Þjóðviljinn - 19.06.1968, Blaðsíða 2

2 SlÐA — Í\JÓÐVTLJXN!N — Midvikudagur 19. júní 1968.
7
Martin Luther King átti betra skilið
Ég á mér draum. Sagan
um Martin Luther King
í máli og myndum. Al-
menna bókafélagið. Bjarni
Sigurðsson íslenzkaði.
Aimieama bófcaíélagið gefuir út
bók um hinm myrta blöikku-
marmáleiðifjoga Martin Lutiheir
King, aðeirus rúmum tveimur
mánuðum efíár að kúla batt
eruda á ffif hains. Að vísu eru
myndimar í bdkiiinini margarog
sitórar, en engu að síður fyiigir
|>eim ndkfcur textd —■ það mun
einsdsemi á íslandi að svo fljótt
sé brugðið við stórtíðindum
með bófcaútgáfu.
Bkki verður AB þó hrósað
fyrir sniör handtók að þessu
siiinmi. Víst er fierill hins gófiaða
blökkUiprests merkillegur, hug-
reíklki hans aðdáunarvert, vist
mæitti gera mörgum þýðingar-
imMuim vandamálum sfcil í bók
sem um hairm fjalWaði. En því
er efcfci að heáisa í þeirri bók
sem nú kernur út, því mdður.
Hér er um að ræeða yfirborðs-
kennda frásögn, blaðamanna-
sikýrsllur, að vdsu saemdilega fjör-
lega sarnan tekna, en um leið
takmarkaðar, stundum villandi
fyrir sakir yfirþyrmandi skorts
á yfiirsýn. Atburðir eru ratotdr
lauslega, án alvarlegrar tiJraun-
ar tii að tengja þá, saman,
skyggnast á bak við þá. Vanda-
málin eru sett upp á mjögein-
faldan hátt: annarsvegar eru
„hvítir öfigamenin”, bins veigar
svartir ofibelddsmenn og bóðdr
slaemir, á milUi þeirra stendur
Martin Ijuther Kinig, góður og
göifiuigur (sem enginn efar) og
fer meðalveg. í stað tilburða
til stoilgreininigar á tilXtekimni
þróun fáum við demlbu upp-
talniniga, bamaleiga einaitt að
mörkum hins hlægiilega. Þannig
segir til að mynda firá sigrum
Kings: „Árangurinn var geysi-
legur. Árið 1963 unnu svertingj-
ar meira á en nokkurt annað
ár efitir borgarastríðið. í Suður-
ríkjunuim var aðsíkiinaður í
sikólum víða afnuimiinm, svo að
jaínirétti náðist þar í 1141 hér-
aði. í Norðurríkjunum var f
hverri borginni af annairri af-
nuiminn aðskiiilnaður í skólum,
sem þar gilti viða í reynd, þótt
jafinirétti gilti í orði kveðmu.
Hvar vetna opnuðust n.ýir at-
Martin Luther King
vinnumöguleifcar, og fiésýsilu-
menin auglýstu eftir svartingjum
til starfia. Og þegar vöritun
reymdist á þjálfiuðum mönnum,
var reynt að beeita úr kunnáttíi-
leysinu. Bantoar, stórverzlandr,
Góður árangur á 17. júní-mátinu
17. júní-mótið í frjálsíþróttum an koma Jón Guðlaugsson, mundsson. Halldór sigraði f
fór fram á laugardaginn og Gunnar Snorrason, Kristján hlaupinu eftir harða baráttu
mánudaginn og var þar keppni Magnússon og Þórður Guð- við Þórð Guðmundsson.
í fjölmörgum greinum og náð-.
ist í sumum þeirra ágætur ár-
angur. í „AHt um íþróttir“,
fylgiriti Þjóðviljans til áskrif-
enda blaðsins er sagt frá mót-
inu og úrslitum í einstökum
greinum. Myndin hér að ofan
sýnir viðbragðið í 1500 m. hl.
og er Halldór Guðbjörns-
son KR lengst til hægri en síð-
100 m. hlaupi
200 m. hlaupi
800 m. hlaupi
400 m. hlaupi
80 m. grindahlaupi
Hástökki
Þrístökki
'Sveinamótið
um helgina
Sveiiniameistaramót íslands
verður haldið laugardaginin .22.
og surmudagirm 23. júni. Keppt
verður á LiaugardalsveJliinum
og hefst keppnin fcL 4.30 báða
dagana.
Keppt verður í þessum
grednum:
Langstökki
Stangarstökki
Kringlukasti
Kúluvarpi
Sleggjukasiti.
