Þjóðviljinn - 23.05.1969, Blaðsíða 9

Pöstudagur 23. miaá 1969 — ÞJÓÐVILJINN — SlÐA 0
Hernámsmálin
framhald af 7. síðu.
laga héfur alloft verið á dag-
sterá saanednaðs þings, en hún
hefur eklki vearið tekin til wn-
raéðu; hefur ekki einu sinni
koffnizt til nefndar.
Afstaða þingfll'okka til þessara
mála er hins vegar ndkikurn
vegintn ljós. Allir flokkarnir,
aðrir en Alþýðubandalagið hafa
lýst fylgi við áframhaldandi að-
ild að NATO. Báðir stjórnar-
flokkarnir hafa á þessu þingi
lýst eindregnum stuðningi sín-
um við dvöl Bandaríkjahers í
landinu. Framsóknarmenn hafa
hins vegar lýst því yfir, að þeir
vilji endurskoðun herstöðva-
samningsins og brottför hersins
« áföngum, en íslenzka gæzlu-
menn við rekstur radarstöðva
og fleiri slík gæzlustörf.
Á síðustu árusn hafa umræð-
ur um mikilvægustu utanrikis-
mál, svo sem um afstöðu Is-
lands til aðildar að Atlanzhafs-
bandalagi og dvöl erlends hers
í landinu tekið nokkrum stakka-
skiptum. Ég hygg, að raunsæjar
og málefnateigar rökræður um
þessi rnétt hafi einna fyrst á.tt
sér stað meðal ungra manna
innan stjómmálafllokkanna og
utan, svo sem í skóllunum. Hér
á Aliþingi gætir einnig auk-
innar viðleitni til að fjalla um
þessi mál á röklegan hátt. £>að
er og spor í rétta átt. að u.t-
anríkisrniálanefnd hefur verið
vakin af dvala og utanríkis-
ráðherra, svo og formaður ut-
anríkismálainefndar hafa haft
u mþað fögur arð, að nefndin
skuili framvegis gieigna hlutverki
sínu edns og lög standa ti/1, en
samkvæmt þingisiköpum ber
nefndinni að fjalla um öU\ mik-
ilvaeg utamríkismáil, ekki ein-
ungis þá mánuði. sem Alþingi
sdtur ár hvert, heldur einnig
utan þingtíma.
Innan margra NATO-ríkja,
ekki sízt á Norðurlöndum, í
Krabbameinsleit
þokkuim, en þau höfðu þá lokdð
öllum undirbúningi í þessu
málli, pantað tækin og gredtt
inn á þau. Éins og síðar koan
á daginn, voru þetta Oddfell-
owar. sem gerðu þetta i til-
efni 150 ára afmælisins. sem
þeir áttu í marz 1969. Hins veig-
ar greiddu krabbamieinsfélögin
4 Reykjavík tækin að flullu á ár-
inu, en OddfeUowar munu langt
komnir að safna fé, sem verði
tækjanna nemur og hafa þegiar
greitt mestan hluta af FOB
verði þeirra. Tækin koma svo
til lamdsins í sumar og komast
vaentamllega í notkun með haust-
inu.
Stjóm félagsins skip>a nú:
Bjami Bjarnason læfcnir
formaður, Hjörtur Hjartarson
forstj. gjaldkerí og Jónas Halll-
grfmsson læknir ritari. Með-
stjómandi: Frú Sigríður J
Magnússon, Kellgi Elíasson
fraeðslumálastjóri, Jónas Bjama-
son laekndr, dr. rmed. Friðrik
Éinarsson yfirlækndr, MattJhías
Jóhannessen ritstj. og Erlendur
EinairssO'n forstjóri.
Danmörku, Noreigd og hér á ís-
landi ber mjög á vaxanidi gagn-
rýni á NATO. Bent er á, að
höfuðandstæðurnar í heimsmáil-
um séu edcki lemgur milli aust-
urs og vesturs, heldur mdklu
fremur miilli noröurs og suðurs,
milli ríku þjóðanna í Norður-
Ameríku og Evrópu annars veg-
ar og fátæku þjóðanna í Suður-
Ameríku, Asíu og Afríku hins
vegar. Að dómi æ fleiri er
NATO hlekkur í valdakerfi ríku
þjóðanna undir forystu Banda-
ríkjanna. Hafa verið dregnar
fraim óteljandi staðreyndir um
þetta valdakerfi, hvernig það
teygir anga s.ína viðs vegarum
heim og lætur til sín taka, ef
kúgaðar þjóðir reynia að öðlast
efnahagsflegt sjálfstæði.
