Þjóðviljinn - 21.07.1972, Blaðsíða 8

8. SIÐA — ÞJÓÐVILJINN Föstudagur. 21. júli 1972
©
EVA RAAAM:
AAANNFALL
OG
AAEYJAVAL
— Já, er þetta ekki gremju-
legt? Hvað eigum við að gera til
að koma fleiri konum inn i bæjar-
stjórnina?
Ofanúr stiganum kallaði Liva
Torén með mjúkri, stillilegri
röddu:
— Komið þið nú! Við erum
seinar i þvi. Þið getið talað um
stjórnmál i annan tima. Rigmor
og Merete yþptu öxlum og eltu
formanninn inn i Rósaherbergið,
sem var troðfúllt af konum með
heilbrigðisáhuga á öllum aldri.
Liva Torén lagði frá sér veskið og
minkasláið og steig upp i ræðu-
stólinn, sem borinn hafði verið
inn i tilefni fundarins. Hún bar sig
með þekkilegum virðuleik og
minnti mest á finlega postulins-
styttu komna til ára sinna með
hvitt hörundið og smágerðar
hrukkurnar kringum munn og
augu.
Varfærnislega, eins og henni
væri þvert um geð að beita þvilik-
um briigöum til að vekja á sér at-
hygli, klaþþaði hún saman hvit-
um höndunum, og smám saman
varð kyrrt i salnum.
Ilún gaf fyrst dálitið yfirlit um
það sem gert hafði verið til að fá
lækni til Totta til að iétta undir
með Vestenberg lækni. Og svo
sneri hún sér að öðru verkefni
heilbrigðisnefndarinnar:
—Við höfum safnaö meira en
i'imm þúsund krónum til styrktar
liimuðum og fötluðum i danska
vinabænum okkar, og forseti
bæjarsljórnar ætlar að afhenda
gjöfina, þegar dönsku gestirnir
koma i heimsókn i sumar. Hann
bauðsl til þess sjálfur, og ég þáði
auðvitað lilboðið með þökkum.
Þessir karlmenn gleypa við
hverju tileíni sem gefst, tautaði
eiginkona forsetans, Laura Stor-
haug. — Af hverju afhendið þér
ekki peningana sjálfar, frú
Torén? Það er heilbrigðisnefndin
sem hefur aflað þeirra! Maðurinn
minn er einum of framgjarn!
Jæja, þá eru það skattarnir
aftur. Ég veit ekki hver lifand-
is ósköp maður átti að fá i
skatta, samkvæmt útreikning-
um Moggans og Alþýðuvisis.
Þessvegna hefur maður veriö
með óhressara móti að undan-
förnu og svona heldur tekið
undir gagnrýni ..lýðræðis-
sinna” á þessar ranglátu
skattalagabreytingar vinstri
stjórnarinnar.
En eftir að ég fékk minn
skattseðil, er mér óhætt að
fullyrða, að það verður ekki
með minum peningum, sem
vinstri stjórnin heldur veizlu
fyrir gamla fólkið á næsta ári.
Liva Torén varð hræðsluleg á
svipinn.
— Æ, nei, það er miklu við-
kunnanlegra að karlmaður geri
það; þaö hljótið þér að skilja.
— Það skil ég alls ekki, sagði
Laura Storhaug skelegg. — Það
væri miklu betra að þeir héldu sig
heima við stöku sinnum og leyfðu
öðrum að komast að i stað þess að
vera einlægt og eiliflega að af-
henda þetta og hitt! Áheyrendur
hlógu. Um leið kom Gunda inn, og
Liva Torén benti henni kurteis-
lega á að fundurinn hefði átt að
byrja klukkan sex.
— Já, ég veit það, sagöi Gunda.
— Þér verðið að afsaka, frú
Torén! En það kom náungi sem
þurfti að fá þrýstinginn mældan
einmitt þegar ég var að leggja af
slað. Og ég get ekki stanzað lengi
heldur, þvi að maðurinn minn er
á klikufundi og ég verð að komast
heim til strákanna. En mér liggur
ýmislegt á hjarta, ef ég mætti fá
orðið!
— Gerið svo vel, sagði Liva
alúðlega og lét Gundu ræðustólinn
eltir.
— Jæja, það er bezt að taka
þetta i timaröð, hóf Gunda mál
sitt, — og svoleiðis var að ég átti
erindi i norðurbæinn fyrir nokkru.
()g meðan ég sat þar og fann bók-
staílega likamleg áhrif umhverf-
isins á mig — hugsið ykkur, það
eru alls staðar útikamrar þar! —
þá var eins og ég vaknaði af
dvala. Berðu ekki ábyrgð á bæn-
um þinum, Gunda, sagði ég við
sjálfa mig. Hér er fólkið að
drukkna i flugum og skit og óþef,
bara nokkurra minútna akstur
frá þinu eigin húsi, og þú lyftir
ekki fingri til að draga það upp úr
ósómanum! Já, svona sagði ég
við sjálfa mig, geturðu i alvöru
gert þig ánægða með að hugsa um
þitt og stjana við þina eigin
krakka og karl og þvo upp og elda
mat og dæla bensini á bila, og
skipta þér hreint ekkert af þvi
sem er að gerast i þinu eigin
bæjarfélagi?