Þátttaka tilkynnist í póst-
hólf 1099 fyrir 21. júní 1968.
■ (Fréttatllkynning
frá F.R.Í.).
Sundmeistaramót íslands
/
Sundmeistaramót Islands fer fram um næstu hclgi i nýju Iaug-
unum í Laugardal, og verður keopni í öllum meistaramótsgreinum
eins og venja er tiL Allt okkar bezta sundfólk tekur þáit i mót-
inu, þar á meðal Leiknir Jénsson (sjá mynd), sem er I fremstu
röð bringusundsmanna á Norðurlöndum. Leiknir mun keppa i 100
og 200 metra bringusundi. •
gistihús og opiiniberar skrifetóf-
ur hækikuóu sveríinigja í starfii.
Svertirngjar fangu störí í ráðu-
njeytósskrifstofium í Norður-
Carolinu. Þrír bainkar í Nash-
ville réðu svertin,gja í sóma-
samilegar stöður, og sarna gerðu
mofckrir fésýslumenn í Suður-
Carolinu" . . .
Þrír bainkar í NashviEe . . .
Qg ektoi tetour betra við þegar
reynit er að segja frá því, að.
á seinmi máinuðum fór fylgi
blötokumainma við sitefnu og
baráttuaðferði r Martins Luifhers
Kinigs þverraindi. Höfiundur
virðist þá með ollu tapa miður
þræðinum og leiðast út í inm-
airafiómit skraf um „firiðarspiMa"
og „gereyðiniga.rstefrau“. Þegar
saigt er að eirara af forinigjum
„Svarts valds“, Canmichaeil, hafii
byrjað feril sdrara í firiðsemdar-
samtökuim, er ekki öðru við
bætt en að þetta ^é „loaldhasðrai
örlaganna“. Það er íuirðuvel
komizt hjá því í bókinrai, að
svara ]>ví, af hverju blökku-
mieran hmeigjast margir hverjir
tiil meiri róttækni en Kiing, erag-
in tilraun gerð ti:l að sikyggraast
bak við íkveikjur og rán' í
Watts, Newark og Ohicago, ekki
heldur til að í-eyna að gera girein
fyrir rauraveruilegri stöðu blökfcu-
manna í dag, íyrir því sem
Kimig og haras samherjum varð
ágengt og hvað þedm tóksit eklki.
Bófcin skdlur lesanda eifitir með
faragið fuillt af frægum firétta-
Ijósiiriynduim og ósvöiruðum
spuirminigum.
Það bætir ekki úr sfcáfc, að
sitthvað er við íslemzkam texta
bákarinmar að • athuiga. Á bls.
38 er tailað um „hrunidniinigar“,
og á bJs. 43 um afileiðinigar
„æsiferagrar baráttu". NAACP
er á bls. 43 kallað „svertiragja-
samtökin“, sem er raraigt. „Sam-
handsdámur“ er hæpira þýð-
ing á „federal oourt“. Er ekfcd
Framhaild á 7. saðu.
Styrkið sjóó
H. Keller
• Bins og filestum er kuraniu.gt
lézt fyrir skömmu hin stór-
merka, blirada og heymarlausa
icona, HeJen Keller, 88 ára göm-
utl. Holen Keller hafði frábærar
gáifiur og var stónmenraituð kona.
Hún vakti athygli hvarvetna
sem hún fiór, bæði ledtora og
læröra. Hér á iaraidi dváldi hún
í raoktora daga og talaði þó m.a.
f hátíðasal HiásJcóla ísáarads að
viðsitöddnji miklu fjöJmentni.
Ævi Helenar KeJJer verður
ektoi raánar getið hór veigna þess
að lesendur þessa blaðs hafia
átt kost á þvf áður, en tiJefni
þassaira lina eru þau að vekja
athygli lesenda á einu af fjöl-
mörgum áhuigamálum hennar,
það voru hagsmunamál hdnraa
blindu sem áttu stóran híliut af
hug hennar og hjarta. Geta
má þess, að ævisagahennarhef-
ur komið út á ístonzkiu.
SJíömmu efitir að HeJenKeU-
er dvaldi hór á landi gaf Edn-
ar Jónsson, er dvaldist saðairi
hluta ævi siranar að Reykja-
lundi, fjárhæð til sjóðsmyndun-
ar, er stkuili bera raafin hennar.
Úr sjóðnum skal veita blind-
uim manni eða konu þegar við-
komandii hefur náð 25 ára aldri.
