Þjóðviljinn - 28.07.1971, Blaðsíða 3

Miðviioudagur 28. júlá 1971 — ÞJÓÐVTLJTNN SlÐA 3
Herferð gegn
kommúnistum í Súdan
Þekktur brezkur sérfræðing-
ur í máefnum hinna nálægari
austurlanda gaf einu sinni
gott ráð: ef maður verður for-
seti í arabaríki eftir óvænta
byltingu eða atburðarás á
hann að forðast að segja
nokkuð nokkra daga. Ef hann
getur ekki beðið á hann að
gefa eins óljósar og gætnar
yfirlýsingar og auðið er, því
að það er öruggt mál að
fyrstu ályktanirnar standast
aldrei.
Þetta er gott og gilt ráð
þessa daga, þegar miklir at-
burðir eru að gerast í Araba-
r^junum. Það bendir margt
til þess þegar að í haust muni
menn komast að því að at-
burðir sumarsins í Marokkó;
Jórdaníu og Súdan hafi verið
yfirborðshræringar, sem engu
hafi breytt í þjóðlífi þessara
ríkja.
Fyrir rúmri viku gerðu
vinstri sinnaðir herforingjar í
Súdan uppreisn gegn stjórn
Nimeirys hershöfðingja, sem
varð stöðugt fjandsamlegri
kommúnistum. Þetta er ein
furðuiegast uppreisn sem
lengi hefur verið í fréttum.
Tveir hinna sjö félaga í nýja
byltingarráðinu voru í Lond-
on, og annar þeirra. Babiker
el Nur Osman, var formaður
hinnar nýju stjómar. Á ledð-
inni til Khartoum lét stjóm
Khaddafi, forsætisráðherra
Libýu, ræna þeim, og áður en
dagurinn var á enda, var bú-
ið að steypa stjóm Súdans af
stóli og al Nimeiry var kom-
^ ®S/arinn
að skora á folkið 1 utvarps-
ræðu að koma fram „á á-
byrgan hátt“.
Þessi „abyrga framkoma
þýðir að menn eigi að horfa
þegjandi og aðgerðarlausir á
það að Nimeiry hershöfðingi
brjóti súdanska kommúnista-
flokkinn á bak aítur. Margir
leiðtogar byltingarinnar hafa
nú þegar verið líflátnir, og
annarra dóma er vænzt.
Þetta er mjög óvenjulegt á-
stand í Súdan, þar sem sjald-
an hafa hlotizt miklar blóðs-
úthellingar af uppreisnum og
stjórnarskiptum síðustu 15
ára. Það er þvert á móti al-
gengt að finna stjómarleið-
toga, sem steypt hefur verið
úr stóli, upptekna af allskyns
undirróðri í kaiflfihúsalífi
Khartoum. Jaafar el-Nimeiry
hefur þó innleitt meiri hörku
og ofbeldi í súdanskt stjóm-
málalíf síðan hann tók völdin
eftir uppreisnina 25. maí 1969.
Fyrsta verk Nimeirys var að
leysa upp löggjafarþingið og
veita byltingarráðinn, sem
hann veitir sjálfur forystu, ai-
ræði. Síðan bannaði hann öll
stjómmála'félög og flokka,
jafnvel kommúnistaflokkinn,
sem haifði þó stutt hann þeg-
ar hann tók völdin. Kommún-
istaflokkur Súdans er stærst- .
ur og bezt skipulagður slíkra
flokka í arabaríkjunum. Hann
styðst við mjög víðtask verk-
lýðsfélög, við æskulýðsfélög,
stúdentasambandið og kvenna-
hreyfinguna. Leiðtogi flokks-
ins var Mahgoub Abd el
Khaliq, sem nýtur almennrar
virðingar.
Þegar Nimeiry hafði gripið
til sín völdin klofnaði komm-
únistaflokkurinn í tvö brot.
Meirihlutinn, undir stjóm
Khaliqs, hafnaði allri sam-
vinnu við Nimeiry, en minni
hlutinn tók upp samvinnu við
hann og fókk .fjóra ráðherra
í stjórninni. Nimeiry féll þessi
klofningur vel, hann vildi að
Jaafar al Nimeiry
flokkurinn leystist algerlega
upp. Hann háfði áætlanir um
að stofna einn flokk, eins og
Arabíska sósíalistabandalagið
í Egyptalandi, sem allir flokk-
ar og félög Súdans rynnu inn
í. Fyrirmyndin var frá Nass-
er komin og Nimeiry leit á
sig sem Nasser Súdans.
