Þjóðviljinn - 06.05.1970, Blaðsíða 3

^•si í.: . K:-.<
•••"•'. ‘.*:K
Miðviteuidagtir 6. imiaf 1970 — ÞJ^ÖBVHEJININ — SÍÐA J
Eftir innrás bandarísks herliðs í Kambodju
Alda mótmæla rísín í Bandaríkjunum
Tugþúsundir stúdentu munu
mótmælu viB Hvitu húsið
WASHINGTON 5/5 — Samtök bandarískra háskólastúd-
ent ahafia boðað til fundar fyrir framan forsetabústaðinn,
Hvíta húsið, í Wasihington á laugardaginn í því skyni að
mótmæla innrás hins bandaríska herliðs 1 Kambodju og
einnig morðunum á fjórum stúderftum í Kient í Ohio í
gær sem hermenn úr fylkishernum skutu til bana.
Reutersfréttastoiian sagði í
kvöld að miklar viðsjár væru í
háskólum og menntaskólum um
öll Bandaríkin og hafði hún það
eftir talsmönnum unga fólksáns
að morðin á stúdentunum fjór-
um, tveim piltum og tveim stúlk-
um, í Kent kynnu að leiða til
borgarastríðs.
Fréttir af þvi sem gerðist í
þessum litla háskólabæ í gær
eru enn óljósar, en þó er ljóst,
og hefur reyndar verið viður-
kennt af yfiirmanni fylkisher-
liðsins, Robert Canterbury hers-
höfðingja, að hermenn hans
höíðu enga ástæðu til að beita
skotyopnum sínum. Lögreg'lan í
Kent hafði í fyrstu reynt að
haidia því fram að stúdentarnir
hefðu hafið skothríðina, og í
fyrstu fréttum af mannvígunum
var reyndar frá þvi skýrt að
tveir fylkishermenn hefðu verið
vegnir, en síðar kom á diaginn
og er nú viðurkennt af öllum
að stúdentamir höfðu ekkert
annað til saka unnið en það að
vilja lýsa andúð sinni á hern-
q/Si Bandaríkjanna í Indókína.
Morðin á ungmennunum fjór-
um hafa vakið andstyggð manna
uöi öll Bandaríkin og orðið til
ao' magn,a heiftarhug ungu k.yn-
slóðarinnar í garð þeirra ráða-
manna sem telja henni það verk-
efni .verðugast að senda hana
á vígvelli í löndum þjóða sem
aldrei hafa gert neiitt á hlurta
Bandaríkjamanna.
Spjöll í garði
sendiráðsins
Aðfaranótt sl. sunnudags voru
rifnar upp nokkrar hríslur í
garði bandaríska sendiráðsins
við Laufásveg. Elkiki hefur ver-
ið upplýst hverjir vom hér að
verki.
Samkvæmt Reutersfrétt heíur
verið boðað til mikifs motmæla-
íundar stúdenta Og reyndar allra
annarra íyrir íraman Hvita
húsið á laugardaginn. Talið er
vísit að tugþusundir manna muni
taka þátt í þeim mótmælum, ef
leyfi fæst þá íyrir þeim. Það
mun enn ver,a óvíst.
Taismiaður sambands banda-
rískra háskólastudenta sagði í
kvöld að allt benti tii þess að á-
skorun sambandsins um að
stúdentar um gervöll Bandarik-
Síhunúk hefur myndað nýja
stjórn Kambodju í Peking
PEKING 5/5 — Síhanúk prins tilkynnti í dag í Peking að
hann hefði tnyndað stjórn í Kambodju sem fyrst um sinn
myndi hafa aðsetúr utan höfuðstaðarins.
— Hann er heldur illur á svipinn þessa dagana, hann Nixon
landamærum Kína.“ Church
kvaðst mundu vinna gegn því,
að veitt yrði fé til hemaðar í
Kambodju.
Öldungadeildarmaðuirinn Wil-
liam Proxmire frá Wisconsin
in hæfu verkiall bæði til að j kallaðj þessa ákvörðun Nixons
mótmæla striðinu i Indókina og i ,,hrapalleg,a yfirsjón“ og bætti
til að lýsa andslyggð sirmj á i þVj við. að Bandaríkin væru nú
að gera einmitt þær sömu
skyssur og drógu þá inn í Viet-
framíerði morðingj,anna í Kent
í Ohio myndi íá mjög góðar
undirtektir.
