Þjóðviljinn - 28.11.1969, Page 7

Föstudagur 28. nóvemiber 1969 — ÞJÓÐVILJINN — SÍÐA J
Ný bók frá AB:
Ævisaga Charles
Chaplins komin út
wmw*

Sveinbjörn Svein-
björnss., ævisaga
Fyrri hluti ævisögu Charles
Chaplins er kominn út í íslenzkri
býðingu Lofts Guðmundssonar-
Heitir bókin Charies Chaplin —
Iiíf mitt og Ieikur- Titil- og
káputeikning er gerð af Atía
Má.
Éókin er gefln út a£ Ægis-
útgéfunni og er kynnt þannig
á kápusíðu: „Charles Ghaplin-
Óþarft er að f jölyrða um þanm
marglfræga mann. Allir Islend-
ingar, komnir til vits og ára
þekkja hann beitur en flesta
Fólk, fyrsta hók Jónasar
Árnasonar endurprentuB
-s>
Fyrsita bók Jónasar Ámaison-
ar, FÓLK, sem kom út fyirir
15 árum hetfur nú verið endur-
prentuð hjá Ægisútgáfunni.
Þagar bókin bom út í fyrra
skiptið seldist hún þeigiar upp
og er sú útgáía nú orðin tor-
gæt. Á kápusíðu bókarinnar
segir m,a.: „Fólk er (að dómi
hötfundairins sjálfs að minnsta
kosti) eikki skáldskajiur, aðedns
svipmyndir úr lífi hötfundarins,
sem hann hetfur klætt í þann

Hljóðfall
og tónar
Nýdega er komdn út hjá Edk-
isútgátfu námsbóka í endurskoð-
aðri útgátfu bókin ffljóðtfaill og
tónar, 1. hetfti. Höíundur er Jón
Ásgieirsson tónskóld. Bókán er
nú í stærna broti en áður, og
ihatfa ýmsor aðrar breytinigar
verið gerðar á henni, byglgðar
á íewgiröii reynslu- Þetta er
vinnubók í tónlisit, einkum æti!-
uð 7 ára börmum, til að ætfa
þau byrjunaratriði, sem tón-
listairkennslan byiggist síðar á.
— Texta- og nótnaskrift ann-
aðist Hannes Flosason, en Lit-
brá h£. prentaði.
Jónas Ámason
búning, sem bonum er laginn
og fáir geta etftir ledkið.
Fyrri hluti bóbairinnar neín-
ist Böm, og hálda mætti að
þar byðist lesning eingöngu
ætluð bömurn. Vissulega eru
þær sögur úrvals barnasöigur,
en þeir munu samt fáir, ung-
ir eða gamlir, sem efcki hríf-
ast aí innsýn hötfundar og
frásögn hans atf ósköp hvers-
dagsiegum athöfnum, sem við
ósikhyggnir veitum ekki at-
hygli.“ Síðari Wuti bókarinn-
ar heitir „Og annað fólk“.
Endurminningur Sigur/ons
Einarssonar skipstjóra
Sigurjón Einarsson skipstjóri
I Hafnarfirði lézt 3. janúar sl.
og hafði þá nýlokið við að skrá
endurminningar sínar, sem
Skuggsjá hefur nú gefið út.
Sigurjón á Garðari (en svo
heitir bókin) var kunnur mað-
ur, bæðd sem farsæll og fdskinn
togaraski pstj óri og svo atf fé-
lagsmáöastarfi í þágu sjó-
manna. 1 bókinni segir hann
bæði frá löngum sjómennsku-
gn um „m«r~
' “í
f MÍMI, blaði stúdenta í
íslenzkum fræðum, 1. tbl. 8.
árg- er mia. grein eftir Einar
G. Pétursson þar sem hann
fjallar um „múrhús“ það á
Skaiði, sem Jón Guðmundsson
lærði segir frá í Tíðfordrífi,
að fallið hatfi niður etftir víg
Páls Jónssonar eða um 1500. j
Segir Einar. að frásögnin um |
múrhúsið sé eina kunna heim- j
ildin um steinhús á íslandi fyr-
ir siðaskipti og leiðir að því
rök að þótt Jón lærði hafi
oí verið lalinn ósannorður j
virðist í þessu tilviki ytri að-'
stæður til sannorðrar frásagn-!
ar sérlega góðar. Bendiæ grein-
arhöfundur á, að hér gæti forn-
leiíarannsókn e.t.v. skorið úr.