Innrás Rússa í Tókkósilóvaikíu
hefur að ýmsu, bæði hér á
landd og erlendiá, verið notuð
sem röksemd fyrir nauðsyn og
gildi Atlanzhafsbandallaigsins.
Ekki dettur mér í hug aðneita
þrí, að framferði Rússa gaign-
vart Tékikum hefur í bili blás-
ið niýju liifi í NATO, sem orð-
ið va.r næsta öiíklegt til lang-
lífis. Það er án efa rétt, að
fyrst í stað styrkjast hemaðar-
bandalögin tvö af éhæfuverkum
hvors annars. Hitt er fjarstæða,
eð árás ríkja Varsjárbanda-
lagsins á Tékka sé vottur um
styrkleika þess. bandalags. Það
er að sjálfsögðu veikleikaimerki
en ekkd styrkleika. Jafnfraimt
er innrásin vottur þess, að sam-
eiginíieg aðild að hemaðarbanda-
laigi er notuð tiíl að réttlæta
hemaðarlega íhlutun.
Þegar þessi mál eru þvískoð-
uð niður í kjölinn, geramienn
sér Ijóst. að innrásin í Tékkó-
slóvakíu var afleiðing af skipt-
ingu hcimsins í áhrifasvæði
risavcldanna tvcggja, aflciðing
af óbilgjarnri og háskalcgri
kröfu þeirra hvors um sig að
deila og drottna innan síns
áhrifasvæ'ðis. Ég er þess fuillviss,
að þedm fer f jödigandi, ekki sízt
meðal ungu kymsilóðarinnar,
sem gera sér ljóst, að við Is-
lendingar eignm helma i röð-
um þjóða, sem standa utan við
hcrnaðarblokkir. Því béri okk-
ur að segja upp aðild að Atlanz-
bafsbandalaginu og hverfa úr
NATO.
Uppsögn og
brottför * *
Kraifan um uppsögn hler-
stöðvasamnings og brotttför
Bendaríkjahers fær nú vaxandi
hijómigrunn með þjióðinni eink-
um í röðum æsfcufólks. I þeim
efnum ..eru að verða alger
straiumhvörf. Ungir menn í öll-
um hcrnámsflokkunum taka nú
herstöðvamál til endurmats í
ljósi nútíma sjónarmiða. Ungir
jalflnaðairmenn hafa giengið þar
ákveðniast til verks og gert af-.
drátbarlausar ályktanir umupp-
sögn hlerstöðvasamningsins. —
Raunar verður ekki annað séð
en þeir séu í andstöðu við rík-
isstjómina í flestum helztu
deilumáilum jafht á sviði utan-
ríkis- sem innanlamdsmála.
Þakka innilega öllum, sem haíia sýnt mér samúð og vin-
á.fctu vdð fréfiall eiginmanns mínis
ÁSMUNDAR FRIÐRIKSSONAR.
Jóna Hjálmarsðóttir.
Eiginmaður minn •
JÓN SIGURÐSSON,
vélstjóri, Sólheimum 23,
verður jarðsunginn frá Fr’íkirkjuinni laiuigajrd'aginn 24. maí
klukkan lO.Sft.
Fyrir hönd barma,
temgdaibarmia og b.amaibama
Halldóra Jónsdóttir.
Tillögur ungra framsóknax-
manna um brottför beriiðsins í
áföngum og þjáifun íslenzikra
mianna til að taka þar við
gæalustörfum eru að vísu dá-
lítið öljósar, en sýna þó, að
krafan um að losna við herlið-
ið á vaxandi fyigi að fagna.
Mér skilst, að Framsóknax-
flokkurinn ailur hafi nú gert
þessar tillögur að sínum,
Meðai ungrasjálfsitæðisfloikks-
rnainina er einnig tekið að rök-
ræða um hersetuna og mér er
tjáð, að aifstaðan til herstöðva-
samningsins sé orðin þar veru-
legt deiluimiál. Meðai báskóla-
stúdenta, semSjálfstæðisflokkn-
um fylgja, munu nú áhöld um,
hvor hópurinn er fjölmennarí,
fyligismenn eða andstæðingar
bandarískra herstöðva á ís-
iandi. Hefur í þeissu eifni orðið
gerbreyting á örfáum árum,
jafnvel á allra síðustu miss-
erum.
Ég hygig, að það sé nú fylii-
lega tímabært orðið að hefja
umræður um herstöðvamáiin/af
fuillri einlægni og hreinsikiilni
og efla samstöðu allra þeirra,
sem gera sér Ijósa nauðsyn
þess, að sér verði ekki erlend-
ur her til fram/búðar. Rétt væri
vafalaust að draga eftir föngum
úr þeirri tortryggni. sem u.pp
kynni að rísa í nálægum lönd-
um, e£ við létum herinn fara.
