Þjóðviljinn - 26.06.1969, Blaðsíða 5

Fi'rmmibudagiur 26. júní 1969 — ÞJÖÐVHaJINN — SÍÐA §

Úlfar ÞormóBssort:
Um Rockville
sem hernum
Vegraa þeinmr ánsegjuiegu
staðreyndiar, að aiuigiu einhverra
hemiáimissáininia eru að opmast
íyiriir ókostum þeim ýmisurn sem
fylgjia herraámd og hiersetiu, væiri
ekki úr vogi að hiugleiða ofur-
lítið þau bein áhrif sem næ-r-
veira guðsei ginh>ermainina hefur
í næsta umihverfi þeima.
• ROCKVIÍLLE
Þá er eilcki fráleitt að byrja á
því að kreista ofiurlítið á því
kýli sem mest hefur ýrt úr síð-
ustu daga, þ.e.a.s. Rookvdlle.
Sitaðsetndmg stöðvarinmair
uppi á miðri Sandgerðisheiði
hefiiir án efa verið ákveðin með
það fyrir auigum, að sem auð-
veldiasit væri fyrir vemdiarania
að fylgjast með helvítis Rúss-
unuim og vara okikur við því
iillþýði, þegar að því kaemi að
þeir hygðust berja á okikur.
Nokfcuns vafa tók þó að gæba
um rétta staðsetningu stöðvar-
inniar þegar hrezkum herskip-
um tó'kst að sigla upp undir
Bergið óséðum þegar við áttum
í stríði við TjiaMiann hér á ár-
unum. En siíkar og þvílíkar efa-
semdir voru samstundis, kveðn-
ar niður og fuillyrt að hinir
raunverulegu fjendur, Rússam-
ir, sæjust hvað sem liði skipum
henmar hátiigniar, enda vemdun
íandsinis ekiki miðuð við sam-
bandsþjóðiir okkiar.
Hvað sem þessu nú leið og
liður, þá var staðsetndngu stöðv-
arinmar ekki breytt. Til starfa
þar voru valddr menn sérlega
árvökulir til að hafa auiga með
þeim fjónda sem eilífit hyggur
á flóræði. Til að létta vairð-
stöðuma voru reist þamia tvö
khihbhús, annað fyrir yfiirmenn
og hitt fyrir hina, því að hinir
eiga að sjálfsögðu ekki samledð
með yfirmönnum. Þetta duigði
þó ekiki til. Menn sem sífellt
standa vöirð, þuirfa öðrum
mönnum fremiuir á því að hialda
að létta sér upp þaar fáu stund-
ir sem þeir megia vtíkja frá.
Því var þeim leyfit að bjóða til
sín gesbum stöku sinnum, svo
notuð séu orð Páls Ásgeirs
Tryggvasonar deildarstjóra í
Vamiarmáladeild. Þetta stöku
sinnum þýðir a.m.k. ei.nu sinni
í vifcu. þ.e.a.s. 52 á ári, oft er
þó merking orðanna stöku
sinnum tvisvar í viku.
Til þesis að íorðasit allan m,is-
skilninig sfcal það tekið fram,
að ahnennimgur á Keflavíkur-
svæðinu sækir ekki skemmtan-
iir í Rocfcville, heldur fámennur
hópur fyrirm'annia, og vegea
þess að ýmsir telja siig fyrir-
menn þótt aðrir geri það ekki,
sbal því beint ti>l þeirra sem
þannig er komið fyrir, að tafca
efcki anrnað til sín en þeir eiga.
