Þjóðviljinn - 20.03.1971, Qupperneq 3

&a«ga»flagBg 30. tnarz JSOáx ■— KJÖBWHBíMJCiN — SÍÐA 3
SJONVARPSRÝNI:
MYNDASOFN
Þótturinn úr sögu Listasafns
Islands var býsna vel gerður
oe beim sáónvairpsstirókum
til þónokkuns sóma. Helzt
msetti að því finna, að of lít-
ið væri siýnt af heiium mynd-
um, en meira af myndipörtum.
Og að vísu var Selma for-
stöðumaður ekki eins glaðþeitt
og þegair hún nýtur sín bezt.
En þetta eru smámunir. Hinu
er ástæða til að vekja athygli
á, að ágæt myndatakan gat að
einu leyti verið ærið bdekkj-
andi: Safnið sýndist svo gif-
urlega stórt, að þvi var lík-
ast sem menn væru staddir í
margfrægum galieríum í
Borgum Listanna. En safníð
á í reynd við hörmuleg hús-
næðisvandræði að stríða. Ekiki
er unnt að hafa til . sýnis
nema brot af þeim verkum,
sem til eru, og þrengslin í
geymslunum eru siík, að
skemmdaihætta stafar af. Eng-
in vinnuaðstaöa er heldurt.d.
ef pakka skal niður myndum,
sem senda á út til sýninga,
heldur verður það að gerast
einhversstaðar útí bæ. En með
miyndavélum er hægt aðsýna
sandkassa þannig. að áhorf-
endum virðist vera hreggbar-
in fjöll og dijúpir dalir.
Á laugardaginn hiljóp nýr
þáttur af stakkunum, Mynda-
safnið. Af þvi að Helga SJtúla
er fleira vel gefiið en fllestum
öðrum, kenndi maður nokk-
urrar aftirvæntingar, líkt og
þegar Þórhállur Vilmundarson
auglýsir fýrirlestur með vé-
firéttarlegu heiti. Með þessu er
þó ekki endilega verið að gefa
Þóiihalfli sömu einikunn og
Helga. En lítil uppljómun var
að því að horfa á loftúðaskip
og framleiðslu snyrtivöru-
vaildsins, þótt skilmerkilega
íiv&SÍÍn 'með því. Helga er
nefnilega margt betur gefiið
en að ýta á réttan hnapp í
sjálfium sér. Hvaða tiflgangi
þjótíár ' svona sýning, serrú
helzt virðist vera dulbúin aug-

lýsing fyrir framileiðsfluauð-
vald ney zluiþj óðfél agsins ? Ef
góður maður eins oig Heilgi
ræðst til slíkra verka af
hrekkileysi einu, þá ætti hann
nú að þírýsta á samivizku-
hnappinn í sér. En hafi hann
átt annairra kosta völ en aug-
lýsingamynda, þá er þetta
efnisivail dæmi um þá árattu
hans að vilja renna saman
við fjöldann. Honum leiðist
víst að vera svona óskaplega
hræðilega gáf aður og vill
endilega vera eins og aðrir.
En það getur hann auðvitað
aldrei orðið nema kannskd með
læknisaðgerð, oig þangað til
verðuir svona viðleitni honum
óeðlileg og hann nýtur sín
ekki. Hann ,á að beita hæin-
leikum sínum til að sýr<a
fiólld eittihvað nýstiárlegt eða
bregða nýju ljósi yfir það sem
þyíkir hversdagsleigt. eins
og unnt hefði verið í sam-
bandl við offramfleiðslu
snyrtivara. En þetta getur
Héligi sjálfsagt lært eins og
flest annað.
Ævi Mark Twain var lík-
lega sögulegia nokkuð óirönig
mynd, en gaif auðvitað en@a
mynd af Satmuel L. Clemens
sem einum skemmtilegasta
skrifara, sem uppi hefur ver-
ið. En þess var vitaskuld ekki
að væntai, enda eru ritihöf-
undar einatt allir aðrir í daig-
fari en riti. Og víst er ekkert
úr veigi að sjá tiltölulega ó-
brenglaða dagfarsmynd af
manni, sem við höldum
stundum óvart, að hafi verið
siihlæjandi. Beiskjukeimsins í
síðari verkum hans var þó
hvergi gietið.
