Þjóðviljinn - 14.11.1970, Side 1

Laugardagur 14. nóvember 1970 — 35. árgangur — 260. tölublað.
Hamlar bankavaldii fram-
kvæmd póstgíróþjónustu?
□ Deila hefur risið upp milli
stofnunar pósts og síma og
bankavaldsins í landinu,
hvort framkvæma berj póst-
!«)■
*
Ingólfur véfengir veigamikið
atriði í skýrsiu nefndarinnar
Blaðamaður I> j ó ðvil j ans
hafði í gær samfoand við Ing-
ólf Dav'IÖsson grasafræðing
og inntj hann eftir áliti hans
á þeim atriðum sem fram
koma í fréttatilkynninigu iðn-
aðarrá ðun eyti sin s um meng-
un frá álverksmiðjunni í
Straumsvík. Ingólfur sagði:
„í tilefni af sikýrslu nefnd-
ar þejrirar eir með efnagrein-
ingu hefur rannsakað flúor-
men-gun frá álverksmiðjunni
í Straumsvík vil ég taka etft-
irfarandi fnam: Staðfest er
að flú'ormagn í gróðri á rann-
sóknarsvæðinu sé meira en
áður. Hins vegar telur nefnd-
in að magni'ð sé enn fyrir
neðan þau magngildi, sem
vitað er um að valdið geti
sýnilegum skemmdum í trjá-
gróðri almennt. Þetta atriði
leyfi ég mér að véfengja
Gróðuir þolir mismikla
menigiun. Fer það eítir lofts-
lagi jarðvegi og fleiri vaxtar-
skiilyrðum eins og ræktunar-
menn og grasafræðingar kann-
ast vel við. Búast má við að
trj'á-gróður hér sé viðkvæm-
ari fyrir mengun, þar sem
hann er á takmörkunum með
að þrífast. heldur en tré í
gróskumeiri lönd-um og þurfi
mirína magn til alvarlegrar
flúormengunar. Augljós dæmi
mikillar flúormengunar getur
að líta á girenitrjám við sum-
arbústað Ragnars Pétursson-
ar spöl sunnan við álverk-
smiðjona í Straumsvík og
raunar á fledri stöðum i
grenndinni. Búast má við að
mengun fari mjög vaxandi
einkum þega-r álverið verÖur
stækkað um helming eins og
áformað er og svæði alvar-
legrar mengunar stækki ef
ekkert er gert til að diraga úr
henni. í því sambandi má
minna á reynslu og aðgerðir
Norðmanna. Þeir leyfa ekki
stækkun álvera nema jafn-
flramit séu gerðar öruggar
ráðstaíanir til að draiga úr
mengun þó að það sé dýrt.
Þessi mál hafa mjög verið
til umræðu á norska stór-
þinginu að undanförnu. Virð-
isit því sjálfsiagt, að setja beri
upp hreinsitæki sem fyrst við
álverið a.m.k. í sambandi við
fyriirhuigaða s!tækkun“.
i
Stjórnarflokkarnir stóðu
einir að ,bjargráðunum%
Gylfi segir ríkisstjórn íhalds og Alþýðuflokksins siðferðilega óbundna
af því að taka tillit til vilja alþýðusamtakánná!
□ Stjórnarflokkarnir urðu einir að samþykkja
frumvarpið um bjargráð sín, árásina á kjarasamn-
inga verkalýðsfélaganna og vísitölugrundvöllinn,
þegar málið var afgreitt úr neðri deild Alþingis í
gær, með 21 atkv. gegn 18.
□ Allmiklar umræður urðu enn um málið við
þriðju umræðu í deildinni. Vakti það athygli að
Gylfi Þ. Gíslason talaði með fyrirlitningu um sam-
þykktir verkalýðshreyfingarinnar gegn þvingun-
arlögum og taldi ríkisstjórn sína og Sjálfstæðis-
flokksins siðferðilega óbundna af tillitum til vilja
alþýðusamtakanna; hún hefði engu lofað um slíkt!
Smjörveri lækkað
með niðurgreiðslu
ir Framleiðsluráð landbúnað-
arins auglýsti í útvarpinu í gær-
kvöld verðlækkun á smjöri og
tekur verðiækkun þessi gildj frá
og með n.k. þriðjudegi og er
gerð vegna aukningar á niður-
greiðslu rikisins Hið nýja út-
söluverð á gæðasmjöri verður
kr. 130,00 kilóið en var áður
kr. 199,00. Nemur heildarniður-
greiðsla úr ríkissjóði á smjöri
þá orðið kr. ^04,60 á kílóið en
var áður kr. 99,60. Svarar aukn-
ing niðurgreiðslunnar fram yfir
lækkun útsöluverðsins til þeirr-
ar hækkunar er átti að verða á
útsöluverði smjörs í liaust, sam-
kvæmt verðlagsgrundvelli, en
kom ekki til framkvæmda þá. Hið
nýja verð á II. flokks mjólkur-
búasmjöri verður kr. 106,00 í
stað kr. 178,00 áður.
