Þjóðviljinn - 22.02.1972, Blaðsíða 5

Þriöjudasur 22. febrúar 1972 — ÞJOÐVILJINN — SlÐA g
□ Bi'ezkar kolanámjuir voru þjóðnýttar árið
1946. Síðtan 1950 hefur íhaldsflokkurinn brezki
lengstum verið við vökL Hiann hefur ekki
færáO nlátmumar aftur í einkaeign, heldur hef-
ur það verið stefna hians að nýta þæ*r í þágu
emkarekstrar í öðrum iðngreinum og verzl-
unar. T.d. voru á árunum 1947-1958 brezkum
einkaiðnaði seld hin þjóðnýttu kol á mun
lsegra verði en annars staðar tíðkaðist í V.-
Evrópu. Ermfremur hefur einkaiðnaðurinn
hlotið margvíslega ríkisstyrki, sem kolanám-
urnar hafa ekki fengið, eða þá í litlum mæli.
Dæmi: 1967-1970 fékk iðnaðurinn 2.335 milj-
ónir punda í styrki, á meðan námurnar fengu
aðeins 57 miljónir. M.ö.o.: á meðan einkaiðn-
aðurinn fékk fj'árfestingarstyrki, urðu nám-
umar að taka dýr lán, sem mjög íþyngja þeim
satmanborið við einkareksturinn.
□ Kolasala til heimila er að mestu leyti í
höndum einkaaðila. Dæmi um verzluna-rhætt-
ina: Kol til heimilisnotkunar kostuðu 1971 milli
20 og 30 sterlingspund hvert tonn. Á sama
tíma var meðalverð á tonn til námumanna
sjálfra 5,84 pund.
Q Að sjálfsögðu hefur þetta haldið launum
námutmanna niðri og því skiljanleg sú krafa
þeirra m.a. að eftir séu gefnar skuldir nám-
anna við ríkið og bankakerfið.
^Sér gref ur gröf .. í "
Hildur Hákonardóttir sem
nýlega var á ferð í
Bretlandi skrifar um
verkfall kolanámumanna
þar og um tengsl þess
við stjórnmálaástandið
í landinu
FYRRI GREIN
Námumenn eiga sér sérstööu
í sögu brezkrar verkalýðsbar-
áttu. Þeir eru friösamir, en
þegar þeir finna sig knúða til
varna. þá fimnst það fljótt að
þeir eru vanir að sveifla þuug-
um haka.
Síðast gerðu námumenn verk-
fall árið 1926. Á hartnær hálfici
öld, sem síðan er liðin, hafa
þeir látið bjóða sér vélvæðingu,
sem htefiur haft geysilegar upp-
sagndr manna í för með sér og
skapáð oryggisileysi hjá þeim
sem efltir starfá. Sömuieiðis
hefur átt sér stað „hagræðing"
greiðslufyrirkomuiags sem
vaiddð heflur læklkun launa,
eintoum þeirra eldii, sem standa
illa að vígi gagnvart átovæðis-
vinnu og bómuskerfi. Fyrir 15
árum höfðu námumenn fjórð-
ungi hærra kaup en iðnverka-
menn. Nú eru þeir nokkru
lægri, enda þótt vinnuskiiyrðin
séu ekki siambærileg. Verfcalýðs-
forysta þeirra kveðst hafa verið
sanwimnuþýð stjómvöldum í
gegnum þá miidu byltingu, sem
átt hefur sér stað í kolagreftri
með fáikomu nýrrar tækni, en
það hafi hún gert í þeirri trú,
að hag'Ur námumannsins myrndi
stjrrkjast að nýju að breytdmg-
Lö.greglumenn annast særðan starfsbróður sinn Koksfjall í baksýn.
Efnahagsstefna Heaths
Það er yfirlýst stefna Ihalds-
flökksins að halda kauphækk-
unum innan þessara marka og
allir samningar sem gerðir
hafa verið í tíð núverandi
Stjómar eru því KAUPLffiKK-
UN í reyrnd.