Aufc þessara fyriirmianna er í
mörgum tilvikum um að ræða
koner þei/rra, giftar heldri-
miann.akonur, matoalausiar og
innflu'ttar af Reykjavíkuirsvæð-
inu. Ýmsar samþykiktir og und-
irskriftír kvað þuirfa tíl að kom-
ast í þenmian sælulund, en betri
borgarar íslenzkir eru orðnir
flestum hnútum kunnugir og
ganiga þar út og ine að eigin
geðþó'tta án samþykkta ís-
lenzkira eða undiiirakrifta. Þó
skal játað, að ekki veit undir-
ribaður hvort menn þurfi að
láta „siigna sig inn“ tíl að fá
ineigöngu á þennan hátt. Sú ait-
höfn fer þanndg fram, í klúbb-
un.um á Vellinum sjálfum, að
sá sem er uppfullur af löngun
til inngönigu, bíður við fordyri
helgidómsins og . spyr hvem
þann vemdiara sem framhjá
genigur, hvort hann vilji nú
ekki vera svo væon að gjöra
svo vel að vera svo góður að
„signa siig inn“. Sé nú svo að
vemdarinn samþyfcki, þá er
mafn mannsins skrifað í bók og
hann skráður gasbuir þess sem
aurnkað hafði sig yfir hann.
Þá hefst skemmtuoán og þess-
ar skemmtanir kváðu taka öllu
íslenzku fram. Fjörið og elsku-
legheitin í vernduirunum og
virðinigarleysið og óstoammfeiln-
in í kvenfólfcinu kváðu eiga
sinn drjúga þátt í því. Um
þessar skemmtanir í Rockville
hafa mynd'azt ævintýralegar
saignir með ýmsum þekktum
nöfnum sem aðalpersónum, og
væri það til ævarandi skammar
fyrir söguþjóðinia niafntoguðu,
ef bún létí ekki festa á blað
þessar sögur og saignir til
glöggvuimar fyrir síðari tíma
menn á upphefð og reisn ís-
lendioga undir hervemd.
★
Niðurstaðan af und'angemgn-
um blaðaskrifum vegna siðleys-
is í Rockville hefur orðið sú,
að herinn skuli kosta islenzk-
an löggæzlumiaon til starfa þau
kvöld sem skemmtaoir eru
haldnar. Þessi ndðurstaða felur
þó ekki í sér neina lausn. Eina
varanlega lausnin hlýtur að
vana sú að sendta herinn með
allan sinn menningarau'ka út
úr landinu. Til vana — meðan
stjómiairvöld hafa sig enn ekki
í að beita vini sínia þvílíkri
grimmd, mætti setja strangt o,g
órjúfanlegt bann við því að ís-
lemdimgar sæktu klúbba her-
liðsins. Og enn tíl vara, ef slíkt
þætti eimanigr.a mennin.guna um
of, mættí gera það, að skyldu
að birta lisiba með nöfnum
þeirira sem saekja klúbbinn
vikulega í blöðum og útvarpi.
Slikt gæti vafialaust haft ein-
hver áhrif.
• SJÓNVARP
Talsverðuir tími er nú liðinn
síðan menn létu t'l sín heyra
um sjónvarpið ameríska. Einn-
ig er ianigt um liðið síðan
stjóm.völdin sviku allflest lof-
orð um takmarkaðan sendi-
má.tt sörnu sjónvarpsstöðvar,
því að enn sést dábada.gskráin
á ýmisum stöðum í Reykjavík
og á öllu Keflavíkursvæðinu.
Því ber ekki að neita, að tals-
vert af efni því sem flutt er á
vegum dátasjónvarpsins er á-
gætt. Hins ber þó að gæta, að
áhrif þau til hdns verra, sem
sjónvarp það hefur haft á böm
og umglinga hér syðra a.mk.
vega miklu meira en upp, eða
niður, þann mennimgarflutning
sem þar fer fram. Svo mörg
dæmi um áhrif þess sjást í leik
og athöfnum bamanna, að en.g-
inn stjórn.vi'trinigur né skoö-
anaikönnuður getur þar í mótí
mælt. Þegar svo er komið að
leikir bama fara fram á amer-
ísku, að í örðugleikum sinum
við að finna viðeigandi orð á
íslenzku yfir huigsandr sínar
grípa bömin oft til amerisk-
unnar, að fyriirmyndilmair að
fullkomnun fást ú.r villtia vestr-
inu, þá þýðir ekki lengur að
þræta. Og nú er svo komið,
og enn er þrætt. Þessi er hátt-
uir undirlægjunnair. Samt er
það t.rú mín, að sá tímd komd
innan skamms, að augu fólks-
ims opnist þó ekki væri fyrir
öðru en ndðuirlægin.gunni af því
að leyfia rekstur slíkrar stöðiv-
ar í landi sínu.
