Þjóðviljinn - 15.08.1970, Blaðsíða 3

/
I
Laiugair3agur 15. ágúst 1970 — ÞJÓBVILJirCN' — SlÐA J
Kjarabaráttan vestan hafs:
Lokið 5 ára verkfalli land-
búnalarverkamanna í USA
í fflírum ár rítotá ófreimidar-
ástand á stóru vínellcrunuim í
Kailáforníu. Næstuim daigleiga
sikarst í odda milíli 'þeinra verk-
falHsmjainna, sem höfðu vínberja-
tínslu að atvinnu sdnni og verik-
falls'brjótanna, sem ráðnir höfðu
veirið í stað þeirra. Þar siem eig-
endur vínekranna gerðu sér ljósa
grein fyrir því að þeir áttu að-
eins í höiggi við sundurleitan hóp
ómienntaðra vfirkamanna sem
höfðu lítt þrosfcaða pólitíska vit-
und, héldu þeir, að hægt væri
að buga þá með því að anza
ekfci kaupkröfum þeiirra og Mta
verkfalldð dragast á langinn.
Þar skjátlaöist þeim'. Þeir urðu
um síðir að ganga að nánast
öHIum kröfium verkamanna. Þedr
gáfust fiortmlaga upp í smáborg-
2.10 dollara á Mukkustund.
Aukaigredðslur fyrir uanframaiflköst
eru nú 20 cent fyrir hverja könfu
í stað 10 cen/ta áðuir. Auk þess
sfculdibundu atvinnurekendiur siig
til þess að ráða ekíki nýja venka-
menn nerna með samþykká verk-
lýðssamtakanna.
Þetta er óvæntur siigur. Vart
eitt einasta víniber heifiur farið tiil
spillis þau 5 ár, sem verkfaliið
heáur staðið yfir. Þau hafa æv-
inlega veráð týnd samvizkusam-
lega, pökfcuð út um giervöll
Bandaríkin og Kanada. í Banda-
rifcjunum er nóg af verkflalls-
brjióltum til þess að hilaupa í
skarðið fyrir fólk í kjaradeil-
um.
Árið 1968 þótti mörgurn verka-
mianninuim örvænt ura að sigur
studdi þá með ráðum og déð og
beitti öllum sínum álhirifium til
að fá framlieiðendur til að semja
við verkamenn.
Cesar Chavez hefur unnið
mikinn sigur. Hann hefúr þó
þegar hafið hatrammar deillur
á nýjan lei'k, og í þetta sinn
við samlband flutn ingabifreiða-
stjóra. Þessum samtökum hefur
verið vikið úr A.F.L. — C.I.O
vegna ýmiss konar spillingar og
Jiimmy Hoflfa stjómar þVí úr
fangelsi, þar sem harnn afplanar
nú dóm. Samtök þessi reyna
stöðugt að auka umsvif sín á
kostnað annarra verkamanna-
samtaka. Þrátt fyrir gefin heit
hefur Hoflfa fengið hóp landbún-
áðarverkamanna sem Chavez
Sundurskotið barnaheimili í Norður-Vietnam
Kröfuganga verkfallsmanna frá Delano til Sacramento
Bætt heilsufar í N- Víetnam
þrátt fyrir langa styrjöid
inni Delano 29. júní sáðasttlið-
inn. Þar voru saman komnir flesit-
ir vtfnberj'aframiedðiendur í Kali-
forníu og aflMr viðuirkenndu þeir
að nefnd samitalka landbúnaðar-
verkamanna vaeri umboðsaðili
sambandsins A.F.L.-C.I.O.. Sam-
kvæmt samfcomullaigi, sem gert
var á fundi þessum, helfiur tóma-
kaup berjatínslumanna hækkað
úr 1.10 doHurum upp í 1.80 doifl-
ara á þessu áiri. Að tveimiur ár-
um liðnum hækfca þau uipp í
Sögusagnir um
klofning voru
bornar til baka
BELFAST 13/8 — Innanriíikisráð-
herra Norður-írlands bar það til
baka í dag að noktour kloíning-
ur ríkti innan stjómarflokiksins,
Unionista, vegna áætlunar stjóm-
arinnar um að bæta lífisfcjör
kaþólskra manna. Hann sagði að
floktkurinn fylkti sér allur um
Chichester-Clark , forsætisiréð-
herra.
