Þjóðviljinn - 24.01.1970, Blaðsíða 3

Baugardagur 24. Janúar 1970
ÞJÓÐVIliJINlN — SlÐA 3
Verkfaílsmenn hjá LKAB segja ríkisstjórninni:
Skipta veriur um stjérnendur
fyrirtækja sem ríkið eignast
KIRUNA 22/1 — Miðnefnd verkamannanna hjá námufé-
laginu LKAB í Norður-Svíþjóð sem átt hafa í verkfalli
vikutn saman hefur sent sænsku ríkisstjórninni bréf þar
sem er gagnrýnd m.a. sú ráðstöfun hennar að skipta
ekki um stjórnendur félagsins þegar það komst í ríkiseign.
Frá skipasmíðastöð Burmeisters & Wains í Kaup mannahöfn. Verkamenn þar hafa jafnan verið
fremstir í flokki í kjarabaráttunni os tryggðu sér varanlegan sess í danskri sögu með verkfaili sínu
sumarið 1044 sem varð upphaf að „þjóðarverkfallinu“ svonefnda, en þá varð jafnvel þýzka her-
veldið að beygja sig fyrir samtakamætti fjöldans.
Skæruhernaði haldið áfram á
vinnumörkuðum Norðurlanda
Verkamenn Burmeister & Wains eru enn í verkfalii
— Samtök atvinnurekenda í Svíþjóð hafa í hótunum
KAUPMANNAHÖFN og STOKKHÓLMI 23/1 — Verka-
menn í skipasmíðastöð Burmeisteirs og Wains á Refshale-
öen í Kaupmannahöfn samþykktu enn á fundi sánu'm í
upphafi vinnutímans 1 morgun að halda verkfalii sínu
áfram, enda þótt þeir eigi vofandi yfir sér sektardóma fyr-
ir broLá vinnulöggjöfinni. Fleiri skyndiverkföll voru gerð
í Svíþjóð í gær og samtök sænskra atvinnurekenda hafa
hótað hverjum þeim félaga sínum fjársektum sem semur
við verkamenn sína eftir „ólöglee11 skvndiverkföll þeirra.
1 bréfinu er m.a. komizt svo
að orði:
— Þegar það komst á dagskrá
árið 1957 að LKAB yirði gert
að ríkisfyrirtæki, héldu námu-
mannafélögin í Malmberget og
Kiruna fjölsótta fundi um mál-
ið. Þeir voru aðeins örfáir sem
voru andvigir því að LKÁB yrði
gert að ríkisfyrirtæki.
Hinn mikli meirihluti sem
var samþykktur því var þess
fullviss að eigendaskiptin myndu
leiða til þess að ástandið á
vinnustaðnum myndi batna, en
það hefur hins vegar versnað
með hverju ári frá því árið
1957.
Ástæðan til þessa kann að
véra sú að allir æðstu stjórn-
endur þessa fyrrverandi einka-
fyrirtækis héldu áfram störfum
sínum í LKÁB eftir að rikið
eignaðist 95% í því. Þessir menn
Verkamenn í skipasmíðastöð
Öbrméiáters & Wains sem eru
um 3.000 talsins samþykktu eft-
ir, aðeins stundairfjórðungs um-
ræður að halda verkfalli sínu
áfram með miklum meirihluta
atkvæða.
Þeir gerðu það enda þótt að-
altrúnaðarmaður þeirra, Bent
FjeUerad. hefði beðið þá að í-
huga hve mikilvægur sá sátta-
fundur myndi vera sem atvinnu-
rekendur höfðu boðað til þtem-
ur tímum síðar. með því skil-
yrði þó að vinna hæfist aftur.
Verkamenn virtu þá viðvö'run
að vettugi, en ákváðu -að koroa
aftuir saman á fund á vinnu-
staðnum á mánudagsmorgun.
— Það er erfitt fyrir okkur
að gera okkur grein, fyrir hve
mikið myndi vinnast við þenn-
an fund (sáttafundinn) en það
er skilyrði fyrir því að fundur-
inn verði haldinn að vinna hefj-
ist aftur, sagði Fjellerad.
