Þjóðviljinn - 06.02.1971, Qupperneq 3

febrfeg 1021 ÞJÓÐíVlltJnENM — SlÐA J
INNRAS I LAOS HAFIN
Gífurlegur liðssafnaður við Khe Sanh. Her N-Vietnam við öllu búinn.
„Bandaríkjaforseti einvaldur í utanríkismálum" segir Fullbright
Brezka stjórnin viBurkennir
stjórn Amins hershöfðingja
KAMPALA 5/2 — Brezka stjóm- ið Pairabek í Norður-Öganda 26.
SAIGON, NEW YORK 5/2 — Bandaríska her-
stjórnin í Saigon hefur skýrt frá því, að banda-
rískir og suðurvíetnamskir hermenn heyi nú lát-
lausa s’kothríð frá Khe Sanh yfir landamæri Laos,
jafnframt sem stöðugar árásir úr lofti séu gerðar
á „Ho Chi Minh-veginn“. Þá herma fréttir, að ein
suðurvíetnömsk herdeild a.m.k. hafi ráðiz't inn í
Laos. Bandarísk orustuþota gerði í morgun árás á
loftvarnarstöð í Norður-Víetnam.
Undanfarna daga haifa átt sór
stað miklir liðsfflutningar til
landamæra Suður-Vietnam og La-
os og telja sérfræðingar, að aidr-
ei fyrr í Indókínast'ríðinu hafi
jafn fjölmennt herllið verið bar
saman kornið Talað er um að
alls' 50 þús. suður-víetnamskir
hermenn séu þar. Frá orrustu-
flugvellinum í Khe Sanh, sem
hefur verið ónotaður um langa
hríð er nú linnuiaus skothríðinn
yfir landamærin og heimildiir í
Í Árshátíð ABR J
|er 19. febrúar J
Ákveðið heifur verið að ^
J balda árshátíð Alþýðu- k
■ bandalagsins í Reykjiavík ^
' í Sigtúni föstudaginn 19. k
I febrúar.
Dagskráratriði og miða- k
I verð verður tilkynnt sdðar ®
k hér í blaðinu, en félagar k
1 eru beðnir um að láta vita J
k aif þátttöku sdnni í taeka B
Q tíð á sikrdfsitofu féliaigsdns J
k Laugavegi 11. Símar 180 81 I
^ og 1 98 »5.
Saigon hermdu síðdegis í dag,
að a.mjk. ein sveit suður-viet-
namsikra hermanna hefði ráðizt
inn yfir landamærin. Frá sendi-
ráðd Laðs í Saágén var hinsvegar
írá því stoýrt, að engir hermenn
hefðu ráðizt inn yfir landamæri
Laos.
Jafniframt þessum aögerðum
hafa Bandaríkjámen stóraulcið
lofthérnað sinn yfir „Ho Chi
Mifhn“ veginum, sem er mdikdl-
væg birgðaflutningaleið skæru-
ldða. Bandaríska herstjóunin hef-
ur sfcjTt frá því, að orrustuflug-
vél af gerðinni F-104 hafi ráðizt
á loftvarnarstöð í Norður-Viet-
nam ti'I að verja sprengjuflug-
vélarnar í árásanferð á „Ho Ohi
Mihn“-veginn
Frá Hanoi herma fréttir, að
herlið Norður-Vietnama sé við-
búið, og smábörn og gamiaflmenni
haifli verið flutt frá suðurhéruðum
Noi-ður-Vietnams. Ennfremur sé
ætlunin að hefja víðtæka fólks-
fflutninga frá Hanoi.
Sfðustu fréttir frá bandarísku
herstjóminni í Saigom hermdu,
að 21 skæruliði hefði falliið í
þessum aðgerðum, og 5 Banda-
rfkjamenn.
Fréttaritari noirsku fféttastof-
unnar NTB í New Yohk seigir, að
óhuig hafi- slegið á þorria-miajma gerðir -væri að ræðar
við fréttimar af atburðunum í
Indókína. Sú skoðun vinni sérf
meira fyflgi meðal stjómmála-
manna í Ba nd arikj u num, að
aúknar aðgerðdr í Indókína hafi
verið afar óæskilegar, en þóhafi
fáir þingmenn gagnrýnt þæraf-
dráttarlaust. Telur hann orsökina
vera þá, að skammt sé í forseta-
kosningar os því varasamt að
segja eitthvað, sem styggt gæti
kjósendiur.