• TÖRNER-HLIÐIÐ
Hlið það að afgirtu vemd-
arsvæði sem ber nafnið Tömer-
hliðið hefur hlutverki að gegna.
Þar fer fram lögvemdað smygl.
Kanar þeir sem búa utan vall-
Gæzluhlið á Keflavíkurflugvelli.
ar fara þar í gegn með mat-
væli, búsáhöld og fatnað sem
þeim er heimilt. En því er það
nefnt lö.gvemdað smygl, að þótt
heimild sé fyrir því, að her-
menn megi kaupa ýmsar nauð-
synjar og flytja þær út, er
enigin staðfesta fyri-r þvd að sá
vamin.gur far; allur til þeirra
sjálfra. Enda hefur sú orðið
raunin á, að mikið af þeirri
vöru sem flutt er þar löiglega
í gegn fæst fált fyrir hvem
þan.n sem kann að vilja not-
færa sér þessi hlunndndd.
Fyrir þetta lögvemdiaða
smygl verður ekki komizt með
öðru mót.i en því — fyrir nú
utan þá óvinsamlegu ráðstöfun
að senda herinn burt — að
ban.na slíkan vöruflutninig og
skikka þá herrmenn sem búa
fyrir utan völlinn að kaupa
vörur og vaming á samia verði
og aðrir sem þar búá, en hypja
si.g að öðrum kosti inn fyrir
girðinigu og vera þar, þangað
til þeim verður sagt að faira
heim.
Annars væri ekki úr vegi úr
því fyrngreimit hlið hefur komið
til tals að tílfæna hér orð Páls
Ásgeirs Tryggvasonar, sem titl-
aður er formaður Vamarmála-
nefindar og deildarstjóri í Varn-
armáladeild, sem bann viðhafði
í málgagni sannleika og lýðræð-
is, Morgunblaðinu, nú fyrir
skemmstu. Þar sagði Páll Ás-
geir: „Það er ekki siður í sam-
skiptum sjálfstæðra þjóða, að
ein þjóð borgi embættismönn-
um annianrar þjóðar“. Svo mörg
eru þau orð. í Tömerhliðinu er
íslenzkur löggæzlumaður sem
fær gneiðslu fyrir starf sdtt firá
Bandarikjastjóm.
• BIRGÐAFLUTNINGAR
HERSINS
Vínibingðir, tóbak o.fl. sem
herinn sendir af Vellinum tSL
sinna mianna hvort sem er
í RoekviIIe, Grindavík eða
Reykjavík, ern fluttar af yemd-
argæzlumönnum hins vestur-
heimska lýðveldis sjálfum. Það
eitt samrýmist ekki íslenzkri
vinnulöigigjöf og væni nóg tíl
að Vamiarmálanefnd með sinn
Framhald á 7. síðu.
Landssamtök um landgræðslu og náttúruvernd
verða stofnuð í septembermánuði næstkomandi
inna af hendi. Þrátt fyrir vel-
□ Æsku 1 ýðssaimband ís-
lands og Hið íslenzka nátt-
úrufræðifélag efndu til ráð-
stefnu 12. og 13. apríl síð-
astliðinn um gróðureyðingu
og landgræðslu. Ráðstefnan
kaus sérstaka nefnd til þess
að fjalla um málið og hef-
ur nefndin nú álkveðið að
boða til stofnunar lands-
samtaka um málefnið. Er á-
ætlað að stofnfundurinn
verði haldinn í september
næstkomandi, en samtökin
skulu tengd við aldarfjórð-
ungsafmæli ísienzka lýð-
veldisins. Aðilar að lands-
samtökunum geta orðið
landssamtök, félög og ein-
staklingar, en nefndin mun
á næstunni senda þátttöku-
boð ásamt uppkasti að lög-
um til ýmissa samtafca og
félaga.
