Þjóðviljinn - 23.11.1971, Blaðsíða 3

IwíSjudagur 23. nióVeirtoer 1971 — MÓÐVTtJINN — SÍÐA 3
AF ERLENDUM VETTVANGS
Harmleikurínn í
Austur-Pakistan
Astamdið í Pakistam versmar
stöðugt. Dag hvern ílýja
tuigir þúsunda Austur-Beng-
ala yfir imdverstou lamdamær-
in, og bætast í hóp þeirra tíu
miljóna flóttamanma sem bar
eru fyrir. Herir Indverja og
Pakistama búast til bardaga á
landamærunum, og vairt líð-
ur sá dagur að eikki slád í
brýnu millli þedrra, enda telja
báðir aðilar styrjold yfirvoí-
amdi, og jafmvel heppilega.
>að er herforimgjakliikam í V-
Pakistam, með Jæja Khan í
fylkingarbrjósti, sem ber á-
byrgð á hörmumgunum, að ó-
gleymdum þeim ríkjum sem
styðja hana rmeð efnahagsað-
stoð og vopnasemdimgum. Til-
eflmi þessa þjóðarmorðs heir-
forimgjanna var, eins og
menm vita, yfirtourða sigur
hins frjálslynda Awamiflolöks
í kosnimiguinum í desember í
fyrra, en þá hlaut hann 2b8
af 300 sætum á fulltrúaþ'ingi
Austur-Pakistan og 167 sæli
af 313 á sameigimlegu þjóð-
þimgi Ausitur og Vestur-
Palkdstam.
töfðu fýrir hjálparstairfi ai-
þjóðdegna líknarstofinana. —
Styrjöld Vestur-Pákistana við
Bangla Desh hefur kostað
200-300 þúsumd mammslíf til
þessa. Og Jæja Khan kallar
þetta „immamlandsmál“ Pak-
istams!
Hersveitir Jæja Khans hatfa
nú lokað öllum innflutmings-
leiðum til Austur-Paikista.ns.
Humgurvofan knýr á dyr ger-
vallrar austurtoenigölsku þjóð-
arinnar, og herforingjastjónndn
bóitar Indverjum styrjöld, ef
þeir hætti ekki ,,ögrunum“
sínum og dragi herinn tilbak.a;
sem sé að þeir hætti við að
koma kynbræðrum símum til
hj'álpar og ofurselji þé morö-
sveitum kúgaranma í Vestur-
Pakistan. Þetta „innanlands-
mál“ Pakistans, snertir alla
íbúa veraldar. Leiðtogiar þjóða
heims, sem hjala af innfjálgi
um frið og lausnir á deilum,
geta ekki látið örlöig tuigmiii-
jióna manna sig engu skipta,
það hvílir á þeim sú ábyrgð
að taka í taumana.
Nokkrir hinna tíu miljóna flóttamanna frá Bangla Desh, seni
“leitað hafa hælis í Indiandi.
Sú krafa sem Awamiflokk-
urinn setti á odddnm, var fuilt
jafnrétti mdlii þjóða Aus-tur-
og Vestur-Pakistan, þær eru
alls óskyldar og tala hvor
sitt mál, i austri búa Imd-
verjar, en í vestri Urdumemn.
Þúsundir kílómetra skilja
löndin að, og það eima sem í-
búar þeirna eiiga samieiiginlegt
er Múhameðstrú. Þó að Ind-
verjarnir, það er Benigaldmir,
séu fleiri að höfðatölu, þá er
land þeima kúgað og arðrænt
af minnihlutanum í Vestur-
Pakistan, og hefur verið það
alla daga síðan Bretarhrökfcl-
uðust frá Indlandsskaiga, og
slkildu hann eftir flakandi í
siárum eftir nýlenduveldið.
Jæja Khan neitaði að viður-
kenna úrslit kosninganna
í austurhlutanum, þó svo að
hanm hefði sjálfur til þeirra
stofnað. Þá lýstu Austur-Pak-
isitanar yfir stofnun sjálfstæðs
ríkis, Bangla Dash. Jæia
Khan svaraði með því að
senda her á hendur Bengöl-
um, leiðtogi Awamiflokksdns
var tekinn höndum, og hon-
uim varpað í famgelsi í Vest-
ur-Pakistan, þar sem hann
situr enn. Síðan böölar Jæja
Khans murkuðu niður ó-
breytta borgara í hrömnum og
beittu dæmaffárri harðneskju
við að brjióta á bak aftur
frelsdsivilja • og siðfferðisþrek
bemigölsku þjóðarinnar. Árang-
ur verka þeirra talar sikýrustu
máli um aðferðimar, því að
hrakningar hinna tíu miljóin
flóttamanna eru stórfelldustu
þjóðflutningar sem mann-
kynssagam kann að greina frá.