Verzlanir þær sem telja sig
eiga birgöir af smjöri keyplu á
gamla verðinu sikulu senda um
það skýrslu til Osita- og smjör-
sölunnar í Reykjavík eða til
viðkomiandi heildsölu'aðila.
Skýrislur þessar skulu staðfest-
ar af trúnaðarmianni verðlags-
stjóra, sýslumanni, bæjarfógeta,
hreppstjóiia eða oddvita. Vegna
þessarair birgðatalningiar er af-
Framihald á 9. sáðu.
Gert hafði verið ráð fyrir að
3. umræöa ,,bjargráða“ íhaldsins
og Alþýðuflokksins í neðri deild
yrði fremiur stutt, en nokfcuð
teygðisit úr henni, ekfci sízt vegna
nofckuð sérkentvlegrar ræðu sem
Gylfi Þ. Gíslason fllutti í byrjun
umræðunnar Hélt hann þar á-
fram lotfsöng um „bjargráðin“ og
fullyrðingum um að þau væru
til þess faillin að vernda kaup-
mátt launanna sem samið varum
í sumar. Varð það til þess að
nokkrir þingmenn stjómarand-
stöðunnar, þe'.rra á meðal Lúð-
vík og Eðvarð, rifjuðu enn á ný
upp ákvæði frum'varpsdns um
beina skerðingu þess kaups sem
samið var uni í sumar.
Hitt vakti þó ölltlu meiri at-
hygli að Gylfi talaði um -mót-
mæli Alþýðusamibands ísiands,
Verkaimannafélagsdns Dagsbrúnai'
og annarra stéttairfélaga sem
mióitimælt hatfa lögunum með
hinni mestu i fyrirlitndn,gu, sem
samiþykktir emhverm úti í bæ!
Sagðd hann núverandi rífcisstjóm
í engu siðferöilega bundna af
vilja verkal ýðsh'i'eyf i ngarin n ar,
því hún hefði aldred lýst því yf-
ir að hún ætlaði að starfa í
samræmi við vilja verkalýðs-
hreyfingarinnar! Það hefði hins
vegar vinstri stjómin gert. Lofcs
varði Gylfi allmáklum tfma í
fullyrðdngair um að tflormlega væri
samninigunum ekki riftað þóAil-
þingi breytbi þeim meö lögum,
en það er sama sjónarmið og
Vinnuveitendasamban.ddð Iiengir
sig í.
★ Meirihluti Alþingis gæti
sett kaupið í núll!
Lúðvík Jóscpsson svaraði Gylfa
og minnti hann enn á, að það
væri alvarlegt mál aö raska ný-
gerðum samningum vei'kalýðsfé-
laga og atvinnurekenda, sem
gerðir hefðu verið fulHkomlega
lögum samikvæmt. Lúðvík kvaðst
vita það, að Alþingi gæti fræði-
lega séð samiþykkt lög um að
kaupgjald á Islandi skyldi fært
niður í núll! Hitt virðíst Gylfiog
samráðherrar hans ekki skiljaað
virða beri samninigsfrelsið í land-
inu.
Það er hægt að samþykkja ó
Aliþingi lög sem þessi, þó vitað
sé fyrirtfratm að Aliþýðusamiband-
ið lítur á þau sem ógildingu
kjarasamninga. Það er hægt að
stefna verkalýðsfélögunum fyrir
Félagsdóm og láta dæma það að
saimnin,gar séu í gildi. En það
getur kostað að allt aitvinnullíf í
’landinu stöðvist að meira eða
minna leyti og verkalýðsfélögin
leiti annarra leiða en venjulegra
til að rétta hlut sinn.
Lúðvík andmælti fullyrðingum
Gylfa um félaigasamtök úti íbæ,
Framhald á 3. síðu.
gíróþjónustu hér á landi, eins
og tíðkazt hefur mikid á
Norðurlöndum og víðar í
Evrópu um árabil. 1 sumum
löndum er jafnvel starfrækt-
ur póstbanki er tekur á móti
sparifé fólks og er rekinn í
tengslum við póstgíróþjón-
ustu t.d. í Svíþjóð.
□ í aðalstoðvum póstgíróþjón-
ustu í Noregi starfa þannig
500 manns og póstgíróþjón-
usta í Danmörku hefur ver-
ið starfrækf í háifa öld.