Lögfræðingar
Hann kvaðst sjálfur ekki vera
mjög bjartsýnn á að mikils
árangurs væri að vænta af
sáttafundi með atvinnurekend-
um. Hann kvað þó ástæðu til að
fagna' því að formaður málm-
iðnaðarmannasambandsins, Hans
Raismussen. hefði smám siaman
: gerf sér ljósari ^rein fyrir sjón-
armiðum skipasmiðanna.
Fjellerad minnti félaga sína
á að það gæti orðið þeim tals-
vert dýrkeypt að halda verkfall-
inu áfram. Enn hefðu verkfalls-
menn ekkert hiaft upp úr krafs-
inu, en hins vegar væri að því a.ð
gæta að hræringa hefði orðið
vart á öðrum vinnustöðum eftir
að verkfallið hjá Burmeister &
Wain skali á.
Síðdegis í gær lögðu þannig
verkamenn við skipasmíðastöð-
ina í Svendborg niður vinnu og
i öðrum skipasmíðastöðvum í
Danmörku. t.d. í Nakskov, bafa
verkamenn geirt kröfuir um
kjairabætur sem þeir eru taldir
líklegir til að fylgja á eftir með
verkföllum.
Framhald af 1. síðu
laun, þannig að þeir þyrftu ekki i
að sækja til aukastarfa til þess
að framfleyta sér. Hann taldi að
almenningur væri þeirnar skoð-
un.ar að dómarar ættu að ein-
beit-a sér að dómarastörfum og
að allt yrði að gera til þess að
koma j veg fyrir að þeir yrðu
háðir öðrum aðilum í þjóðfé-
laginu.
Það skal tekið fram að kröf-
ur Lögfræðingafélagsins ná
einnig til syS'lumanna sem allra
annarra löglærðra manna við
réttargæzlu. Mun mikil eining
ríkjandi innan félagsins um
kjarakröfurnar. En þess má geta
að innan þess eru alþingismenn
í Sjálfstæðisflokknum og fram-
kvæmdastjóri flokksins er for-
mað'ur Lö'gfræðingafélagsins.
Þeir lögfræðingar sem ekki
starf.a hjá opinberum aðiíum,
sem fulltrúair eða dóm-airar ein-
hvers konar hafa með sér Lög-
mapnafélag íslands. Þetta félaig
setUr siálft taxta og spyr eng-
an um leyfi til þess. Enda munu
lögmenn margir með tekjuihæstu
mönnum þjóðfélagsins.
Ný verkföll í Svíþjóð
Fleiri skyndiverkföll voru
gerð víða í Svíþjóð í diag. Þriðj-
ungur veirkamanna við Esab-
verksmiðjuna í Luleá lögðu nið-
u.r vinnu í klukkustund í morg-
un. Vinna hófst aftur þegar
fallizt va.r á samningaviðræður
um kauphækkun. Um 300 verka-
konur lögðu niður vinnu í morg-
un í Lacour-sælgætisgerðinni.
Þær héldu kyrru fyrir á vinnu-
staðnum. Verkamenn í verk-
Skákin
Framhald af 1. síðu.
Re3 Dd2t
Kg3 He8
Hxg6t fxg6
Dxg6t Kf8
Df6t Kg8
Dg5t Kf8
Df4t Kg8
Rf5 Delt
Df2 . De5t
Kh4 Kh7
Rd6 Del
Dxel Hxel
c6 gefið
smiðju fyrirtækisins L. M. Er-
icssons í Hudiksvali stöðvuðu.
vinnu í klukkutíma. Önnur
sikyndiverkföll hafa borið þann
árangur að viðræður um kja.ra-
bætur umfram gildandi samn-
inga eru hafnar.