Hörðust gagnrýni hefuir komið
frá öldungadeildarfþingmanninum
George MacGoven, en hann hef-
ur gert það að aðailatriði í kosn-
ingastefnuskrá sinni, að endir
verði bundinn á Indókinastriðið.
Edmund Muskie öldungadeildar-
þingmaður, sem einnig stefnirað
því að verða útnéfindur fra£j-
bjóðandi demókrata. í forseta-
kosningunum næsta ár, hefur og
gagnrýnt hina nýju sókn Bamda-
rikjamanna, en á miklu hæversk-
ari hátt en McGovern.
■ Fréttamönnum hefur gengið
ilia að afia sér uipplýsdnga um
orsakir og eðli aðgerðaena í
Kambodju og við landamæri La-
os. Á blaðamannafundi í Hvíta
húsinu í daig, voru erngar uppiýs-
ingar gefnar uimfram þær, sem
bandaríska herstjómin í Sadgon
hefur látið frá sér fara. Utanrík-
isráðuneytið giaf hins vegar þær
upplýsingar, að utainrí'kisráðherra
landsdns, Willliam Rogers ætdaði
að verða við ósfcum utanrikis-
málanefndarinnar um að sitia
fund með henni og skýra fi‘á
atburðunum í Indókína. Formiað-
ur nefndarinnar, William Ful-
bright formaður 'nefndarinnar,
sagði í ræðu, sem hann hélt í
gær i Tampa í F'lórída, að Nix-
on forseti Banda rík jann a væri
orðinn einvaldur í utanríkismál-
um, einkum er um hemaðarað-
Afdiráttarlaus gagnrýni hefur
óvða komið flram opimbeifiega í
Bandairíkjunum, New York Tim-
es segir í forystugrein í dag, að
það haifi verið óhyggilegt af Nix-
on, að færa út stríðið í Indókína
og tortryggni og andstöðu gætir
í skrifum fréttasikýrenda víðs-
vegar um Bandaríkin.
Fréttaskýraindi Pravda. mál-
gagns kommúnistaflokksins, sagði
í dag, að þessir nýjustu atburðir
sýndu glöggt hvað væri að
marka stöðugar yfirlýsingar
Bandam'kjamanna um, að þeir
ætluðu að draga úr afskiptum sín-
um í Indökína. „I>eir sýna, að
mælgi Bandaríkjastjómar um frið-
samlega lausn í Indókina, er
marklaus, og ætlan hennar erað
útkfljá deilumar með vopnavaldi
og nýlendukúgun".
in hefur viðurkennt hina nýju
herforingjastjórn í Uganda, og
brezki sendiherrann i Kampala
var viðstaddur embættistöku
Amins hershöfðingja, sem fram
fór í dag.
f ræðu, sem Aniin hélt, er
hann hafði svarið embættiseið
sinn ásakaði hiann Súdan og
Tanzaníu fyrir afskipti af inn-
anlandsmálum Úganda, eftír að
janúar sl. Ennfremur bar
hann fram þungar ásakianir í
garð Tanzanáu, en nefndi eklci
dæmi um afskipti landsdns, af
innanríkismiálum Úganda. Kvaðst
Amin vilja búa í sáitt og sam-
lyndi við Súdan og Tanzaniu,
en treysta þyrfti öryggi og
vamir Úganda. Viðstaddir emb-
ættístökuna voru um 10 þúsund
mamns, þar á meðal ailir ftrll-
trúar erlendra rikja, sem. sitadd-
hann tók við völdum. Fullyrtí I ir voru í Úganda nema Tanz-
hann, að súdanskar fluigvélar j aníu og kinverska alþýðulýð-
hefðu varpað sprengjum á þorp- i veldisdns.
eru yfirvofandi í Svíþjóð
4000 þegar komnir í verkfall
STOKHÓLMI 5/2 — Á miðnætti sl. hófst verkfall um
3.000 manna í bandalagi háskólamenntaðra manna í Sví-
þjóð og 1000 félaga í bandalagi ríkisstarfsmanna. Óttazt
er, að hér sá aðeins um að ræða upphaf víðtækrar vinnu-
stöðvunar í landinu, en fleiri starfshópar hafa hótað verk-
föllum til að knýíja fram launahækkanir.