Síðan varð bylting í Líbýu
og þá komst Kbaddafi her-
foringi til valda, en hann var
róttækur á sumum sviðum on
mjög íhaldssaimur í trúmál-
um. Khaddafi, Nimeiry og
Nasser hófu viðræður um
stoflnun sambands þriggj a
ríkja, en Khaddafi lýsti því
yfir að Súdanbúar fengju ekki
aðgang í bandalagið nema
með því slkilyrði að kommún-
istaflok'kur Súdans værl þrot-
inn á þak aftur. Nimeiry
byrjaði á því í feþrúar síð-
astliðinn.
Hann var þá þegar þúinn
að gera fyrstu. ráðstafanirnar
með því að víkja þremur her-
foringjum úr stjóminni,
þeim þremur sem tóku svo
völdin í síðustu viku. Það var
þó ekki fyrr en í feþrúar sem
það varð Ijóst að hverju
stefndi. Hinn 12. feþrúar hélt
Nimeiry ræðu í útvarpið sem
var eins og stríðsyfirlýsing
við kommúnisitaifilokkiinin. Sá
flokkur sem hafðd unnid
meira en woiktour annar flok'k-
ur að því að gefa stjóm hans
stuðndng almennings í tvö ár,
var nú ailJlt í einu orðinn
flokíkur svikara, og „það var
ekki lengur nein réttlæting
fyrir tilveru súdansks komm-
únistaflókks.“
Hin misheppnaða uppreisn-
artilraun verður nú notuð
sem átylla fýrir enn frékari
ofsóknum gegn súdönskum
kommúnistum. Þar fær Nim-
eiry harðan andstæðing, því
að flokkurinn nýtur mikils
stuð'nings um allt landdð og er
mjö'g ved skipulagður.
Byltingin og ga'gnbyltingin
í Súdan em því eitt skref frá
og tvö skref í áttina til þess,
sem leiðtogar þyltingarinnar
kölluðu hemaðareinveldii. Það
er enginn skortur á hamingju-
óskum fró Kairo og Tripoli.
Bn þvf fer þó fjarri að
nokkur vandamál Súdans séu
leyst. Staða Nimeirys meðal
þjóðarinnar gæti varla veik-
ari verið. Hann má ekkd að-
eins vænta mótspymu frá í-
haidssömum trúfloklkum og
andstæðingum Egyptia heldur
líka frá öllum vinstri mönn-
um. StyrjöMin í suðurhluta
landsins er enn öleyst vanda-
mál, og efnahagur landsins er
illa farinn.
Það eina sem hægt er að
segja um þróun Súdans er,
eins og Nimeiiry sjálfur sagði
að „Byltingin heldur áfram“,
ef alþýðan tekur áminningu
hans og kemur fram á ábyrq-
an hátt.
(úr Information)
KommúnistahiStogi
fyrír rétt í Súdan
KHARTOUM 27/7 — Fyrrverandi
ráðherra í stjóm Súdans var
hengdur í dag, og um leið hófust
réttarhöld yfir Abd el-Kha,liq
Mahgoub leiðtoga kommúnista-
flok'ks landsiins.
tJtvarpið í Qmdurman skýrði
frá því í dag að Joseph Gara,ng,
sem var ráðherra í málum Suð-
ur-Súdans hefðd verið hengdur í
dag fyrir hlutdeild sína í upp-
reisninni í síðustu viku. Þá hafa
elleflu herforingjar verið skotnir
og tveir óbreyttir borgarar
hengdir í Súdan.
Snemma í dag hófust svo rétt-
arhöld yfir Abl el-Khaliq Mahg-
oub leiðtoiga kommúnistaflokks-
ins í herbraigga í útjaðri Khar-
toum. Fyrsti hluti réttarhaldanna
fór fram fyrir opn.um dyrum, og
heflur það ekki verið gert áður
síðan farið var að dæma þá, sem
tóku þátt í hinni misheppnuðu
uppreisn í síðustu viku. Komm-
únistaleiðtoginn svitnaði mjög
þegar ákæran var lesiin upp. Hún
var í þremur atriðum, og var
hámarksrefsing fyrir hvert atriðd
dauðadómur. 1 ákæmnni var því
haildið fram að el Khaliq Mahg-
oub hefði • verið potturinn og
jannan bak við uppreisnartil-
raunina. Hann sagðist ekkd vera
sekur um neitt atriðanna.
