Þjóðviljinn - 04.01.1970, Side 2

2 SÍÐA — ÞJÖÐfVHLJIiNN — Suimiudiaguir 4. Jairaúair 1070
ÓNSKÓLI
SIGURSVEINS D. KRISTINSSONAR
TILKYNNIR:
i
Irmritun og greiðsla námsgjalda fyirir vorönn fer
fram' á Óðinsgötu 11 í dag — sunnudag — kl. 5-8.
Kennsia hefst á mánudag.
Skólastjóri.
KOMMÓÐUR
— teak og eik
Húsgagnavezzlun Axels Eyjólissonaz
ENSKUSKÓU
BARNANNA
Kennela hefst um miðjan janúar. í skólann eru
tekin böm á aldrýium 9—13 ára, en unglingar
14—16 ára fá talþjálfun í sérStökum deildum. Hef-
ur kennsla þessi gefið mjög góða raun. Kenna
enskir kennarar við deildirnár, og er aldrei talað
annað mál en enska í tímunum. Venjast börnin
þannig á það frá byrjun að hlusta á enskt talmál
og að tala enskuna rétt. Að þessu sinni erum við
einnig að gera tilraun með kennslu bama á aldr-
inum 5—9 ára. Vinsamlegast hringið í síma
10004 (kl. 1-7 e.h.)
ef þér ósfcið nánari upplýsinga.
Málaskólinn Mímir
Brautarholti 4.
Auglýsingasíminn er 17500
ÞJÓÐVILJINN
/SSS.
Tilboð óskast í smíði sorpgrinda með ryðvamar-
húð, ætlaðar fyrir 160 lítra sorppoka úr pappír
eða plasti.
Útboðsgögn eru afhent á sikrifstofu vorri. og verða
tilboð opnuð á satna stað fimmtudaginn 22.
janúar n.k.
INNKAUPASTOFNUN RIKISINS
BORGARTÚNI 7 SÍMI 10140
Auka þarf öryggi við línuróðra
■ Á þingi Farmanna- og fiskimanhasamibandsins í vetur
ræddi Halldór Hermannsson, skipstjóri, utn sjóslys og ör-
ýggismál á einkiar hreinskilinn og drengilegan hátt. Hann
var fulltrúi Bylgjunnar á ísafirði.
II Hann telur sjómenn of sinnulausa um þessi mál og
að skólafræðslu yfirmanna á fisfciskipum sé ábótavant.
Söfcum hinna áhugnanlegiu
sjósiysa og skipstapa, seim yfix
okkur Islendinga, og þá sér-
staiklega þá, seim við ísafj arð-
ardjúp búa, þafa dunið nú
undanfarin tæp 4 ár, hlýtur
þessi, spurning að knýja á huigi
okkar: Hvað getum við gert
til þess að draga úr þeinri á-
hættu, sem óneitanlega er sam-
fara því að stundia sgó hór við
land?
Á Vestfjörðum hafa fjögur
skip horfið í hafið með allri
áhöfn á þessu stutta tímabili.
Tvo skip bafa sokkið á miðun-
um, en fyrir furðulega mildi
tókst að bjarga áhöfnum þess-
ara skipa Eða hinir sviplegu
skipstapar í Faxaflóa, við Vest-
mannaeyjar á síðaistliðnum
vetri.
Ennfrémur vitum vlð að
fleiri skipum hefur á þessu
tímabili hlekkzt á í rúmsjó, þó
að í flestum tilfellum bafi ekki
hlotizt alvarlegt af, en þar hef-
ur hurð stoollið nærri hælum.
Einnig skulúm við vera minn-
umir þes að tveir stórir erlend-
ir togarar fó-rust inni á lisia-
fjarðardjúpi; það ætti m.a. að
minna okkur á, hivar hæ'ttum-
ar geta leynzt á alilra ólí’kleg-
ustu stöðum.
Það þarf ekki að rifj-a þessa
sö'gu upp, til þess siteindur hún
okkur fyrir hugskotssjónum
alltof fersk og óhugnanleg.
Vera má að skipstjómarmenn
og ýmsir sjómenn hiarki af
sér og láti engán bilb-ug á sér
finna í sjósókninni. En eiitt er
víst, að aðstandendum okkair í
landi líður oft ekki vel, en tdl
þeirra hiýtur okkur að bera
skylda til þess að. taka tillit.,
Aðgerða þörf
Þess vegna er kominn tími
tii, og þótt fyrr hefði verið,
fyrir skipstjórnarmenn að hefj-
ast handa uin einiwerj'ar að-
gerðir í öryggism-álum. Tii þess
meðal annars áð vekj-a traust
almennings á okkur, en undir
siíkum aðstæðum mun ekki af
vedta.