Af öðru r-
mest ka f1
ferli, auðugum af tíðindum úr
■byltingarþróun sjósóknar, sem
Sigurjón varð vitnd að, enda
vann hann á ölluim tegundium
fiskiskipa, sem hafa verið í
notkun á þessari öld, allt frá
skútum til nýttfzíku togara.
Sigurjór. skrifaðd margit um
slysavamir og lét sdg þau mál
sikipta, um kjör- sjómanna, otf-
veiði á mdðuim, sat í stjómum
sjómannatfélaiga og samibainda og
var um sikeið fonsitöðumaður
Hrafnistu.
Þóroddur Guðmundsson rit-
hötfundur skritfar tfonmálla að
þessari athafnasögiu, kápuiteikn-
ing er etftir Atla Má, en Her-
stainn Pálsison bjó til prentun-
ar. 1 bökimni eru 28 mynda-
síður, flestar tenigdar sjósökn-
Bókin er 272 bls. og verð henn-
ar er 550 kr. auk söduskatts.
Nýlt töluhefti
TÖFLUHEFTI, vinnubókar-
efni í landaíræöi, etftir Guð-
miund I>ariáksson cand- mag.,
er nýkomið út, endurskoðað í 4.
útgáfu. í heftinu er í töflu-
formi ýmis konar vitneskja um
íbúcjfjölda. úppskeru, hæð fjalLa
o.s-frv.
Ætlazt er til, að namendur
noti tcxfflumiar við gerð vinnu-
bófca, en Ðiæri þeer ekki utan að.
mda breytast margar beirra
*ri til árs.
er Rfkisútr'
Chaplin.
aðra, sem birzt hafa á hvíta
tjaldinu. Ailur hedrnur viður-
kennir og dáir sndlld hans-
Marga góða leikara höfum við
eignazt en Chaplin á ekki sinn
líka- Á sviðinu er Chaplin alls-
ráðandi- Skopið verður harm-
leikur — harmleikur skop. Á-
horfandinm hlær og grætur f
senn, en getur engu um ráð-
ið • ■ •“
Ævisaga Chaplins kcan fyrst
út á ensku 1964.
Nýlega er komin út hjá Al-
menna bókafélaginu bók eftir
Jón Þórarinsson tónskáld:
Sveinbjöm Sveinbjörnsson —
ævisaga.
Eins og nafnið ber með sér
er hér um að ræða ævisögu
Sveinbjörns Sveinbjörnssonar
tónskálds, en etftir hann er m.
iðin heim -
nv miðilsbók
Leiðin heim nefnist bók eft-
ir Guðrúnu Sigurðardóttur
miðil, sem Stefán Eiríksson á
Akureyri hefur gefið út, en ár-
ið 1958 kom út eftir Guðrúnu
önnur bók, Lciðin til þróskans,
og sagði sú bók frá sálförum
miðilsins.
Um þessa nýju bók Guðrún-
ar segir útgefandi m.a. svo í
foirnáia fyrir henni: „Leiðin
heim inniheldur árangur nokk-
urra funda, sem haldnir voru
á árunum frá 1958 til 1964.
Ég sat þessa fundi undantekn-
ingarlaust einn með miðlinum,
ég tók efni þeirra á segulband
og skrifaði það síðan upp.
þetta kom allt fram á trance-
fundum að undanskilinni lýs-
ingunni á andláti móður mið-
Framhald á 9. siðu. 1
3 nýjar bækur
Hörpuútgáfu
Hörpuútgáfan hefur sent frá
sér -þrjár þýddar sögur, „Ást
og ótta“ eftir sænsku skáld-
konuna Bodil Forsberg, „Kaf-
bátadeiidina“ eftir brezka höf-
undinn Alexander Fullerton og
siðustu bókina um Hauk flug-
kappa, ,.Flug og flótta“.
Karlmannabók kallar útgef-
andi bók FuUertons, en hún
fjaJlar um menn í kafbátahern-
aði í síðustu hiedmsstyrjöld-
inni, en hötfundur var þá sjálf-
ur kafbátstforingd í brezka sjó-
hemum og þykir skrifa af
skarpskyggni og tæknilegri
þekkingu.
Ást og ótti er, eins og nafn-
ið bendir tll, ásitarsaga, ger-
ist í FrafckJjandi 1940 og seg-
ir frá sænskri konu sem fflýr
undan Gestapo með munaðar-
laust bam er hún veitir fóst-
ur.