I þessu sambandi er sjálfsagt
að kanna ailar þær leiðir, sem
samrýmzt geta sjáifstæði okkar
og öryggi. Samvinna við ná-
grannaþjóðir okkar um örygg-
ismál getur að mdnu viti átt
fulllan rétt á sér. Form slíkrar
samvinnu gæti verid með ýms-
um hætti og skal . ekki farið
nánar út í þá sálrna nú. Vissu-
lega er mikið til þess vinnandi
að losna við háskalegar her-
stöðvar úr landinu;
Ég vil að lckum legigja á það
ríka áherziu, að í þeilm málum
öllum, siem snerta afstöðu Is-
lands til umheimsins, þurfum
við stöðugt að vera vakandi og
tileinka okkur raurahæf sjón-
armið á hverjum tíma. Tím-
amir breytast óðflluga og við
megum ekki láta okikur daga
uppi mieð úrelt viðhorf, skoð-
anir, sem heyra fortáðinni. Tök-
um nú öll hin svonefndu varn-
armál upp til rækilegrar end-
urskoðunar af hispursleysi og
raunsæi. Leitum af einlægni
þeirrar niðurstöðu, sem bezt
samrýmist sjálfstæðisvilja og
framtíðarhagsmunum íslenzkrar
þjóðar.
Sumarbúðir
ára. Þar verður auk venju-
legrar dagskrár veitt tilsögn í
hiismóðurfræðum.
Móttaka uimsókna fyrir Holt,
Eiða, Vestmannsvatn og Skál-
holt verða hjá sóknarprestum
viðkomandi héraða. Fyrir Skál-
holt ásamt ’ Kleppjámsreykjum,
Menntaskólaselinu og Löngu-
mýri, verður umsóknum veitt
móttaka á skrifstofu Æslku-
lýðsfulitrúa Þjóðkirkjunnar að
Klappaxstíg 27, 5. hæð. Hófsit
móttaka 19. maí.
íþróttir
Framhald aif 2. siðu.
ins, en ef Magnús Torfason nœr
sér á strik aftur þé er hann
okkar bezti tengiiiður.
Akureyri (IBA)
frá morgni |
• Tekið er á móti til-
kynninguim í dagbók
kl. 1.30 til 3.00 e.h.
til minnis
• I dag er föstudagur 23.
maí. Desiderius. Árdegishá-
flæði kl. 11.15- Sólarupprás
kl. kl. 3.54 — sólarlag kl-
22.56.
• Kvöidvarzla í apótekum
Reykjavíkur vikuna 17.—24.
mai er i Garðsapóteki og
Lyfjabúðinni Iðunni. Kvöld-
varzla er til kl 21, sunnu-
daga- og hélgidagavarzla kl.
10—21- Efftir þann tima er
næturvarzlan að Stórholti 1
opin.
• Læknavakt i Hafnarfirði og
Garðahreppi: Upplýsingar i
lögregluvarðstofunni sími
50131 og siöikkvistöðinni, sími
51100.
• Slysavarðstofan — Borgar-
spítalanum er opin allan sól-
arhringinn. Aðeins móttaka
slasaðra — sími 81212. Næt-
ur og helgldagalæknir i sima
21230.
• Cpplýsingar um læknaþjón-
ustu 1 borginni gefnar I sim-
svara Læknafélags Reykja-
víkur. — Simi 18888.
skipin
Norfolk og R-víkur. Skógafoss
fór frá Reykjavík í gærkvöld
til ísaf jarðar, Akureyrar, Rott-
erdam, Antwerpen og Ham-
borgar. Tunigufoss fór frá New
York 21. þ-m. til Reykjavíkur.
Askja fer frá Hull í dag til
Reykjavikur. Hofsjökull fó-r
frá Aalesund 19. þ.m. til Mur-
mansk. Isborg er í Hafnarfirði.
Kronprins Frederik fer frá
Kaupmannahöfn á morgun til
Færeyja og Reykjavíkur. Rannö
fór frá Kauipmannahöfn í
gær til Gautaborgar og R-
vikur. Bestik fer frá Lowe-
stoft í dag til London, Hull
og Reykjavikur.
gengið
SÖlUR.
1 Bandaríkjadollar 88.10
1 Sterlingspund 210.30
1 Kanadadollar 81.85
100 Danskar krónur 1.169-70
100 Norskar krónur 1.235.20
100 Sænskar krónur 1.702-50
100 Finmsk mörk 2.106.65
100 Franskir frankar 1.772-77
100 Belg. frankar 175.36
100 Svissn. frankar 2-037.60
100 Gyllini 2.423.25
100 Tékkn. krónur 1-223.70
100 v.-þýzk mörk 2.219.64
100 Lírur 14-05
100 Austurr. sch. 340.48
100 Pesetar 126.55
félagslíf
• Skipadeild S. I. S. Amar-
fell fór 21. þ.m- frá Rotter-
dam til Islands. Jöfkulfell er
væntanlegt til Reykjavikur 24.