Spurningaiþátturinn Hver
hvar hvenær? er kominn útí
tóma vitleysu, og væri nær
að segja, að hann væri undir
óstjóm en stjóm Kristins
Hallssonar, sem hefur aliveg
misst tðkin á keppendum. Það
er sj'álfsagt -últiki heiglum hent
að hafia hemil á þeim hirím-
þursum og bergrisum, sem
þarna áttust við, en núorðið
skipta snör handitök mun
meira máli en stoörp hugsun.
Það verður að tooma ein-
hverju öðru lagi á þetta
þjödlukertfii eða fiinna aðra að-
ferð, ef þessu á að halda á-
firam. En það er vissulega líí-
legt að horfa á þessa skarfa
í sjálfu sér og atihugunarefini,
hvort ekki væri eins gaman
að setja svosem þrjár brenni-
vínsflöskuir framfyrir þá og
sjónvarpa svo einfaldlega beint
því, sem gerðist oig s«»ðist
næsta hálfitámann TeCti í
sjónvarpssal gæti það heitið."
Ekki byrjaði það efnileiga
með Dauðasyndirnar sjó. Víst
mun hafa átt að spila ágam-
alkunn minni ems og fallöx-
ina í Frakkilandi, Numberg
o.fil., en þetta sannbland af
góðri meiningu, óskýrleikaog
kraftleysi minnir á skemmti-
aitiriði, sem menntaskólakrakk-
ar ruibba upp á 2-3em kvöldum
fyrir ársihátíð af tómri leti,
sjálfsvortounnsemi og aumr
ingjasfcap.
Um íslenzkt mál í fjölmiðl-
um verður að nægja að segja
það eitt, að þetta góða fólk
virtist aldirei niá tökum á efn-
inu eða efnunum (!), þótt á
mörgu merku væri bryddað.
Kannski er þetta að einhverju
leyti, sök stjómandans. En
emkennilega giaman finnst
mönnum víst ætíð að sjá og
heyra riffizt um íslenzkt mál,
hvað sem veldur, og því urðu
sumir fúlir, þegar. þátturinn
entist etoki len<gur.
Svo verð ég að biðja Ómiar
Raigmarsson af’sökunar á fljót-
fæmisiegri fullyrðinigu síð-
aist. Hann á nefnilega ekkert
í Fúsa flakfcara eða öðrum
fígúmm í Stundinni okkar.
Svona er að trúa almanna-
rómi. Og annað get ég upp-
lýst um Ómar. Hann er ekki
með háxtoollu.
Á.Bj.
Lárus Jónsson
F. 1. okt. 1899 — D. 11. marz 1971
Lárus Jönsson frá Gröf í Eyr-
arsveit andaðist þann 11. þ.m.
í Sjúkrahúsi Styktoishólms eftir
noktora legu, rúmlega áttræður
að aldri.
Foreldrar hans vom merkis-
hjónin Helga Gróa Sigurðar-
dóttir og Jón Lárusson skip-
stjóri og bóndi í Gxöf.
Lárus var gifitur Halldóm Jó-
Tollstjórí opnar á
mánudag í nýju húsi
Embætti tollstjóra flytur um
helgina úr Arnarhvoli í hina
nýju tollstöðvarbyggingu við
Xryggvagötu 19. Opnar embættið
afgreiðsiu á mánudag m. a. á
tollskjölum í nýju húsakynnun-
um.
Skrifstofur tollstjóra verða á
fimmtu hæð í tollstöðvarbygg-
ingunni Verða tvær lyftiur í
gangi er taka 7 manns hvor og
verða þær sennilega mikiið not-
aðar, þar sem embættið aifigreið-
ir um 80 þúsund pappíra á ári
til einstakilinga og fyrirtækja.
í fyrravor flutti tollgæzlan í
tollstöðvarbygginguna og á neð'stiu
hæð fer frarri tollafgreiðsla iflar-
þega með millilandaskipum.