Mikil og aimenn fræðsla er
nú fyrir löngu hafin á opin-
berum vettvangi í umferð á
þjóðvegum og í bæjum. Allir
eru á einu máii um nytsemi
siíkrar fræðsiu
En hvers vegna bein-um við
efeki huga okk-ar í, að hefja
íræðsLu á opinberum vettvangi
í umferð á hafinu við hinar
m-argvíslegu hættur, sem þar
leynast? Mundum við ekki ná
með siífcri almennxi fræðsiu
svipuðum árangri sem í um-
ferð farartækja á landi? En
hvers vegna gerum við ekki
eitthvað í þessum efnum? Er
það kannski vegn-a þess, hve
þörf okkar íslendinga á vax-
andá afla ár frá ári er mifcil
og þrýsitingurinn á sjómennin-a
fer vaxandi? Jafnvei svo mák-
íll að þeir hafa ekki tíma til
þess að athu-ga sinn gang?
Enda þótt þrýstingur sé mikill,
megum við ekki skella stould-
inni á hann, heldur á þar sinn
þátt í því rótgróið sinnuleyisi
okkar sjómanna í að taka þátt
í ailri félagslegri, bæði samfé-
laigsiegri og stéttarfélaigslegri
sta-rfsemi. Við ísiendingar höf-
um á seinnj árum tekið m-argt
upp eftir erlendum þjóðum,
sumt er gott, en sumt er vont.
Við mættum taka h-ið góða
meira upp eftir þeim, en gert
er. Við sfeuium taka til dæm-
is: Rússar stunda mikið fisk-
---------------------------------$>
vd [R frez/
m <ciff»«a
veiðar á norðiægum stöðu-m,
svo sem við Nýfundnaland, þar
sem veður geta orð-ið sérlega
höirð og frost og ísing mi'kil.
Þeir eru þar oft og ein-att með
stóran flota. í þeim floita eru
sérfróðir menn, seim leiðbeina
skipstjórum hinna mörgu
skipa, hverni-g þeir eiga að
haga skipum sínum, þegar íll-
veðra er von, og einni-g hvern-
ig þeir eigi að snúa sér að
fiskveiðunum.
Við hö-fum ekki fjármagn ti!
a-ð miða okkur við þetta,
myndu flestir segj-a, sem að
þessu lýtur.
En viö gætum samt hugsan-
lega gart eitthv-að í þessa á-tt,
þó í 'litlum mæli-kvarða yrði.
En fyrsta skilyrði til þess að
svo megi verða er að sjómenn
vakni sjálfur til dáða, og þá sér-
staklega stoipstjórnairmenp.
Þaðan verður frumkvæðið að
kom-a. Endá eru þeim málin
bæði skyldust og kunnu-gust.
Mér þætti etfcki ólíklegt að h-in
ýmsu tryggingarfélög vildu
styiikja oiklkur í þeirri viðieitni.
Ég vil hér með ta-ka til með-
ferðar nokkur atriði, scm mér
þykja þess virði að þeim sé
gaumur gefinn. •
Auka þarf öryggið á
línuveiðum
Nú dylst en-gum, að það hef-4>
ur verið eitt veiðarfæri öðrum
fremur hér á landi og þó sér-
stakleg-a útd fyrir Vestfjörðum,
sem skiapar miesta áhættu á
skipum og mönnum, en þa-ð
eiru Mnuve-iðar og þá sérstak-
lega landróðrár, þarf eikki
skýringar fyrir ijeinum hér.
Hvemig getum við aukið ör-
yggi þeirra skipa, sem þessar
veáða-r stunda yfir haus-t- og
vetrarmánuðina? Sem betur
fer eigum við töluvert af
stæirri skipum, frá þetta 170
til 300 lestir, og sum þei-rra
haf-a a.m.k. stundað þessiar
veiðar. En töluvert er l-ík,a af
smærri skipum, frá 35—100
lesti-r, sem stund-a línuvedðar
og eru líkur fyrir því að svo
veirði áfram.
Ég tel skipin frá 150—300
lestir vel útbúin til þess. að
mæta vondum veðrum og
slæmum sjógangi, meðal ann-
ars fyrst og fremst veign,a yfir-
byggðra ganiga og vel lokaðra,
sem eykur geysiiega sjóhœfni
þei-rra.