Það er þó emgdn ný bóla að
hönmumigar dynji ylfir þessa
þjóð, því að 1970 urðu bar
mestu flóð veraldarsögunnar,
þá fórust þar rö.skiega ein
mdljón manma, meðan yfir-
völdin í Vestur Pakistam sétu
með hendur í skauti, og stór-
Til að þaft megi verða, er
höfuðnauðsyn að átfca sig
á hverjir stamda áþyrgir fýr-
ir hörmumgumum og meyða þá
síðam til að finma einhverja
þá lausm sem fómarlömb
þeirra, Bengalir, geta sœttsng
við. Sökudólguririn er vita-
skuld stjórn Jæja Kihans, sem
er að verja einkarétt sinm og
stéttanhagsmuni fylgifiska
sinna með offsóknum. En hún
hefði aldrei verið þess megm-
ug hernaðarlega, ef ekki kæmi
til stémfelild aðstoð erlemdiis
fré. Og þeir sem bera hitamn
og þungamn aif stríðsrekstrin-
urn, eru Bandaríkjamemn.
Stjónnin í Washington heffun
auisið dollunum og vopeum í
valdaklíkuna í Vestur-Pak-
istan, end« telur hún haina
dygga stoð utanníikisstefnu
sinmiar í málefmum Asíu, og
vasmtanlegan bandamann í
baráttunni gegn kommúnist-
um, það er þjóðfreflsishrevf-
imigum álltflunnar.
Ef þessi aðstoð' kæms eklki
til, þá væri Bamgla Desh nú
sjálfstætt ríki oig hörmumg-
amar hefðu aldrei gerzt. Bkki
má þó gleyma hlut kínverska
alþýðulýðveldisins að málinrj.
Pekingstjómin hetfur lýst yfir
opimlberuim stuðningi við of-
beldisklíku Jæja Khans, og
mun hagsýnisstefna Sjú En-
læs í utanríkismélum ráðaþar
mesifcu um.
Bengalir hafla sýnt oig sann-
að með samstöðu sinmi í
kosningunum í fyrra og þján-
imgum sínum nú, að þeir vilja
elklki lengur una nýlemdukúg-
un Vestur-Paikistana. Eina
raunhiæfla lausnin á vandam-
um ex stv að rfki heims taki
sig saman og neyði klíku Jæja
Khans til að halda á þrott
með her sinm frá Bangla
Desh og tryggja íbúunuim
frelsi og mammsæmamdi lífs-
skdlyrði.
Ingibergur Magniísson, nýr listgagnrýnandi blaðsins
„Þeir sem fást við myndlist
eiga ekki að skrifa gagnrýni
VI
Ungur listamaður og teikn-
ari, Ingiberg Magnússon, hefur
tekið að sér að skrifa um
myndlist í blaðið, og birtist
fyrsta gagnrýni hans á laug-
ardag. Ingiberg útskrifaðist úr
Handíða- og Myndlistaskólan-
um vorið 1969, en árið efftir
var hann í svonefndri aka-
demíu við skólann. í fyrra-
haust stofnaði hann ásamt
Einari Háikonarsyni myndlistar-
skólann Myndsýn, sem er til
húsa að Brautarholti 18, og
kennir þar auk þeirra Hilmar
Helgas'on auglýsingateiknari.
Við skruppum inn á. Mynd-
sýn til Ingibergs til að spyrja
hann hvemig honum litist á
þetta nýja viðfangsefni, mynd-
listagagnrýni. Svarið var skýrt
og skorinort: „Þeir sem fást
við myndlist eiga ekiki að
skrifa gagnrýni".
— En hvernig finnst þér að
vera kominn í dómarasæti yf-
ir aðra myndlistarmenn, — t. d.
Braga Ásgeirsson, þinn gamla
kennara sem hittist svo á að er
annað af fyrstu viðfangsefnum
þínum í gagnrýni?