Þá flytur Skattstofa Reykja-
vilkur undir lok ársins í hina
nýju tollstiöðvarhyggingu. Verð-
ur þainnig rnörg matarholan fyrir
rfki og bæ í þessari nýjiu byig'fi-
imgu.
Lö'greglan er að flytja úr hin-
um gömlu húsafcynnum viðPóst-
hússtræti í nýju löigreglustiöðina.
ITerður lögregluvarðstofa fiyrir
miðbæ og Reykjavíkurhöfin í
nýju toilOstöðvaribygginigunni.
Á annaiTÍ hæð í nýju tiotll-
stöðvarbyggingiunni opnar Gunn-
ar Sigurðsson sfcrifistofiu er áað
þjóna almenningi og innfilytjend-
um með færslu tollskjala.
Grunnflötur þessa nýja húss
er 4 þúsund fermetrar og er gert
ráð fiyrir bílasitæði fýrir 150bíla
uppi á þafci hluta hússins. Þá
verður einnig tekin í notkun
bílabrú.
Tollstöðvarbyiggingin hefur nú
verið í smiíðum síðan 1967 og
hefur fcoetað 158 miljónir króna.
Heflur rítoið efclki tekið lán til
þess að fcoma þesisari byggingu
upp og byggt hana fýrir 1%i
gjald af innflutningi vaira um
langt skeið
Embætti tollstjóra heflur legið
undir þeirri gagnrýni undanfar-
in ár að afflgreiðsla toil'lskjala sé
sviflasein og þunig í vöfum. Ihin-
um nýju húsakynnum verður
reynt að skipuleggja hraðariaf-
greiðslu mieð nútímasniði.
Hljómar
þeirra munu
berast um
Reykjavík ó
póskum
í gær færði Samband íslenzkra
samvinnufélaga Hallgrímskirkju
að gjöf þrjár fagrar og voldug-
ar kirkjuklukkur, og mun upp-
setning þeirra hefjast n.k. mánu-
dag. Eru það samhringmgar-
klukkur, sem hringja munu til
tíða í Hallgríinskirkju, en auk
þess mim stærsta klukkan verða
notuð í sambandi við stunda-
klukku í turninum til að gefa
tímamerki á heilum tímum að
deginum til.
Um svipað leyti og átoveðið
var að reisa HailiLgrímskirkju
eöa árið 1942 ákvað stjóm SÍS
að gefla kirkjnnni þrjár klutofcur
samStaeðar, og yrðu þær afhent-
ar þegar bygging væri komin
á þann rekspöl að unnt væri að
setja þær upp.
Síðan eru nú liðnir tæpir þrir
áratugir, en kiu'k'kumar komu
niýlega til landsins og sibanda
vonir til þess, a@ hijómar þeirra
berist um borgina á næstu pásk-
•jm. Smíði þeirra fósr fram hjá
fyrirtækinu Eijsbouifs < Asten í
Hollandi sem hefur mildia
reynslu í smíði rirkjukiukkna.
Mun verkstjóri tr® fyrirtækinu
vera til aðstoðá.- um uppsetn-
ingu kluktonannia.
Stærstia kfiikkan ber nafnið
Hjallgrímur og er 2815 kg. að
þynigd. Tónn bennar er h, og
tönor hinna klukknanna eru d
og e, en þær vega 1650 og 1155
kg. Allar bera klukkumar á-
letranir úr Passíusálmunum, og
nafn gefanda og framleiðenda
er greipt á þær.
Auk þessara samihringingar-
kliukkna kemur i samstæðuna
klukknaspil, 29 litlar klukkur,
sem nú munu vera á leið til
landsins. Forráðamenn SÍS og
stjóm Hallgrímssafnaðar höfðu
með sér samrá’ð um val klukkn-
anna og riutru aðstoðar dr. Ró-
berts A. Ottóssonar og hollenzks
sérfræðings. i
Afihendingin fór •fram i safn-
aðanheimili Hallgrímssóknar í
gærdia.g að viðstöddum biskupi
landsins söngmálástjóra, helztu
farráðamönnum SÍS, sóknar-
nefnd Hallgrímssafnaðar og
sóknarprestum. Jakob Frímanns-
son, stjómarformaður SÍS af-
henti gjöfina, og dr. Jakob Jóns-
son sóknarprestur fiutti þakk-
arávairp.