Samtímis þessu kom. stjórn
samtaka sænskra verksmiðju-
eigenda saman á fun.d í dag og
siamþykkti þá að banna öllum
‘elö'gum sinum að semja við
'frkamenn sem hafið hefðu
,'.)lögleg“ verkföll. Þau fyrirtæki
sem ekki virða siamþykktina
munu dæmd í fjársektir. — Við
'ljum að þessi samþykkt muni
binda enda á þessi ói’öglegu verk-
ícll, sagði formaður vinnuveit-
endiasambandsins, Tryggve Holm.
W Enfl rn
Valið hefur verið í Iandslið
Xslendinga sem fer til Englands
til að leika landsleik Englend-
inga i London 2. febrúar n.k.
Þessir verða í liðinu: Þorberg-
ur Atlason (Fnam), Guðmundur
Pét.ursson (KR), Jóhannes Atla-
son (Fram), Þorsteinn Frið-
þjófsson (Val), Ölafur Sigur-
vinsson (IBV), Einar Gunn-
arsson (ÍBK), Guðni Kjartans-
son (ÍBK), Rúnar Vilhjálms-
son (Fram), Eyleifur Hafsteins-
son (ÍA), Magnús Jónatansson
(ÍBA). Ásgeir Elíasson (Fram),
Elmar Geirsson (Fram), Maitt-
hías Haligrímsson (ÍA), Guðjón
Guðmundsison (ÍA). Guðmund-
ur Þórðarson (Breiðablik).
Aðalfiairairstjóri veirður formgð-
ur KSÍ, Albert Guðmundsson.
Farið verður á föstudag og kom-
ið aftuir á þriðjudag.
Englendiingar endurgjalða svo
heimsóknina í voir og leika hér
landsleik 10. maí.
hafa svo miklar tekjur að ástæða
er til að ætla að þeir kaupi
í gróðaskyni hlutabréf og þá
sennilegast í námafélögum.
Einkafyrirtækin verða að selja
hlutabréf til þess að tryggja af-
komu sína en hlutafjáreigendur
verða þeirrar skoðunar að einka-
rekstuir sé ákjósanlegastU'r.
Í stuttu máli mætti segja að
rnaðu.r sem starfar hjá ríkisfyr-
irtæki en telur einkarekstur
heppilegri muni vísvitandi eða
ósjálfrátt reyna að sanna að svo
sé. Þetta getur freistað þeirra
sem vegna stöðu sinnar geta
haft áhrif á rekstur ríkisfyrir-
tækja.
Námumenn eru enn þeirrar
skoðunar að ríkisfyrirtæki sem
lúti réttri stjórn séu alþjóð í
hag. Annað mál er hvort marg-
ir af stjórnendum LKAB eru
sömu skoðdnar. Námumenn
krefjást rannsóknar til að kom-
ast að þessu, segir að lokum í
bréfinu.
Einstætt verkfall
Hið langvinna verkfali námu-
manna _ í Kiruna og grennd er
merkilegt fyrir þá sök að það
er ekkj háð fyrst og fremst til
þess að tryggja betri kjör í
formi kauphækkana eða ann-
arra kjarabóta. heldur til þess
að tryggja verkamönnum áhrif
á stjórn fyrirtækisdns. sem þeir
st-arfa hjá, og 'það í því skyni
að auka sjálfsvirðingu þeirra og
vitund um hvers virði störf
þeirra eru. Það telja verkfalls-
menn hins vegar nauðsynlegt
til þess’ að tryggja að góður
andi ríki á vinnustaðnum. Jafn-
framt hefur verkfailinu verið
beint gegn broddunum í verk-
lýðsihreyfingunni sem taká á-
kvarðanir í málum verkamanna
án samráðs við fólkið á vinnu-
stöðunum sem þeir hafa fjar-
lægzt bæði i eiginlegum og óeig-
inlegum skilningi.
