Þjóðviljinn - 31.12.1970, Blaðsíða 3

w*n íi-iii 11
mmm
ynirii >iti «■■
\
Haskólamenntaðir kennarar um samningana:
Osamkvæmni og ábyrgðarleysi
- grafa undan skólahaldi á gagnfræðaskólastiginu
□ Furðuleg ósamkvæmni
og ábyrgðarleysi af hálfu
beggja samningsaðila ein-
kenna kj arasamninga BSRB,
taldi Ingólfur Þorkelsson
formaður Félags háskóla-
menntaðra kennara, í viðtali
við Þjóðviliann í gær, en á
fundi félagsins um samning-
ana í fyrradag voru þeir
gagnrýndir mjög eindregið.
Vont var þeirra raniglæti hegar
þeir beittu kjaradómum, en verra
er þeirrta réttlaeti, þegar þfeir
semija, sagði Ingtóflfur, og að því
er snertir kennara var d!óimur
fundarins um samningana, að
þeir væru sérstök verðlaiun til
handa lágmenntuðuma og rétt-
indaflaiusum kennurum á kostnað
þeirra, siem hafa aflað sér mennt-
unar, — eklci aðeins á loostnað
háskólamenntaðra kennara á
gaignfræðastiginu, heldur Líka
margra annarra opinberra starfs-
manna, má t.d. vísa til óénæigju
yngri þarnakenniara, sem fá önn-
ur kjör en þeir eldiri, síma-
manna, pós.tmianna ,sjónvarps-
tæknimianna og filedri.
Alvarlegasta atriðið varðandi
kennarana er að olkkar áfliti að
stairfflsreynsla er sett í stað mennt-
Éjnar, þannig að einungis þeir fá
^tig fyrir starfsreynslu sem eikki
ftafa menntun, og kemur reynsla
í starfi öðrum ekiki sérlega til
göða, fyrir utan starftealdurs-
hækkanir sem allir hljóta. Félag-
ið er algerllega anidivígt því, að
stárfsreynsla korni þannig í stað
menntunar, enda rnuni slikt
hvergi liðast annarsstaðar; ekifci
eitt ednasta iðnaðarmannafélag
mundi t.d. samlþykkja stanfe-
renysflu iðnmenntunar, né held-
ur nokkur önnu.r stétt háskéfla-,
íiienntaðra manna reynsflu í stáð1
náms. Þessu er eingöngu beitt
gagnvart háskóflamenntuðum
aaignfiræðaslkóllakeninurum.
Það er furðuleg ósamikvæmni
að starfsreynsla geti hækkað
suma en ekflci aðra, í þessu tdl-
felli barnakennara og réttinda-
lausa kennara á gagnfræðastiginu,
en elkki háskólamenntaða kenn-
ara með fujll réttindi á gagn-
fræðastiginu. Þá á þetta að gilda
uim baimalkennara í framtíðinni,
•en ekki um aðra kennara. í stað
þes® að aiffla sér menntunar ættu
kennarar á gagnfræðastiginu sem-
sagt eftir þessu að setjast beint
129 miljónir kr.
r
8
Ingólfur A. Þorkelsson.
inn í skóflana og fara að kenna.
Ábyrgarleysi fjármálaráðherra
og ríkisstjórnarinnar í þessum
málum er líka vægast sagt furðu-
leg. Fufll hækkun kemur t.d. ekki
ifyrr en 1972 og aðaflibyrðin á rík-
iskassann bví akki fyrr en eftir
kosningar. Ríkisstjórnin hefur
Eiturhernaður USA rænir mat
frá 600 þásund manns á ári
enga heildarstefnu í launamélum
oig er útkoman nú niðursitaða
samningamakks, sem bæði fjár-
méflaráðherra og líka mennta-
málaráðherna bera ábyrgð á, þóitt
sá síðarnefndi vildi eikki skiipta
sér af. samningBigerðinni. En hann
getur ekki skotið sér undan á-
byrgð á skólamálum og þar með
þeirri hættu að sikólamir fái ekki
haafa starfskrafta, því þessir
samningar graifa undan skóla-
halldi á gaignfræðastiginu. Mennta-
málaráðherra hefur í bréfi til flé-
lags. okikar útsikýrt afskiptafleysi
sitt af samningunum með því að
samkomuflag væri um að ráðherr-
ar færu eklki hver inn á ann-
ars staríssvið. En í samningunum
felast bein fyrirmæli frá fjár-
málaráðherra til menntamáflaráð-
herra um að gangast fyrir kenn-
aranámskeiðum (samkvæmt 13.
