Þjóðviljinn - 20.10.1971, Blaðsíða 4

4 SlÐA — ÞJÖÐVTLJINN — Miðrvi'kiuda'glur 20. cnktóber 1971.
— Málgagn sósialisma, verkalýSshreyfingar og þjóSfrelsis —
Otgefandi: Útgáfufélag ÞJóSviljans.
Framkv.stjórl: Eiður Bergmann.
Bitstjórar: SigurSur Guðmundsson, Svavar Gestsson (áb.).
Auglýsingastjórí; Heimir Ingimarsson.
Ritstjórn, afgreiðsla, auglýsingar, prentsmiðja: Skólavörðustig 19. Simi 17500
(5 linur). — Áskriftarverð kr. 195,00 á mánuði. — Lausasöluverð kr. 12,00.
Fyrirsvar Kína hjá SÞ
jporsætisráðherra, Ólafur Jóhannesson, gerði á al-
þingi í fyrradag grein fyrir stefnu ríkisstjórnar-
innar. í ræðu sinni fjallaði hann meðal annars um
utanríkismál og sagði orðrétt: „Það hefur einn-
ig orðið stórkostleg stefnubreyting í utanríkismál-
um. í stað aftaníossaháttar og undanlátssemi, sem
allt of oft einkenndi viðhorf fyrrverandi ríkis-
stjómar í utanríkismálum, hefur verið mótuð
sjálfs'tæð og einbeitt utanríkisstefna, sem miðast
við það að tryggja okkur íslendingum efnahags-
legt og stjórnarfarslegt fullveldi og sjálfstæði og
losna við varanlega hersetu í landinu. Þeirri
stefnu mun núverandi ríkisstjórn fylgja fast
fram“. Eins og Hagnar Arnalds formaður Alþýðu-
bandalagsins benti á í umræðum á alþingi í gær,
á það, sem hér var haft eftir forsætisráðherra ekki
sízt við um Kínamálið og afstöðuna til þess á
vettvangi Sameinuðu þjóðanna. Ríkisstjórn ís-
lands hefur nú ákveðið að hverfa frá stuðningi
þeiim sem frá íslandi hefur komið við stefnu
Bandaríkjastjómar í þessum efnum. Nú mun rík-
isstjóm íslands styðja tillögu Albaníu og fleiri
ríkja um að Pekingstjófnin fari imeð umboð Kína
hjá Sameinuðu þjóðunum. Þannig skipar ríkis-
stjóm Islands sér í sveit með ríkjum eins og Norð-
urlandaþjóðunum, Bretlandi og Kanada.
| umræðum um það hver ætti að hafa forsvar
Kína hjá Sameinuðu þjóðunum hefur orðið vart
imikils bamaskapar í stjómmálaumræðu á íslandi
síðustu vikumar. Þannig hefur því verið baldið
fram að með afstöðu sinni nú vildi íslenzka rík-
isstjómin reka Formósu úr Sameinuðu þjóðunum.
Um slíkt er alls ekki að ræða því Formósa er ekki
sem slík aðili að SÞ. Hins vegar krefst stjómin á
Formósu þess að á hana sé litið sem málsvara
allra Kínverja. Slíkt er auðvitað rammasta fjar-
stæða. Eina ríkisstjómin sem getur að réttu talizt
málsvari Kínverja er stómin í Peking. Þær
blekkingar- og áróðurstilraunir seim talsmenn
stjómarandstöðunnar hafa haft í frammi í þessu
máli eru í senn fráleitar og vítaverðar. Með því
að gefa í skyn að alþingi íslendinga eða íslenzka
ríkisstjómin geti tekið ákvörðun um það að skipta
Kína í tvö ríki.
^fstaða íslenzku ríkisstjómarinnar í dag til að-
ildarmáls Kína er til marks um breytta stefnu
í utanríkismálum. Á því er ekki minnsti vafi að
mikill meirihluti þjóðarinnar stendur að baki
þeirri stefnu. Málflutningur stjómarandstöðunnar
á síðustu vikum kann að hafa villt um fyrir ein-
hverjum — en ef hver og einn skoðar onálið niður
í kjölinn kemst hann að þeirri óumflýjanlegu nið-
urstöðu að eina leiðin til þess að 'tryggja Alþýðu-
lýðveldinu Kína umboð hjá Sameinuðu þjóðunum
er að styðja tillögu Albaníu og fleiri ríkja á alls-
herjarþinginu. — sv.
