíkur.
Nýtt og notað
Hjá okkur fáið þið ódýran kven- og herrafatnað.
Já — það borgar sig að verzla hjá okkur. Leiðin
liggur til okkar.
Verzlun Guðnýjar
Grettisgötu 45.
mun þó alls ekki' hafa fiundið
allar þær nefndir og skrifstotfur
sem þama leyndust. Og jatfn-
margar netfndir störfuðu í
Censier.
Á efstu hæð Sorbonne, fyrir
ofan allan ys netfndarsitarfsins,
höfðu stúdentar sett á stoifn
sjúkrastofu, svefnklefa fyrir
setuliðið og bamaheimili.
Mér er ekki enn fullljósit,
hvemig öll þessi starffeemi var
sfcdpulögð og henni stjómað, en
æðsta vald í öllum þeim mél-
um sem snertu hemám Sor-
bonne og mótmælalhreyfinguna
hafði „aðalfundurinn“, sem var
haldinn 1 hátiðasalnum á
hverju kvöldi. Þnngað komu
jafnan þúsundir manna og
hlustfuðtu á maralþonræður um
það hvort rétt væri að faria í
krötfugöngu til sjónvarpsihússins
o.þ.h. eða Muistuðu á ýmsa
gestfi sem komu og ávörpuðu
stúdenita.
Sorbonne var venjulega troð-
fullur á snðkvöldum, bæði
portið gangamir pg fyrirlestrar-
salimir, þvi að Parísarbúar
lögðu gjaman leið sína þangað
til að sjá hvað byltingunnr iði.
Eitt kvölldið var húsið þó ó-
venjufullt, og það var ekki
nema með mestu herkjum að
mér tókst að brjóta mér leið
til hátiðasailairins. Þar var svo
mdfcill mannfjöldi að ég sá ■
fyrst ekkert, og ég sneri mér
því að næstfa manni og spurði
hver væri nú að tala. „Jean-
Pauil Saaaartre“ var mér svarað
með viðeigendi raddblæ, og
þegar ég komst firamar sá ég að
þamá var kominn heimspeking-
urinn frægi og svaraði spum-
inigum stúdenta. Salurinn var
svo tfúllur, að menn sátu á
öfllum gangvegum og á hnjám
og öxlum Richelieu, Descartes
og Pascals, sem þarha eru
höggnir í manmara. Þeir sem
vildu bera fram spumingar,
létu miða ganga eða réttu upp
höndina og þéttur skógur upp-
réttra handa óx um allan sal-
inn. Höfundur „Veru og neind-
ar‘‘ var ekfci myrkur í máli.
Honum fannst það mjög mifcil-
vægt að mikill fjöldi stúdenta
vildi alls ekki falla inn í þjóð-
félaigið eins og það er nú, og
deildi á öll gmndvallaratriði
þess. Hann taldi að með þess-
ari hreyfingu væri riý hug-
mynd um1 þjóðfélagið að mynd-
ast og sagðist vera sammála
þeirri kenningu 'Herberts Mar-
cuse, að þeir sem væru fyrir
utan þjóðfélagið væru þeir
einu sem gætu breytt því.
Þegar Sartre fór, var gert
smáhlé á fundinum, en síðan
bað „spámaðurinn“ Aguigui,
einn atf sérvitringum Latánu-
hveitfisins um orðið . . .
Byltingin
breiðist út
Þanndg liðu dagamir f Sor-
bomne. En „bylting“ stúdent-
anna var nú ekfci bundin við
Sorbonne éinan eða Censier.
Næstu daga eftir hemám Sor-
bonne voru flestar aðrar bygg-
imgar Parísarháskólla og stofinan-
irhonum tengdar hemumdar á
sama hátt og einnig margdr
menntaskólar í Paris. Víðast
hvar voru dregnir upp rauðir
og svartir fánar, það var n.k.
tákn himnar nýju hreyíihgar:
samstaða allra byltingarmanna
hvaða etetfnu sem þeir fylgdu.
Andrúmsloftið í Latínulhjverfinu
gjöibreyttist. Lögreglan var á
bak og burt, svP að srtúdentar
tóku jafnvel að sér að stjóma
umferð á - Boul‘ Micíh', þegar
með þurfti, og allar götur tfyllt-
ust atf flóki meir en nokkru
sinni fyrr, einkum á síðkvöld-
um. Hópar manna stóðu á torg-
um og gangstéttum og ræddu
um stjómmál. Venjulega töl-
uðu allir í einu, svo að ég átti
erfitt með að fylgjast með um-
ræðum þessum.
