Þjóðviljinn - 23.05.1969, Síða 7

Föstudagur. 23. rwai 1989 — ÞJÖÐVIU’INN — SlÐA |
Skúli Guðjónsson á Ljótunnarstöðum skrifar um útvarpsdagskrána
Eru langt til sjálfum sér nógir
með framleiðslu á útvamsefni
Rúgbrauð frá
Kópaskeri
Einu sinni ætlaði maður að
smiða bát. Hann byrjaði á negl-
unni, og lét svo þar við sitja.
Stundum, þegar drottinn ætl-
ar að skapa rithöfund, fer hann
eins að. Hann byrjar á þvi að
gefa manninum rithöífundartit-
il, en gleymir neistanum. eða
snilligáfunni. Maðurinn verður
svo að sitja með titilinn einan,
snöggan og snoðinn, án neista
og án snilligáfu.
Þorsteinn Antonsson virðist
vera í hópi þeirra manna, sem
hlotið hefur rithöfundartitil á
undan snilligátunni, ef dæma
má eftir ferðaþáttum þeim, er
hann flutti í útvarpið þrjá
sunnudaga i ijöð um oh eftir
sumarmálin.
Hann var reyndar kominn
upp á Kaldadal, einn og gang-
andi, þegar ég hitti hann fyrst.
En úr því fylgdist ég með hon-
um allar götur norður á Rauif-
arhöfn og til baka, vestur yfir
Jökulsá í Axarfirði og varsann-
ast sagt mjög feginn, þoffar ég
var endanjega laus við hann.
Ég lagði þetta á mig í þeirri
von, að einhvemtíma kynni að
rætast af manninum ólundin og
einhverntíma kynni eittlhvað
það fyrir auffu lians og eyru
að bera, er hafa mætti t'f
nokkra skemmtun. Sú von
brást.
Dönuim verður hér altt að ís,
kvað Jónas forðum. Altt virtist
verða þessum manni til ama,
er fyrir hann bar á þessari
lönffu leið, jafnvel þingeyskur.
raddhreimur bílstjóranna, er
tóku hann upp af götu sinni.
Það má tcl.iast kraftaverk og
yfirnáttúruilogt fyrirbæri, að
hann skyldi eklki verða hungur-
morða á þessari löngu leið,
svo illa gekk honum að ná í
mat. Og það var mikil guðs
mildi að honum sikyldi ekiki
verða kálað með skemmda rúg-
brauðinu frá Kópaisikeri.
Það jóik enn á ömurleik þess-
arar lesningar, að hún var fltuit-t
og framborin í mjöff sérken-ni-
legum mæðu- off umkomuleysis-
ton. Skal þó játaö, að filutning-
trrinn féll mjög vol að efninu.
Möfundurinn virðist vera hald-
inn sérstakri teffund píslarvætt-
isáráttu. En hann áfeHist eng-
an, dæmir engan. Hann er hlut-
laus gagnvart sfnu cigin píslar-
vætti, en nýtur þoss að lýsa
því af eins mikilli nákvæm-ni
og hann er maður til. Hátindi
sins listræna píslarvættis, nær
hann í Ásbyrgi, þar sem hann
liggiw #g gubbar skemmda rúg-
brauðinu frá Kópaskeri.
Dagur og vegur
Svo enj aðrir menn, sem guð
gefur snilligáfu, en engan rit-
höfundartit.il. Sem dæmi upp
á slika, vildi ég nefna séra
Svein Vfking. Hann er útvarps-
hlustendum að góðu kunmur
fyrir þætti sína um dag og
veg og fyrir upplostra sína úr
ævíminningum sfnum. En þeir
voru hreinasta snilld, svo að
unun var á nð hlýðn. En sér-
staklega vildi ég minnast nú
erindis bess. or hanin flutti á
kirkjuviku á Akureyri í votrjir,
en var útvarpað í páskavikunni.
Það nefndist Hismi og kjarni-
Sveinn kom víða við. Ræddi
meðal annars um bókmenntir,
listir og trú og beitti iöfnum
höndum kfmni sinni og rök-
visi aif slíkri leikni. að unun
var á að hlýða.