töluliið fylgisskals 5), svo eikki
er samkvaamnin þar fyrir hendi.
Persiónulega áflít ég, saigði Ing-
óflfur að lokum, að því miður séu
þessir saimningar sprottnir af
ævintýramennsku, að lykilmenn
BSRB fleggi ofuráherzlu á kröfur
’fjölmennustu hópanna á kostnað
og gegn tagsmumun annarra.
Ofsnemmt aS kveða á um or-
sakir flugslyssins í Dacca
Hvorki meira né mimna en 129
miljónir króna hafa verið borg-
uð í opinber gjöfld hjá Gjald-
heimtu Reyfcjavíkuir undanfaima
tvo daga. Þannig bcrguðu Reyk-
vikingar 68 miljónir króna í gær
og 61 milj'ón króna í fyrradag
aið sögn Gj aldheimtun n ar í gær.
Strax eftir flugslysið við Dacca
2. þ.m. var ákveðið af hálfu
Cargolux og Loftleiða að skipa
sérstaka nefnd til þess að fylgj-
ast með rannsóikn á orsökum
slyssins, en hún er framkvæmd
af loftferðaeftirliti rikisstjómar-
innar í Pakistan.
Nefndina skipa: Þórarinn Jóns-
son, framikvæmdastjóri flug-
rekstursdeildar Loftleiða, og er
hann formaður hennar, Einar
Ólafsson, forstjóri Cargolux, Þor-
steinn Jónsson flugstjóri, Gunn-
ar Björgvinsson, yfirvélvirki í
Luxemborg og Riehard Cullmann,
venkfræðingur, starfsmaður Loft-
leiða í New York.
Tveir nefndarmanna, Gunnar
Björgvinsson og Þorsteinn Jóns-
son lögðu starx af stað frá
Luxemborg áleiðis til Dacca 2.
þ.m., þar sem þeir unnu að
frumrannsóknum.
Síðar fóm þeir Earle Brooks
og Riehard Cullmann til Teheran
og Dacca til þess að afla frekari
upplýsinga, og Gunnar Björgv-
insson fór sömu erinda til Ham-
borgar, en þaðan fór flugvélin
fullihlaðin austur Þ (hina örlaga-
rfku ferð.
Að undanförnu hefir nefndin
setið, ásamt aðstoðarmönnum
sfnum, á fundum hér í Reykja-
vík til fhugunar á því, sem
fram er kpmið og umræðna um
allt það, er hugsanlega gæti
orðið til úrlausnar gátunni um
hvað það var, sem slysinu olli.
■ Á slysstaðnum ’fundust ýmis
tæki og annað, sem ætla má að
geti gefið vísbendingar um or-
sakir slyssins. Lokið er frum-
rannsóknum á nokkrum tækj-
anna, en beðið er enn eftir
niðurstöðum kannana, sem geta
reynst mikilvægar.
Enn er verið að leita á slys-
staðnum, og nokkur tæki og
önnur gögn, sem nýlega hafa
fundizt þar, eru nú á leið til
rannsóiknar.