Ráðstefna stúdenta
og FHK um helgina
Félag háskólamenntaðra kenn-
ara gengst fyrir ráðstefnn um
helgina um frumvarp til lagaum
grunnskóla og frumvarp til laga
um Kennaraháskóla Islands. Fer
ráðstefnan fram I Leifsbúð á
Hótel Loftleiðum í dag og á
morgun
I firéttatilkynningu frá félag-
inu segir að þátttaka í ráðstefin-
unni sé boðin stúdentum í heim-
spékideild og raunvísindadeild (í
eand mag. A.B, og B.S. námi);
ennfremur noikkmm gestum.
Ráðstefnan verður sett tolukkan
13,30 í dag og stíðan flytur dr.
Braigi Jtósefsson firamsöiguerindi
uffl gimnnskólafmmvarpið. Þor-
steinn Vilhjálmsson, eðlisfiræð-
ingur hefur firamsögu um Kenn-
araháskólafrumvarpið. Síðdegis
verður þátttakendum skipt í
starfshópa og vinna þeir einnig
fyrir bádegi á morgun. Eftir hiá-
degi á morgun er fyrirhugaður
sameiginlegur fundur og -verða
þá flutt álit starfshópa og að
loknum umræðum verða álykt-
anir afgreiddar. Klukkan 19
verður ráðstefnunni slitið.
hannsdóttur ljósmóður frá
Kveimá í Eyrar;sveit, og lifiir
hún mann ainn. Eiga þau hjón
stóran og gjörvilegan hóp af-
komenda.
Með Lárusi er genginn merto-
ur maður og drengur góður.
Hann var maður hlédnægiur og
yfirlætislaus, en þeim mun
betri í raun. Sá sem þessar lín-
ur ritar hafði náin kynni af
honuim alilt frá bernsku sinni
og hefur því nú á bak að sjá
einum af sínum tryggustu og
beztu vinum. Hafii hann þakk-
ir fyrir samiflylgdiina og hvíli í
firiði. J.R.
Kjósarsýsla
Alþýðubandalagið i Kjósar-
söslu heldur fund í Hlégarði nk.
sunnudag kl. 14.
Ffstu mcnn á framboðslista AI-
þýðu bandal agsins i Reykjanes-
kjördæmi mæta á fundinn.
— STJÓRNIN.
Jónas Þorvaldsson
skákmeistari
Kónavogs 1971
Á skákþingi Kópavogs er hófst
14. febrúar s.l, sigraði JónasÞor-
valdsson I meistaraflokki, fékk
81/? vinning af 9 mögulegum.
Jónas lilaut þar með titilinn
skákmelstari Kópavogs 1971‘‘. I
öðru sæti varð Jón Pálsson með
8 vinninga og þriðji Jón Þ. Jóns-
son mcð 6V, vinning.
1 öðrum fiiodrki voru áttakepp-
endur. Efstir og jafinir urðu þeir
Ingvi Guðmundsson og Indriði
Indriðason. með 6 vinninga hvor.
Tefildu þeir einivigi um efsta
sætið og sigraði Ingvi.
I unglingaifllokki sigraði Reynir
Baldursson, hlaut 5'/, vinningaf
8 mögulegum.
StoáWþinginu verður formlega
slitið með hraðskákimóti erfiram
fer á morgun, sunnudaiginn 21.
marz, og hefst kl. 2.00 og verður
tefiflt i Félagsheimifli Kópavogs.
Væntanlegir keppendur eru vin-
samlega beðnir um að hafa töfl
og klukkur meðferðis.
(Frá Taflfélagi Kópavogs).
