Þjóðviljinn - 24.05.1972, Blaðsíða 2

2 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN — Midvikudagur 24. maí 1972.
Lög um griðasátt
mála undirrítuð
AF ERLENDUM VETTVANGI
Bretar um
landhelgina
Bc
BONN 23/5 Forseti Vestur-
Þýzkalands, Gustav Heinemann,
uindirritadi í dag lögin um
staöfestingu á griðasáttmálum
vestur-þýzku stjórnarinnar við
Sovétríkin og Pólland. Biigin
hátíðahöld voru við undirsíkrift-
ina. Báöar deildir vestur-þýzka
sambandsþingsins samiþykktu
sóttimálana í síöustu vilku eftir
að heiftarlegar deilur höfðu
SANTIAGO 21/5. — Þriðju ráð-
stefnu Sameinuðu þjóðanna um
viðskipti og efnahagsþróun (UN
CTAD) lauk á sunnudaginn í
höfuðborg Chile. Hafði hún stað-
ið í 38 daga og í henni tekið
þátt um 3 þúsund manns frá 142
löndum.
Ráðstefnunni lauk með því að
samþykkt var ályktun um við-
skipta- og gjaldeyrismál með 67
atkvæðum en án mótatkvæða. Sér-
ákvæði í ályktuninni kom til að-
skilinnar afgreiðslu og hlaut 65
atkvæði, en þá sátu m. a. Banda-
ríkin hjá. Áður en ályktunin var
borin upp höfðu sendinefndir
Austur-Evrópulanda, Kína og
Kúbu yfirgefið ráðstefnusalinn.
Endanleg ályktun ráðstefnunn-
ar byggðist á þeirri tillögu sem
hópur 77 Ianda úr fátækari hlut-
um heims höfðu komið fram með,
en í meðförunum hafði tillagan
þynnzt út svo að mörgum þótti
nóg um. Um það var að ræða að
fátækar þjóðir fengju meiri mögu-
leika en áður til að hafa áhrif á
ákvarðanir í alþjóðlegu fjármála-
lífi, en í ályktuninni er látið
nægja að hvetja iðnaðarlöndin al-
mennum orðum til að taka tillit
orðiö um þá, svo aö um skeið
leit út fyrir stjórnarlkireppu.
Lögin vérða birt á morgun,
miövikudag, í vestur-þýzíka lög-
birtingablaðinu og ganga þau
í gildi sólarhring eftir b'irting-
una. En fulla réttaríarsiþýðimigu
fá sáttmálarnir þá fyrst er
skipzt hefur veriö á staðfest-
ingarskjölum við stjómárnar í
Moskvu og Varsjá.
til krafna frá „þriðja heiminum".
Auðugu löndin tókust alls ekki á
hendur neinar skuldbindingar í
þessu sambandi, jafnvel þótt þau
greiddu ályktuninni atkvæði. Það
voru einkum Bandaríkin, Japah
og Efnahagsbandalagslöndin í
Evrópu sem stóðu gegn kröfum
fátæku landanna.
borg Bandaríkjanna, Washington,
um helgina gegn stríðinu í Víet-
nam. Á sunnudaginn fórú 'úm’ 7"
þúsund manns í göngu um götur
borgarinnar og er hún sú stærsta
þar í ár. Nokkrir göngumanna eru
sagðir hafa skilizt við meginhóp-
inn fyrir framan þinghúsið og
tekið að brjóta þar rúður og kasta
grjóti í lögreglu. Margir þeirra
voru handteknir. Á annan í hvíta-
sunnu söfnuðust nokkrir ungir
María mey
spjölluð
RÓM 21/5 Á hvítasumnudag
gerðist sá hörmulegi atburöur
í Péturskirkjunni í Róm aö
unnin voru spjöll á líkneski
Maríu meyjar. Illrœðismaður- •
iinn reyndist vera Ungverji að
nafni László Tútb og hélt hann
því fram að hann væri sjálfur
Kristur. Marmarastyttan af
Maríu þótti eitt mesita lista-
verk sem til er frá endurreisn-
artímabilinu, gerð af Midhe-
lanigelo rétt um árið 1500. Talið
er að unnit sé að lagfæra hand-
legg Maríu og rétta á heinni
nefið, en verra sé með vinstra
auigað, það muni aldrei verða
þætt, nema því aðeins að
kraftaverk gerist, Páll páfi
vitjaði styttunnar á sunmudags-
kvöld og bað fyrir henni.
LýðveMi
á Ceylon
CEYLON 22/5 Á mánudagiinn
var lýst yfir stofnun lýðveld-
is Ceylon og þvi gefið nafnið
Srj Lamka. Eyjan varð nýlenda
Breta árið 1815 en sjálfstætt
ríki innan brezka samveldis-
ins árið 1948. Forseti hins nýja
lýðveldis er Gopallawa sem áð-
ur var laindstjóri og fulltrúi
drottningar af Bnglamdi. Lýð-
veldið Sri Lanka fær aðild að
brezka samveldimu.