Hauk flúgkapipa og Markús
frænda hans þekkja flestir
drengir úr fyrri bófcum, en
Flug og flótti er síðasta sag-
an um þá félaga.
Ailar bækumar þrjár eru
þýddar af Skúla Jenssyni,
prentaðar hjá Prentverki Akra-
ness og bundnar í Félagsbók-
bandinu, nema Kaflbátadeildin,
sem er bundin í Bókbindaran-
um h.f.

Mynd úr „Suður heiðar" — Eftir aðförlna að Ólafi Spán-
arfara
Suður heiðar, ísienzk barna-
bók, sem he fur allviða farið
Það er líkJega fremiur sjalld-
gæft að ísJenzk bók komrú
út í fjórða sinn á rúm-
lega 20 árum En edns og
vænta miátti er hér um edna
atf þeim barnabókium að ræða,
sem fest hatfa rætur — það
fer fraan stöðug endiumýjun á
lesendalhlópnum Bókin er
Suður heiðar etftir Gunnar M
Maignúss.
Þessi bók hetfur vedtt mér
gleði á margan hátt, segir
höfundiur, þegiar hann snarar
sér inn fyrir þröskuldinn. Hún
varð til á nokkrum vikium á
Jófflandi árið 1937 og styðst
við mdnningar tfrá æskustöðv-
um mínum á Suðureyri við
Súgandafjörð. Síðan hefur
■'in gert v'"1‘ ' *'• Hún hef
nú síðast hetfur hún verið les-
in í sjánwarpi og tfydlgidu þá
myndSr eftir Þtórddsi Tryggva-
dóttur, sem surnar hverjar eru
í þessari útgáfiu- Og það hetfur
verið nuér sérstafct ánægjuefni
að tfá margiar kveðjur frá les-
endiuim þessarar sögu.
Á sednni misserum hetfi ég
gert mdkdð a£ þvi að skrifa
lediklþætti fyrir útvarpið — um
tíma Jörundar hundadagia-
kóngs, Btólu-HjáJmar, Vestur-
farana^ Fiölndsiinienn . •
Er Gunnar M. Magnúss nú
höfiundiur 37 bóka, skáldsaigna,
smásiaigná, barnalbðka, svo og
minningalbtóika og skýrslugerða
ýmdskonar — eru þar þefcfct-
■'star bœkur hans um IsJand
'+ríðsárunum, VirkSð í
a. lagið við þjóðsönginn, sem
hann samdi ungur maður í til-
efni þjóðbátíðarinnar 1874.
Sveinbjöm var tfæddur að
Nesi við SeJtjörn 28. júní 1847
og ólst upp í Reykjavík, en fað-
ir hans var Þórður Svein-
bjömsson dómstjóri landsyfir-
réttarins. Sveinbjöm varð
stúdent 1866 og lauk tveim ár-
um síðar prófi frá presitaskól-
anum. Eftir það fór hann ut-
an til tónlistamáms og bjó
lengstaf erlendis eftir það.
Lengst átti hann heirna í Ed-
inborg en bjó einnig um skeið
í Kaupmaimaihöfin og í Vestur-
heimi. Hér heima dvaldist hann
þó um skeið á elliárum sínum.
í bók stfnnf fjallar Jón jöfn-
um höndum um ævi Svein-
bjamar og störf. Rekur bann
m.a. allrækiiega uppvöxt bans
hér í Reykjavík og er þar
brugðið upp mörgum skemmti-
legum og tfróðlegum myndum
Sveinbjörn Sveinbjörnsson
af heimilisháttum og bæjar-
brag svo og menningarlífi þess
tíma. Þá gerir Jón að sjálf-
sögðu tónsmíðum Sveinbjarn-
ar góð skil í bókinni.
Bókin er 261 blaðsíða að
stærð í sitóru broti og eru í
henni yfir 40 myndir, sem
fæsitar hatfa bdrzt áður. Enn-
frernur er í henni ýbarleg skrá
um ÖJI tónverk Sveinbjamar.
Bókin er sett, prentuð og bund-
in í Prentsmiðju Haínarfjarð-
ar en Torfi Jónsson gerði kápu-
teikningu. Verð bókarinnar til
félagsmanna AB er kr. 685,00.
Nemendur MH ræða
aðbúnað listamanna
□ Aðbúnaður listamanna
var umræðuefnið á mál-
fundi sem haldinn var í
menntasíkólanum v. Hamra-
hlíð fi’mmtudaginn 20. þ.m.