— Ég tel mig ekki sitja í
dómarasæti, — ég get sagt
skoðanir mínar. en þær eru
að sjálfsögðu enginn endan- &
legur dómur. Það væri æski-
legt að það væri almennara
að fólk segði skoðun sína á
þessum hlutum, listamenn
hljóta alltaf að sjá verk ann-
arra listamanna með öðrum
augum en almenningur.
— Þú nefnir á einum stað
í því sem þú sk'rifar í blaðið
á laugardag stofulist. Er orðin
. almemnt viðurkenndur meðal
listamanna munur á listaverk-
um, sem ætluð eru til að hengja
upp til skrauts og verkum sem
eingöngu eru ætluð til list-
sýninga og síðan ekki söguna
meir?
— Nei, þessi mismunur er
eikki almennt viðurkenndur, en
yngri menn hafa tekið upp
þjóðffélagslega stefnu í mynd-
list. það er eðlilegt að mynd-
listamenn taiki þjóðfélagslega
afstöðu í list sinni eins og
aðrir menn. Það er innilhalds-
laust að láta sér eingöngu
nægja listina og foi"min, og
það er afleiðing þess. hraða sem
er kominn í þjóðféla.gið, að
mymdlist sé stundarfyrirbrigði
sem þjómi því augnabliki sem
þau eru gerð á, auk þess ■ sem
inn í þetta fléttast það end-
unmat á verðmætum, sem fer
fram nú. Listaverk getur verið
Á r<y< ' ' ' '

Ingiberg Magnússon.
mikilsmetið í dag, en eiinskds á
morgun,
— Hvað geturðu sagt okkur
um skólann ykkar?
— Hann er haldinn á þriggja
mánaða námskeiðum, kvöld-
námskeið fyrir fullorðna og
dagnámskeið fyrir böm og
unglinga. Það em líka fram-
haldsnámskeið eftir áramót, og
þeir sem vilja geta lært hér
eftir tveggja ára plani og nú
eru nokkrir nemendur sem
byrjuðu í fyrra.
— Veitir próf frá ykkur ein-
hver réttindi?
— Nei, en það eru rmargir
sem taka námskeið hjá okkur
til undirbúnings fyrir inntöku-
próf í Handíðaskólann, og það
get ég sa.gt okkur til hróss, að
allir nemendur okkar frá í
fyrra, sem reyndu við prófin
í haust, komust inn.
— Hverskonar fólk er hjá
ykkur?
— Það er mikið miðaldra
fólk. líka menntaskólanemend-
ur og háskólanemendur, meðal
þeirra fólk sem er í verkfræði
og arkitektúr.
— Er þetta aðalstarf ýkkar?
— Nei, við kennum báðir í
öðmm skólum. — Þorri.
Tillögur Tannlækna-
félags Islands um
opinbera þjónustu
Stjórn Tannlæknafélaas Is-
lands hefur sent blaðinu til-
lögur varðandi framtíðarskipu-
lag tannlæknisþjónustu miðað
við aukin afskipti hins opinbera.
Greinargerð og tillögur eru
birtar í heild:
„Undanfarið heflur mikið ver-
ið rætt um væntanleg afskipti
hins opinbera af tannlæknis-
þjónustu hérlendis.
Því miður heflur ekki verið
leitað álits eða aðstoðar Tann-
læknafélags íslands við undir-.
búnin.g hinna ýmsu tillagna.
Tannlæknafélagið hefur eftir
föngum kynnt sér þessi mál
með öfflun upplýsinga um til-
högun og reynslu annarra þjóða
Innlendar
fréttir í
stuttu máli
Veiðimál
Félagsmenn í Stangaveiði-
félagi Reykjavíkur em nú
1080 talsins. Á árinu var tek-
ið í notkiun félagsheimili að
Háaleitisbraut 68 og em þar
jafnframt skrifstofur félags-
ins. Framkvæmdastjóri er
Kolbeinn Ingólfsson.
Á árinu bætti félagið við
sig veiðiánum Gljúfurá í
Borgarfirði og Breiðdalsá í
Breiðdal, en haustið 1970
gerði félagið samning við
Veiðifélag F1 jótsdalshéraðs um
fiskiræktarframikvæmdir og
veiðiréttindi til 10 ára í vatna-
hverfi Jökulsár á Dal og Lag-
arfljóta og þverám þeirra.
Formaður félagsins er nú
Barði Friðriksson.