]>eim tilgangi að sagt var aÖ
hindra starfsfólkið, 27 þúsund
manrts að komást á vinnustað.
Lögregla umkringdi bygginguna
og handtók marga. Þá mun enn-
fremur hafa verið ganga af hálfu
þeirra sem vilja að stríðinu sé
haldið áfram unz gengið hefur
verið milli bols og höfuðs á Víet-
nömum, fullur hernaðarsigur unn-
izt, eins og það heitir.
Það hefur vakið athygli er-
lendis hvemig verkalý’ðs-
hreyfingin á íslandi skipaði
sér einbuigia að baki kröíunni
um útfærslu fiskveiðUögsiöig-
unnar í 50' mílur á hátíðis- og
baráttudegi verkialýðsins 1. miai
í ár. Dagblaðið Daily Mail í
fisikveiðibænum Hull birti
frétt þann sama dag um
kröfu-gönguna í Reykjavík og
ávarp Fulltrúaráðs verkalýðs-
félagannia. Birtir voru orð-
réttir kaflar úr áviarpinu, m.a.
baflinn þar sem vakin er at-
hygli á því að b-aráttan um
útfærslu fiskveiðilögsö-gunnar
sé milli alþjóðlegs auðmagns,
sem bafi hagsm-una að gæta í
brezkri og vestur-þýzkri tog-
araútgerð, og smáþjóðanna
sem verði að treysta á fisk-
veíðar við strendur 1-anda
sinna. Þá er einnig til skila
haldið áskoruninni um stuðn-
ing alþýðu annarra landia við
baráttu íslenzkrar alþýðu í
þessu rnáli.
í brezkum b-lööum er rætt
um það tromp sem íslendingar
hafi á bendinni — sem sé
að neita viðgerðum á brezk-
um togurum sem leita hafn-
ar. 24, april er skrifað um
það i stórblaðið Guardian í
London og Yorkshire Post í
Leed-s að jámsmiðir á Akra-
nesi og Seyðisfirði ætli ekki
að gera við brezk fis-kiskip ef
til átaka dragi við Breta um
landheleismólið, Haft er eftir
brezkum togaraeigendum að
þ-að yrði ekki tekið út með
sældinpi ag draga bilað-an
totrara eitt þúsund milur fró
íslaodl. einkrum i vonzkuveðri.
Yorkshire Post s'egir að þetta
geti stofnað lífi brezkra fiski-
manna í hættu. en rætt sé um J
möguleikann á því að brezka
fiskiflotanum fyiiri míðursiW*i
sem a-nni-st minniháttar við-
h-ald.
Þegar Patrick Wall, brezki
íbaldsþingmaðurinn sem kom
fram í ísienzka sjónvarpinu í
fyrra mán-uði. sneri heim til
Bretlands var vmislegt h-nft
eftir Mn-nm í T,i - *f.
um. Grimsby Evening Tele-
graph flytur nokkra frásö-gn
eftir honum 19. apríl og er
fátt nýtt í henni fyrir þá sem
rnuna málflutning bans f sión-
varpinu. Hann endurtó-k hót-
anir sinar um hervemd „við
hefðurn rétt til að gríPa til
hvaða ráða sem væru til að
vemda skip okktar“. en taldi
að frekiarí viðræður gæ-tu
opnað leið tíl samkomulags.
Brezkir togara-eigendur beita
hin-um m-argvíslegustu rökum
gegn stækkaðri landhel-gi við
fsland. M.a. kemur fram í
Daily Mail í HuJl 14 aprfi sl.
að Togaraeigendiafélagið télji
útfærslun-a valda efnhaigs-
legri upDbyggimgu á ísl-andi
tjóní. Á síðari órum bafi
nefnilega tekizt að bein-a þró-
uninni frá því að a-llt at-
vinnulífið byggðist á fiski, og
er þar nefnt til að nú komi
einn sjöundi hluti útflutnin-gs-
tekna frá „árangu-rsríkum og
vaxandi álbræðsluiðn-aði“. F,n
stækkuð landhelgi mundi snú-a
þessari bagstæðu bróun við
og gera atvinnulífið enn báð-
ara duttlungum náttúrunnar
og fiskmiarkaðanna.
f Journal of Commerce er
17 apríl haft eftir lafði
Tweedsmuir ráðherra í skozku
stjómarskrifstofunni, að það
sé eríitt að bugsa sér að fs-
lendingar hverfi frá ákvörðun
sinni um útfærslu í 50 mílur
frekar en þeir gáfu eftir með
12 mílur hér á árunum. Og
hún telur að íslendingar hafi
nokkuð sterka aðstöðu, þar
sem sé að neita að gera við
skip, selja ekki matvæli, en á
hinn bóginn gera afla upp-
tækan og leggj-a á sektir hve-
nær sem til skipann-a næst.