Á mörigum hinna smæirri
báta er bátaskýli bakborðsmeg-
in, það eykur að litlu sem engu
sjó'hæfnj skipsins. Þegar sjó-r
ríður yfir skipið sezt hann ó-
hjákvæmilega að mestu leyti
fyrix í opnum stjó-rnborðsgang-
inum og leggur við það skipið
á Miðina.
Ég gerði mór ljósa grein fyr-
ir því þa-u ár, sem ég var með
eitt siikt skip, að veitoasiti blett-
urinn á því var óvarin stjóm-
borðssíðan. Það er vel þess
vert að gefa því gaum að
byggja yfir báða gan-ga á bát-
um, sem stunda línuveiðar á
haust- og vetr'axvertíðum. Ég
vil ennfremur minnast á hið
mikla stojól og öryggi, sem
mannskapurinn hefur af yfir-
byggðum göngum, þegar verið
er að leggja línuna,
Sá aukni kostnaður sem
þetta og fleira er lyti að því
að auka öryggi skipa og sjó-
hæfni, hefði í för með sér,
ætti skilyrðislaust að vera und-
ir sérstökum skai-a hjá lán-a-
stofnunum landsins.
Kennsla í skipstjórn
Ekki er nóg af alm-ennri
fræðsiu í skynsamlegri oggóðri
meðferð á skipum; á ég þar
við m.-a. óvariega keyrsiu í
ísreki, of mikla keyrslu stoip-a
í vondum veðrum, ill-a stoélkuð-
uim lestarllúguim, ekki opnanleg
lensport og svo framve-gis.
Það væ-ri t.d. ákjósanle-gt að
tekinn yrði upp fastur kennsiu-
timi a.m.k. einu sdnni í viku
í Stýrimannaskóla Isiands sem
fjiallaði eingöngu um hvernig
væri hentugast að stjórn-a skipi
í hafróti, í ísingu, siglin-gum í
hafís, siglingum skipa nærri
landi (Á ég þar við hin tíðu
strönd skipa nærri landi, án
sjáanlegrar ástaeðu í bjö-rtu og
góðu veðri), og ýmsiu öðxu,
sem að aimenmri stjórn skip-a
lyti við da-gle-g störf. Mætti
jafnvel fá einn vanan skip-
stjórn-a-rmann úr hverjum
land-sihluta til þess að bald-a
fyrirlestra í einhveirj-um þess-
ara tíma einu sdnni á vetri.
Einnig ætti að semja baldgóða
kennsiuibók fyrir skipstjórn-ar-
menn varðandj þett-a efni. Og
mætti þar einníg kom-a fram
batn-an-di umgengni sjóm-anna
um skip sín. Ég vil ekki setgj-a
að hún sé beinlínis slæm, en
hún stenzt hvergi næiri siam-
anburð við frændiur okkar
Norðmenn.
Við islendingar ei-gum mairiga
góða menn, sem samið gætu
siík-a fræðsiubók. Ég vdl tatoa
fram,. svo að það vaidi ekki
misskilningi, að með þesisum
áibenddngum er ég ekki a-ð setj-a
neinn dóm á siyS þau, sem oxð-
ið hafá á undanförnutn árum.
Það get ég hvorki né vii. Tii
þess vita menn í flestum tdl-
fellum lítið eða ekkert um
þau.
Það er mikil ábyrgð, sem
skipstjórá er lögð á herðar.
Oft á hann í mikilli barátitu
við sjálfan sdg og eftirtaldax
hugsanir kunna a-ð vera áleitn-
ar t.d.: Verð ég ekki að reyna
að klána a-ð draga lóðirnar
hva-ð svo sem á gengur í veður-
ofsanum? — Kannski klára
hini-r bátaxnir að draga allt.
— Verður mér ekki la-gt þ-að
til lasts a-ð hætta nún-a og
koma etoki m-eð allar lóðirnar
til lands? — Telur almenning-
ur þá að ég sé kj-arklítdll? —
Hún er dýr nylonlínan. —
Þesisiar og fleiri hugsanir leita
ef til viil á hu-gi skipstjóra ef-t-
ir að stormur er sfcoIMnn á.