Uppboð
Listmunauppboð Sigurðar
Benediktssonar h.f., héldur
uppboð á vatnslitamyndum og
olíumálverkum fjölmargra ’
fremstu listmálara landsins í
Súlnasal Hótél Sögu í dag kl.
5.
Seldar verða myndir eftir
Kjarval Jón Steflánsson, Ás-
grím Jónsson, Gunnlaug
Blöndal, Brynjólf Þórðarson,
Jón Þorleifsson, Gunnlaug
Soheving, Nínu Sæmundsson,
Kristján Davíðsson, Barböm
og Magnús Á. Árnason, Svein
Bjömsson, Svein Þórarinsson,
Ragnar Pál Einarsson og fleiri
listamenn. Athygld er vakin
á málverkum Magnúsair
heit. Jónssonar prófessors.
sem nýverið hafa komið í,
leitirnar, og þykja merkileg. 1

-ú>
Vinahjálp, samtök kvenna sendiráðsstarfsmanna og ýmissa ann-
arra erlendra á landinu, efna til basars að Hótel Sögu sunnudag-
inn 28. nóv. n.k. kl. 2 e.h. en þetta hefur verið árlegur viðburður
um nokkurra ára skeið. Ágóðinn rennur til góðgerðarstarfsemi,
og- rann ágóðinn af síðasta basar til Höfðaskóla til kaupa á
ásláttarhljóðfærum, sem eru mjög mikilvæg við kennslu tor-
næmra barna. Konurnar koma saman í kjallara Norræna hússins
hálfsmánaðarlega og vinna að gerð allskonar muna, sem seldir
eru á basarnum, og var hluti þeirra til sýnis í glugga Gevafótó
að Austurstræti 6 núna um helgina.
og komizt að raun um, að
Norðmenn virðast hafa einna
skynsamlegasfca fyrirkomulagið,
enda hafa þeir hlotið mikla
reynslu á löngum tíma.
Leggja þeir aðaláherzluna á,
að hið opinbera veiti sem flest-
um á 3-18 ára aldri tannlæknis-
þjónustu, og að auki íbúum
þeirra héraða, sem einangruð-
ust eru.
Við leyfum okkur því, að
leggja fram eftirfarandi tillögur
til skipulagningar opinberrar
tannlæknisþjónustu hérlendis:
Hið opinbera stefni að því að
veita reglubundna tannlæknins-
þjcnustu á eigin tannlæknastof-
um með fastráðnu starfsliði,
eftirtöldum aðilum:
1. Bömum og unglingum 2-16
ára á öllu landinu. Skal sú
þjónusta veitt endurgjalds-
laust.
2. Ibúum dreifbýlisins, þar sem
erfitt er að fá sjálfstætt
starfandi tannlækna til
starfa. Sú þjónusta skal veitt
gegn gjaldi.
Kostir kerfisins eru, að börn-
in fá reglulegt eftirlit með
tönnum sínum, á þeim aldri,
sem tannskemmdir eru tíðast-
ar. Venjast þau strax á að
finnast slíkt sjálfsagt. Þegar
hið opinbera sleppir af þeim
hendinni, eiga þau sjálf að
vera orðin nægilega. þroskuð til
að hugsa um þær.
Með þessu kerfi er létt út-
gjöldum af barnafjölskyldum,
en það teljum við mikilvægast.
Við álítum, að ætli hið opin-
bera að greiða kostnað vegna
tannlæknisþjónustu landsmanna.
eigi að byrja á að létta undir
með barnmörgum fjölskyldum.
þar er þörfin mest.
Auðvitað er ekki hægt að
veita strax í upphafi öllum ár-
göngunum svona fullkomna
þjónustu, og er því nauðsyn-
legt, að annast fyrst börn á
Framhald á 9. síðu.
Féiagsheim-
ili Fí-fólks
Sarfsmannafélag FUugfélags
Islands ihefur fest kaup á 200
fermetra hæð að Síðumúla 11
og er gert ráð fyrdr að félags-
heimilið verdi vígt í þessum
mánuði.
Grænlandsflug FÍ
I sumar fór Fl með 1715
farþega til Kulusuk í 21 ferð,
en 11 ferðir voru farnar til
Narssarssuaq. Ferðir með
skemmtiferðafólk til Græn-
lands hófust fyrir tólf árum.
3Tólafeortin
€ru feonitn