Þjóðviljinn - 23.10.1970, Side 12

Þingmenn úr þremur flokkum fagna því að loks hefst virkjun Lagarfoss
AUSTFIRÐINGA HEFUR VANTAÐ
LENGI NÆGA ÓDÝRA RAFORKU
□ Austurland hefur ver-4'
ið í svelti með ódýrt rafmagn
og það hefur s-taðið atvinnu-
fra’mförum í landsfjórðungn-
um fyrir þrifum. Lúðvík Jós-
epsson benti á þessa stað-
reynd í umræðum á Alþingi
í gær um Lagarfossvirkjun.
Minnti Lúðvík á hve tóm-
lega stjómai-völd hefðu tekið
þessu baráttumáli fólksins á
Austurlandi í áraifcugi og
lýsti eindregnum sfcuðningi
við stjórnarfrumvarpið sem
felur í sér ákvörðun um
byrjunarvirkjun' í Lagarfossi,
sem ætlazt er til að verði
fullbúin eftir tvö ár.
Forsætisráðhenra Jóhann Haf-
stein haíðj framsö'gn fyrir stjóm-
arfrumvarpi á fundi neðiri dedld-
ar Alþingis í gæir. Samkvæmit
því er ríkisstjórninni heimilt að
fela Rafmagnsveitum ríkisins að
virkja Lagarfoss á Fijótsdals-
héraði til raforkuvinnslu í allt
að 8000 hestafla orkuveri og
leggja þaðan aðalorkuveitu að
Egilsstaðakauptúni til tengingar
þar við veitukerfi Grímsárvirkj-
unar. Er ríkisstjóminni heianil-
að aS fcatea eða ábyrgjast lán
að upphæð 180 miljónir króna
tíl greiðslu sitofnkostnaðar þeimra
miannviirikja.
Jónas Pétursson (Sjáfstæðis-
flokikur) og Eysteinn Jónsson
(Framsótenafrfflokikur) föignuðu
ákvörðun þeirri sem að baki
frumvarpinu lægi um vkkjun
Lagarfbss.
Lúðvík Jósepsson, foirmaður
þingflokks AlþýðubandaJjagisinis,
kvaðst tatoa und’ir það með ö'ðr-
um þingmönnum Ausfturlands að
fagna því að firumvarp um virkj-
im Laigiarfoss væri nú laigit fyrir
Alþingi. Um margra áæia skeið
hefðu Austuirlandisiþingmenn
unnið að því að siannfæra
st.iómairvöld um nauðsyn' slíkr-
ar virkjunar. Það hefði gengið
grátlega seint, lönigum veri'ð tal-
að um njþa og nýja athugun og
málið tafið. Á meðan hefði raf-
orkuþöirf Austurlands verið leyst
með síauknum dísdlvélakosti. Nú
sé nauðsyn á vatnsvirkjun orð-
in knýjandi og verði ekki leng-
ur á móti því mælt.
Lúðvík lagði áherzlu á að
jafnhliðia virkjunarframkvæmd-
um yrðu gerðar rá'ðstafaniir til
að nýta sem bezt hina au'knu
raforku. Á Austuirlandá gæti
verið um gífurlega aukningu
raforku að ræða eg það hag-
kvæma notkun. Skorturinn á
ódýrri raforku hefði baldið ó-
eðlilega niðri raforkiunotkun
Austurlandii,, þar hefðu fram-
Framhald á 9. síðu.

Myndin er tekin á fyrstu æfingu á Fást af leikurunum ásamt þjóðleikhússtjóra og aðstoðarleik-
stjóranum.
Þjóðleikhúsið:
Æfingar hafnar á Fást sem
ver&ur jólaleikritið nú í ár
Hafnar eru hjá Þjóðleikhúsinu
æfingar á „Fást“ eftir Johann
Wolfgang Goethe, í nýrri þýð-
ingu Yngva Jóhannessonar. Leik-
stjóri verður Kari Vibach, leik-
hússtjóri í Liibeck, en aðstoðar-
Ieikstjóri Gísli Aifreðsson. Gunn-
ar Eyjólfsson ieikur Fást, Róbert
Arnfinnsson Mefistofeles og Sig-
ríður Þorvaldsdóttir Margréti.