Niðri i salnum brostu Merete
Bang og Rigmor Hammerheim
dálitið yfirlætislega hvor til ann-
arrar, eins og þær væru að virða
fyrir sér fálmandi lilraunir
fyrstabekkings til að læra stafróf-
ið. En margar hinna horfðu hugsi
niður á skóna sina.
Þegar ég kom heim, hélt
Gunda áfram, — spurði ég mann-
inn minn, — hann er sko i bæjar-
stjórninni, — hvers vegna norður-
baminn lengi ekki vatn og salerni.
Og vitið þið hverju hann svaraði?
Jú, norðurbærinn getur ekki feng-
ið vatn og salerni, vegna þess að
fulltrúarnir geta ekki komið sér
saman um hver á að fá verkefnið!
Vandlætingarkliður barst um
salinn. og konurnar i heilbrigðis-
nefndinni litu upp frá skótánum
sinum; augnaráðin voru þrungin
smitun og flugum og óþef.
— Já, sagði Gunda og kinkaði
kolli. — Þetta sagöi hann, og ég
sagði við sjálfa mig: Þessir karl-
menn! En svo var einhver annar
fulltrúi sem hafði sagt við Mariu
Strand. saumakonuna mina, aö
fjárhagur bæjarfélagsins leyfði
það ekki, og þess vegna
spurði ég bæjargjaldkerann
hvernig ástandið væri i kassan-
um. Jú, sagði hann, það er i góðu
lagi. þakk fyrir, við eigum sæmi-
legan afgang sem lagður er i sjóð
til aö mæta erfiðum árum. Og þá
sagði ég aftur við sjálfa mig:
Þessir karlmenn! Þeir hafa um-
ráð yfir peningum en vilja ekki
nota þá! Þetta hefði aldrei átt sér
stað, ef konur hefðu setið i bæjar-
stjórn.
Nýgreidd og lögð höfuð kinkuðu
um allan salinn, konurnar litu
hver á aðra og kinkuðu kollum
enn á ný; þetta var alveg dag-
sanna; hefðu konur verið með i
ráðum, hefði annað eins og þetta
aldrei átt sér stað. Og Gunda hélt
áfram eins og krossfari i vfga-
hug:
— Já, svona hugsaði ég fyrst i
stað. Og ég ákvaö að tala við kon-
urnar sem væru á framboðslist-
unum i ár og biðja þær að skrifa
um það i blöðin að við konurnar
ættum að kjósa kynsystur okkar.
En nú hef ég fengið að vita það —
eftir áreiðanlegum heimildum
eins og það er kallað — og eftir
hliðargötum — að það verði eigin-
lega engar konur á listunum i ár
frekar en endranær. Það er synd
og skömm að þetta skuli þurfa að
ganga svona til, það er litilsvirð-
ing á konunum og það sem verra
er. Og svo kom það yfir mig eins
og opinberun, að það eina sem við
gætum gert væri að stofna eigin
ópólitiskan kvennaflokk, sem set-
ur sér það mark að gera allt það
sem karlmennirnir hafa ekki
áhuga á að skipta sér af. Þannig
gætum við áreiðanlega aflað okk-
ur þó nokkurra atkvæða og ef til
vill komiö að fulltrúa i bæjar-
stjórn, jafnvel tveimur; þennan
helgidóm karlmannanna sem er
svo óaðgengilegur að kvenfótur
má ekki saurga hann, ef svo
mætti segja. Já, eiginlega var það
þetta sem ég ætlaði að segja, og
þær sem vilja taka þátt i að stofna
slikan flokk geta gefið sig fram
við mig við dæluna á morgun.
Mikið lófatak kvað við og
Gunda steig hreykin niður úr
ræðustólnum.
— Að hugsa sér að ég skyldi
geta þetta, hvislaði hún hrifin að
Britu. — Að halda svona langa
ræðu. Þvi hefði ég ekki trúað. En
það er vist nokkuð til i þvi sem
sagt er að maður búi yfir vara-
geymi einhvers staðar hið innra,
rétt eins og til eru bilar með
aukabensingeymi.
— Þetta var að minnsta kosti
reglulega flott ræða, hvislaði
Brita.
Laura Storhaug reis á fætur.
Með dökk, glóandi augu, bleik-
brúnt litaraft og stóra messing-
hringi i eyrunum minnti hún dá-
litið á sigaunakonu, sem ein-
hverra hluta vegna hafði tekið sér
fasta búsetu og sótti fundi i heil-
brigöisnefndinni.
— Ég fyrir mitt leyti er fylgj-
andi öllu sem getur lækkað dálitið
rostann i karlmönnunum, sagði
hún.
En Merete Bang rétti upp fing-
ur og sagði: — Formaður! og
röddin var þreytuleg eins og hún
hefði lent i hópi óupplýstra ræn-
ingja og sæi sig tilneydda að sýna
hvernig átti að hegða sér i um-
ræðum.