Samstaða með Bretlandi, Kanada og
Norðurlöndum í aðildarmáli Kína
Umræður utan dagskrár á alþingi um Kínamálið. Islenzka sendi-
nefndin á allsherjarþinginu styður tillögu Albaníu og fleiri
Ríkisstjómin hefur nú falið sendinefnd íslands hjá
Sameinuðu þjóðunum að styðja tillögu Albaníu og fleiri
ríkja um að Alþýðulýðveldið Kína verði eini fulltrúi
Kína hjá Sameinuðu þjóðunum. — Þetta kom fram í
umræðum utan dags'krár á alþingi í gær. er utanríkis-
ráðherra svaraði fyrirspum frá Ellert B. Schra’m í Sam-
einuðu þingi. Spunnust miklar umræður um málið og
tóku til máls auk fyriæspyrjanda og utanríkisráðherra ^
þeir Ragnar Amalds, Magnús Kjartansson, Jóhann Haf-
stein og Benedikt Gröndal.
1 svari við fyrirspuminni
raíkti utanrEkisráðhcrra þær á-
stæður sem rhasstjórnin telur
liggja til hess að hún hefur nú
gefið sendimefnd Islands hjá
Sameinuðu ■þjóðunum. þau fyrir-
mæli að sityðja aðild Peking-
stjómarinnar sikv. tillögu Alban-
íu. Lagði ráðfherrann áherzlu á
að ,,.tVeggja-Kína-leiðiin“ væri
ekki fær í þessum efnum. Þess-
ari skoðun hefði stöðugs aulkizt
fylgi á afllsiherjarþingum SŒ> og
í fyrra hefði Albaníu-tillagan
fengið meiriMuta fylgis — 51
atkv. gegn 49, 25 sátu hjá — en
náði samt eigi fram að ganga
vegna þess að áður hafði verið
samlþyklkit tillaga Bandairikjanna
um nauösyn þess að auíkinn
meirihluti v.æri fyrir aðild Pök-
ingstjómarinnar. 1 ræðu utan-
rffldsráðlherra kom fram að sam-
kvasmt nýjum upplýsimigumi frá
New Yorik hafi 10 rfki sem í
fyrra greiddu atkvæði með regl-
unni um aukin nmeirihluta eða
sátu hjá, breytt afstöðu sdnni.
Ríkm eru Argentína, Austu.rríki,
Bretland, Kanada, Elkvadör,
Israel, Italía, Mexikó, Hólland
og Siieirra Leone. Nú virfust því
talsverðar líkur á því að breytt
yrði forsvari fyrir Kína hjá SÞ.
Utanrfkkráðherra kvaðst hafa
fulla samúð með þedm sem
hefðu áhuiga fyrir áframhald-
andi aðild Taivan að samitökun-
ráðherra kvaðst hafa vænzt þess
að heyra ný viðhorf frá -ungum
þingmanni EUert B. Schram, en
í stað þes® hefði hann spilað
gömiu kaMasitríðsplötuma. Ellert
B. Schram rennur greinilega til
rifja að Bandarílc.jamenn hafa
beðið ósigur í Kínamálinu inn-
an StÞ. Það er ranigt, sagði
Magnús að tala um það að nú
standi til að talka ákvörðun um
aðild Kíiia að SI>. Kína er stofn-
aðili að SÞ og er því ( öryggis-
ráðimu. Ein í medra en 20 ár hafa
Bandaríikjamenn fengið að ráða
þvi að útlagasitjómin á Fcrmiósu
færi með umboð Kína innan SÞ.
I>að er þvf endileysa, sagði
Magnús, að talai um brottrekst-
ur“ úr SÞ. Poirmósa er ekki að-
ili að SÍÞ. Kína er eitt og við á
atþingi íslendinga getum ekki
tekið afetöðu um að skipta Kína
í tvemmt.
Að lidkum vitnaði Maignús til
orða Benedilkts og kvað kostu-
legt að heyra hamm tala um að
Islendingar hefðu gerzt taglhnýt-
inigar einræðisafla með því að
styðja tillögu Alþaníu. Benii
Magnús Benedikt Gröndal á að
meðal samherja fslendiniga í
þessum efnum væri Norður-
lamdaþjóðimar og Bretland.
Jóhann Hafstein tók til máls
og sagði að það væri nú meiri
remþinigurimm í iðnaðarráðherr-
anum! Greinilegt væri að utam-
rfkisráðherra ætti ýmsa „bak
sitoppara“. Fyrst hefði gervifor-
maður kommúnismans á Islandi
komið í stólinn, síðan aðalfior-
maðurimm — og slkjddd nú koma
sá þriðji og bæta um betur?
Jóhann sagði ennfremur að
með yfirlýsingu sinni um aðild-
armálið heifði rfkisstjómm brot-
ið máledtaasamminigimm en þar
stæði að haft skyldi samráð við
utanríkismá'lamefnd alþinigis í
miikilvægum málum.
Benedikt Gröndal tók aftur til
máls, þá Magnús Kjartansson,
síðan uitaniríkisráðherra og loks
Ellert B. Schram. Var umræð-
uranti síðan slitið.
