Þjóðviljinn - 04.01.1970, Blaðsíða 1

Sunnudagur 4. janúar 1970 — 35. árgangur — 2. tölublað.
íslendingasaga Jóns Jóhann-
essonar komin ut á norsku
Universitetsforlaget, bókaforlag
háskólanna í Björgvin og Osló,
gaf fyrxr jól út Islendinga sögu
dr. Jóns Jóhannessonar prófess-
ors-
Bó;kin nefnist á norsku Isllands
historie i meliknm'ailderen — Fri-
statstida og fjallar eins og naifin-
i«>-
Skipsfjóra- og stýrimannafélagiS Ægir:
Vítir harðlega sleifarlag
stjórnvalda í togaramálum
— og leggur til að stofnað verði nýtt
útgerðarfélag og keyptir togarar
■ Á aðalfundi Skipst'jóra-
og stýriVnanuafélia'gsins Ægis
fóru fram „mi'Mar umræð-
Þjóðleikhús-
stjóri enn
stríði
i
Guðlaugun BxSsinki'anz þgóð-
ledikihússtjóri ihiefiur enn sikor-
id upp herör gegn gagnnýn-
enduim, að þessu sinni tón-
listargagnrýnendum, vegna
dómia sem flutndingur ópenunn-
ar „Brúðkaup Fiígarós" heifiur
fiengið. Bdrtást kostuleg giredn
efitir Guðlaiuig í Tíimanum og
í Vísi í gær þar sfemi hann
ræðst harkalega á giagnrýn-
endur þéssara blaða, einikuim
þó á Stetfén Bdelstedn, hinn
„smjaðrandi Bdelstein“ edns
og hann kailiLar hann, sem
hann ásalkar xim að vena að
hefna sín á þjöðledkihússtjóra
fyrir að hafia hafnað bama-
óiperu Þorkóls Sigurbjömsson-
ax „með því að ófrœgja eig-
inkonu rnína, Sigurlaugu Rós-
inka'anz“. Þá ásalkiar hann
Stefián um frekari rógisikriif og
segir hann vera málpípu óá-
nægðra söngvara, sem ekki
haifi fengið hlutverk í óper-
unni að þessu sdnni og fer
þjóðleikihússtjóri í því sam-
bandi vægast sagit óivdður-
kvæmilegum oirðum um tvær
ísienzkar söngkoinur.
Maikleg gagnrýni á gaignrýn-
endur kemur þó firam í grein
Guðlaugs þar sem hann sikýr-
ir frá ummælum gagmrýn-
anda Tírnans, Unnar Amórs-
dóttur, um nafngiredndar ari-
ur, sem áldrei vom sungnar!
I gredn sinini láist þjóðledk-
hússtjóra hinsvegar að geta
gagnirýni Þorikiefls Sigurbjörns-
sonar í Morgunblaðdnu og
segja iilar tunigur, að eikki
muni hafa slkilizt til Æulls hóg-
vært orðbragð gagnrýnandians
uim „fallega stúllku í faililegum
búningum í æivinitýralteigu um-
hverii.“
Varla mun þló mieð þessari
grein þjóðleiklhússtjóra lokið
stríði hans vega Brúðkaups-
ins, því í gær birtist í Al-
þýðublaðinu mijög persónulega
skrifuð gagnrýni Guðrúnar Á.
Símonar, þar sem margurn-
talaðri eiginkonu er ednmitt
helgaður lengsti kaflinn. Og
lesendum Þjóðviljans getum
við filutt þau skilaboð. að
dómur tónlista'rgagnxýnanda
blaðsins, Leifs Þórarinssonar,
sem tafiizt hefiur veigna veik-
inda hans, er væntanllegur í
næsta blaiði, á þrið'judag.
..............................
ur um sjávarútvegsmálin í
heild og þó einikum endur-
nýjun togaraflotans. Var það
samdóma álit fundarmanna,
að slælega hafi verið á
þeim málum baldið. Kom
fram hörð gagnrýni á þeim
óhæfilega seinagangi og
framtaksdeyfð, sem gætt
hefur í þessu máli að und-
anfömu hjá viðkotnandi
ráðuneyti". Svo segir í frétta-
tilkynningu frá Ægi, sem
Þjóðvíljanum barst í gær.
