Þjóðviljinn - 24.06.1971, Qupperneq 4

4 Síf>A — tvTÓÐVUJINN — Blmnmtudlaguir 24. jiúmií 1971.
— Málgagn sosialisma, verkalýðshreyfingar og þjóðfrelsis
Otgefandh Utgáfufélag Þjóðviljans.
Framkv.stjóri: Eiður Bergmana
Hitstjórar: Ivar H. lonsson (áb.), Magnús Kjartansson,
Sigurður Guðmundsson.
Ritstj.fulltrúh Svavar Gestssoa
Fréttastjórl: Slgurður V Frlðþjófssoa
Auglýslngastjórh Helmir Ingimarssoa
Ritstjóm, afgreiðsla, auglýsingar, prentsmiðja: SkólavðrðusL 19. Síml 17500
(5 linur). — Askriftarverð kr. 195.00 á mánuðL — Lausasöluverð kr. 12.00.
Þjóðhættulegt fyrírbærí
Eitt alvarlegasta einkenni okkar tíma er frekleg
íhlutun stórvelda um málefni smáþjóða. Það
einkenni birtist í herstöðvakerfi risaveldanna á
á'hrifasvæðum sínum, en herstöðvamair eru fyrst
og fremst notaðar til þess að koma á framfæri
pólitískum þvingunuim fyrir tilstilli marggreinds
hagsmunakerfis umhverfis þær. Við íslendingar
lifum nú þvinganir af þessu tagi. Sefasjúk skrif
Morgunblaðsins undanfarna daga og tryllings-
leg óp: kommúnistar, koimmúnistair, Rússar,
Rússar, stafa ekki af neinni samþykkt í miðstjórn
og þingflokki Sjálfstæðisflokksins, heldur eru fyr-
irmælin komin beina leið frá bandaríska sendiráð-
inu við Laufásveg og frá ráðamönnum herstöðv-
arinnar á Miðnesheiði. Það hefur lengi verið ljóst
að klíkan sem stjórnar Morgunblaðinu tekur holl-
ustu sína við hið vesturheimska stórveldi langt
fram yfir skyldur sínar við land og þjóð.
jþeir atburðir sem nú eru að gerast hér á landi
beina huganum að atburðum sem gerðust í
Tékkóslóvakíu 1968. Þar ætluðu landsmenn að
hefja óhjákvæmilega umbótastefnu, brjóta niður
gamlar kreddur og auka lýðræði og frjálsr.æði ein-
staklingsins í samræmi við eðlileg sósíalísk sjón-
armið. Þá kváðu við frá Sovétríkjunum og er-
indrekum þeirra í Tékkóslóvakíu þau óp að þessi

„Hvers vegna höldum við 17. júní hátíðleg-
an?“ — Getur ríkisfangelsi verið sjúkra-
hús? — „Svona lágt er braglistin fallin.“
Ung hugsandi kona austan
af fjörðum skrifar okkrur
nokkrar línur, og spyr, hvort
ástæða sé í r-auninni til að
halda 17. júní hátíðlegan.
Bréf hennar er svohljóðandi:
Sæll, kæri Bæjarpóstur.
Mig lanigiar til þess að
spyrj-a þig, hvers vegna 17.
júní, þjóðhátíðardagur ís-
lendinga er ei-ginlega ha-ldinn
hátíðlegur. Auðvitað er ég
ekki á móti því, en mér finnst
eins og Xsiand sé orðið eins
kenar leppríki Bandaríkjanna
og ríkisstjómin, sem nú hef-
ur sagt af sér starfað dyggi-
lega að því. Það má vel vera,
að þetta sé ekki alls kostar
rétt hjá mér, og bannski full-
sterkt tii orða tekið. en þess
vegna spyr ég þig, hvað þér
finnst.
Er það nokkurt leyndarmál,
hiverjir srvara fyrir hönd Bæj-
arpóstsins og hiverjir þá?
Að lokum vil ég ósika AI-
þýðubandala-ginu til ham-
ingju með þenn-an stórglæsi-
lega sigur í kosningunum.
Kær kveðja,
Ein 16 ára að austan.
Mér finnst þú nú tafca full-
djúpt í árinni, þótt spuming-
in sé kannski ekki óe'ðlileg.
Á þj óðhát i ða rdagi nn létiu
nokkrir ungir menn í ljósi
sivipaðar skoðanir og þú með
því að varpa ljósi á hin nánu
tengsl Fjallkonunnar og Sáms
frænda, sem er tákn Bandia-
ríkjanna. Visuilega er undir-
lægjuháttur íslenzkr-a stjó-m-
valda ga-gnvart B-and-aríkjia-
mönnum mikið áhyggjuefni,
og ekki saemandi sjáilfstæðri
þjóð, en sennilega verður
bver og einn að svar.a fyrir
sig þeirri spumingu, hivort á-
stæða sé til hátíðabalda þann
17. júní.