Xnnanríkisráðherrann gaf yfir-
lýsingu sína eifitir fund í þing-
flokki Unibnista. Að undanfömu
hefur verið þrálátur orðrómur
,um það í Belfast að margir
helztu forystumenn Unionista
ætli að segja skilið við flöklkinn
og slást í lið með William Craig
fyrrum innanríkisráðherra, sem
kunnur er fyrir harða andstöðu
við OhiChester-Clarc.
Mi'klar óeirðir urðu í borginni
Londonderry í nótt. Þær hófust
með því að hóp-ur mótmælenda
virti bann stjórnarinnar við
skirúðgöngum að vettugi, og fóru
í mifcla skrúðgöngu um götur
borgarinnar, Brezkir hermenn
og lögregluþjónar reyndu að
hindra árekstra, en að sfcrúð-
göngunni lökinnj fór allt í bál
Og brand.
ynnist og einp helziti leiðtogi
þeirra Oesar Cfaaivez miexílfcansk-
ur Bandarífcjaimaöur var í þann
vaginn að missa kjartoinn. 0-
eirðir milli verkamairma og verk-
faljllsbrjóta urðu stöðugt alvarleigri
og löigreglan komi hvað eifitir ann-
að til skjalanna til að lœkka
rostann í verktfalilsrvöirðumj. Hark-
an varð meiri ón þess að miáll*-
sifcaðnium ynndsfc nokkurt gagn af.
Chaivez tók engain þátt í.þessum
mófcmælaaðgerðum, en fcom lofcs
auiga á nj’tt vopn — viðtskipta-
bann. Þetta vopn beit á hiina
efn.uðu vínberjaifiralmfleiðendur í
Kalifbrníu. Fyirst gerði samband
fflufcninigaiverkamiainna viðskipfca-
bann á þá, síðan hið stóira verk-
lý'ðssamíhand í Bandaríkjunum
A.F.L.-C.I.O. Viðskiptabannið bar
ffljótlegia tilætlaðan árangur og
safla á kalifioimístoum vínberjum
í borgum og bæjum Bandaníikj-
æna og Kanada dróst þeigar sam-
an. Utm þetfca leyti tóiku vínber
ifirá Kaiiifomiíu að fflæða yfir
bandaríska hermeinn í Víefcnáim,
og þar siern heirmálaráðuneytið
var hliðhollairi afcvinnurekendum
en verkamiönnum keypti það
gríðaíriegt maign. af vínfoerjum,
sem etoki reiymdisit unnt að seija
á himum almenna miarkaðd. En
hemum tóksfc ekki að grynna á
birgðumum, og þeigar allt virtist
fcomiið í óefni fiyrir framieiðend-
um birtist Cesar Chavez ésamt
nökikrum fiéflögum stfnum til að
talka þráðirm upp aifitur. Honuim
var alls staðar vel tekið, ekki
aðeins af verkalýðssamtökum
heldur og af firjiálsllyndum. Enn-
fremur naiuit verWfallið stuðnings
manna eins og Huberfcs Humpbrey
og Roberts Kennedy.
Aðstoð úr annarri átt kom
sér einnig mjög vel fyrir Chav-
ez, enda þótt hún léti á sér
standa. Það var aðstoð kaþólsku
kirkjunnar, Mclntyre kardlínáli
sem er harður fhaldsmaður og
telur allar kröfuigerðir komnar
frá hinum vonda, var mjög and-
vígur málstað þeirra, en eftir-
I maður hans Manning kardínáli
ætlaði að fá til að ganga í sín
samtök, til þess að ganga í sam-
töfc flutningabifreiöastjóra. Aö-
ferðin er aflltaif sú sama. Upp-
haffllega eru þeir fengnir inn í
samtökin, sem hlaða bila og
þannig færir Hotfifia sig ,uipp eft-
ir framlei ðslukeð j un ni, þar till
komið er að þeim, sem rækfca
ávexti. Framfleiðendur kjósa að
semja við samtöfc flutningabif-
redðastjóra því að með því móti
eru þeir öruggir um að til verk-
falla komi atfar sjaldan. Leið-
togar samitakanna eru nefnilega
kunnir fyrir að bafa mjög góða
stjórn á verkamönnum sínum.