Ákvörðun Nixons forseta um
að gera innrás í Kambodju heí-
ur bersýnilega komið mjög illa
við marga bandaríska öldiunga-
deildarþingimenn, og ýmsir þeirra
hafa látið í ljósi ótta sinn við
aifleiðimgarnar:
— Nixon spilar djarft, saigði
John Sherm.an Cooper finá Ken-
tucky, en é.g tel að bezt hefði
verið að ráðast ekki inn [ Kam-
bodju. Peter Dominiok frá Colo-
rado, sem er taUnn „stiríðsfálki“
— þ.e.a.s. hlynn,bur óbilgjarnri
stefnu, sagði, að hann teldi að
forsietinn mundi lenda í vand-
ræðum á þingi með þessa á-
kvörðun sína.
Leiðtogi Repúblikana í ded'ld-
inni, Hugh Scott, hivatti landia
sína hinsvegar til stuðnimgs við
forsetann og flokksbróðir hans
frá Texas, Tower, tók í sama
streng.
En Demókratinn Frank Church
frá Idabo saigðj hdnsvegar, að
„við höfum fært út stríðið með
þedm hætti, að ekki verður séð
fyrir endann á því... Það verð-
ur fyrsta skrefið í nýjum skuld-
þindingum, sem geta aðeins leitt
okkur til medri vandræða og að
namstríðið.
Republikanin Charles Geodell
frá New York sagði: „Við ætt-
um að taka þá erfiðu ákvörðun
að hverfa frá Suðaustur-Asíu
fyrir fúllt og allt... Svo lítur
út sem herforingjaimir fái að
ráða hvaða afleiðingar til lamgs
tíma verða“
Öldungadeildarmaðurinn Mus-
kie, ,sem var .. vara'forsetaefni
DÍemókrata 1968, lét í ljós sterk-
ar áhyggjur sínar af innrásinni
í K,ambodju. Muskie sagði, að yf-
irlýsing Nixons um málið benti
tíl þess, að hann treysti á hern-
aðarsigur í Vietnam en ekki
lausn við samningaborð.
Brooke, sem er eini blökku-
maðurinn í Öldungadeildinni og
Repúblikani taldi það sórlega
ámælisivert, að Nixon hefði tek-
ið álcvörðun sína án þess að
ráðigast við þdmgið.
Hið áhrifamitela dagblað „New
York Times“, kallaði innrásina
„hættulegt ævintýri“ sem myndi
hafa „víðtætear og alvarlegar af-
leiðingar“. Yfirlýsingar Nixons
um málið taldi blaðið dœmi um
það málæði. sem Bandairíkja-
menn hefðu jafnan heyrt frá
forystumönnum sínum í hvert
skipti sem landið hefði verið
Engar ráðstafanir vegna
sumarvinnu skólafólks
□ Það kóm fram á Alþingi
þingsins að ríkisstjómin hefur enn ekkert aðhafzt
til að tryggja atvinnu skólafólks á sumri komanda.
í uimræðunum síöasta da.g
þingsins um námsmainnamálin
spurði Magnús Kjartansson
mermtamálaráðherra hvað ríkis-
stjórnin heifði gert til að tryggja
sumaratvinnu skólafólks í sumar.
Minnti Magnús á, að hann hetfði
einnig spurt um þetta í fyrravor,
ofi hefði í svari Egigerts G. Þor-
steinssonar komiið fram að ríkis-
st.jórnin hafði þá ekteert gert til
að afstýra atvinnuileysi slkóla-
fó'lksdns. Upp úr þeim uimræðu.m
og áframihaldi þeirra utan þings
og innan haifi svo verið farið af
stað og 10 miiljónir króna verið
veittar í þessu sikyni, ’og greitt
sem mótl'raimilag gegn framilaigi
fra siveiitarféilöguim.
Magnús lagði áherzlu á að
efnahaigsástand námsmannainna í
framha.ldsskóluim væri nú slíkt
aö það gæti riðið á öllu uim
framhald námsins hvort nem-
endur fengju sæmálega vinnu uim
sumairtlmann. Margir hefðu þeg-
ar orð'ið að hætta námi og nú
lægi etetei annað fyrir fjölda.
námsmanna sém eigi efnalitla
foreldra.
Gylfi sagði, að í fyrra hefði
verið miikill ugigur í mönnum
vegna atvinnuleysis skólafóltes.
Ríkisstjórnin hefði þa haft fór-
göngu um lausn mélsins í sam-
vinnu við svédtarstjómir, með
þeim ágætum að etekert atyinnu-
leysi hafi verið í fyrrasumar hjá
mum
a síðasta desi steólafóllki. Rákisstijómiin
& enn hafa vaikandii auga á þessu
í sumar.