□ Hér á eftir er birt á-
skorun úm þátttöku í stofn-
un Landgræðslu- og nátt-
úruverndarsamtaka íslands.
„Á ráðstefnu um gróðureyð-
imgiu og landgræðslu, sem bald-
in var í s.l. aprílmánuði voru
undirritaðir kosnir í nefnd til
að undirbúa stofnun landssiam-
taka, sem samibönid félaga, ein-
stök félög og einstaklinigar ættu
aðild að, og hefðu það hlut-
verk að vinoa að gróðurvemd,
1-andgræðshi og anmariri ná-tt-
únuyemd.
Að aithuigiuðu máii hefur
nefndin orðið ásátt um, að
tímabært sé að eína til slítora
samtafca. Gert er ráð fyrir, að
samtökin verði formlega stofin-
uð í haust, og verður boðsbréf
um þá'tttöku sen.t út næstu
daga. Nefndin telur rótt, að
hafizt sé handia nú á aldiar-
fjórðungsafmæli lýðveldisins,
þanmig að stofnun Land-
græðslu-' og náttúruverndar-
samtatoa fsiands verði tengd
þessum tímamótum í sögu ís-
lenzku þjóðarinnar.
Þegar horft er yfir landið,
héruð þess og öræfi, dylsit eng-
um að geigvænleg gróður- og
j airðvegseyðinig hefur átt sér
stað á liðnuon öldum.
Þjóðin hefur tekið við gæð-
um fóisturjarðar sinmar án þess
enduirgjalds, sem hennd bar að
megun til lands og sjávar síð-
ustu áratugi, vamrækir hún
skyldur símar við landið og
giróður þess. Gróðureyðin.gin er
enn eitrt af höfuðvandamálum
þjóðarinnar, sem krefst skjótr-
ar úrlausnar.
Við svo búið má ei.gi len.gur
standa. Hefjast þarf handa um
að gefa landinu aftur þann
gróðurfeld, sem það hefur ver-
ið svipt.
Hér er hins vegar um svo
mikið verkefni að ræða, að edgi
du.gir mánn.a en samei.ginlegt á-
tak allna landsmanma. Skyldur
þjóðarinn.ar við gfóður lands-
ins hvíla á öllum eimstaklinig-
um henn.ar, hvar i flotoki sem
þeir standa, hvort heldur þeir
búa í borg eða bæjum, í sveit
eða við sæ.
íslenzka þjóði.n ræður nú yf-
ir nægri þek.kin.gu og fjárma.gni
til þess að hefjast handa um
endurgræðslu landsins og gróð-
urvemd þess, ef vilji og atorka
þegna henmair lætur ekki á sér
stam.da, en skiln.imgur á gildli
gróðurvemdar, landgræðslu og
annamar náttúruvemdar er nú
mjög vaxandi meðal almenn-
ings.
Á afmœlum tíðka menn að
gefa vioum símum gjafir. Ald-
arfjórðunigsafmælis lýðveldis-
ins verður eigi minnzt á verð-
ugri hátt en með framlagi allra
þegna þess í þamm sjóð, sem
beztur er hverri þjóð — gróðri
vafið land.
Landigræðslu- og náttúru-
vemdarsamtökum íslands er
ætlað það hiutverk að verða
vettvangur sameiginlegs átaks
allna þei-rra sem vílja leggja
hönd á plóginn til að bæta og
auka gróður landsins og tdl að
varðveita hreinleika og fegurð
íslenzkrar náttúru. Hreint land
— Fagurt land verður eitt af
markmiðum samtakanna.
Nefndin heitir því á þjóðina
að sameinast um stofnun Land-
græðslu- _ og náttúruverndar-
samtaka fslandis og gera þau að
öflugu tseki þjóðarinnar til að
greiða aftur skuld síaa við
land§ð“.
Sandgræðsla á Rangárvöllum. Vinstra megin girðingar er landið
friðað og þar hefur melgresi breiðzt út.