Aðailfiunidlur Ægis samiþykkti
ályktanir um fiskileit og vörpu-
tilraiunir firá Hans Sigurjónssyni
og Guðbiimi Jenssyni- Br sam-
þyklbtin á þessia leið: „Aðailfiund-
ur skipstjóra- og sitýrimannafé-
lagsins „ÆGIR“ skorar á hæst-
virt Alþingi og x'íikisstjóm að
beita sér fyrir fískilleit og vörpu-
tilraunum á dj úpsævistogara, sem
hefur á að skiipa vanri skips-
höfin.“
Tillaga Auðuns
Auöunn Auðunsson skipstjóri
filutti á þessuim* fuindi tillögu
um stofniun nýs útgerðarfé-
laigs, sem hafi það hilutverk að
bedta sér fyrir endumýjun, tog-
arafilotains. „I því skyni verði
smáðaðir 5—6 skiuittogarar af
fullkomaiustu gerð- Skipin verði
ca. 1050 brúttólestir, búini nægri
vé.aorku; þau hafili skdptiskrúfu
og útbúnað til veiða á mdkiu
dýpi, einnig flotvörpu tdl bol-
físk- og síilidveiða. Skipin verði
vel búin súglinga- og staðar-
ákvörðunai'tælíjum- Lestir skip-
anna verði þannág, að unmt verðd
aö hafa hluta afilans í kössum."
Þá segdr ennfremur í tillögu
Auðuns skipstjóna:
Skipin verði iiátin veiða fyrir
heimamairkad og adfiinn fullunn-
inn hérlendás í firysti- og nið-
ursuðuiðmaði. Unnid verði að því
að félagið eignist eigið frysti-
hús og niðursuðuverlksmiðju, svo
að unnt verðd að fullvinna afiia
skipamna og auka þar með út-
fiutnimgsverömœti aflans, en með
því yrði rekstrarafikoma félagsins
bezt tryggð- Nauðsynlegt er aö
fiskivinnslluhúsin séu staðsett á
hafnarbakka svo unmt sé að
landa fiskinum beint inn í
vinnslusalina.
Félagið megi sjáift annast um
sölu framleiðslu sinnar á erlend-
um möribuðum, áin milliiiða.
Fólagið verði byggt upp á
svipaðan hátt og H-F. Eimskipa-
félag íslandsx á sínum tíma, með
þjóöarhag fyrir augufn. Leitað
verði afibir framlagi ríkisins og
Reykjav'íkurbomgar um ca. 30—
40% a£ stofnkostnaði, annað
hvort með óafturkræíu framlagi,
eða láni til lan'gs tíma með lág-
um vöxtum. Stjórn félagsins skal
ávallt vera að meirihliíuta í hönA.
um arunarra hluthafa en ríkis og
Reykjavíkurborgar.
í greinarigerð með tillögú sinni
segir Auðunn m.a- að 8 af 12
to,gurum sem nú eru gerðir út
frá Reykjaví'k séu 20 ára og
eldri. „Reynsla Vestur-Þjóðverja
sýnir að minnst ca- 1000 sanól.
skip duga við þær aðstæöur, sem
þessi skip mundu þurfa að etja
við, þótt undantekiningar séu til.
Skipin þurfa að vera stór vegna
þess að nú er farið að veiða á
mikiu nnteira dýpi en áður. I
brælu og erfíðuim aðstæðum hef-
ur reynslan sýnt að minni sikip-
in skifla ekki sama árangri og
þau stærri-“
„Ástæða þess, að hér er rætt
um skip, sem fiska eiga í is,
er sú, að Island liggur mjög vel
við öllum miiðum hér norður frá
og auðVelt að landa afllainum hér
heiirna, en við það yrði bætt úr
tilfinnanlegum skorti á hráef'ni
tii fulllvinnsiu fiskjarins og skap-
aði jalfna vinnslumöguleika allt
árið, sem um leið tryggði mikl-
um fjölda fólks jafna atvinnu
og bœtta afikomu. Á tímum at-
vinnuleysis) eins og nú er, væri
Framhald á. 9 síðu-
Jóii Jóhannesson
ið bendir til um sögu íslands á
þjóðveldistknanum. Hallva'rd.