Mattíhias Eggertsson, á Skriðu-
klaiustri, er víst ekki talinn í
hópi rithöfunda. Samt sem áður,
eða ef til vill vegna þess að
han-n er ekki rithöfundur, kem-
ur hann svo laglega fyrir sig
orði, að margur ritihöfundurinn
mætti öfunda hann af. Þáttur
hans um daffinn og veginn,
frá þvi fyrr f vor var bráð-
skemmtilogur og sýndi að mað-
urinn heldur mjfig vel á pon-na.
Þetta var að vísu ádcila á á-
kveðna s-tétt manna, hagfræð-
inga. Þótt Matthías væri rök-
vís og dálítið meinlogur á köfl-
Guðmundur: bráðskenimtileBt
nafnlaust bréf.
mmm
Jakob Thor: ósvikið sveitamál.
Jón Þoi-stcinsson: á finan og
kiÍKfiiegan hátt.
um, sást honum yfir eitt. Al-
þjóð veit, að þaö eru tiltölu-
lega fáir menn í þessari stétt,
sem hafa gert hana hlægilega
með útreikningum sfnuim og
spádómum. Það or þvf hæpið
að gora nlla hagfræðinga á-
byrga fyrir afglöpum þessara
manna og foixiæma fræðigrcin
þeirra som slíka.
Ti-yggvi Ilelgason flugmaður.
flutti einnig allsnarpa þjóðfé-
lagsádeilu f degi og vegi ný-
lega, þótt hann kærnist okki
til jafns við Matthías að orð-
fimi. Þá voru sumar ályktanir
hans nbkkuð hæpnar, þótt margt
væri réttilega athuigað- Og ekki
er ég trúaður á að ný stjómar-
skrá, yrði þjóðinni slíkt töfra-
lyf tii lækninga, er Tryggvi
taldi.
Sjálfsafgreiðsla
í útvarpinu
Þótt enn sé vetur hér norður
í Hrútafirði, er dagskrá út-
varpsins sem óðast að færast
í sumarskrúða, enda kvað sum-
arið vera komið þar syðra, eða
svo skilst manni að minnst kosti
á Jóni Múla.
Raldur er farinn að rifja upp
Ijóð gömlu skáldanna og hefur
sér ti’l aðstoðar lesara. Minn-
ist ég þá séi-staklega okkar
gamla góða útvai-psþuls, Guð-
bjargar Vigfúsdóttur, erlasmeð
honum sfðastliðinn sunnudag úr
ljóðum Jjeirra Fornólfs og Sig-
fúsar Blöndais-
Guðbjörg hefur mjög við-
felldna rödd og flytur án allrar
tilgerðar. Væri óskandi, að til
honnar heyrðist oftar í útvarp-
inu.
Einn þeirra þátta, sem niður
hafa verið lagðir með hækkamdi
sól, er póstihólifið hans Guðmund-
ar Jónssonar. Ég heyrði hann
að vísu sjaldan, en síðasta þátt-
inn þó. Mér finnst allt af gam-
an að þossum þáttum, þótt hið
síendurtekna stagl hlustenda
um sinfóníur og bítlamúsik sé
dálítið þreytandi. En síðasta
bréfið í síðasta þættinuím var
bráðskemmtilegt, og það fjall-
aði á lipuhlogan hátt um
l>að fyrirbæri, sem raunar er
lýðum ljóst, hvað þeir í út-
varpinu eru komnir langt í að
verða sjálfum sér nógir með
framleiðslu á útvarpsofni- Á
Alþýöu f’lok’k'jri n n tvímælalnu.st
mestan og beztan þátt i, að
þessi þpóurn helfur náð svo langt
sem raun ber vitni. Þegar Al-
þýöublaðið minnist á útvarpið
eða sjónvarpið í leiðurum sín-
um, er það ávallt gert í þeim
tón að því er líkast sem það
eigi þessar stofnanir. Það er
hreykið af Ixám, svona líkt og
menn eru hreyknir af bílnum
sínum eða stóra lnxinum sem
þeir hafa veitt.