□ Á fundinum voru
samþykktar ályktanir þær
er fara hér á eftir. Koma
þær inn á svið leikara,
kvikmyndagerðarmanna, rit-
höfunda og tónlistarmanna.
ORíktfð greiði árlegia helmdng
áætJaðs retostunskostnaðar
ÞjóðJeikhússins, gegn þvi að
miðaverð þess verði læfckað um
helming. Aðgangur að bama-
sýningium Þjóðleikhússins verði
ókeypis. Stofnað verði ísJenzkt
brúðuledkihús. Lagt er til, að
i embætti þjóðleifchússtjóra
verði sfcipað til tveggja ára í
senn.
Ríkið geri gangskör að
því að styrkja íslenzfca
2)
kvikmyndagerð á etftáirfaraadi
hátt:
a) — Skemmtanaskattur af
kvifcmyndum renni ósfciptur til
ísJenztorar kvikmyndagerðar.
b) — Ríkið styrki íslenzka
kvikmýndasafnið.
c) — Sjónvanpið styðji is-
lenzka kvifcmyndagerð eftir
föngum, og þá helzt með því
að kaupa íslenzfcar kvikmyria^
ir á sanngjömu verði.
2 \ TolJiar á pappír og bótea-
■s) gerðarefni verði félJdir
niður. Ríkið kaupi 500 edn-
tök af ísJenzkum bókmennta-
verkum og ísJenzkum fræði- og
vísindarituim:, enda sé gildl
þeirra ótvírætt.
J \ Útgefln verði handa æðiri
■ / ékóJium sérstöfc atfsláttar-
skirteini að tónleikum Sinfón-
iuhljómsveitarinnar þar sem
aJlt að 75% atfsiáttur verði
veifctur.
Simamenn viija að opinberir
starfsmenn fái verkfallsrétt
I ályktunum um kjaramál,
sem Félag íslenzkra símamanna
samþykkti nýlcga á 8. Iands-
fundi sínum, kemur m.a- fram,
að þcir telja aðkallandi etftir
síðustu aðgerðir Kjaradóms, að
opinberum starfsmönnum sé
veittur fullur samnlngsréttur og
vcrkfallsréttur.
8. landsifundurinn var haldinn
dagana 10-12- október í sumar-
búðum símamanna við Apavatn
í Laugardel og voru fulltrúar
37 talsins, víðsvegar að af land-
inu, en félagsmenn eru nú rúm-
lega 900. Fór fundurinn fram
í nýbyggðu aðalhúsi félagsins
1 suimarbústaðalandinu. Lands-
fundir símamanna eru haldnir
þriðja hvert ár.
Forsetar fundarins voru kjöm-
ir Jón Tómasson stöðvarstjóri i
Keflavfk og Ársæll Magnússon
yfirdeildarstjóri i Reykjavfk
Formaður félagsins, Ágúst Geirs-
son, fflutti yfirlit um störf fé-
lagsins og stöðu og raJcti ganp
kjaraméla, en um þau voru
gerðar eftirfarandi ályktanir:
I- „8. landsfundur símamanna
faignar því, að nú er unnið að
kerfisbundnu starfsmati, til
mindvaiiqr við röðun í launa-
flokka- Fundurirm telur að með
sJiku starfsmati hljóti sírna-
mannastéttin að fá leiðréttingu
á margra ára vánfflokkun- 1
þvi sambandi minnir fundurinn
á að bað hefur verið stefna
F-l-S- um langan tíma, að kerf-
isbundið starfsmat yrði notað
við röðun í launaflokka. Fund-
urinn leggur rika áherzilu á að
vandað verði til starfsmatsins
i hvivefcna og fyllsta hlutleysis
gætt-
II- 8. landsfundur siAiamanna
vekur athygli á rýmandi kaup-
mæfcti launa, vegna skertrar
kaupgjaldsvisitölu og aukinnar
verðbólgu. TeJur fundurinn ór
skerta visátölu á laun ófrávíkj-
anlega kröfu launafólks- Leggur
íundurinn áherzlu á að unnið
verði að bví, að laun í lægstu
launaflokkunum nægi fyrir líf-
vænlegum kjörum- En fundur-
inn telur að síðustu aðgerðir
Kjaradóms sýni það enn ótví-
rætt, að aðkallandi sé að veita
>pinberum starfsmönnum full-
an saimningsrétt. þar með talinn
verkfallsrétt".
Þá skorar fundurinn á póst-
og sámamálastjóm að láta þá
starfsmenn Landsámans, sem
FraanSiaJid á 9. síðu.
I
I