En Chavez sættir sig ekki við
þessa ósvinnu, því að með þessu
móti geta framleiðendur haldið
kaupgjaldinu eins langt niðri og
þeir vitja. Hann ætlar að fara
í mál við Hotflfa og bans menn,
og fá þá með því móti til að
láta af uppteknum hætti.
Þýtt úr Le Monde.
Hættir aðstoð
Saudi-Arabía hefur að sögn
hætt elfnabagsaðstoð sinni við
andspymubreyfingu Paflestmu-
araba, og seluti foeHdiur elkki
vopn lengur Bgyptalandi eða
Jórdaniíu. Ríkið byggir fyrst og
fremst á oliíusölu til Bandaríkj-
anna,
Æðstu menn
á )>ing S.Þ.
NEW YORK 12/8 — Búizt er
við því að Nixon forseti, Kosi-
gín fiorsætisráðherra Sovétirikj-
anna og Heafch, fiorsætisráðberra
Bretlands komi saman til fund-
ar í aðalbækistöðvum Samein-
uðu þjóðanna í október. Er lik-
legt að þessi fundur fari fram
daginn fyrir hinn opinbera há-
tíðisdag, 25 ára aifimæli S.Þ.
HANOI — Bá’éttaritari íirönstou
fréttastofunnar AKP í Hanoi
sfcýrðd frá því að læfcinisþjón-
usfca Norður-Vietnaims, sem
sfcotfnuð var á sama tíma og
fyrsfcu skæruliðasveitir Viet-
minh, hetfði nú innau sinna vé-
banda einn lœfcni fyrir hverja
þrettán. biundruð og fflmmi ífoúa.
Þeitita fcom flram á blaðamanna-
fundi, þair siem hedlibæigðisméfla-
ráðhierra Norður-Vietnams, Ngiu-
yen Van Tim, sflcýrði firá þedm
árangri, sem náðst hetfur á ald-
arfljóðumgi í heil'brígðisimáflumi al-
þýðullýðveflidisáns.
Dr. Nguyen Van Tim sagði ifirá
þvtf að árið 1945 hefðu einumgis
verið till fjörufcíu og sjö sjúkra-
Ráðstefna Nor-
ænna iðnrekenda-
samtaka í Rvík
Dagana 20.-22. áig. n.k. verð-
ur haldin ráðsfcefn,a Norrænna
iðnirekendasamtaka í Reykjavtfk.
Réðstetfnuna sækja 5 fiuMtrúar
frá hverju hinna Norðurland-
anna en íslenzkir fulltrúar verða
11.
Félag islenztora iðnrekenda hóf
reglcdegt samstarf við samtök
iðnrekenda á Norðuriöndum árið
1958 og tók á þvtf ári í Ifiyrsta
stoipti þátt í ériegum ráðstefn-
um þeii-ra. Á ráðstetfnunum eru
til umræðu samedginleg málefni
iðnretoenda, sem otfariega ena á
bauigi.
Ráðsfcafnur þessar eru haldnar
ti'l skiptis á Norðurlöndunum og
er þetta í þriðja sfcipti sem hún
er haldin hér á landi.