Rúmlcga 20 leikarar fara með
hlutverk í Ieikritinu og 30 auka-
ieikarar, auk kórs og pophljóm-
sveitar.
Leikstjórinn, Karl Vibaoh, hef-
ur langa reynslu af þessu leik-
riti bæði sem leikari og leikstjóri
og verður þetta í 15. skipti, sem
hann er viðriðinn þetta leikrit.
Hann lék fyrst í því árið 1943,
en síðar var hann aðstoðarieik-
stjóri og leikari hjá hinum
fræga leikara og leikstjóra
Gustaf Grúndgens frá árinu 1955,
þar til Grúndgens lét af storfum
a sem leikhússtjóri í Hamborg fyr-
ir aldurs sakir árið 1962. Var
hiann að.stoðarleik.stj'óir; Grúndigens
HeimilissjóBur taugaveikl-
aðra barna nemur 3,3 miij.
við hinar frægu uppsetningar
hans á „Fást“, bæði á sviði og
við gerð kvikmyndarinnar, en
eins og kunnugt er lék Grúndgens
einnig Mefistoifeles. Vibach sá
um að æfa leikritið, þegar farið
var með það I leikför til New
York og Moskvu, en þar varð
hann einnig að taka við hlut-
verki Mefisto, vegna veikinda
Grúndgens.
8. apríl s.l. var svo frumsýning
á hans eigin uppsetningu á „Fást“
og vakti hún gífurlega athygli,
Gjaldkeri Bamaverndarfélags
Reykjavikur afhenti í gær Heim-
ilissjóði taugaveiklaðra barna
200 þúsund krónur, sem félagið
hefur safnað á árinu. Er sjóð-
urinn nú kominn upp í 3,3 milj-
ónr króna, en megintilgangur
hans er að stuðla að því að
reist verðj lækningaheimili
handa taugaveikluðum börnum.
Heimilisisjóðuirinn var stofnað-
ur 1962 til að vekja athytgM á
kjörurn taugaveiklaðra barna og
vandamálum aðsifca-n'denda þeionra.
Matthías Jóniasson, fonmaður
Barniaveændarfélagsáinis sagði að
mjög oí-t yrðu þessi böim verr
úti en nauðsynlegit væri vegna
þess að ekki væri litið á vand-a
þeinra í réttu ljósi. Sálfræði-
þjónusta skólanna getur lítið
gert fyrix þau tangaveikluSu
ham sem verst eru sett. og er
því mikdi þöirf á lækni ngaheim-
ili fyrir þau, Er tailiið að oft sé
hægt að hjiálpa hiuigisiiúkum böirn-
um án þess að lanigvarandi sál-
fræðiieg meðferð þuirtfi að koma
til, ef vandi bamanna er upp-
göitviaðuir í tæka tíð.
Á morgun er fjáröfiun-
ardagur Barnaverndaríélaigsins.
Verða merkii og barniabókin Sól-
hvöxf atfhenit sölubömum í öiiium
bamaiskóiium borgarinnar —• salia
fer einnig fr.am á vegum þeirra
8 bamaverndarfélaga sem starf-
amdi emu úti á landá. Sóiihvörf
1970 er tuitfcuigasfca heftið af
þessari vinsælu taamiabók og eru
í henni sögur og ljóð sem Halla í gær vom talin á skrifstofu
Baohmann hefur tekið saman. i biskups atkvæði í prestskosning-
HöfSaskóla gef-
in vegleg minn-
ingargjöf
Frú Ingunn Sveinsdóttir hef-
ur atfhent skólstjóra Hötfðaskóla
minninigargjöf, að U'p.phæð kr.
70 þúsund, firá sér og eftirtöld-
um systkinum sinum: Sigur-
sveini, Guðríði, Páii Gyðríði,
Kjartani, Guðmundi, Sigriðj og
Gísia.
Systkinin gefa þessa gjöf í
mdnninigu um foreldiria sína, þaiu
Jóhönnu Mangrébi Siigurðardótt-
ur og Svein Sveánsson frá Fossi
í Mýrdai. Gjöf þessi var afhent
skólaistj. að viðstöddum fræðsiu-
stjóra Reykjavikur 21. október
si., á afmælisdegi móður þeiirra
syisfckina.