Vilhjálimur Hjálllmiarsson bar
eindregið á móti þeii-ri fjulilyrð-
ingu Gylffia, að í fyma hefðu all-
ir steölanemiendur haft atv'iinnu.
Kvaðst hann þetekja þess mörg
dæmi í sínu umihverfi að nem-
endur hefði steort fullnægjandi
sumarvinnu, og sivo rnundd víðar
hafa verið, jafnvel þió að unga
fófkið hafi eteki aflt komizit á at-
vinnuleysisslkrá.
Vilhjálmur lagði mitela á-
herzlu á hversu tejör námsmanna
hefðu versnað við tvær gengis-
læteteanir og verðlhækikanir hér
heimia, og hætta væri á að fraim-
haldsnemendur yrðu að hætta
námi ef eteki væri gripið mynd-
arlega í taumana; eitt atriði í
því mélii máli væri að tryggja
þeim góða sumaratvinnu
Á fundi sem Síhanúk hélt með
blaðamönnum í Peking sagði
bann að stjórnin hefði verið
mynduð á fundi sem hin ný-
stofnaða Þjóðfrelsisfylking Kam-
bodju hefði nýlega hialdið í Pek-
ing. Forsætisráðherra hinnar
nýju stjórnar yrði Penn Nouth,
sem áður hefur gegnt því emb-
ætti undir forystu Síhanúks.
Hann kvaðst sjálfur hafa verið
kjörinn formaður Þjóðfrelsis-
fylkingarinnar.
„Alþýðudagblaðið" i Peking
ítrekaðj { dag það sem firétta-
stofan Nýja Kína bafði áður
sagt að Nixon forseti hefði með
því að senda bandarískt herlið
inn í Kambodju aðeins komið
Bandaríkjamönnum í enn medri
lclípu en þeir áður voru í Indó-
kína.
Kínversk málgögn eru eiktei
ein um þann dóm. í umræðum
á breztea þinginu í gær sem
fram fóru að tilhlulan vinstri
tnanna í Verteamannaflokknum
sagði einn helzti forystumaður
l>eirra, Micbael Foot, að „enda
þótt hin bandarístea stríðsvélin
kynni að vera almáttug, þá væri
henni um megn að vinna sigur
í borgarastríðinu í Indóteína.
,,Hún kann morðið til ful'lnustu
sjálfskipaður foringi svartasba
íhaldsdns, Enoch Powell, kvaðlst
vilja taka undlr orð hans. „Við
ættum að hafa þá skyneemi til
að bera“, sagfði Powell, „að við
segðum vinum oktear að nóg sé
nú að gert.“
dregið lengra út í fen Suðaust-
ur-Asáu.
„Ef að tilkynningar frá Phnom
Penh um að árásin bafi bafizt
án þess að ráðgazt hafi verið við
stjórn Kambodju eru réttar“,
Segir blaðið, þá er hér um að
ræða greinileg't brot gegn hlut-
leysi Kamibodju, Genfarsiamn-
ingunum og alþjóðarétti — ein-
mitt það, sem sitjórnin hefur
ekiki þreytzt á að saka komm-
únista í Vietnam um“. Blaðið
bættí því við, að hvað sem Nix-
on segði, væri það staðreynd,
að hann hefði hiafnað sinni eig-
in kenningu um Suðaustur-Asíu
með því að miagna stríð, sem
bann hefði lofað að draga úr.
— Ef forsetinn hættir ektei strax og eyðilegginguna, hún getur
þessum glæfrum, verður þing- sprengt og aflaufgað, en hún
ið að nota þá heimild sem því getur engan ■ sigur unnið“, sagði
er veitt í stjórnarsteránni, — sagði Foot og það vakti talsverða at-
„New Yorte Times“ að lokum. í hygli í neðri málstofunni að
/A
VI
AHmikið uf
hjóibörðum
Eitt þeinra fréttasiteeyta
um Kambodju, sem íslenzk-
um blöðum banst frá NTB
—Reuter byrjaði á þessa
„Bandarískt fótgöngulið
og skriðdrek-asveitir eru
komnar allt til vesturhluta
svæðisdns „Öngulsins“ án
þess að finna aðalbæki-
stöðvar þjóðfrelsisbersins i
Suður-Vietnam. Á leiðinni
hefiux lið þetta tekið 23
vörubíla, 1.200 byssur, áll-
mikið af hjólbörðum og ol-
íubrúsum, auk þess 15
smálestir af hrísgrjónum.