En bréfið. som ég var að
mínnasit á og var nufnlaust
að því er Guðmundur sagði,
getur varla verið langt að kom-
ið. Bezt gæti ég trúað, að það
hafi verið skrifað á Skúlagötu
4, jafnvel á sjöttu hæð.
Sá sem þetta ritur, er bréf-
ritaranum, hver som hnnn er,
ákaflega þakklátur fyrir þann
óverðskiuldaða heiður, að vera
lagður að jöfnu v'.ð Sæmund
á Sjónnrhæð. Sæmundur er
okkei-t blávatn og það skilst
ævinlega vel, hvað hann er að
fara, enda talar hnnn óvenju-
lega kjarnmikið oeí gott mál.
Leikrit Jakobs
Leikritið hans Jakobs Thor-
arensens, som flutt var í gær-
kvöldi, fanmst mér skemmtilegt-
Jakob er enn sjálfum sér lík-
ur, þótt aldurinn sé rn-ðinn
hár.
Leikaramir réðu raunar ekki
við þetta. sem varia var von.
Persönur leiksins og málfar
þoirra voru í rauninni ósættan-
íegar andstæður. Það orkar
næstuim því eins og að fá fi-am-
an í sig kalda vatinsgusu, að
hoyra þet.tn ómerkilega fólk
sem flestar persónumár voru,
tala ósvikið nítjándu aldar
svéitamál. En þannig hofur
Jnkob alltaf vei’ið. Hann var
alltaf að hella köldu vatni
framan í lesendur sfna.
hnej'ksla þ* oig hrella.
Oft heyrir maður talað um,
að þessi eða hinm höfundur
hafi markað tímamót í skáld-
skap, en aldrei minnist ég þesis,
að Jakob hafi verið kenndur
við tímamót. Þó markaði hann
mikil tímamót, þegar hann
kom fram og hefrjir aila tíð
verið sjálfum sér trúr, og engu
látið skipta öll þau tímaimKÍt,
sem yifir hafa gengið.
Á undan honum voru grát-
söngvarar í mest.ri tízku, svo
sem eins og Guðmundur Guð-
mundsson, Jóihann Sigurjóns-
son og Jónas Guðiaugsson, svt>
að noktkrir séu nefndir.
En Jakobi hefur ekki verið
grátgjarnt um dagna. Hann
hefbr glott og bitið á jaxlinn,
og alla tið hefur staðið af hon-
um kaldur, hressandi gustur og
hefur þó enginn þurft að efast
um, að hjartað var heitt sem
undir sló.
Guð eða
ríkisstiórnin
Enn einu sinni, haifa farið
fram eldhúsdagsumræður á Al-
þingi. Enn einu sinni stóð þar
hnífurinn í kúnni. sá hinn sami,
er þar stóð í fyrra og hitteð-
fyrra, sem sé sá, hvor beri á-
byrgð á fjárhagsJogum þreng-
inigum þjóðarinnar, almáttpjigur
guð eða vanmáttug ríkisstjóm
Bjama Benediktssonar.
Sennilega er ]x?tt.a eitt af
því, sem ekki verður skilið né
skýrt fyrr on í eilífðinini.
Þ<V gerðist. eitt í þessum-eld-
húsumræðum, er gæti ef til
vill orðið okkur, jafnt sjórnar-
Sveinn VSkingur: las úr ævi-
tninningum-
andstæðingum sem stjómar-
liðum, nokkur vísbending eða
leiðsögn til að ráða þessa tor-
leystu gátu.
Einn af stuöningsmönnum
stjórnarinnar, Jón Þonsteinsson
aTþingismaður, stakk upp á
þvi, að stjórnin yrði endur-
skipulögð, eins og hann orðaðí
það á fínan og kristilegan hátt-
Þetta þýðir svona á venjulegu
máli siama og sagt væri, að
kasta mestu önytjungunum úr
ríkisstjórninni á dyr og freista
þess að finna aðra skárri í
þeirra stað. Að breyttu breyt-
anda, minnir þetta dálítið á
það sem stendur í fornum bók-
um, að þegar illa áraði, brugðu
menn á það ráð að bióta kon-
ungum sínum tii árs.