Þeir, sem svara lesenda-
bréfum láta yfirieitt ebki
nafns síns getið, enda er þa®
ástæðulaust, og ég vona að þú
sættir þig við þessi svör.
Bæjarpósturinn.
Refsifangi á Litla-Hrauni
sikrifar okkur ýtariegt bréf
og kvartar undian ófullnæigj-
andi heilbrigðisþjónustu.
Það hefur verið skrifað
mikið um fangelsi okkar hér
á undanfömum mánuðum og
veitti ekki af því að grunda
þau mál meiiía en gert er í
þessu þjóðfélagi. Svo dæmi
séu nefnd, þá er ég fiangi hér
í okkar eina ríkisíangelsi,
Litla-Hrauni, og hef verið
beittur rangindum. sem ég
skal greina frá.
Þannig er mál með vexti,
að þegar ég var á leið til
vinnu minnar 14. þ.m., varð
einn samfiangi minn fyrir því
óhappi að dengja á fótinn á
mér tveggj-a tommu þykkri
hurð úr jámi með þeim afr
leiðingum, að ég hlaut Ijótt
sár og var Huttur í sjúkr-a-
bíl ó sjúkrahúsið á Selfossi.
Þar var atbuigað, bvort fót-
urinn væri brotinn, en í ljós
kom að svo var ekki, sem
betur fer. Hins vegar sagði
læknirinn ó staðnum mig sivo
bólginn, aQ hann vildi fá mig
til sín aftur eftir viku til þess
að ganga úr skuigga um,
hivort leggurinn væri sprun-g-
inn eða efcki. Nú mætti ætla,
að m-anni hafi verið sýnd
einhrver mannúð, en svo var
ekki, beldur var ég sendur í
fangelsið aftur gegn vilja
mínum og þess fangavarðar,
sem fór með mér.
Ég spyr, á ég að gj-aldia
þess að halfa orðið fyrir þess-u
óhappi, og á að refsia mér
fyrir það með því að loka
mig inni? Þetta á víst að
telja-st vinnu-hæ-li. og sé mað-
ur veikur og óvinnufær, á
hann að d-úsa í klefia siin-
um, hvort sem honum líkar
það betur eða verr. Þetta eru
reglur fangelsisins og þær má
ekki brjóta nema vissar per-
sónur eigi í hlut, og virðist
mér þag aðeins fara eftir
fngelisisstjóra í það og það
sinn
Ég fór fram á, að fá að
hafa opna klefaihurðmia, með-
an ég væri veibur, en því
var neitað og forstjórinn bar
því við, að ég mætti efcki
stíga í fótinn í eina viku
samkvæmt skipun læknisins.
Rétt er það, en laeknirinn
sagði, að ég m-ætti rölta um,
ef ég bryti ekki þau skilyrði,
s-em hann setti mér. Forstjór-
inn segir, a-ð reglur sóu regl-
ur, en ég spyr hvort hæ-gt sé
að hafa rí-kisfangélsi fyrir
spítala, og hvers vegn-a manni
sé ref-sað fyrir að slasast. Nóg
er að maður fari héðan van-
heill á sálinni, þó að maður
verði ekki lífcamlega bren-gl-
aður líba.
Og hver borgar þann skaða,
sem ég kanin að hljóta af
þessu? Mér hefur einnig ver-
ið neitag um lögregluskýrslu
í málinu af sjálfum forstjóra.
Kvað bann Isekninn alveg
ráða því, eða þ-að voru hans
óbreytt orð. Ég vil balda því
fram, að ég ei-gi að njóta alira
m-annréttinda nem-a frelsis, en
eftir þess-u a-ð dæma virSist
ég bafa verið dæmdur til þess
að taka út refisingu fyrir þá
aðila, sem hafa sýnt vítavert
ábyrgðarleysi í þesisum mál-
um, og ef ég mætti gefia þeim
góg ráð myndi ég ráðleggja
þeim að biðja geirfu-glinn að
betla inn fyrir l-íiknarstofnun
fyrir fianga.
Hver og e-inn þjóðféiaigs-
þegn hlýtur að sjá, að með
siíkri meðfiferð er verið að
skerða einstakiingsréttinn úr
hófi fram.
Virðingarfyllst,
Refsifangi, Litla-Hrauni.
Þriðja bréfið í dag er frá
Níelsi, og kvartar h-ann yfir
lélegum gæðum nútímaljóð-
listar:
Kæri Bæjarpó-stur.