Gjötfin er ætluð til þess að
tatiia á stofn fræðilegu bókia-
siafni við skólann samikvæmt
nán-ari ákvöirðun skóiastjóra og
fræðslustjóra. Skólinn mefcur
mikils og þakikiar þessa góðu
gjöf.
Atkvæði talin í
prestskosningum
og mun hann að mestu halda
sig við þá túlikun sína á leik-.
ritinu við u-ppsetninguna hér.
Gísii Alfreðsson er nýkominn frá
Lúbeck, þar sem hann vann að
undirbúnin.gsvinnu með leiik-
stjóranum og fylgdist með ætfing-
um þar á „Fást“, þegar verið
var að taka leikritið þar aftur
til sýninga, og mun hann stjórna
æfingum þar til Vibaoh kemur,
en hann er væntanlegur í miðj-
um næsta mánuði.
Til gaman má geta þess, að
Ölafur Þ. Jónsson, óperusöngvari,
er fastráðinn við leikhús Vibachs
í Lúbeok.
Föstudaigur 23. október 1970 — 35. ángangiur — 241. tölublað.
Ný bók eftir Sigurð Nordal:
Hugleiðingar um sr. Haiigrím
Pétursson og Passíusálmana
HelgafeM hefur gefið út bók
eftir Sigurð Nordal um Hallgrím
Pétursson og Passíusálma hans.
Bókin er 140 síður og ritar
höfundurinn stuttan formáia þar
sem segir m.a:
„Á bernskuiheimili mínu, þar
sem ég dvaldist fram að ferm-
ingu, voru Passiusálmar sungnir
á hverri níu vikna föstu. Ég
veit ekki, hvemig á því stóð,
að ég lærði þá að mestu utan-
bókar, en enga aðra sálma, svo
að mig reki minni til. I trúar-
efnum var ég, eins langt og ég
man aftur, í rauninni alveg ó-
skrifað blað. Þau voru mér
hvorki ok né athvarf. Því þykist
ég síðar á ætfinni halfa getað
kynnt mér þau nokburn veginn
hleypidómalaust. Þegar ég upp
Sigurður Nordal.
úr miðjum þrítugsaidri fór að
gefa þeim gaum, af því að mér
fannst þau hljóta að vera gimi-
leg til fróðleiks, lá leiðin fremur
um mannfræði, etf svo má að
orði kveða, en um guðfræði og
háspeki: Hvað gerist í manni,
ef trúarbrögðin verða honum
fullt alvörumál, hvers virði hafa
þau og geta orðið einstakilingn-
um? Síðan hetf ég haldið áfram
að spyrja. Ég hef helzt átt sam-
leið með þeim mönnum, sem
telja nútímatfóLki ekki mestan
Ifailgrímnr Pctnrsson.
missi í því, er það hafnar kenni-
setningum eða efast um hvers
konar svör, heldur í hinu, er því
hættir að finnast það þess virði
að bera upp nokkurar spurningar
um þau efni. . . Annars er svo
um þessi hugleiðingabrot eins
og alit, sem ég hetf borið við að
skrifa um bókmenntir, að þeim
er fremur ætlað að verða eggjun
til sjálfstæðs lestrar og urnhugs-
unar, en að mig langi . til að
troða mínum eigin skilningi upp
á lesendur. Ég veit alltotf vel,
að vonlaust er að reyna að gera
þessi fræði að vísindum, þar
sem unnt sé að sanna niðurstöð-
ur, þótt skylt sé að þeldija og
virða þær staðreyndir, sem völ
er á og koma málinu við. . .*
Stolið skelli-
nöðru af full-
orðnum rukkara
Aðfaranólfct 16. þ.m. var sitoiið
skellinöðiru af gerðinni Raleigh,
R-1180 frá Skeljavegi 5. Hjólið
er hvítt og rautt að lit og eru
þeir sem kynnu að haf a séð það
beðnir að hafia samband við
rannsóknairiöigregluna. Fuilorð-
inn innheimtuimaður notaði hjól-
ið sem vinnutæki og er því
mjög bagaiegt fyirir hann að
missa hjólið.