Gæti silíkur sjóður veriðblind-
um miifcil hjálp á sJíkum tíma-
mótum, en airas og er, or hamn
mjög láigur eða rúmar 8 þús-
und krónur. Binu sinn.i hafur
blindum vorið veiitt úr sjóðnuim,
en á næstu árum eru það
nokkrir bLimdir sem koma tíl
greiraa.
Bf nú eánhverjir vilja gefa
litla Sjöf í sjóð þainn er Eánar
Jónsson stoflnaðii og ber nafn
Heleniar KeJller, eru þeir vin-
samJlega beðniir að leggja hana
imm á afgreáðslu bilaðsins eðaá
storitfeitaBu BJindrafólaigjsins að
HamnraiMíð 17, sími 38180.
Með fyriríram þötok.
J. G. A.
(Birt að beiðni
BliradraifélagSiinís).
í síðasta pistli,.voru raktar
stuttXéga þær aðferðir sem
Hallvard Lanige, þáverandi
utararíkisráðherra Noregs, not-
aði til þess að sveigja full-
trúa á þingi verfcamanna-
flokksiras til fylgis við „prin-
síp“-ályktun um að Noregur
skyldi gerast aðili að Atlanz-
hafsbandalaiginu sem þá var
í bígerð. Lange fór með sigur
af hólmi: 230 atkv. voru fylgj-
andi tillögu meirihlutaes, en
35 á móti. Þótt látið væri
heita að með þessu væri að-
eins gefin viljiayfirlýsdng,
táiknaði hún í reynd ákvörð-
un um inragöngu Noregs í
Nató. Þann.ig var hún lífca
túlkuð í blöðum landsins. Þar
sem Verkiamanniaflokkurinn
hafði hreiraan meirihluta á
Stórþinginu, var eftirleikur-
inn þar lítið anraað en forms-
atriði. Ekki var þó komizt
hjá skollaleik, frem-ur en á
Alþingi okkar ' íslendiraga.
Frú Ámlid, bókarböfundur
sá sem áður var tíl vitraað,
getur , þess að á flokksþing-
irau hiafi einn fulltrúanna, M.
Tranmæl, skýrt sér svo frá,
eftir að hún hafði borið upp
tillögu um að kallað yrði
samiae auitoaþirag síðar til
þess að afgreiða Natómálið.
að utanríkisráðuneytið noa-ska
befði fengið vitneskju um að
Noregur væri næsta landið
sem Sovétríkin hefðu í hyggju
að 'hemema", eftir Tékkó-
slóvfftuíu. (Raunar er alraragt
að tala um að Sovétríkin
bafi stutt tékknestoa kommún-
ista til valda með hervaldi,
þar sem enginn sovézkur her
var þá staðsettur í Tékkó-
slóvafcíu). Því væri ekki bægt
að skjóta málirau á frest.
„Þetta halði mikil áhrif á
mdg, ég get ekki sagt annað.
Og ég gat ekki andmælt, eða
genigið úr skugga um sann-
leiksgildi þessarar fréttar“.
Bandaríski blaðamaðurinn
WiUiam Shirer hefur í bók
sinni The Challenge of Scand-
inavia (Boston, 1955) gert
svofellda grein fyrir niður- ■
stöðum ranmsókraar sinnar á
þessu atriði, í sambandi við
aðild Noregs að Nató: „Áður
en við tókum að hlutast veru-
lega í málefni Skandinavíu,
hafði merkilegt atvik, gerzt
sem ekki var þó opinberað.
hvrarki austan hafs né vest-
an. Skömmu eftir að komm-
úndstar tófcu vöidin í Tékkó-
slóvakiu, með stuðningi Sov-
étríkjanna, í febrúar 1948,
fékk vamiarmálaráðuneytið í
Washingtran vitneskju um að
Sravétríkdn stefndu að því að
gera innrás í Noreg, þar sem
löndim mætast í nrarðri. Þess-
ar ujpplýsingar voru sendar
norsku stjóminnd samstund-
is; ollu þær henni miklum
kvíða, eintoum í ljósi þeirra
atburða sem gerzt höfðu í
Pnag.
Seinraa geragu menn úr
skugga um það í Washington
að þessar upplýsingar voru
úr lausu lofti gripnar og Sov-
étrí-kiin höfðu alls ekki í
hyggju að ráðast á Nóreg.
Norsku ríkisstjóminni vár
skýrt frá því, en hún hafði
orðið óttaslegin.“
★
Því hefur verið fjölyrt hér
um aðdragamdanm að inn-
göragu Nonegs í Nató að Hall-
vard Lamge er óefað sá
stjómmálamaður sem öðrum
fremur réði þvi að Nrarður-
löndin þrjú gerðust aðilar að
bandalaiginu. Afstaða hans —
og norsku stjómiarinnar yfiir-
leitt — hafði svo mifcil áhrif
á viðhrarf þremenningannia
íslenzku sem hlýddu utan-
stefnu um svipað leyti, að
óhætt mun að fullyrða að án
fordæmis Norðmanna hefðu
þeir ekki bolað íslendingum
inn í bandalagið.