Msigeröy fyi'rum sendikennari í
norsiku við Háskóla Islands þýddi
bókina úr íslenzku og ritar stuft-
an fonmáfla fyrir norsku útgáf-
unni, Þá eru fremst í bókinni
birt fortmálasorð dr- Kristjáns
Efldjáms forseta og formáld höf-
undar er birtur var í fyrra
bindi Isilendinga sögu 1956. 1
bókarlok em birtar lögmanna-
skrár og bisfcupa á þjóðveldis-
tímanum ásamt ártölum. Þá rit-
ar þýðandi e£tinmóila um höf-
undinn, dr. Jón Jóhannesson sem
j lézt 4- maí 1957 á 48. aldursári,
og birt er skrá um helztu vís-
indarit. sem eftir hann liggja á
I prenti. Loks er ítarflieg naflna-
skrá og allmargar Ijósmyndir úr
Þjóðmdnjasafni íslands og af ís-
Framhald á. 9 síðu-
Alþýðubrauð-
gerðinni lokað
Borgarlæknisembættið hefur
látið loka Alþýðubrauðgerðinni
hér í borg vegna skorts á hrein-
íæti. Hefur komið fyrir að skor-
dýr faafii fundizt í brauðhleifum
frá þessu brauðgerðarhúsá.
Framleiðsla • verður ekki leyfð
aftur í þessu húsi fyrr en búið
er að gera nauðsynlegar ráð-
stafanir til útrýmingair skordýr-
Þingfundir að
nýju 12. janúar
Á ríkisráðsfundi í Reykjavík
á gamlársdag var gefið út for-
setabréf er kveður Alþingi tdl
framh'al'dsfundar annan mánu-
dá'g, hinn 12. febrúar.
Einar Olgeirsson í Réttargrein:
Samtök launafólks út
\
rf
□ Til þess að afnema atvinnuleysið, til þess að
tryggja vairanlegar kauphækkanir, ti«l þess að
stöðva- óðaverðbólgu valdhafanna og til þess að
hindra yfirtöku útlenda valdsins á atvinnulífi • ís-
lendinga er óhjákvæimilegt fyrir verkalýðssíétt-
ina og launþega alla að fylkja sér sem einn maður
með öll sín samtök, fagleg og pólitísk, út í stjóm-
málabaráttuna. — M.a. á þessa leið kemst Einar
Olgeirsson að orði í grein sinni „Frá nýsköpun til
nýlendu?“ í síðasta hefti Réttar.
I Réttar-heftinu, 3ja hefti síð-
asta árgangs, em greinar um stúd-
entauppreisnir og umbyltingu í
skólamálum Þá er í heftinu sögu-
kafli esftir Magnús Jóhannsson
frá Hafnarnesi, birt er erfðaskrá
Ho Ghi Minhis og ríðan í'æða
Magnúsar Kjartanssonar sem
hann flutti við fyrstu umræðu
um fjárlög ársins 1970. Birtist
ræðan undir fyrirsögninini: Frelsi
eða höft-
O 1 grein Einars Olgeirssonar,
sem áður er vitnað til, ‘fjállar
höfundur í uppihafi um nýsköpun
Framihald á 12. síðu-
Söfnunarfénii
frá Islandi
varið í hús
Borizt hefur bréf frá Al-
þjóðasambandi Rauðakross-
félaga þar sem tilkynnt
var að fjárhæðinni sem
safnaðist hér á landi, er
Rauði kross jslands beitti
sér fyrir f járöflun til
styrktar þeim sem verst
urðu úti í jarðskjálftunum
í bænum Banja Luka og
nágrenni í Júgóslavíu 26.
og 27. október sl., hafi ver-
ið varið til kaupa á bráða-
birgðahúsum. Bráðabirgða-
hús þessi geta rúmað 4
fullorðna eða 5 manns ef
lítil böm eru í hópnum.
Fjórum slikum húsum er
komið fyrir í hvirfingu, á-
samt einu húsi með nauð-
synlegum hreinlætistækj-
um.
Þá hefur og borizt fréf
frá formanni Júgóslavn-
eska Rauða krossins dr.
Djura Mesterovic þar sem
bornar eru fram þakkir til
Islendinga fyrir hjálp
þeirra og ekki hvað sízt
fyrir það hversu skjótt
hjálpin barst.
Því miður berast enn1
fréttir frá Banja Luka um
mikla erfiðleika vegna
vetrarveðra. Þegar síðast
fréttist var enn verið að
kaupa bráðabirgðahús og
flytja að járnbrautarvagna
svo liægt væri að hýsa alla
þá sem ekki höfðu enn
fengið þak yfir höfuðið.
Rauði kross tslands flyt-
ur íslendingum beztu þakk-
ir fyrir skjótar undirtekt-
ir við hjálparbeiðni bræðra
og systra i Banja Luka
Myndin: Frá hjálparstarfi
Rauða krossins eftir jarð-
skjálftana í Banja Luka.

■