Þjóðviljinn - 01.08.1971, Síða 9

Sunnuidagur X. ágúst 1971
ÞJÓÐVILJINN
SlÐA
9
Alskýjab skyggni ekkert
Bráðuim opnum við augun, bráðum eyrun
og við reynum að komast í snertingu við
tilveruna og þann hluta hennar sem okkur í
smæð okkar er nokkumtíma mögulegt
að skynja, þann hluta sem við megum skoða
meðan við líðum hjá.
Fordómár eru
dauði sem lokar augum okkar og eyrum,
rænir okkur því dýrmætasta seim við eigum.
Afstaða er líka á vegum dauðans á sama
hátt og einungis afsakanleg sem vinnuhagræðing
í þjóðfélögum, sem eins og allar stofnanir
og lífsfyrirkomulag byggja á dauða
til að viðhalda lífi.
Ef til vill er það vegna þess hve okkur
er töm þessi hagræðing til þess að spaira
andlegt þrek okkar að við notum hana
gagnvart fyrirbrigðum þar sem fordómar og
afstaða eru hreint tap.
Þetta held ég að eigi við um tónlist og
yfirleitt alla list. Við þurfum ekki að mynda
okkur fordóima eða afstöðu gagnvart
tónlist hvorki í heild né einstökum þáttum
hennar, en við megum gera hana að
hluta af tilveru okkar.
Þrjctur.
Eins
flís
viö
Signý Pálsdóttir sem stundar nám í leikhús-
fræðum við Kaupmannahafnarháskóla segir
frá samvinnu nútíma leiklistar og tónlistar í
Kaupmannahöf n:
Signý Pétursdóttir
Þar sem flest leilkihús em
ýmist oröin saÆngripir eda fyr-
irtæki, sem reka verður mið-
að við framiboð og eftirspum,
em þeir sem trú haifa á leiik-
listinni sem heppiiegu taeki
til breytinga á hugsunarhætti,
farnir að leita út fyrir veggi
hins borgaralega leikhúss og
halda frekar með sýningamar
til fólksins (á meðan „fótlikið“
kemur ekki í leikhúsin); skóla,
á vinnustaði eða á götuna. Til
að gera boðskapinn auömelt-
ari fer hlutur orðsins minnk-
andi á þessari myndaöld, en
höfðað til augna áhorfenda
með hreyfanlegum myndum
eins og líkamstilburðum og
Skuggamyndum og til tilfinn-
inga þedrra með lifandi tón-
list. Þama er beattónlistin,
vinkona þín, ágætt tæki til að
hrífa áhorfendur með.
Ég sá nokkrar ágætar sýn-
ingar í Kaupmannahöfn þar
sem beathljómsveitir og leik-
arar — flestir óskólagengnir
eftir hefðbundnu leikmennt-
unarkerfi — höfðu samvinnu.
Einna áhugaverðust var ensk-
amerísk leiksmiðja „Pip
Simmons theatre group“ með
gestaleikinn Superman.
Leikaramir voru 4 piltar og
ein. stúlka, sem öll léku á
hljóðfæri — hér á ég ekki
við pákar og klukfcnaspil —
og hlupu þau í síféllu á milli
tækjanna og leiksins. Það var
mikill hraðd í sýningunni og
hún svo taktviss að leikur-
inn, sem einkum fólst í
líkamstilburðum og upþhróp-
unum, féll að tónlistinni eins
og flís við rass. Leikurinn
hæddi á ifáranlegan hátt hetju-
dýricun og ýmsa útkynjun í
amerísku þjóðfélagi, en fyrir-
myndin voru amerískar
myndasögur.
Svo get ég nefnt aðra sýn-
ingu einkennandi fyrir um-
rætt samstarí, sem danska
leiksmiðjan Rimfaxe lék sem
gestur í FjóHuIeikhúsinu. Leik-
aramir voru flestir öbreyttur
almenningur undir tvítugu og
léku og sunigu vedkið „Til
gleðinnar“ með aðstoð beat-
hljómsveitar sem ég man því
miöur ekki nafnið á. Verkið
höfðu þau brallað saman sjálf
upp úr norsku Ijóði, en í því
fólst boðskapurinn um aðvera
ætíð hamingjusamur og elska
náungann, það var á marg-
an hátt mjög stjórnleysissdnn-
að. Það var flutt í miðjum
sal. en áhorfendur sátu á
bjórkössum meðfram veggj-
unum. Nokfcrum sinnum með-
an sýningin sitóð skellti hljóm-
sveitin óvænt hávæm heat-
lagi yfir salinn og ruku þá
leikaramir til áhorfenda og
drógu þá með út á gólfið til
að dansa. Áhorfendur, sem
vom á. öllum aldri og fjöl-
breyttustu tegundum, voru
skemmtilega ófeimnir við að
hoppa hæð sína af gleði þama
í kösinni á sviðséólfinu. Þama
skiptu áður grafalvarlegir
gagnrýnendur algerlega um
ham og brjóstamiiklar mömm-
ur skríktu af hoppandi kæti.
Þetta var geróiíkur andi þeim
sem ríkti t.d. á Hárinu í
Kaupmannahöfn, sem var
miklu frekar skrautsýning og
þar sem aðeins fínpússað
glæsifólk þáði þoðið um dans-
inn eftir sýninguna til að
státa sig soldið í sviðinu.
¥
Annars er ég síður en svo
áköf talskona þessara ein-
földu poppleikja og vedt að
leifclistin gæti staðið undir
sér með líkama og raddir
leikaranna sem eina hráefni
hvers leikverks, en viður-
kenni beatið sem óvitlausan
samstarfsmann á við aðrar
listgreinar.