Sáttatilraumir fóru út um þúf-
ur í gærtovéldi, er bandalag rík-
isstarfsmanna vís&ði á bug til-
boði um 18% launahækkun að
jafnaði Kaupkröfur neona um
25-30%, en þar sem yfirileitt er
um að ræða vel launaða hópa
hefur ríkisstjómin brugðizt gegn
þeim á þeirri forsendu að hún
miði flremur að auknum launa-
jöfnuði í landinu en hið gagn-
stæða.
Verkfailllið í dag hefuraðsönmu
haft eríiðar afledðingar, en ótt-
azt er, að þetta sé aðeins upp-
haf miklu víðtækari aðgerða,
Leiðrétting
I þingfrétt Þjóðviljaps í gær
urðu línubrengl í frásögn af
ræðu Magnúsar Kjartanssonar.
Rétt er málsgreinin þannig:
„Þegar það er orðin almenn
regla, þegar það er orðin al-
memn menntiin að menn Ijúlcd
stúdentsprófi eða hliðstæðu
námi almennu, hlýtur sérnám-
ið að færast á stigið þar fyrir
ofan. Þess vegna er það algier-
lega rökrétt og eðlilegt að það
verði framtíðarstefna á íslandi
að kennaramám fari fram á há-
sikólastigi".
sem, muni hafa mjög þungbærar
afleiðingar. Ríkisstjórnin hefiur
fyrirskipað verkbann á samtölc-
in ef vericfallið hefur ekki leystst
etftár vitou og er tailið að það
taki giddi n.k. föstudag. Þá stö’ðv-
a-st m.a. kennsla í skólum
þar sem starfa kennarar í sam-
tökum háskólamem-ntaðra m-anna.
Enn fremur er gert ráð fyrir,
að 15. febrúar hefjist verkifall
annarra starfehó-pa, m.a. yfir-
lækna, skólatanmlækna o. fl
Meðaj þeirra, s-em hó-fu venk-
faill í dag eru háttsettir starfs-
menn ríkisjámbrautanna, og hef-
u-r vinnustöðvun þeirra í för með
sér, að jámbrautarsamgöngur
stöðvazt, og aðrir 20.000 jámn-
bra-utarsta-rfsmenn fá leyfi. Sam-
gön-gur í Svfþjóð hafa því verið
í miklum ölestri í dag, en 50.000
mamns í Stokkhólmi og nágrenni
nota jámbrau-tariestir að stað-
aldri og þurfia því að komast í
vinmu með öðrum samgöngutælcj-
um. >á hafa starfsmenn Veður-
sto-fu ríkisins la-gt niður vinnu.
og óttazt er að það kiumni að
hafa afleiðingar íýrir fflugsam-
göngur Ennfremur eru allir
dóma-rar í borgarrétti Stokk-
héLm-s í venktfallW o. ffl.
Olof Palme forsætisráðherra
harmaði í daig, að til þessa verk-
falls hefði komid, em sagði að
ógemingur væri að koma til móts
við kaup'kröfur verkifallsmanna.
Það væri sænslcu þjóðinni ofiviða
að standa undir slíkum kaup-
hæk'kunum.
Elckert bendir tin þess, að
fundir deiluaðila og samninga-
nefnda séu á næsta leiti.
Stórgjöf ti! H.C.
Andersen-safnsins
Óðinsvéum 5/2 — Forstjóri í
Óðinsvéum, M. K. Gudmundsen,
hef'U-r keypt glæsilegasta siafn
af verkum H. C. Andersens, sem
til var í einkaeign. Keypti hann
það úr dán-arbúi n-orska hæsta-
réttarlögmannsins Johans Skau-
gaard, og var kaupverði'ð 9-10
milj. ísi. kr. Gudmundsen ætí-
ar að fsera H. C. Andersensafn-
inu í Óðinsvéu-m bækur þessar
að gjöf, en hefur lagt til að það
afhendi hluta þeirra til Konung-
lega bókasafnsins í Kaupmanna-
höfn.
Colombo hótar ibúum Reggió
að vopnavaldi verði beitt
RÓM 5/2 — Emilio Colombo for- | sín til að gera allt að tveggja
sætisiráðherr-a Ítalíu hefur hótað
að bæla óeirðimar niður í Kal-
ahríu-héraði með hervaldi, ef
önnur ráð dugi ekki. íbúar borg-
arinnar Regió réðust í gær inn
í Catianzaró höfuðborg héraðs-
ins og fórst einn maður þar í
átökum. Óeirðimar út af skip-
an hö'fuðborgar K al abríuhér aös
haf-a nú kost'að alls 5 manns Mf-
ið, og fjöldi fólks hefur særzt.