þ.m. Dísarfell fór í gær frá
Walkpm til Islands. Lltlafell
er væntanlegt til Reykjavíkur
í dag. Helgafell fer i dag frá
Ventspils til Reykjavíkur.
Stapatfell losar á Breiðafjarð-
arihöfnum. Mælifeli fór 21-
þ.-m. frá Reykjavík til St.
Isabel á Fernando Poo. Grjót-
ey fer í dag frá Heröya til Is-
lands- Mastholm er væntan-
legt til Þorlákshafnar í dag.
Arrebo fór frá Kópaskeri í
gær til Blönduóss.
• Eimskipafélag Islands h. f.
Bakkafbss fór frá Rotterdam
21. þ-m. ti-1 Norðurlandshafna.
Brúarfoss fór frá Akranesi í
gær til Reykjavíkur. New Bed-
ford, Cambridge og Norfólk.
FjaUtfoss fer frá H-amborg á
morgiun til Gdynia, Ventspils
og Riga. Gullfoss fór frá
Amsterdam í gær til Ham-
borgar, Kaupmannahafnar,
Leith og Reykjavíkur. Lagar-
foss fór frá Vestmannaeyjum
í gær til Hafnarfjarðar og
Reykjavíkur. Laxfbss fer frá
Kotika í dag til Reykjavikur-
Mánafoss fór frá Ólafsfirði í
gær til Dalvfkur, Svalbarðs-
eyrar og Akurejmar. Reykja-
foss fer frá Hamborg á morg-
un til Reykjavíkur. Selfoss
£er frá Cambridge í dag til
• Farfuglar — ferðamenn.
Hvítasunnuferðimar í ár eru:
1. Þórsmörk- 2. Ferð á Kötlu.
Upplýsingar á skrifstofunni
Laufásvegi 41 milli kl. 20.30
—22.00 og í síma 24950 sama
tíma. — Farfuglar-
• Hvítasunnuferðir Ferðafé-
lagsins: 1. Snæfellsnes. 2.
Þórsmörk. 3. Veiðivötn. 4-
Landmennalaugar 2. í hvíta-
sunnu kl. 2 ah., £rá Arnarhóli.
Gönguferð á Vífilsfell.
• Nemendasamband Kvenna-
skólans í Reykjavík heldur
háf í Leikhúskjallaranum
miðvikudaginn 28. mai kl-
19.30. Góð skemmtiatriði. Mið-
ar afhentir í Kvennaskólan-
um föstudaginn 23. mai frá
kl- 5—7 og við innganginn.
— Stjómin.
• Frá . Mæðrastyrksnefnd:
Konur sem óska eftir að fá
sumardvöl fyrir sig og böm
sin i sumar á heimili Mæðra-
styrksnefindar HaUgerðarkoti í
Mosfellssveit tali við skrifistof-
una sem fyrst. Skrifstofan er
opin alla virka daga nema
Iaugardaga 2—4. Sími 14349.
• Hvíldarvika Mæðrastyrks-
nefndar að Hallgerðarkoti í
Mosfellssveit verður um 20.
júní- Umsóknir sendist nefnd-
inni sem fyrst. Skrifstofan er
opin alla virka daga nema
laugardaga kl. 2—4. " Sfmi
14349 — Mæðrastyrksnefnd
Alkureyringar eru ólþeikfcta
stærðin í 1, d. eins og oft ádur.
Ég hef séð þá leitoa eánn leik
í vor, en i það skipti sigr-
uðu þieir liandsliðið á noktouð
sannfærandi hátt. Á undanfjöm-
Ms. Jökulíell
um árum hefur lið þeárra ver-
ið mjög jafnt og enginn veik-
ur hlekkur verið í liðinu. Ein-
hverjar inainnabreytingar munu
eiga sér sifcað hjá þedm í ár og
eru. þeir lei-kmenn sem taka
við litt þekktir. Hánsvegar er
það svo með kjama liðsins að
þeir haflg. leiiciö lengur saman
en kjarni nokkurs e»mars 1.
deildar liðs og er það að sjálí-
sögðu mikill k06ifcur. Atouireyr-
ingar hafa á undamfiömum ár-
wm ætíð verið ofiaríega í mót-
inu og er það spá mán. að svo
verði einnig i*ú. — S.dór.
Lestax í New Bedford, Mass. um 16. júní.
Flutningur óskast skráður sem fyrst.