/
Er þar með sagt að Norður-
löndin þrjú hafi gerzt svara-
bræður hershöfðingj'anna í
Pemtagon vegna þess eink að
þeim barst þaðan fregn um
yfirvofamdi árás að austan
sem síðair reyndist eiraskær
flugufregn? Sanraarlega ekki.
Sú skýring gerði meira úr
eirafeldni og hrekkleysi Larage,
Hedtofts og Bjama Benedikts-
sonar en efni standa til. En
það er vart álitamál að á bak-
grummi an'dkommúnismams og
göðsagraarinnar um byltingar-
sinraaða utanríkisstefnu Stal-
íns, hefur flugufreginin átt
drjúgan þátt í því of boði sem
eimkenndi sálarástand og
vinnubrögð þeiirra stjómmála-
manna sem beittu sér sfcel-
eggast fyrir aðildinni. Þeir
sem lifðu dagaraa krinigum
30. marz 1949 í Reykjavík.
munu flestir geta fiaJlizt á að
þar héldu um stjómvölinn
memm sem voru ekki fyllilega
með réttu ráði.
'k
Þeim sem létu ranigar hug-
myndir ráða afstöðu sinrai og
athöfmum fyirir tuttugu áþum,
leyfist ekki að rétitiæta á-
frambaldandi aðild íslands að
Na-tó með þessum sörnu hug-
myndum. Benedikt Gröndal
og skoðanabræður hans mega
að ósekju vitna um það fyrir
alþjóð - að þeir hafi í raun
og veru trúað á goðsögn and-
kommúnismans 1949 og látið
stjómast af þeirri trú: sú
vitneskja er gagnleg þeim
sem vilj a komast að hinu
sannia um orsök atburðanna.
En nú, þegar goðsöignin hef-
ur verið afhjúpuð, stoðar
þedm lítt að reyraa að blásia
nýju lífi í baraa, skoðunum
símum tíl framdráttar. Þeir
geta ekki vænzt þess-. að • .sú
viðleitni verði afbötuð með
því að þeir standi emn í sömu
trú; hún verður þvert á móti
fordærmd sem óvandaðasta
blekkiragarstarfsemi.
Hver var þá aðalþáttuxinn
í goðsöign andkommúnismians
á Vesturlöndum um það leyti
sem Atlanzhafsbandalagið yar
stofnað? Sá að uitamríkisstefna
Stalíns væri byltiragarsinnuð
á kommúníska vísu og að
herstyrkur sá sem Sovétrík-
in héldu við að styrjöldinni
lokinni, væri fyrirhugaður af
Stalín sem"tæki til hemaðar-
legrar útþenslu sovétbylting-
arinnar. Og sönnun.argagn-
ið sem goðsagniahöfumd-
amir veifuðu, var sovétiser-
ing A-Evrópu eftir stríðið er
kórónuð var með valdatöku
kommúnista í Tékkóslóvakíu
1948. Hvað Vesturlöndum við
kemur, fólst kjarni goðsagm-
arinnar í því að fyrst Stalín
vílaði etoki fyrir sér að styðja
kommúnista til valda í
Tékkóslóvakíu, þessu hefð-
bundna lýðræðisríki, væri yf-
irvofiandii hætta á að hann
styddi kommúnista til valda
innan sjálfs áhrifiasvæðis
Vesturveldanraa, annaðhvort
með beinu hernámi (sbr. Nor-
eg) eða í krafti áhrifavalds
síns yfir hinum öflugu komm-
únistaflokkum í Frakklandi
og Ítalíu. Þeir sem hlustað
hafa á málflutning Benedikts
Gröndals í útvarpinu í vetur,
minnast þess væntanlega að
hainn sló raákvæmlega á þenn-
an stremg goðsaignarinniar, svo
kröftu-glega að því var lík-
ast að hann — sem kallaður
er sérfróður um utanríkis-
mál — hefðj með öllu gen-gið
fram bjá þvi sem blaðamenm
og sagmfræðimgair hafa leitt
ótvírætt í ljós um aðdrag-
anda kalda stríðsín^ og ut-
anríkisstef'nu Stalíns. í næstú
grein verður stuttlega vikið
að þeim niðurstöðum.
L.G.