Nefndin er sammála um, að á
þessu stigi sé alltof snemmt að
fullyrða nokkuð um orsök slyss
ins, og telur að enn séu allar
getgátur um það úr lausu lofti
gripnar. Nefndin er í stöðu'gu
samþandi við rannsóknamefnd
Pakistanstjómar, og mun láta
henni í té ölfl þau gögn, sem
fram kunna áð tooma, en að
þeim fengnum mun ■ ldftferða
eftirlit Pakistan væntanlega
gefa skýrslu um málið, og von-
andi hofir þá tekizt að upplýsa
hvað það var, sem slysinu olli.
NEW YORK 30/12 — Notk-
un bandarísfca hersins og
hers Saigonstjómar á gróð-
ureyðandi eifnum í Víetnafrn
eyðileggur á ári hverju mat
fyrir 600 þúsund manns og
hefur til þessa spillt helm-
ingi af mangótrjám Suður-
Víetnams og fimmtung af
börðum trjátegundum, sem
þýðingarmi’klar eru fyrir at-
vinnulíf landsmanna.
Kemur þetta fram í sérsibakri
sikýrslu sem bandarísik samtök
um viísindialegar framfarir. hefur
láti'ð gera.
Þar segir og að hlutfallstala
vanskapaðra bama hiafi mjög
vaxið á svæðum sem hafa ver-
ið miikið úðuð gróðureyðandi
efnum. Þegar í fyrra kom í
Ijóis að rottur og mýs sem verða
fyrir ábrifum þessara efna
fæða vanskapaða uniga, og nú er
ljóst að t.d. í héiraðinu Tay-
binh hefuir fæðingum afbrigði-
legra bama fjölgað úr 24 í 64
af þúsundi á ári hvarju.
Efnafræðingar hersins halda bví
fram að áhrif eiturefna þess-
ara séu tímiabundin, en vísinda-
menn ofiangreindra samitaka
telja, að það muni reynast mjög
erfitt að endurreisa jafnvægi í
náttúrunni þar sem þesisum
efnum hefur verið beitt. Verð-
ur að finn,a tiýj'ar aðferðir til
að gera þes-si svæði aftur byggi-
leg fólki og dýrum, segja þeir.
Mæltu með Jónasi
Kristjánssyni sem
forstöðumanni
Nokkurnveginn virðist nú Ijóst,
að Jónas Kristjánsson handrita-
fræðingur verði sfcipaður for-
stöðuíTiaðúr ’ handritastofnunár-
innar, a.m.k. verði farið eftir á-
lyktunum stjórnar sitofnunarinnar
og stjómar heimsipekideifldar Há-
skóflans. Að því er blaðið hefur
firegnað fékk hann meiriihluta a.t-
kvæða á báðum stoðum. Aðrir
umsækjendur um stöðuna eru
handritafiræðingamir Ólafur Hall-
dórsson og Stefán Karisson og
fékk Ólalfur minnihluta atkvæða
hjé stjóm stofnunarinnar, en
Stefián hjá deildarstjórninni.
Niðurstöður atkvæðagreiðslnanna
munu hafa verið sendar ráðherra,
sem hefur úrsflitavald.
Kappafélag skokkara hyggst
húftryggja heifsu landans
Nokkrir gunnreifir áhugamenn
um útiíþróttir liafa stofnað með
sér félag, er nefnist Kappafélag
skokkara, og er skammstafað
Ka-sko. Segir í lögum þess, að
tilgangurinn sé að reyna að húf-
tryggja heilsu félagsmanna með
ástundun útiíþrótta og allir Is-
lendingar eigi rétt á að gerast
félagsmenn.
Sérstaka áharzlu leggur fé-
lagið á víðavangS'hl au p, hvar sem
er og hvenær sem er, eins og í
lögum þess siegiir. Einnig ætlar
féla-gið að kaskótryggja heiflsu
meðlima sinna með ásitundun
sundfþróttarinnar. I 4. grein
Kaskó-laganna segir, að aöafltfund-
ur sikuli haldinn á islandi ár
hvert, milflii jóla og nýárs, og
hellzt undir bem lofti, og síðar
segir, að á aðalfundli sikuli kosin
þriggja manna stjórn till eins árs
í senn, og eraginn megi sitja í
stjóm ósflitið lengur en í 3 ár.