Þá ha-fa þær haft í för með sér
gífurlegar skemmdix á mann-
virkjum.
Vegna atburðanna í Cantanz-
a-ró í gær kom ítalsk-a þingið
sa-man til a-ukafundiar, og sagði
þá forsaetísr-áðherrann, að ef
nauðsyn væri að beita hervaldi
til að viðhalda lýðræði í landinu
og koma á friði í Kalabríuhér-
aði, yrði það gert.
Þrjú stærstu verkalýðss'am-
bönd á Italíu hvöttu aðildarfélög
daga allsherjarverkfall vegna at-
burðann'a í Caitanzaró í gær.
Kommúnistaflokkur landsins,
sem telur 1,5 miljónir félaga
hefur og kvatt tíl mótmæla-
funda.
í Regíó heldur allsherjairverk-
fallið áfram, en það hefur nð
st-aSið í 17 daga samfleytt.
15 manns fórust
er skáli hrundi
BELO HORIZONTE 5/2 —
A.m.k. 15 manns létust og 70
særðust, er sýnin-garsalur, sem
verið var að reisa í bænum
Horizonte í Brasilíu hrundi yf-
ir 150 verkamenn í gær. Slysið
varð í matarhléj og ekki er fiuH-
kannað enn. hvað þvi ollú
SJONVARPSRÝNI:
LITIÐ ER LUNGA
Appollo-14
Framhald af 1. síðu.
unnar í þrjáx og hálfa klukku-
stund að þessu sinni, en þar
sem allt reyndist í fullkomnu
lagi. áfcváðu vísindamenn í
Houston, að þeir skyldu vera þar
hálftíma lengur. Gengu störf
tunglfaranna að óskum í hvi-
vetna.
Eins og áður hefn.r komið
fram í fréttum eiga þeir Mitch-
ell og Shepard að vera 33V2
klst. á tunglinu. Þeir eiga að
safna sýnum og gera ýmislegar
vísind-alega-r athu-ganir, og er
vonast til að þær niðuirstöður
bæti verulega við vitneskju
manna um tilorðningu tungls-
ins. Þeir hafa m.a. me’ð sér tæki
sem líkist jarðspren-gjuþreifara,
en með því eiga þeir að a-thu-ga
lögin næst undir yfirborði
tunglsins. Þegar þeir fara aftu.r
út úr tungl-ferjunni á morgun
eiga þeir að ganga um 2.5 km.
og reyna að klifra upp á brún
gígs eins. Þar er vonast til að
þeir Miitchell og Shepard finni
steina f-rá þeim tím-a þegar
tun.glið myndaðist fyrir 5 milj-
ónum ára.
Sikyldi ég virkilega vera
samiþyikkur níðangu-rsllegri
breytni sovézkra yfirvalda í
gerð Alexanders Solsénisin
og ýmiissa a-nnarra beztu barna
sovétþjtóöanna? Eða a.m.k.
hikandi og afsakandi, úr því
ég sk-rifa vitoulega í Þjóðvilj-
ann, sem Styimir Gunnarsscn
og þeir á Mogganum segja í
staiksteinum og leiðurum, að
hafi nánast lýst samiþykiki sínu
og velþó-kinun á þjösnalegu
atferli ráðama-nna í Mosk-vu.
Þetta virðist skoðun Leifs
Þórarinssonar, sem af greind-
um sö-kum segist ekki lengur
geta sikrifað um tónlist fyrir
þetta blað. Og þetta h-land úr
fötu lcemu-r svo brátt yfir
hann um eina helgi, að hann
fér á tónlleilca með miöa frá
Þjóðviljanum, en skrifar um
þá í Tímann.
Nú trúi ég reyndar betur
eigin auigum en skyldum líf-
færum hjá Styrm-i og Eyfcon
og hef a.m.k. í íslenzku dag-
bláði alcki séð sikrifað af meiri
þykkju u-m tuddalegar aðfarir
sovézkra en einmitt í Þjóðvilj-
anum. Og þó án þess hol-
hljóms og þéirrar skinhelgi
Moggamanna, sem bera það
eitt fyrir brjósti, hvemig not-
færa megi sér heimsku sov-
ézfcra yfirvalda og ísllenzks
almennings í hagsmunabaráttu
auðstéttarinna-r gegn launþeg-
uim. En það er kannski háska-
leg þröngsýni að trúa sínum
eigin augum.