NÝ ÞINGMÁ
Eftirtalin mál hafa veriðlögð
fyrir Alþingi í gær og fyrra-
dag:
Frumvarp til laga um breyt-
ingar á lögum um innflutning
búfjár. Lagt er til í frumvarp-
inu, að eingöngu verði leyft
að flytja inn djúpfryst sæði og
eingömgu til notkunar í gripi,
sem geymdir verði ævilarngt á
sóttvarnarstöð ríkisins.
Frumvarp til laga um þreyt-
ingar á lögum um meðferð,
skoðun og mat á sláturafurð-
um. Lög þessi eru til staðfest-
ingar bráðabirgðalögum, sem
géfin voru út 19. maí 1971.
Tillaga til þinigsályktunar um
öflun skeljasands til áburðar.
Borin fram f sameinunðu þingi.
Flm: Vilhjálmur Hjáilmarsson
og Stefán Valgeirsson.
Frumvarp til laga um hedm-
ild sveitarfélaga til stofmunar
og starfrækslu atvimnu. og
þjónustufyrirtækja með taJc-
'marfcaðri ábyrgð. Frumvarpið
er flutt í neðri deild af þing-
mönnum alira flokka.
Þá kom fram fyrirspum til
samgönguráðherra um vegamál
í Vesturlandskjördæmá frá
Benedikt Gröndal, og fyrir-
spum til ríkisstjómarinnar um
læknaskort í strjálbýli frá
Vilhjálmi Hjálmarssyni.
Tiilaga til þingsályktunar um
félags- og firmaskrár fyrir
Xandlð í heild. Borin fram í
sameinuðu þingi af Bimi
Sveinbjömssyni og Bimi Fr.
Björnssyni.
Tillaga til þimgályktunar tm
ráðstafanir til að aiuðvelda um-
fierð fatlaðra. Borin fram í
sameinuðu þdngi af Oddi Öl-
afssyni.
Frumvarp til laga um breyt-
ingar á siglingariögum. Flutt
í Neðri deild af FWðjóni Þórð-
arsyni og Pétri Sigurðssyni.
Frumvarp þetta kom fram á
síðasta þingi, og leggja ftutn-
ingsmenn þess þar til að á-
kvæðum siglingalaga um tak-
markaða ábyrgð útgerðarmanna
verði breytt á þá lund, að hin
takmarkaða ábyrgð gildi ekki
um kröfur vegna lífs eða lík-
amstjóns skipstjóra, skipverja
eða amnarra manna, sem fáðffir
eru hjá útgerðarmanni eðaleið-
söglumanns. enda hafi slysið
borið að höndium, er hlutað-
eigandi var staddur á slkipi
eða vann í þágu sJdpsins.
Frumvarp þetta gerir ráð
FramhaM á 9. síðu.
um, en máldð liiggur ekki þann-
ig fýrir nú að það sé á dagskrá.
Það er um það að tefla aðFor-
mósustjómin garir kröfu til þess
að vera fulltrúi Kína hjá Sam-
einuðu þjióðuinum. Bn á þetta
hefiur meirihluti þjóða heims
ekki viljað flallast, enda hefur
þessi afstaða Formósustjómar
hindrað um það bil fimmtumg
allra mamma í heiminum í að
gerast aðiJar samtakamna.
Gunnars Jóhannssonar var
minnzt á alþingi í gærdag
Fyrirspyrjaindi Ellert B.
Schram tók aftur til rnáls og
kvað greimilegt að fýrstu spor
íslenzku ríldsstjómarinnar á ol-
þjóðavettvamgi æitluðu að vera
slæm. Hamm kvaðst vilja að
Pekingstjómin fengi sæti hjá
SÞ, en saigðist þó e£dki vilja redica
Taivan úr samtökunum.
Ragnar Amalds talaði næst-
rnr og sagði að ágreiningur væri
um það eitt hvcrt aðilimm ætti
að fara með umlboð Kín§ hjá
SÞ. Pekingstjómin eða Taivan-
stjómin. Að halda nokfcru öðru
fram væri rangtúlkun. Allar
staðhæfingar um brottrekstur
Taivam úr SÞ væri vísvitamdi
áróðursiblekkimg.
Það væri rétt, sagði Ragnar,
sem florsætisiráðherra hefði sagt
í gær að afstaða íslenzku ríkis-
stjómarinnar hefði á mörgum
sviðum utanrfkismála einkennzt
af undirlægjuhætti gagnvart
eriendum aðiium. Þetta hefði
hvað bezt komið fram í Kína-
málinu. Einmitt þessu ætlar nú-
verandi rfkássitjóm að hreyta og
er það vel.