En styrk Breta og Vestur-
Þjóðverja virðist hún helzt
telja að liggi í hótunum af
hálfu Efnahagsbandialagsins
um viðskiptastríð.
í sumum brezku blaðanna
er hælzt um yfir því að ís-
lendingar hafi ekki á að s-kipa
nema 3 f allby ssu-b-á tum til
vam-a og útilokað sé að þeir
geti ann-að öllu eftirliti á ís-
landsmiðum. Hins vegar er
þess getið að togaramönmim
sé ógeðfelld sú bu-gsun að ís-
lendingar kunni að beita þyrl-
um til að finna út nöfn skipa
innan land-helgi því síðan séu
þeir vísir til að útbúa svart-
an lista og ókæra skipstjóra
fyrir fyrrl brot hvemær aem
tök eru ó. Talið er að her-
málaráðuneytið brezka ba-fi
fyrirætla-nir um að senda sex
450 tonna gæzlu-skip til fs-
lands og búa þau út með 20
mm og 40 mm byssum.
En þegar brezku biöðin
k-omast í tæri við Jóna-s Áma-
son. þá eru hótanimar 1-agð-
ar til hliða-r og hlustað á. m-ál-
stað fslands. Fishin»> News í
Lon-don birti 28. apríl grein
þar sem fréttaritari þess í
Grims-by segir frá símtali sínu
við Jón-as. og er Jónas heldur
en ekki ómyrkur í máli um
Austen Laing framkvæmda-
stjóra Brezka tógaraeigendia-
félaigsins Jónas segir að þeir
Bretar sem eru einlægir í að
vilja samkomulag við fsl-end-
inga ættu að sjá sóma sinn
í því að lýsa því yfir, að um-
mæli Laings um íslendinga og
ítrekaðar hótanir ha.ns í
þeirra gaið séu ekki í sam-
ræmi við almenningsiálitið í
Bretlandi.
Press and Journal í Aber-
deen birti klausu þann 22.
a-príl þa-r sem stefna ís-
lendinga gagnva-rt Bretum
kem-ur skýrt fram og umbúða-
laust án þess að orðin séu
þó höfð beint eftir n-afn-
greindum fslendingi Blaðið
segir að fslendingar rnundu
því aðeins vedta brezkum
fiskimönnum tilslakanir tii að
veiða innan 50 míln-a m-ark-
anna að Breta-r viðurkenndu
rétt fslen-dinga til útfærslunn-
ar.
En hr. Lain-g heldur starfi
sínu áfram fyrir brezka tog-
araeigendur. Hann fær inni
fyrir siónarmið sín í vikulepu
fylgiriti dagblaðsins Guard-
ian dags. 22. apríl. Þar sér
hann ofsjónum yfir lífskjör-
um fslendinga Sem þann segir
betri en 1 Bretlandi. Laing
bendir á að 00% fjölskyidna
bú-a í eigin húsnæði og fjórð-
ungur allra íb-úa' á bll, en
bílamir séu að meðaltali að-
eins ársgamlir. Með þessu er
framkvæmdastjórinn auðsjá-
anlega að koma þeirri hugsun
að hjá löndum , sínum að
ra-unverulegia séu ,þ-a-ð fs-lemd-
ingar sem sitji yfir hil-ut
Breta! ,j
Guardian segir i lok grein-
ar sinnar að nú vséu aðeins
tvær leiðir opnar fyrir brezka
ráðamenn í þessU Fyrst er
að^ beita fyrir si» utanríkis-
biómistunni og síðan, ef ann-
að bregzt að beita fyrir sig
herm-ál ar á ðuneytinú.
VERKAMANNflFÉLSGID DAGSBKUN
FÉLAGSFUNDUR
verður haldinn fimmtudaginn 25. maí kl. 20,30 í SIGTÚNI
VIÐ AUSTURVÖLL.
Fundarefni:
1. Kosning fulltrúa á þing Verkamannasam-
bands Islands.
2. Félagsmál.
Félagsmenn fjölmennið og sýnið skírteini við innganginn.
Stjórn DAGSBRÚNAR
Djúpii milli auðugu
og fátæku iandanna
staðfest afUNCTAD
Víetnamstríði mót-
mælt i Washingten
WASHINGTON 22/5. ■—Mikið kröfugöngumenn að Pentagon,
var um m6anælagöngur í"Í’ofuð'- byggingu' hermálaráSunéytisins í