Talsmenn herstjórnarmnar
sögðu, að fundur þessara
stöðva og birgða hefðu
næstum því réttlæbt irmT
rásina í Kambodju.“
Kröfur Verkalýðsfélagsins Einingar á Akureyri:
Stórhækkuð laun og kaup-
máttur þeirra sé tryggður
Verkalýðsfélagift Eining á
Akureyri hefur gengið frá kröf-
um sínum í samningunum við at-
vinnurekendur, og eru helztu
kröfurnar þessar samkvæmt upp-
lýsingum sem Þjóðviljinn fékk
hjá Jóni Ásgeirssyni starfsmanni
Einíngar:
Lagfæringar verði gerðar á
Frá Skólafélagi
Iðnskólans
Sivofelld yifdrlýsdng heifiur blað-
inu borizt fra skódafélagi Iðn-
skólans í Reykjarvík. „Vegna mis-
túlkunar og ranghermis varðandi
kröfúigöngu þá er faa’in. var á
vegum Iðnnemasaimlbands íslands
og hagsmu nasaimitaka steólafólks
22. apríl vill steódafélagið taka
fraim efitinfanandi: Skólafélagið
tiólk eteitei neinn þátt í undirbún-
ingi og steipulagningu hennar.
Þeir nemendur og sér í lagi
stjórnarmeðlimir er gengu göng-
una tóteu aðeins þátt í henni
sem einstaklingar en ektei í nafni
skólaifélagsins. Sérstaklega vill
félagið vekja athygli á röngum
staðhæfingum Þjóðviljans 23.
apríl um að hið nýstofnaða skóla-
félag Iðnskölans í Reykjavík
hafd séð uim undirbúnmg þess-
ara aðgerða af hálfiu iðnnema.
— Samþykikt ó nemendaifundi
í Iðnskólanuim, niánudaginn 4.
maí 1970.“
greiðslu verðlagsuppbóta og leit-
azt verði við með öðrum hætti að
tryggja kaupmátt launa. Kaup
allra taxta 1. marz sl. verði
grunnteaup og hækiki um 25%. 1
frystihúsavinnu, slipp-, hafnar-,
bæjar-, og steypuisitöðvar-, og
meiriihóttar byggingavinnu gi-eið-
ist minnst 44 klst. í dagvinnu
fyrir hverja viku, en í öðrum at-
vinnuigreinum greiðist minnst 8
telst. fyrir hverin hafin vinnudag,
jafnt þótt um helgidagavinnu sé
að ræða.
Tdmabilinu frá kl. 17.00 til 8.00
að morgni verði skipt í tvö út-
köllunartímabil, 8 klst. hvort, og
greiðist með næturvinnutaxta
minnst 8 klst. Næturvinna verði
frá kl. 5. Orlof verði 8% (24 dagar
á ári í stað 21). Tilfærsla verði á
töxtum þannig að lægstu taxtar
verði 5. taxti.
Trúnaðarmönnum á vinnustöð-
um þar sem minnst 10 menn
vinna skal heimilt að verja allt
að 4 klst. á dag til starfa sem
þeim kunna að vera falin aiE
hálfu viðkomandi verkalýðsfélags
og/eða verkafólki þegar nauðsyn
krefur. Konur sem unnið hafa
a.m.k. 1800 telst. hjá sama vinnu-
veitanda á síðasta 12 mánaða
tímabili skulu fá kaup í allt að 1
mánuð (8 klst. á dag) vegna
bamsburðar.
FrumboðsHsti Alþýðubanda-
lagsins ú Raufarhöfn
Fyrir helgi var lagður
fram framboðslisti Alþýðu-
bandalagsins á Raufarhöfn,
en þar eigast við tveir list-
ar: listi fráfarandi hrepps-
nefndar og listi Alþýðu-
bandalagsins.
Listi Alþýðubandalaigsins ó
Raufai-höfn er þannig skipaður:
1. Guðmundur Lúðvíksson,
verkstjóri,
2. Angantýr Einarsson. skóla-
stjóri,
3. Aðalsteinn Sigvaldason
verkamaður,
4. Jóhannes Björnsson, verka-
maður,
5. Þorsteinn Hallsson, form.
Verkaiýðsfél. Raufarhafnar,
6. Jóseii Kristjánsson, sjóm.,
7. Gunnlaug Hallgrimsdóttir
húsmóðir,
8. Kolbrún Stefánsdóttir, hús-
móðir,
9. Kári Friðriksson, bílstjóri,
10. Þórarinn Einarsson Borg-
fjörð, sjómaður.