Fyrstu stjórnina skipa dr.
Gunnlaugur Þórðairson hæsta-
réttarlögmiaöur, Páll S. Pálsson
hæstaréttarflögmaður og Leifiur
Sveinsson forstjóri. Á hinum ár-
lega aðaljfundi ,helzt undir beru
lipfti, verður telkin ókvörðun um
árstillög og allt annað varðandi
stefnumiið og starfsemi félaigsins
og í 7. og síðustu girein félags-
laga segir: — Féilagið stefnir að
því að gerast aðili að samtökum
íþróttamanna í landinu (I.S.I.)
þeim til efiingar.
Franskir og ítalskir komm-
únistar andmæla dómunum
• Meðal þeirra gem hafa
með einum eða öðrum hætti
mótmælt dómunum í Lenín-
g-rad eru málgögn franska og
ítalska kommúnistaflokksins,
l’Humanité og I’Unitá.
Humanité segir á þá leið.
að það beri að harma að svo
mikilvæg rébtarhöld séu í
reynd halditt fyrir lufctum
dyrum, án þess að neinn er-
lendur áheyrandi fái að vena
nálægur. Þá telur blaðið að
þær refsingar sem ákveðnar
voru séu svo þungar (tveir
dauðadómar), að það sé í
engu samræmi við gerðir sak-
borninganna, sem hafi ekki
náð á sitt vald fi'U‘gvél þeirri
sem þeir hugÖust ræna.
Þá finnst blaðinu mjög
miður að þar eð flestiir hinna
dæmdu eru Gyðinigar þá leiði
mólaferlin til ásakana á hend-
ur Sovétríkjanna um fjand-
skap við þá þjóð. Blaðið
segir að franskir kommún-
istiar séu andvígir síonismia
og stefnu fsraelsríkis, en gyð-
ingahatur, antisemítismi, sé
andstyggð sem berjast verði
gegn í hvaða mynd sem hann ’
kem.ur fram.
Unita mótmælir því einnig
að málaferlin fóru fram fyr-
ir luktum dyrum og að d'auða-
dómar voru kveðnir upp fyr-
ir verknað sem ekki var
framinn.. Blaðið telur sarnt
ekki að þjóðern; hinna á-
kærðu hafi hiaft áhrif á refs-
ingarnar en bætir þó við:
„Menn geta ekki hjá því
komisit að veita athygli sbað-
reyndium og einkennum sem
sýna, að í Sovétríkjunu'm og
í öðrum sósíalískum ríkjum
eru á ferð vandiamál sem
varða borgara þeirra af á-
kveðnu þjóðemi og trúar-
brögðum. og að þessi mál
hafa ekki verið leyst. Ef við
vekjum athygli á þeim, þá
er það til að leggj a áherzlu
á að inntak starfa okkiar og 1
baráttu er fullt jafnrétti allra
mianna, hver sem uppruni
þeirra er eða trú“ segir mál-
gagn ítalskra kommúnista að
lokum. — (Le Monde).

Erfitt verður að koma á jafnvægi í náttúrunni aftux
Menuhin hingað 1972?
26 þás. króna tap
á Listahátíðinni
Á fiundi í fulltrúairáði ' List'a-
hiátíðar í Reykjavík, sem hald-
'inn Var' í dag (30. desember),
lagði framkvæmdastjóm hátíð-
arinmar fram endurskoðaða
reilining'a Jistahátíðgimn'ar. Þar
kemúr fram, að rekstrarhalli há-
tíðainnar varð kr. 25.782,60, og
er þá tekið tillit til rekstrar-
styirkja úr ríkissjóði, borgar-
sjóði og Norræna menningar-
málasjó'ðnum. — Reikningajrnir
fylgja hér með. Sjóðselgn stofn-
uniarinnar er kr. 339.217,40.