Fari svo, I að stjórnarflokkarn-
ir hMti ráðum Jóns Þorsteins-
sonar, vildi ég mega biðjagriða
Ingólfi Jónssyni, Tandbúnaðar-
ráðherra.
Þótt sitt af hverju hafi farið
honum verr úr hendi, en við
hefðum óskað, hygg ég að það
sé samhljóða álit okkar AI-
þýðubandalagsmanna og fram-
sóknarmanna í bændastétt. að
í stjórnarflokkunum fyrirfinnist
ekki maður, er myndi reynast
bændum skárri en hann.
15-’ og 16. mai, 1969.
Skúli Guðjónsson.
Búvinnunámskeið fyrír börn
i Reykjavik og Kópavogi
Búvinnunámskeið verður hald-
ið á vegum Æskulýðsráðs or
Búnaðarfélags fslands, 27.-31.
maí n.k.
Náimskeiðið er fyrir börn í
Reykjavík og Kópavogi, 11-14
ára, sem áhuga hafa á sveita-
síörfum, eða ætla í sveit í sum-
ur. Áætlað er að taka á mót.i
300 umsóknuim á námskeiðið.
sem hefst í Tónabæ n.k. þriðju-
da,g kl. 9 f:h. Ir.nritun íer fram
að Fríkii-ikjuvegi 11, fimmtudag-
inn 22. og föstudaginn 23. mai
kl. 2-8 s.d.
Náimiskeiðinu er þannig hag-
að, að ráðunautar frá Búnað-
srfélaginu ræða um sveitastörf,
búfé, garðrækt og búvélar, -»g
sýna kvikmyndir og litsfcugga-
mynd-ir til sfcýringar. I sum-
um greinum er verkleg kennsla.
Eörnin læra blástursaðferð og
slysahjálp á vegum Slysavama-
félags Islands. Bömin fara í
kynnisferð í Mjólkurstöðina og
fiskeildisstöðina í Kóllafirði, og
dvalið verður einn dag í Salt-
vík við garðrækt og skógrækt,
og kennd meðferð hesta. Nám-
skeiðinu lýkur i Tönabæ 31.
maí, og verður þá sýnd hin
undurfagra mynd „Glófaxi". ~
Námskeiðs'gjald er kr. 75,00. —-
Annair kostnaður enginn.
Umsjónarmenn námskeiðsins
eru Jón Pálsson og Agnar
Guðnason.
T
Kirkjan rekur sum-
urbúðir é 7 stöðum
Eins og undanfarin ár rmun
Þjóðkirkjan efna til sumarbúða
fyrir böm og unglinga á þessu
sumri. Þes«i starfsemi hefur not-
ið vinsælda og aukizt mi'f
hverju ári.
+
Nú í sumar verða sumarbúð-
ir alls á 7 stöðum víðsvegai
um landið á vegum Þjóðkirk.i-
unnar. Fyrir börn á aldrinum
9 til 12 ára verða eítirfarandi
sumarbúðir: Fyrir Suður- og
Vesturiand í Skálholti, Menmta-
skólaselinu við Hveragerði og
Kleppjárnsreykjum i Borgar-
firði- Fyrir Vestfirði á Holti í
Önundarfirði. Á Auisturlandi
verða sumarbúðir á Eiðum, og
fyrir Norðurland á Vestmanns-
vatni, Aðaldal. Þá er í hyggju
að taka 7 til 9 ára böm ein-
hvem tíma jó Kleppjáms-
-•eykjum.
Sérstaklega skal bent á starf-
semina, sem áætluð er í Hús-
mæðraskóla Kirkjunnar á
Löngumýri, Skagaifirði. Þar
munu verða tvö námskeið fyrir
stúlkur á aldrinum 14 til 17
Framhald á 9- siðu.