Þegar hér var komið sögu
var kölluð til þingskipuð neflnd
Wilberforce lávarðar og skyldi
hún kanna réttmæti kaupkrafa
námumanna. Niðurstöður
neflndarinnar, sem nú hafa ver-
iö birtar, ganga að fjórum
fimmtu tii móts við krðfur
verkamanna, sem nema 25%.
Yfirstjóm námanna hafði fyrir-
fram stouldbumdið sig til að lúta
úrskurði nefndarinnar.
Uppskrift íhalds-
flokksins
I kokkabók brezkra stjórn-
máia er gamla góða reiglan enn
í fullu gildi: Sundrið fyrst,
stjómið síðarn. Heatlh heflur tek-
Joe Gormley og Lawrence Daly,
izt að einangra hvert sitéttar-
félagið á fætur öðru og á 'þanrn
hátt hefiur hann tonúið þau tii
óflullnægjandi samninga. AI-
þýðusambandið hefur stutt
hann dyggilega við þessa iðju.
En tilgangurinn með stofnun
Alþýðusambandsins var að auð-
velda gagnkvæman situðning
einstakra vinnustétta þegar til
verkfalia kæmi. Án fjárhags-
stuðnings úr sameigmlegum
sjóði Allþýðusambandsins og
raunhæfrar aðstoðar til að gera
vinniustöðvun eiranar stéttar
áþreifanlega er illmögulegt fyrir
verkalýðsfélögin að framfylgja
kröfum síraum. Sambandið var
á sínum tíma stofnað þrátt fyr-
ir hávær mótmæli hægri manna
í verkalýðsflorystumni, en nú
heflur það svo vararækt hlurtverk
tveir af leiðtogum námumanna.
sitt að það er orðið dragbítur
allra verkamanna.
Rafiðnaðarmenn sam-
þykkja kauplækkun
Það var mikili styrkur íyrir
Heath að undirritaðir voru
samningar við verkamenn í raf-
iðnaðinium um 8% kauphækk-
ura, eða kauplækkun í reynd,
mitt í verkfalli mámumainna.
Hér seim endranær var Alþýðu-
samibandið eikki vanda sinum
vaxið. Samningar við rafiðnað-
arverkamerm voru ekki born-
ir upp í félögunum heldur
samþykktir af forystumönnum.
Það hefði verið gífurlegur sig-
ur fyrir Heath og stjórnarstefmu
íhaldsflokksins. hefði þeim tek-
Framhald á 9. síðu.
STUTTUR STANZ: Lögregluþjónn reynir að koma á röð reglu á krofugöngu námumanna.
KJOR KOLÁNAMUMANNA
unum afstöðnum. Nú hafi kjör
hans rýmað svo að ómögulegt
sé að slá a£ toröfluraum í notkkru.
Tilboð ríkisstjómar-
innar
Beirair viðsemjendur námu-
marana er stjómstoipuð nefind,
sem sér um rekstur hinna þjóð-
nýttu náma. Formaður Námu-
nefindarinnar, Derek Ezra, kem-
ur þó lítið við þessa sögu því
Ihaldssitdórrain notair hin þjóð-
nýttu fyrirtaeki sem haradhægt
aíl til að framtovæma stefinu
sína í efnahagsmáium.
Upphaflega var Ezra gert að
bjóða verkaimönraum 7,8% dreift
á næstu 12 mánuði. Endanlegt
kauptiliboð yfirvalda var 12%
dreift á 18 mánuði og var því
einniig hafnað. Verðbólga er raú
miikil í Bretiandi eða um 10—
12% á áii og hvorugt tillboð-
arana náði því að halda í stoottið
á verðhæktouinuraum. 1 vinraudeil-
um þeim sem útkljáðar hafa
verið í stjómartíð Heaths hef-
ur ætíð verið samið um 7,8—
9% lauraahækkum.