MADRID 19.3. — Spænska
stjtóirnin hefur samiþykkt að
haskika láigmarkslau num ca 13%
— og munu þau þá nema sem
svairar 180 kirónum. Að undan-
fiömu hafa verið háð mörg verk-
föll á Spáni og öll óflögleg eins
og að lBcum lætur
Auglýsing
frá Menntamálaráðuneytinu
í fjárlögum fyrir árið 1971 eiru veittar kr. 70.000,00,
sem styrkur til íslendinga tíl að læra tungu
Gnænllendinga.
Utnsöknum um styrik þennan skal komið til
menntamálaráðuneytisins, Hverfisgötu 6, Reykja-
vík, fyrir 25. apríl n.k.
Umsókn skulu fylgja upplýsingar um námsferii
ásarnt staðfestum afritum prófskírteina, svo og
greinargerð um ráðgerða tilihögun grænlenzku-
námsins.
Umsáknareyðublöð fást í menntamá laráðuneyt-
mu.
Menntamálaráðuneytið,
17. marz 1971.
Auglýsing
frá Menntamálaráðuneytinu
Menntamálaráðuneyti Danmerkur, Finnlands, Noregs og
Svfþjóðar munu á þessu ári veita nokkra styrki handa
Islendingum til náms við iðnfræðslustofnanir í þessum
löndum. Er stofnað til styrkveitinga þessara á grundvelii
ályktunar Norðurlandaráðs firá 1968 um ráðstafanir til að
gera íslenzkum ungmennum kleift að afla sér sérhaéfðrar
starfsmenntunar á Norðurlöndum. Styrkirnir eru ætlaðir
1) þeim sem lokið hafa iðnskólaprófi eða hliðstæðri
starfsmenntun á Islandi, en óska að stunda fram-
haldsnám í grein sinni,
2) þeim sem hafa hug á að búa sig undir kennslu
í iðnskólum, eða iðnskólakennurum, sem leita vilja
sér framhaldsmenntunar, og
3) Þeim sem óska að leggja stund á iðngreinar, sem
ékki eru kenndar á Islandi.
Varðandi fyrsta flokkinn hér að firaman skal tekið fram,
að bæði koma til greina nokkurra mánaða námskeið og
lengra framhaldsnám fyrir þá, er lokið hafa sveinsprófi eða
stunda sérhæfð störf í verksmiðjuiðnaði, svo og nám við
listiðnaðarskóla og hliðstæðar fræðslustofnanir, hins vegar
etoki tæknifræðinám. Hugsanlegt er, að í Finnlandi yrði
styrkur veittur til náms í húsagerðarlist, ef ekki bærust
umsóknir til náms á þeim sviðum, sem að framan greinir.
Styrkir þeir, sem í boði eru, nema sjö þúsund dönskum
krónum eða jafnvirði þeirrar fjérhæðar í norskum og
sænskum krónum, og er þá miðað við styrk til heils
skólaárs. 1 Finnlandi verður styrkfjárhæðin væntanlega
notokru hærri. Sé styrkur veittur til skemmri tíma, breyt-
ist stynkfjárhæðin í hlutfalli við tímalengdina. Til náms
í Danmörku eru boðnir fram fjórir fullir styrkir, en auk
þess tveir styrkir að fjárhæð 1.250 danskar krónur, til að
sækja námskeið við búnaðarskóla, þ.á.m. fýrir mjólkur-
íræðinema, og tveir jafnháir styrkir til þátttöku í fram-
haldsnámskeiðum fyrir mjólkurfræðinga. Til nóms í Nor-
egi em boðnir fram fimm fullir styrkir og jafnmargir i
Svíþjóð, en tveir til náms i Finnlandi.
Þeir sem kynnu að hafa hug á að sækja um firaman-
greinda styrki, skulu senda unasókn til menntamálaráðu-
neytisins, Hverfisgötu 6, Reykjavík, fyrir 15. apríl n. k.
í umsókn skal m. a. skýrt frá náms- og starfsferli og tekið
fram, hvers konar nám umsækjandi hyggst stunda, hversu
lengi og við hvaða námsstofnun. Fylgja skulu staðfest
afrit prófskírteina og meðmæli. Umsóknareyðublöð iflást í
ráðumeytinu.
Menntamálaráðuneytið,
15. marz 1971.
V