Væri ekki hægt að stoa-pa ein-
hve-rn viðmiðunairgrundvöll
fyrir skipstjóra að styðjast við
í slíkum tilfelium? Slíkar rann-
sóknir og ef til vill hugsanleg-
ar aðgerðir þyrftu ekki a-ð or-
saka að neinu leyti minnkandi
sjó-sókn, heldur skynsamlegri
og Ö-ruggari sjiósékn-
Farið yrði þess á lei-t við
veðurstofustjóra, a-ð h-ann léti
breyt-a orð-alagi í veðurspám,
sem gerðu ráð fyrir 9—10 vind-
stigum, t.d. með orðum eins
og stormviðvörun. Þetta toann
kannski að. korna einkennilega
fyrir sjóni,r manna, sem ekki
þekkj a til.
Nú má ef til vili segj-a að
undianfarin þrjú ár til fjö'gur
hafi verið með ' eindœmum
stóirviðrasöm og það h-afi - ver-
ið aðal-orsakimar að hinum
voveifle-gu atburðum, og tel ég
það rétt vera. En við verðum
a-ð vera undir það búnir að
mæta siíkum veðrum af og til,
þótt í j-afnb-etra tíðarfiairi væri
hér við þetta stóirviðirasama
land.
Happdrætti Þjóðviljans 1969
UmboSsmenn útí á tandi
REYKJANESKJÖRDÆMI — Kópavogur: Hallvarður Guð-
laugsson. Auðbrekku 21, Garðahreppur: Hallgrímur Sæ-
mundsson Goðatúni 10. Hafnarfjörður: Geir Gunnaxs-
son. Þúfubarði 2 og Erlendur Indriðason, Skúlaskeiði
- 18. Mosfellssveit: Runólfur Jónsson, Reykjalundi.
Keflavík: Gestur Auðunsson, Birkiteig 18. Njarð-
víkur: Oddbergur Eiríksson, Grundarvegi 17 A. Sand-
gerði: Hjörtur B. Helgason, Uppsalavegi 6. Gerða-
hreppur: Sigurður Hallmannsson. Hrauni.
VESTURLANDSKJÖRDÆMI — Akranes: Páll Jóhannsson,
Skagabraut 26. Borgarnes: Halldór Brynjúlfsson, Borg-
arbra-ut 31. Stykkishólmur: Erlingur Viggósson. Grund-
arfjörður: Jóhann Ásmundsson, Kverná. Hellissandur:
Skúli Alexandersson. Ólafsvik: Elías Vai-geirsson, raf-
veitustjöri. Dalasýsla: Sigurður Lárusson, Tjaldanesi,
Saurbæ.
VESTFJARÐAKJÖRDÆMI — ísafjörður: Halldór Ólafsson,
bókavörður. Súgaudafjörður: Þórarinn Brynjólfsson.
vélstjóri. Dýrafjörður: Guðmundur FriðgeÍT Magnúss.
N ORÐURL ANDSK J ÖRDÆMI VESTRA — Sigluf jörður:
Kolbeinn Friðbjarnarson. Bifreiðastöðinni. Sauðár-
krókur: Hulda Sigurbjömsdóttir, bæjarfulltrúi Skaga-
strönd: Friðjón Guðmundsson. Blönduós: Guðmundur
Theódórsson.
N ORÐURL ANDSK J ÖRDÆMI EYSTRA — Ólafsfjörður:
Sæmundur Ólafsson, Ólafsvegj 2. Dalvík: Friðjón Krist-
insson. Akureyri: Jón Hafsteinn Jónsson, Þórunnar-
stræti 128. Húsavík: Snær Karlsson. Uppsalavegi 29
Raufarhöfn: Angantýr Einarsson skólastjóri.
/ n
AU STURL ANDSK J ÖRDÆMI — Fljótsdalshérað: Sveinn
Ámason. Egilsstöðum. Seyðisfjörður: Jóhann Svein-
björnsson, Brekkuvegi 4. Eskifjörður: Alfreð Guðna-
son. Neskaupstaður: Bjarni Þórðarson, bæjarstjóri.
Reyðarfjörður: Björn Jónsson. kaupfélaginu Horna-
fjörður: Benedikt Þorsteinsson, Höfn.
SUÐURLANDSKJÖRDÆMI — Selfoss: Þórmundur Guð-
mundsson. Miðtúni 17. Hveragerði: Sigmundur Guð-
mundsson, Heiðmörk 58. Stokkseyri: Frímann Sigurðs-
son, Jaðri. Vestur-Skaftafellssýsla: Magnús Þórðarson.
Vík i Mýrdal. Vestmannaeýjar: Tryggvi Gunnarsson.
Strembugötu 2.