Listaihátíðin var sem kunnugt
er haldin daigana 20. júní til 2.
júlí s.l. Á hátíðinni og í sam-
bandi við hana voru fluttar nær
50 sjálfstæðar dagskrár, hljóm-
leikar, leiksýningar, danssýning-
ar, kvikmyndasýnin.gar o.s.firv.,
og var aðsókn alls nálægt 25.060
mianns. Mest aðsókn var að tón-
leitoum Led Zeppelin í Laugar-
dalshöll, um 5000, manns, en
næst mest að tónleikum Sin-
fóm-jiMjómsiveitar íslands á
sama stað, um 2500. Uppselt var
á mörg atriði, en aðsókn að
öðrum mjög mismunandi.
Auk þessa voru haldnair 10
sýningar myndverka, og vwr
aðsókn að þeim góð.
Ekkj er unnt með neinu ör-
yggi að meta fj áirhagsafkomu
einstafcra þábta listahátiðar, þar
sem slítot fer mjög eftir því,
hvemig siameiginlegúm ktísfeíiáði
er deilt niður, en slífct er mdk-
ið álitamál.
Lisbaih'átíðin naut marghátfet-
aðrar fyrirgreiðsiu fjölda opin-
berra stofnana, samtatoa og ein-
sbafcUnga, og var margt. í þeirri
fyrirgrei'ðslu ígildi umtalsverðra
fjárveitinga. í þessu siambandi
verður að geta sérstaklega um
mifcilsveirt framilag V. Ashke-
nazy.
Á fulltrú aráðsfundinum var
skýrt frá undirbúningssta rfi
að listahátíð 1972. Má þar nefna,
að möguleikar munu að fá m.a.
Sinfóníuhljómsveitina i Los Ang-
eles, hina heimisfrægu sænsku
söngkonu Birgit Nilsson og fiðlu-
snillinginn Yehudi Mehnuin.
Efttr áramótin mun fulltrúa-
ráðið koma saman til þess að
ræða 'Jm fyrirkomulag næstu
listahátíðar, sem ráðger'ð er
1972. Geir Hallgrímsson borgar-
stjórj lætur nú af störfum sem
formaður. fulltrúaráðs, en við
tekur dr. Gylfi Þ. Gíslason
menntamálaráðherra. Þá mun
ný framkvæmdasfjóm taka við
störfum. — Framkvæmdastjóri
er Ivar Eskeland.
Gefín út reglugerð um al-
þjóðlegt fiskveiðieftirlit
Nýl^ga hefur verið gefin út
reglugerð um alþjóðlegt fisk-
veiðieftirlit utan landhelgi og
fiskveiðilögsögu. Reglur um eft-
irlit þetta eru byggðar á álykt-
un Norðaustur-Atlanzhafs fisk-
veiðinefndarinnar, sem starfar
samkvæmt afliþjóðasamningi um
fiskveiðar á orðausturhluta
Atlanshafs. Meginefni reglna
þeirra, sem í reglugerðinni fel-
ast, er eftirfarandi:
Eftiriitið er framkæmt af
eftiriitsmönnum fiskveiðieftrlits
þeirra ríkja, sem aðilar etu aö
alþ j óðasamnn gnum
Skip þau, sem elftirlitið ann-
ast, skulu hafa uppi sérstalcan
fánia, og eftirlitsmenn skulu bera
sérstök skilríki.
Eftirlitsmenn mega fara um
borð í skip utan fiskveiðilög-
sögu og gera þær athuganir, sem
þeir telja þörf á, þ.á.m. athuga
afla og veiðarfæri. Reglumar
taka til þess Avæðis, sem al-
þjóðasamningurinn tekur til.
Reglumar heimila eftirlits-
mönnum frá öðrum samnings-
ríkjum að skoða fslenzk skip,
og islenzkir eftirlitsmenn hafa
heimild tifl að skoða sltíp ann-
arra samingsríkja.
Að því er ísland varðar ann-
ast Landhelgisgæzlan eCtirlK
þetta.