Áður en Mahgoub gekk inn í
í’éttarsalinn sagði hann blaða-
mönnum að hann hefði ekki
fengið að vita um réttarhöldin
fyrr en klukkutíma áður en þau
hófust.
Húsnæði óskast
tveggja til þriggjia her-
bergja íbúð óskast, þarf
ekki að vera fyrr en í októ-
bcr-nóvember.
Erum þrjú í heimili. Regiu-
semi, góði umgengni og
skilvísi heitið. — Vinsam-
legast hringið í síma .37074
eftir kl 6.
SKIPAUTGCRB RIKISINS
M.s. BALDUR
fer til Snæfellsness- og Breiða.
fjarðarhafna miðvikuaginn 4.
ágúst n.k.
FERÐAKLVBBVRINN
BfJmDUB
HÁLENDISFERÐ 6/8.
Orfá sæti laus.
oTRANDAFERÐ,
þrir og hálfur dagur um
Verzlunarmánn ahelgin a.
Pantanir óskast fyrir mið-
vikudagskvöld.
FERÐAKLÚBBURINN
BLÁTINDUR
Þorleifur Guðmundsson.
Símar 12469 og 16223.
SINNUM
LENGRI LÝSING
neOex
2500 klukkustunda lýsing
við eðlilegar aðstœður
(Einu venjulegu perurnar
framleiddar fyrir svo
langan lýsingartíma)
NORSK ÚRVALS
HÖNNUN
Heildsala Smásala
Einar Farestveit & Co Hf
Bergstaðastr. 10A Sfmi 16995
Þetta er nýja merkið okkar. Eins og það faer með
sér, er niarkmið okkar að selja vörur, sem stand-
ast ýtrustu kröfur tfmans f gæðafegu- og tæknilegu
tilliti og, að veíta viðskiptavinum okkar serh alira
bezta þjónustu. Við í NESCO erum nefníiega þeirr-
ar skoðunar, að hagsmunir viðskiptavina okkar
og okkar sjálfra séii f þessu tilliti nákvæmlega
þeír sömu. — Út frá þessu höfum við að sjálf-
sögðu vandað valið vel á tækjum þeim, sem við
höfum á boðstólum. IMPERIAL verksmiðjumar f
Vestur-Þýzkalandi hafa nú í 57 ár framlejtt út-
varpstæki og síðan sjónvarps- og stereotæki
undír vörumerkjunum KUBA og IMPERIAL, og
hafa yerksmiðjurnar aldrei lagt meira upp úr
gæðum óg tæknilegri fullkomnun en einmitt nú.' í
Þessu sambandi mó minna á það, að einir bjóð-
um. við.3JA ARA ábyrgð á þeim sjónvarps- og
stereotækjum, sem við seljum, og nær ábyrgð
þessi til. allra hluta tækjanna. — Varðandí þjón-
ustuna má t. d. benda á það, að fyrstir buðum
við sjónvarpskaupendum að leggja þeim til' láns-
sjónvarpsverk í bilanatilféllum (þó að KUBA-
IMPERIAL tækin séu góð.geta þau auðvitað bilað
líka). Ut af fyrir sig er þetta góð og gild ráðstöfgn,
en við látum hvergi staðar numið. Nú á næstunni
munum við koma á KVÖLD- OG H.ELGARÞJÓN-
USTU fyrir viðskiptavini okkar (áð vfsu aðeins á
Reykjavíkur svæðinu, a. nr. k. til að byrja með)
og áfram munum við halöa að kanna leiðfr til að
bæta þjónustuna. — Af þessum ástæðum og
fjolmorgum óðrum segjum við' því enn- KAUPIÐ
KUBA-IMPERIAL, ÞAÐ BORGAR SIG!
NESCO
GÆÐi • ÞJÖNUSTA
ÍMPERinL
Sjonvarps & stereotæki
NESCOHE
Laugavegi 10, Reykjavík.Símar 19150-19192
á