Hóladagurinn
næsta sunnudag
Hinn áriegi Hóladagur verður
haldinn að Hólum í Hjaltadal nk.
sunnudag, 16. ágúst. Heldur
Hólaifélagið, áhuigamannafélag
um eflingu Hólastaðar, aðalfund
sinn um morgundnn, en kl. 2 e.h.
verður guðsþjónusta í Hóladóm-
kirkju og samkoma að henni
loikinni. Margt manna af Norð-
urlandi sækir venjulega Hóla-
daginn og verða skipulagðar
hópferðir þangað m.a. frá Akur-
eyri.
hús í landinu, þrjátíu og fimim
fæðiriigarheimili og einn læknir
fyrir hverja , hundrað og óttatíu
þusund íbúa. Dánartalan var 26%
ein sú hassta í heimd. Árið 1954
lagðd hedlbrigðisiþjónusitan tfýrst
og firemsit áherzliu á að útrýma
drepsóttum1, smátamdii sjúkidlólmum
og sníklasjú'kdómum. Farið var
í hwert þorp til að hvetja menn
til autoins hreinlætis og s.íðan
voru menn bófliusettir. Árið 1961
voru kóflera, bóflusrótt og Hiölmr
unarveitoi hortfin. Ellliefiu miljónir
manna gengust undir auignarann-
sóton, Með aðstoð Sovétritojanna
‘hiefiur miýralköldu verið útrýmt
að mestu. og með bólusetningu
gegn beridum hetfur barnadauði
minnlkað úr 25% 1958 í 8% órið
1964, saigði ráðherrann.
Einn mitoilvægasti árangiur
framtfaranna í heiflbrigðismólum
er só að læfcnamiðsfcöðvar hafa
verið sitotfnsiettar í öllum sveitar-
fiélögum á sfléttumni og í 80%
sveitarféilaiga á háflendinu. I helm-
ing læfcnamiiðstöðvanna er að-
stoðariæfcnir og tvær til fjórar
'hjúkmunarkonur. Þetta fyrir-
komuflag hefur gert Norðuir-Viet-
nömum kleyft að hjúkra og
bjarga þeim, sem særzt hafa
í lofltórósum Bandaríkjamanna.
Hvað rannsfcónir snertiæ sagði dr.
Nguyen Van Tim að Norður-
Viefcnaimar hefðu leitast við að
aðbætfa nýjusfcu framtfarir lækna-
vísindanna aðstæðum í land-
inu. Þanndg hefur þeim tekizt
að firaunleiða bóluetfni gegnbarkli-
um, sem auðvelt er í tflutningi
og þarfl elktoi að vera geyrnit
í sérsitökum kældskópum. Þeir
hafa einnig upp»götvað möirg
fúkikalyf, sem „unnt er að fram-
leiða úr sveppum sem vaxa í
landinu sjáiltfu.
Nógar kartöflur
á markaðnum
Eins og áður hefur komið
fram í Þjóðviljanum ero hórfur
á kartötf'luuppskeru ekki sem
björgufegastar eftir kuldatíðina
í sumar, en nógar eriendar kart-
öfllur munu þó vera á markaðin-
um fram að uppskeru, fullviss-
aði forstjóri Grænmetissölunnar
blaðið um í gær.
Spretta hefur verið lítil í kai-t-
öflum í sumar og nú er upp-
skeran algerlega undir því kom-
in, hverni'g fyrri hluti sept-
embermánaðar verður. Talsvert
af grösum á aðalkartöifluræktar-
svæðunum .sunnarilands skemmd-
ust í rokinu í júlí, en haldist
frosti'aust eitthvað fram eftir
haustinu ættu hin að bjargast.
Fyrirsjáanlegt er þó þegar, . að
flytja verður inn talsvert rnagn
af eriendum kartötflum.'
Gagnfræðaskóli
Borgarness aaglýsir
Getum bætt við nokfcrum nemendum í alla befcki
sikólans næsta vetur. Heimavistaraðstaða. Upplýs-
ingar í síma 7207. — U’msóknir sendi&t skólastjóra
fyrir 30. ágúst n.k.
Skólanefnd.
NÁMSKEIÐ
Samband ísdenzkra Lúðrasveíta efnir ti'l námskeiðs
í lúðrasveitarst'jórn dagana 7.-16. september n.k.
í Reykjavík. Þátttökugjald verður kr. 1.000,00 og
skal greiðast við upphaf námskeiðsins.
Væntanlegir þátttakendur sendi umsóknir sínar til
formanns S.Í.L. Reynis Guðnasonar, Hringbraut
25, Hafnarfirði fyrir ágústlok.
Stjórn S.f.L.