Altént var ég mjög hissa á
ummælum Leifs í Tímanum.
því að í rauninni hafur mað-
ur alltaf getað trúað öllum
skrattanum upp á Leif, ölllu
nema því, að hann ætti það til
að geta verið srvona simpill
í sálinni sdnni.
En látum nú af Leifsrýni
og snúum aö sjónvarpinu, sem
enda er hon-um sikö-mmin-m
merkilegra þessa vifcu. Þar
var þýzkur þáttur um Robert
Schumann á föstudaginn og
ekki nógu vei lukfcaður, því
að Þjóðverjum hættir einatt
til að fjal'la um stórmenni sin
eins og brotgjamar postulíns-
dúkkur fi-emur en tiltölulega
mannle^ar verar af holdi og
blóði. Textinn var filgerðarleg-
ur og gaf í skyn, að Schumann
hefði nánast ekkert verið
nema a-ndi og tilfin.nin.gar.
Það sem vantar, er að gera
þes&a menn nékomna alme-nn-
um njótanda, eins og Leonard
Bernstein tekst oft.
Ekki verður annað sagt en
myndin Ofurstinn og ég væri
gizka skemmtileg, og reyndar
mun sumum hafa komið á ó-
vart að sjá Danny Kay í sláku
hlutverki. En þeir stóðu sig
vel, bæði hann og Cuirt Júrg-
ens.
Þótt ég sæi ektoi nema fyrri
hlutann af Rcttur er settur,
virtist þetta vera þokkalegt
gaman, en méy er enn spum,
hversvegna stúdentar annarra
deilda láta lagasnápana eina
um svona framtak. Það hlýtur
s að vera hægt að sviðsetja ýms-
ar könnunaraðferðir í öðrum
greinum. Fyrir viku mun því
hafa verið hreyft hér, að BBC
létti öllu betur að lýsa frönsku
yfirstéttinni en sinni eigin.
Þetta var sjálfsagt fljótfæmis-
lega skrifað, vegna þesis að það
var tilbreytni að sjá franskt
etfni. A.m.k. er óhætt að mæla
með því að menn zyrji að
fylgjast með Kontrapúnkti
um líf og liflnað enskra betri
borgara milli heimsstyrjalid-,
anna. Bygsgt er á' skáldsögu
eftir sjálfan. Aldous Huxley,
Og því býst maður kannski við
otf miiklu. Altént mátti ekfci
tæpara standa að ofurlítil von-
brigði yi’ðu með fyrsta þátt,
þrátt fyrir margt ágætt. En
lengi skal flókkinm reyna.
Úlfar og menn var talsvert
f-ræðandi dýramynd; það
er lúmsk deilufyndni í
geimferðaflokifcnum FFH, þeg-
ar ástamálin rugla tölv-
urnar; en Sjónhverfinga-
maðurinn var leiðinfleg mynd
og léleg, sérstaMega þar sem
verið var að klæmast á mjög
alvarlegu og átakanlegu efni:
andlegiri bilun manns eftir
langa dvöíl í fangabúðum.
A. Bj.
P.S. Eiginlega léðist að geta
þess varðandi Baráttusæti
Agnars Þórðars^ng; um dag-
inn, að enda þótt maður fylgd-
ist af veivild með bamsporum
leikskálda og annarra aðila í
þá átt að búa til þekkileg sjón-
varpsleikrit, er óþarft óðagot að
fara strax að fflytja þessa til-
raunaframleiðslu til útland-a,
nema það væri þá í hefndar-
skyn-i fyrir það rusl, sem við
fáu-m nóg atf úr þeim áttum.
Við ættum að vera kristilegri,
gera ffleiri tilraunir og launa
svo iHlt með góðu. Jón G-ru-rm-
víkingur sagði um Egils sögu
á 18. öld, að sú bók mætti að
vísu. þrykkjast. en ekki trans-
laterast. Reyndar finnst oktkur
n-ú sem sá góði maður hatfi
haft rangt fyrir sér, en hætt
er við, að Baráttusætið stand-
ist Egils sögu ekki snúning
gegnvart tímans tönn og Jón
Þórarinsson mætti taka var-
kámi natfna sóns sér til fyrir-
my-ndar.
ÁJBj.
i