Kvöldið 15. mai réðust nem-
endur úr leikskólum, stúdent-
ar og bóhemjur Latínuhverfis-
ins inn í franska þjóðleifchúsið
Ódeon, sem hinn þekfcti leikari
Jean-Louis Barrault stjómar,
og hemámu það. Þessari hem-
aðaraðgerð var bednt gegn bórg-
aralegum menndngarbefðum,
leikhúsið var skýrt upp og það
kallað „hið frjálsa leikhús
Ódeon“ og umræðufunfiur var
þar haldinn. Nýtt slagorð skaut
upp kollinum: „Xenakis en
efcfci Gounod“. Ledkhúsið hefur
verið hemumdð siðan.
viku voru einnig nökkr-
ir stúdentagarðar hemumddr á
Cité . Universitaire (þar sem
ýmsar þjóðdr halfa stúdenta-
garða). Argentínskd garðurinn,
gríski garðurinn, portúgalski
garðurinn og spænski garður-
inn voru hemumdir fyrst, en
síðan fleiri. Þeir, sem stóðu fyr-
ir þessu hemémi, vpru venju-
lega stúdentar viðkomandi lands,
sem bjugigu eklki á garðinum (í-
búar garðamna' sjálflra þorðu
venjulega lítið að gera). Þeir rá.ku
burt forstjóra hússdns, sem þeir
æfiluðu að taka, og settu síðan
á laggimar nefnd til að ann-
ast daglegan rekstur hússins.
Þeir gáfu síðan oft út áróðurs-
miða, þar sem þeir skýrðu frá
ástæðum gerða sinna oa lýstu
þediri óstjóm sem verið hafði
á húsinu (íbúar argentinska
garðsdns hötfðu, að sögn bylting-
armanna, gjaman verið valdir
etffcir stjómmiálaskoðunum frem-
ur en eftir námsafrekum). Ég
rakst eitt kvöld inn á argen-
tínska garðinn. Þar var verið
að halda imnninigairfcvöld um
Che Guevara (sem var Argen-
tínubúi) og sýndar kvifcmyndir
um baráttuna gegn imperíal-
ismanum. Eins og alls staðar,
þar sem byltingaimenn höfðu
tekið völdin, var húsið troð-
fufllt atf ungu fólki.
Þessi bylting hafði breiðzt
út um allan Parísarháskóla, til
þeirra stofnana, sem tengdar
eru háskólanum, og til annarra
háskóla Frakklands. En hver
var árangurinn? Það er ekki
gott að segja að svo stöddu,
en svo virðist bó að hið gamla
háskölakerfi Frakkilands. sem
lítið hatfði breytzt frá dösum
Napóleons, sé nú hrunið til
grunna og eigi sér naumast
viðreisríar von. Engin rödd
heyrdst, sem ver bað. og allir
virðast sammála um að mik-
illa breytinga sé þörf. Óvist er
hverjar þaer verða. En stúdent-
ar hafa fengið meiru fram'gengt
í kröfugönguim og bardögum
en þeir borðu áður að biðja;
um og mikill bluti kennara er
fylríandi tillögum béirra til
umbóta. Sennilegt er bvi að
sjálfstæði báskólanna verði
au'kið. stúdentar fái að hafa
hönd í bagga með stjóm beirra
og allt fs’rírkomulag náms og
prótfa verði tékið til endur-
skoðunar. Allt betta myndi ég
telja miklar framfarir — bótt
Isfléndingur hafi naumast efnd
á þvi að kveða uop dóm vfir
fræðslukerfi annarra bióða.
DAGAR
Ungf sfuSníngsfólk GUNNARS THORODDSENS
KOSNINGASAMKOMA UNGA FÓLKSINS
I Háskölablóí fimmfudagmn 20. júnl
Eftir 5 daga er það sem ungt stuðningsfólk Gunnars Th'oroddsens
heldur kosningasamkomu í Háskólabíói — Fjölbreytt dagskrá.
MUNIÐ FIMMTUDAGINN
i
i
4>