□ Póstgíróþjónusta er útvikkun.
á póstávísunarþjónustu og
var fyrst tekin upp í Austur-
ríki fyrir síðustu aldamót.
Hefur hún lengi verið starf-
rækl í öllum löndum Evrópu
nema Portúgal, Grikklandi
og íslandi. í Englandi var
hún tekin upp í október 1968.
Hvað er póstgíróiþjónusta? Hver
einstakiur þegn á kost á því. að
leggja ákveðna peningaupphæð
inn á reikning hjá póstinum og
fær þá sérstakt reikningsnúmer,
svo nefnt gírónúmer, til afnota.
Viðkömandi getur á þennan hátt
greitt hvers konar afnotagjöld til
bæjar og ríkis eða einstakra
fyrirtækja með því að íylla út
eyðublöð og stinga því í næsta
póstkassa burðargjaldsfrítt á
nóttu sem degi. Myndi þetta
vera mikil og bætt þjónusta og
tekur bankaþjónustu mikið fram
vegna fjölda þeirra móttökustaða
um allt land er póstur hefur
yfir að ráða. Hér á landi munu
vera 230 pósthús og brðflhirðingar
og fleiri hundruð póstkassar í
kaupstöðum um allt land. Um
eitt hundrað póstkassar mundu
vera á höfuðborgarsvæðinu til
afnota í. þessu sambandi allan
sólanhringinn.
Utvegsbankinn hefur tekið upp
gíróiþjónustu- hér á landi, 'en hún
er mifclu'. ófullkomnari en sú
þjónusta er pósturinn gæti veitt
í þessum efnum. Er gíróþjónusta
Framhald á 9. síðu.
Enn býSur
Kron 70%
afsláft
Félagsmenn Kron eiga nú
kost á því í þri'ðja sinn að
kaupa vörur í öilum Kron-
verzlunum með 10 prósent af-
slætti Gildir afsláttur þessi
til 25. nóvember næst kom-
andi. Félaigsmenn þurfa að
firamvísa sérstökrjm afsláttiar-
kortum e.ins og áður, og fást
þau á sfcrifstofu Kron að
Skólavörðustíg 12. Undanskil-
ið afslætti er dilkakjöt í heil-
um og hálfum skrokkum, þá
er aðeins veittur 5% ■ afslátt-
ur á stærri heimdlistækjum
gegn staðgreiðslu.
Hver félagsmaður fær þrjú
afslátta'rkort. Ha£a á. þriðja
þúsund félagsmenn þegar
tekið út kort a@ þessu sinni.
Margir hafa orðið til þess að
ganga í Kron til þess að
njóta þessara kjara á tímum
verðhækkana, enda getur
fólk ytfirleitt treyst réttum
verðútreikningi í kaupfélags-
verzLununum.
Kron byrjaði þessa starf-
semi í íyrrahaust og veitti
atftur afslátt af vöirrjiverðd í
maí í vor. Nam hann þá um
einni miljón króna af við-
skiptuim.
Senn opnar Kron nýjaverzl-
un við Laugaveg nálægt
Stjömubíói. Stóð til að opna
þá verzlun fyrir jól.

Soffía Guðmundsdóttir
Stefáu Jónsson
-<$>
Lúðvik Jósepsson
Jónas Árnason
Almennir fundir Alþýðubandu-
lagsins á Norðurlandi eystra
□ Alþýðubandalagið efnir til
tveggja funda á Norðurlandi
eystra um helgina. Verður
fyrri fundurinn á morgun á
Akureyri en siðarí fundur-
inn á Húsavík á mánudags-
kvöld.
□ AKUREYRI. Fundurinn á
Akureyri hefst klukkan fimm
á morgun og verður hann
haldinn í Alþýðuihúsinu. Þar
□
rnunu þaa Stefán Jónsson,
efsti maður á lista Alþýðu-
bandalagsins í Nodðurlands-
kjördæmi eystra, Soffía Guð-
mundsdóttir, í öðru sæti
íramboðsListfans, og alþingis-
mennimir Jónas Árnason og
Lúðvík Jósepsson leiða um-
ræður á fundánum,
HÚSAVÍK. Fundurinn á Húsa-
vík verður swo haldinn á
mánudagsikvöld. Þar tala
tala sömiu ræðumenn og á
Akureyrarfundjnum, nema
Soffía. Verður sama snið á
þessum fundi, en síðan verð-
ur leitazt við að fá sem alLra
mesta þátttöku fundarmanna
í umræðum.
O Fundirnir eru almennir fund-
ir og öilum opnjr.