Mark
Favnes
n
með fólki
Flytjum
Myndin er af gítarleikara
Grand Funk, Mark Favnes —
en Grand Funk er hljómsveit
sem slegið hefur í gegn í
Bandaríkjunum, einkum meðal
táninga. Annars fær síðasta
plata þeirra „Survivail" frá-
bærlega misjafna dóma í
hcimalandinu. Grand Funk er
sem sé ein af þeim hljóm-
sveitum sem njóta sín betur
á sviði en á plötum.
þaö sem
okkur fellur"
Michael Tilson Thomas ræðir
við Allan Blyth
NÝLEGAR
PLÖTUR
Sólóplata Crosbys (fæst m.a. í
Hverfitónum).
Eam ný plata flrá McCartney-
hjónunum. (Fálkinn).
Emerson, L&P iný platai.
(Fálkinn).
Newsweek hefur nefnt hann
sem einn af þeim sem líklegir
eru til að verða stjómendur
Cleveland, Philadelfíu eða
Boston sinfóníuhljómsveitanna
I allnáinni framtíð.
Michael Tilson Thomas er
því auðsýnilega nafn, sem oft á
eftir að heyrast áður en langt
um líður.
Hann hefur þegar nokkuð af
þeim undradrengsljóma sem
Bcrnstein hafði í æsku —
Bémstein hefur sjálfur hvatt
Thomas og leiðbeint honum
nokkur undan farin ár . . .
Hann er hressandi efasemda-
fullur gagnvart víðteknum hug-
myndum.
Thomas: Kynslóðaklofnings
gagnvart „alvarlegri“ tónlist
hefur nú fyxst orðið vart sem
hefur þegar gertzt á poppsvið-
inu. 1
Sjónvarpsþáttur þar sem ég
lék píanósónötur eftir Cage
ruglaði fólk yfir fdmmtuigt í
ríminju.
Hinir yngri skildu tónliistina
beint.
Á unglingatónleikum sem ég
stjómaði í Los Angeles þar
sem leikið var Deserts aftir
Varése áttu . áheyrendiur ekki
i neinum erfiðleikum með að
skilja og fella sig við tónlist-
ina. sem hefði orðið raunin
meðal eldra fólks.
Sinfóníuhljómisveitir verða
einfaldlega að taka feiri af
þessurh verkum inn á efnis-
skrár sínar ef þessar stofnanir
eiga að lifa a£.
Raunar sé ég fram á endur-
skipulagningu á helztu tón-
listarstofnunum okkar á nasstu
15 árum.
Þegar á aUt er litið eru þær
jú hvorki listrænt né efnahags-
lega mjög sigursælar sem
stendur, ekki satt
Ungt folk hefiur ekki áhuiga
á hefðbundnum flutningi á
hefðbundinni tónlist. Það hef
ég ekki heldur. Slíkt ýtir und-
ir eánkaréttshugmyndir gagn-
vart túlkun þessara verka þann-
ig að allt sem er öðrtwísi fær
á sig hið andstyggilega „Þetta
var nú héldur ómúsikalskt".
Ég vona að allur tónlistar-
flutningur sem ég heyri eða
stjóma verði öðruivísi en það
sem á undan er komið en ékki
staðnaðuir.
Mér líkar vel að heyra það
sem ég hef aldrei heyrt áður.
Mín kynslóð er ekki eins
mikið að hugsa um hvað víð
á og hvað ekki, við flytjum
það sem oikfcur féllur.
FLutningur verks eins og
þriðju sinfóniu Schumanns hef-
ur mikið meiri áhrif ef hún er
félld inn í gjörólfkt umhverfi.
Innan um nútímatónverk getur
hún stjakað duglega við mönn-
um og verið mjög spennandi.
Það ér þess konar fyrirkomu-
lag sem ég hef í huga fyrir
þá tónleika sem ég rtjórna og
Michael Tilson Thomas
hefjast næsta ár í Bostosn.
Þeir eru ætlaðir fyrir yngri
hlustendur.
Vinir Thomas eru yfirleitt
listamenn á öðrum sviðum eða
vísindamenn.
„Ég nýt þeirrar hvatnin.gar
sem felst í að heyra um þaði
sem þeir eru að vinna Qg þeir
varpa að mér fersfcum hug-
myndum.
Ég hata hverskynseinangrun;
þess vegna trúi ég á frjálsari
háskóla, þannig að hægt sé
að stunda ifleira jafnMiða
manns eigin fagi.
Ásamt líffræðinámi fór ég í
austræn fræði. samanburðar-
bókmenntir, myndlist og bygg-
ingarlist, og það má vera að
ég halfi fen'gið frumlegar hug-
myndir úr öðrum greinum.
Ég hef einnig mikinn áhuga
á því sem er að genast á
öðrum s viðum tónlistar, ég
hlusta á Gagaku músik, ég
hef mikla ánægju af að hlust.a
á the Stones. James Brov/n,
og Jackson Fiive.
(Þýddur úrdráttur úr viðtali
í Reckord).
HVAR ER
KALLI?
Karl Sighvatsson brá sér
til Kaupmannahafnar og
síðan til Bretlands, og verð-
ur þar um óákvcðinn tíma.
NÁTTÚRU-
LEYSI
Hvisazt hefur að hljórn-
sveitin Náttúra sé á förum
til London þar sem þeir
munu taka upp plötu og
verða e.t.v. einn til tvo
mánuði í ferðinni og verð-
um við að sætta okkur
við náttúruleysi á meðan.
á engum aldri
4