Á sunnudiagsfcvöid 20. júrní
hlustaði ég á Ijóð-alestur í út-
varpinú því a'ð ég hef lengi
haft nokbu-m áhu-ga á ljóða-
gerð Ég va-r iítið hrifinn, en
Mustaði þó tii enöa. Síðust
var kon-a, er fliutti „ljóð“ eft-
ir rúsisneska konu. Það eru
sjáifsagt Ijóð þar í lan-di, séu
þau ekki verri en þýðingin.
Sfðan kom upplesarinn
með eigin framleiðlslu. Hún
virtist mér vera (eins og
stundumfyrr) skop og skrum-
skæling á endurminningum
gam-aii-ar konu, sem orðin er
sljó og afturhverf. Ljó'ð voru
þetta ekki og áttu ekkert
skylt við ísienzka ljóðáigerði
Svona lágt er braglistin
fiaiiin og væri því athugandi,
hvort ek'ki sé tírni til kom-
inn að féRa niður launa-
greiðslur til ljóðskálda, ef
verða mætti til þess, að þetta
fólk sneri sér heldur .igiðjjiSjýi&iiww) nh
ráðanlegri verkefnum.
Níels.
stefna væri aðeins yfirskin, hinn raunverulegi til-
gangur væri sá að ofurselja Tékkóslóvakíu Vestur-
Þjóðverjum. Á sama hátt segir Morgunblaðið á
íslandi, samkvæont beinum fyrirmælum frá
bandaríska sendiráðinu, að tilgangur vinstristjórn-
ar á íslandi sé sá að ofurselja ísland Rússum. Hér
skal engum getum að því leitt hvort hið vestur-
heimska stórveldi kynni að geta hugsað sér að
beita herafla sínum til beinnar íhlutunar á ís-
landi, eins og það hefur gert víða um heim; hitt
er alveg ljóst að ofstækismennimir við Morgun-
blaðið mundu fagna slíkri íhlutun. Það hafa þeir
sannað með tillögum sínum undanfarna daga um
stórauknar nýjar bandarískar herstöðvar á íslandi
og hervegi um landið allt.
§ú ofstækisfulla klíka sem stjórnar Morgunblað-
inu er þjóðhættulegt fyrirbæri. Þrátt fyrir all-
an ágreining er framtíð íslenzku þjóðarinnar und-
ir því komin að landsimenn temji sér gagnkvæm-
an trúnað og hollustu við grundvallaratriði. Því er
ekkert verkefni brýnna um þessar mundir en að
einangra hina sefasjúku erindreka á ritstjómar-
skrifstofum Morgunblaðsins. Það þarf einnig að
vera verkefni fólksins 1 Sjálfstæðisflokknum, því
yfirgnæfandi meirihluti þess fólks er andvígur
þeim málflutningi sem Mo'rgunblaðið hefur tam-
ið sér undanfarna daga og hefur raunar and-
styggð á honurn. Stærsti flokkur þjóðarinnar get-
ur ekki verið þekktur fyrir það að bera ábyrgð
á skrifum eins og þeim sem einkennt hafa rit-
stjórnargreinar Morgunblaðsins á hverjum degi að
undanfömu nema flokkurinn vilji endilega dæma
sig til hins fyrirlitlegasta hlutskiptis í íslenzkum
stjórnmálum. •— m.
Halli hjá Hagtryggingu hf.
á ábyrgðartryggingum bíla
Af heildarrekstri Hagtrygg-
ingar hf. á sl. ári varð 12788
króna tap eftir að afskrifaðar
höfuð verið um 940 þús. kr.
Halli af rekstri ábyrgðartrygg-
inga bifreiða varð tæpar 379
þús. krónur.
Heildartekjiuir Ha-gtryggingiar
h£. árið 1970 urðu 42,4 milj-
ónir króna og höfðu a-ukizt um
11,8 miljónir á árinu eða
38,66%. Er veituiarjiknin.g þessi
eumpart vegna hæfckiunar bif-
reiðatryggingaiðgj-alda á árinu
1970, en söluaiukning í öðrum
tryiggingum varð 60,4% frá ár-
inu áður og eru ýmsar trygg-
ingar aðrar en bifreiðatrygg-
ingar 18,1 % a-f heildari'ðgjöld-
um féla-gsins
Meðalábyrgðartjón hækkaði
úr kr. 11.373,00 í kr. 13.460i.00
á siíðasta ári. Meðaltjón í
fcaskó haekhaði úr kr. 11.556,00
í kr. 19.6-87,00. Kom fram á
aðalfundi, að þrátt fyrir haliia
í bifreiðatryggingum er a£-
konia félagsins mjög góð í
samanburði við geysilegan tap-
reíkstuir annarra félaga á á-
byrgðartiyggingum hifreiða,
segir í fréU frá félaginu.