Læknadeild
Framhald af 1. síðu.
náms, þvi hámarkstíimd til að
ljúka prófi 1. hluta er "iVi. árj
Var mikii óánægja með þetta
fyrirkomuilaig eftir prófin í fyrra,
en þá náðu báðuim prófum að-
eins 28 aif um 120 sikráðum og
féllst læknadeiHd á að þeir sem
tæk.iu þau upp. fengju að gera
það í janúar í staðinn fyrir í :
vor. ' '
Fyrra þrófið að þessu sinni
var 8. janiúar í vefjafræðinni og
gengust undir það 24 stúdentar,
en úrslit prófsins toixj kynnt s.l,
miðvikU'da.g og kom þá í Ijós, að
aðein.s níu höfðu staðizt bað. Af
stúdentunum • 24 voru 10 seim
stóðust þetta saima nróf í fyrra.
en af þeim sem náðu voru að-
eins fimim sem náðu því aftur
nú, þ.e. fimm féllu í prófi sem
beir höfðu staðizt í fyrra, einn
fékk m.a.s. 4-5! Halda stúdentar
í iæknadeild því fram, að verk-
efni nróifsins hafi greinilega ver-
ið valið með það fyrir augum að
' 'kjmarka tölu þeirra sem gætu
staðizt það, enda er faP.l-hlutfall-
ið óneitanlega óeðlilega hátt,
ekki síz.t þegair tekið er tillit til
þess, að hér er prófað í efni
sem stúdentar hafa lesið og end-
urlesið a.m.k, 114 ár í stað eins.
Síðara prófið. efnafræðiprófið,
hefur verið boðað 30. janúar og
er óvíst hve margir hinna 24
gangast undir það, þar sem aug-
Ijóst er, að það kemur ekki
þeim að gaigini sem þegar eru ;
falllndr í hinu fyrra, þótt þedr
standist hið síðara
Sjómenn
Framhald af 1. síðu.
voru rýrð skiptakjör hlutarsjó-
manna um þriðjung frá því sem
gilt hafði um langt árabil. Fund-
urinn telur óeðlileg afskipti
rikisvaldsins af launakjörum
sjómanna með siendurteknum
þvingunarlögum“.
Só/arkaffi
fsfirðingafé/agsins
í Reykjavík og nágrenni verður í Hótel Sögu,
Súlnasal, sunnudaginn 25. jan. kl. 8.30 e.h.
Aðgöngiumiðar verða seldir í anddyri Súlnasals
í dag og á morgun kl. 4-6 e.h. Jafnhliða verða
borð tekin frá gegn framvísun aðgöngumiða.
Stjórnin.
Frá umferðar-
skólanum
Ungir
vegfarendur
Starfsemi umferðarskólans
„Ungir vegfarendur" er að
hefjast að nýju. —
Eftirtalin sveitarfélög hafa gerzt aðilat að skólanum:
Reykjavík, Kópavogur, Hafnarf jörður, Keflavík. Akra-
nes. Sauðárkrókur. Akureyri, Húsavík. Vestmannaeyjar,
Grindavíkurhreppur. Njarðvíkurlireppur. Seltjarnarnes-
hreppur. Rorgarneshreppur. Ólafsvíkurhreppur. Hafnar-
hreppur. (Hornafirði), Hveragerðislireppur. — Öll 3, 4,
5 og 6 ára börn í þessum sveitarfélögum innrituð og
verða fyrstu verkefnin send innan 3ja vikna.
UMFERÐARMÁLARÁÐ.
Sænska óperusöngkonan
Karin Langebo
syngur í Norræna húsinu í dag
kl. 16. — Uncfrrleik annast
GUÐRÚN KRISTINSDÓTTIR.
Allir- velkomnir meðan húsrúm
leyfir. — Aðgangur ókeypis.
NORRÆNA
HÚSIÐ
Glertæknihf. sími:26395
. Framleiöum tvöfalt einangrunargler og sjáum
um ísetningar á öllu gleri.
Höfum 3ja, 4ra og 5 mm gler, útvegum opnan-
lega glugga. — Greiðsluskilmálar.
GLERTÆKNI HF. Sími: 26395. WWfW*'
Ingólfsstrœti 4.
»