Benedikt Gröndal talaði fyrir
Allþýðuflokkinn og sagðist alveg
eims geta fallizt á aðild tveggja
Kína að SÞ. Eru ekki 2 Kongó
aðilar að SÞ; spurði alþingis-
maðurinn. Þingmaðurinn- tajaði
um að með stuðningi við tillögu
Albaníu væri verið að reka For-
mósu úr SÞ og þar með væri
látið undam krötfum Pekings-
stjómarinnar.
Magnús Kjartansson iðnaðar-
1 upphafi fundar í Samein-
uðu þingi í gær minntist for-
seti, Eysteinn Jónsson, Gunn-
ars Jóhannssonar, fyrrum al-
þingismanns. Fara minningar-
orð forseta hér á eftir.
Áður en gengið er til dag-
skrár vil ég leyfa mér að
minnast með nokkrum orðum
Gunnars Jóhannssonar fyrr-
verandi aliþingismanns, sem
andaðist hér í borg aðfaranótt
síðastliðins sunnudags 76 ára að
aldri.
Gunnar Jóhannsson var fædd-
ur 29. september 1895 í Bjama-
staðagerði í Hofshreppi í Skaga-
fjarðarsýslu. Foreldrar hans
voru Jóhanin bóndi á Hrauni
í Hófshreppi Símonarson bónda
á Hrauni og Bjamastöðum í
Hofshreppi Kristjónssonar og
konu hans, Anna ólafsdóttir
bónda á Bæ og Spámá I Hofs-
hreppl Ólafssonar. Gunnar var
teldnn nýfæddur í fóstur af
föðursystur sinni og eiginmanni
hennar og ólst upp á Grund-
arlandi í fæðingansveit sinni.
Hann naut fræðslu í bamaskóla
þrjá vetur og var síðan við
nám í unglingaskóla tvo vet-
ur en varð 'að hverfa frá
frekara skólanámi sökum veik-
inda. Hann fluttist til Reykja-
víkur árið 1917 og þaðan til
Siglufjarðar 1928 og bjó þar
meginhluta starfsævi sinnar.
Sjómennsku stundaði hann í
12 ár, síðan ýmis störf í landi;
verfcamannavinnu, verkstjóm,
aufc mikilla starfa að fiélags-
málum verkalýðshreyfingarinn-
ar.
Gunnar Jóhannsson átti
lengi sæti í stjóm vericalýðs-
félaga á Siglufirði og var fast-
ráðinn starfsmaður þeirra um
10 ára skeið. Hann átti sæti
í bæjarstjóm Siglufjarðar 24
ár og var forseti bæjarstjórn-
ar eitt kjörtímabil. Margvisleg-
um nefndarstörfum gegndihann
á Siglufirði og átti sæti í
stjóm Alþýðusamlbands Norð-
urlands og Alþýðusambands Is-
lands. Hann átti sæti á Al-
þingi á árunum 1953—1963, sat
á 11 þingum alls.
Gunnar Jóhannsson ól aMur
sinn lengst af á Siglufirði, bæ
mikilla athafna og umsvifa við
síldveiði og síldarverkun á þeim
tíma. Hann hafði ungur geng-
ið í samtök þeirra manna, sem
börðust ötullega fyrir bættum
kjörum verkalýðsins. Hann var
snemma valinn í forustusveit
siglfirzkra verkamamna og átti
þar upp frá því fylgi þeirra
að fagna. Hann vann af alúð
og harðfylgi að hagsmunamól-
um verkalýðsins. Einlægni hans
og drengskapur öfluðu honum
trausts samherja og andstæð-
inga. Á Alþingi beitti harnn sér
aðallega fyrir umbótum í at-
vinnu- og samgöngumálum
Siglfirðinga og auknu öryggi og
bættum aðbúnaði sjómanna.
Ósérfhlífinn var hann jafnan og
óedgingjam brást ekki þeím
málstað, sem hann helgaði I
ævistarfi sitt. Um sjötugsaldur
flutti hann heimili sitt firá
Siglufirði til Reykjavikur og
dvaldist hér síðustu æviárin.
Ég vil biðja háttvirta al-
þingismenn að minmast Gunn-
ars Jóhannssonar með þvi að
risa úr sætum“.
Mapús Torfi
flutti jómfrú-
ræðu sína í gær
Magnús Torfi Ólafsson
menntamálaráöherra flutti jóm.
frúrræðu sína ó alþingi í gær
er hann mælti fyrir frumvarpi
til staðfestimgar á bráðabirgða-
lögum um niðurfellingu á
námsbófcagjaldi. Frumvarpið
gerir ráð fyrir að í stað
námsbókagjalds greiðist kostn-
aður Ríkisútgáfu námsbóka úr
ríkissjóði.
I svari við fyrirspum sagði
menntamálaráðherra að niður-
felling námsbófcagjaldsins næmi
um 19,3 milj. kr. á ársgrund-
velli.