Nýir þættir eru boðaðir í
vetrardagskrá útvarpsins
Kostar bókin 60 krónur. Aust-
urbæjarbíó og Háskólabíó bjóða
öllum söiubörnunum á kvik-
mynidiaisýnimigiu.
í gær var vetrardagskrá út-
varpsins kynnt í grófum drátt-
um á blaðamannafundi að við-
stöddum útvarpsstjóra og öðr-
um starfsmönnum útvarpsins.
Útvarpsstjóri kvað muninn si-
fellt verða minni með árunum
á dagskrárefni eftir missera-
skiptum.
Hainalduir Ólafsson, dagskrár-
stjóri kynimti ýmiisitegt varðandi
vetrardiagskránia. í vetuir verða
flutit sunnuda'gserindi um fjöil-
miðla í tiletfni af 40 ára sfcarfis-
afmæli útvarpsins. Hefjast þau
1. nó'vember. Mum Andrés
Bjöi-nsson fflytja erindii um út-
vairpið, þá mun Benedjkt Grön-
dial flytjia erindi um sjónvarp-
ið. Haraldur Ólafsson tala um
blöð, bækuir, útvairp og sjón-
varp. Ennfremur tala Vilhjálm-
ur Þ. Gísiason og Baldvim
Tryggvason.
Etfitir næ'Situ mánaðamót hetfst
þátturinn Á líðandi sitímd og
verður ætíð á þriðjudögum.
um í þrem prestaköllum.: Hvera- j Hefst kl. 19.30 og verðnr allt
gerðisprestakalli í Árnesprófasts-
dæmi, Ólafsvíkurprestakalli í
Framhald á 9. síðu.
að 45 mínútur að lengd. Um-
sjón með þessum þætti hatfa á
höndum Ma.gnús Torfi Ólafsson,
Magmús Þóirðarson og Tómais
Karlssom. Kemur þessi þáttur í
staðinn fyrir þáttinn Efsit á
bauigi.
Þriðju hverjia viku verður
Gunnar G. Sehiram með um-
ræðuþáifct, þar sem fjailað verð-
ur um utanríkismál, einkum
þau, sem snerta ísland. Skýrt
hefur verið frá því áður, að
fjórir menn munu sjá um þátt-
inm um daginn og veginn. Þótti
hann vera kominn úr böndunum
miðað við upphaflegam tilgang.
Sjá um þennan þáfct Halldór
Kristjápsson, bóndi á Kirkju-
bóli í Bjarmadal (Vestfirðir),
Sveririr Pálsson, Akureyri, Sig-
urður Blöndal Hallormssla'ð, og
Óli Þ. Guðbjartsson, Selfossi.
Ætlunin er þó að skjóta inn
í öðrum fflytjendum í vetur varð-
andj þennam þátt.
Þá immu Ásdís Skúladóttir og
Ing.a Huld Hákonairdóifctir sjá um
þátt með ýmis konar efni, sem
snertir fjölskylduna og samfé-
lagið. Verður sá þátfcur á föistu-
dagskvöldum.
í vetur er ætlunin að hiafa
þætti um Iðnaða-rmál, sem
Sveinn Bjömsson, verkfræðing-
ur annast. Þá skipuleggur Kon-
ráð Adólísson útvarpsþæitti um
stjómun.
.Annan hvern fimmtu-dag sér
Árni Gunnarsson um þátt sem
er nefndur Blaðamannafundur.
VerÖa þar tekin fyrir efni, sem
athygli vekja á líðandi stund
og ’verður leitazt við að ræöa
við séirfræðingia í viðkomandi
efnum.
Frá kl. 10,25 til 12 á laug-
ardöigum verður nýr þáttur í
umsjón Jóniasar Jónassonar „í
vikulokin“.
Sagt verður frá dagskrá næstu
vikra, rætt við fólk í sáma, og
það spurt, hvað það æfli að
hlusta á i dagsikránni í næstu
viku. Pósthóif 120 fellur líka
inn í þennan þátt í umsjón Guð-
mundar Jónssonar. Jónas mun
einnig annast nýjan spurniniga-
þá?tt á sunnudagskvöldum.
Þá mun Stefán Jónsison skipu-
legga aukið útvarp utan atf
landi og Jökrail Jakobsson held-
ur áfram með blandiað efni á
laugairdöigum.
Framhald á 9. síðu.