Á aðalfundinum var gerð
grein fyrir afkomu ábyrgðar-
trygginga bifreiða a-lmennt á
sl 4 árum frá 1967 til 1970, en
þá er áætlað, að bifreiðatrygg-
ingafélögin öll hafi tapað um
122 miljónum króna. Af þessu
tapi er halli Ha-gtryggingar hf
samtals kr. 2,1 miljón, en félag-
ið er með um 16% af bifreiða-
eign landsmanna í tryggingu.
Aðalskrifstofa félagsins var
filutt í eigið húsnæði að Suð-
urlandsbraut 10 í byrj-un þe-ssia
árs og er þar veitt öll aimenn
trygging-arþ j ónusta, auk bif-
reiðatrygginga, og einni-g hjá
umboðsmönnum um a-llt land
eins og verið hefur. Þá var
tekin upp sú nýbreytni í sam-
vinnu við Lands-banka ísiands,
Gagnfræðaskólanum á Akur-
eyri var slitið 29. maí. í upp-
hafi athafnarinnar minntist
Skólastjóri, Sverrir Pálsson,
fjögurra Iátinna kennara: Árna
Jónssonar, Áskels Snorrason-
ar, Helga Valtýssonar og Jó-
hanns Þorkelssonar og tveggja
nemenda sem létust á skólaár-
inu: Láru Harðardóttur og
Helga Rafns Ottesen. Risu við-
staddir úr sætum til virðingar
við minningu hinna Iátnu.
Nemendur voru í upph-afi
skólaárs 826 og skiptust í 32
bekkjardeldir Fáeinir nem-
endiur hættu námi á vetrinum
af ýmsum ástæðum og nokkr-
ir settust í skólann, þannig að
að gefia viðskiptavinum félaigs-
ins möigiuleika á að greiða ið-
gjöld sín í aðalbankanum eða
útibúum Landsb-anbans, j-afn-
framt því sem áfram verður
hægt að inna greiðsilur a£
hendi á skriftstofiu félagsins eða
hjá um-bdðsmönnum.
Hlutafé Hagtryggingair h.f.
er 12 miljónir króna, og hlut-
alls innrituðust 834 nemendur
á skólaáriniu.
Kennarar voru 51. 33 fiasta-
kenn-arar og 18 stund-akennar-
ar. Auik þess störfuðu nokkr-
ir fiorfallakenn-arar. Skólinn
hafði á leigiu eins og áðar
4 kennslustofur auk skólaeld-
h-úss utan skólaihússins sjálfs.
Prófi úr frambaidsdeild (5.
bekk) luiku 23 nemendur og
stóðust allir hvað tekur til að-
aleinkunnar, en 4 þurfa að
endurtaka próf í haust í ein-
stökum greinum vegna ákvæða
um lágmarkssamtölu tveggjp
læ-gstu einkunna.
Hæstu einkunn i 5. bekk
Maut Eyrún Eyþórsdóttir 7,7.
h-afiar 984. Faisteignir félaigBáns
eru 20,2 miljónir kréna á kostn-
aðarverði.
Þær breytin-gar haf-a orðið
á stjóm félagsins, að Guðfinn-
uir Gíslason forstjóri, Kefla-
vík, sem heiflur átt sæti í stjóm
féla-gsins undanfarin fimm ár,
bað-st undan endurkjöri, en í
hans stað var kjörinn Þorvald-
ur Tryggvason, skrifistofustjóri,
Reykj-aivík.
Stjóm fél-agsins skip-a: Dr.
Ragnar Ingim-arsson, formia-ður;
Bent Sch. Thorsitein-sson, vana-
form-aður; Sveinn Torfi Sveins-
son, ritari; Arinbjöm KoXbeins-
son og Þorvaldur Tryggva-son,
meðstjórnendur. — Fnamkvstj.
félagsins er Vaidimar J. M-agn-
ússon.
Gagnfræðapróf stóðust 127
nemendur, 74 úr bóknámsdeild,
29 úr verziun-ardeild og 24 úr
verknámsdeild. Hæstar og jafn-
ar urðu Pálín-a Héðinsdóttir og
Anna M. Ámadóttir með I-
einikunn 8,24. Til lan-dsprófs
miðsikóla innrituðust 79 nem-
endur, af þeim stóðust 68
landspróf og 53 náðu réttinda-
einkunn (6.0). Hæstu meðal-
einikunn Maut Sigurjón Hauks-
son, I. einkunn 8,7 og fékk að
launum bóka-verðl-aun frá bóka-
verzluninni Bókval. Hæstiu
einkunn í skóla Maut Hjördís
Finnbogadóttir, 3. bekk verzl-
unardeildar, I. ágætiseinkunn
9,30. — J.L
Yfir 800 nemendur í Gagn-
fræðaskólanum á Akureyri