— Gerið svo vel, frú Bang,
sagði Liva Torén.
Með mildri röddu byrjaði
Merete Bang:
— Ég geri mér ljóst að Gundu
Henriksen gengur gott eitt til og
ég hef svo sannarlega sjálf velt
þvi fyrir mér hvernig við ættum
að koma fleiri konum i bæjar-
stjórn. En ég er sannfærð um að
leið Gundu Henriksen er ekki sú
rétta. Ég fyrir mitt leyti vil held-
ur vera neðst á lista Hægri flokks-
ins ef efst á ópólitiskum lista sem
berst ekki fyrir sömu háleitu hug-
sjónunum. Draumur minn hefur
alltaf verið og er enn að sjónar-
mið ihaldsflokksins nái fram að
ganga öllum landlýð til hagsbóta
og blessunar. Nei, og þaö er ekki
sama hvers konar konur við fáum
i bæjarstjórn. Ef til að mynda
Gunda Henriksen yrði fulltrúi —-
með hennar málfar og hennar
uppruna, já, mig tekur sárt að
þurfa að nefna það, en ég sé mig
tilneydda — yrði allt sem Hægri
flokkurinn hefur barizt fyrir um
árabil troðið niður á einu andar-
taki. Nei. kæru félagar, það er i
Hægri flokknum sem verkefnin
biða ykkar, sannarlega verðug
verkefni. Og ef við stæðum sam-
einaðar og héldum vel á málum,
gæti vel fariðsvo, að við fengjum
einhvern tima hægri konu i
bæjarstjórn.
Hún horfði fast á þær og i augn-
aráðið lagði hún allt sem hún
barðist fyrir: frjálst verðlag,
eignarétt, menningú og kristna
lifsskoðun. Hinar störðu ihugandi
á móti. Liva Torén var sú fyrsta
sem mælti orð, — varfærnislega
FÖSTUDAGUR
21. júlí
7.00 Morgunútvarp,
Veðurfregnir kl. 7.00, 8.15 og
10.10. Fréttir kl. 7.30, 8.15
(og forustugr. dagbl.) 9.00
og 10.00. Morgunbæn kl. 7.45
Morgunleikfimi kl. 7.50
Morgunslund barna kl.
8.45: Sigriður Eyþórsdóttir
les söguna „Kári litli og
Lappi" eftir Stefán Július-
son (5). Tilkynningar kl.
9.30. Létt lög milli atriða.
Spjall við bændur kl. 10.05.
Tónleikar kl. 10.25: André
Prévin og Filharmóniu-
sveitin i New York leika
Konsert fyrir pianó og
hljómsveit með trompett
fylgirödd op. 35 eftir
Sjostakovits; Leonard
Bernstein stjórnar /
Sinfóniuhljómsveitin i San-
Francisco leikur „Istar”,
sinfónisk tilbrigði op. 42
eftir d'Indy,- Pierre
Monteux stj. Fréttir kl 11.00
Nicanor Zabaleta og
Sinfóniuhljómsveit út-
varpsins i Berlin leika
Hörpukonsert i C-dúr eftir
Boieldieu; Ernst
Mdrzendorfer stj. /
Kammersveitin i Ztlrich
leikur „Kvænta
spr já tr u ngi n n ” eftir
Purcell; Edmond de Stoutz
stj. / Camillo Wanausek og
Pro Musica Sinfóniuhljóm-
sveitin i Vin leika Flautu-
konsert i D-dúr eftir
Boccherini, Charles Adler
stj.
12.00 Dagskráin. Tónleikar.
Tilkynningar.
1225 Fréttir og veðurfregnir.
Tilkynningar.
13.00 Eftir hádegið. Jón B.
Gunnlaugsson leikur létt lög
og spjallar við hlustendur.
14.30 Siðdegissagan:
Eyrarvatns-Anna, eftir
Sigurð Ilelgason, Ingólfur
Kristjánsson les (21).
15.00 Fréttir. Tilkynningar.
Lesin dagskrá næstu viku.
15.30 Miðdegistónleikar:
Sönglö&Janet Baker syngur
lög eftir Franz Schubert,
Gerald Moore leikur á
pianóið. Hermann Prey
syngur ballöður eftir Carl
Loewe.
16.15 Veöurfregnir. Létt lög.
17.00 Fréttir. Tónleikar.
17.30 Ferðabókarlestur:
„Frekjan" eftir Gisla
Jónsson; Hrafn Gunnlaugs-
son les (6)
18.00 Fréttir á ensku.18.10
Tónleikar. Tilkynningar.
18.45 Veðurfregnir. Dagskrá
kvöldsins.
19.00 Fréttir. Tilkynningar.
19.30 Fréttaspegill.
19.45 Við bókaskápinn.
Kristján Jóhann Jónsson
talar.
20.00 Samleikur i útvarpssal.
Gunnar Kvaran og Halldór
Haraldsson leika á selló og
pianó. a. Serenötu fyrir
einleiks-selló eftir Hans
Werner Henze. b. Sónötu
fyrir selló og pianó op. 65
eftir Benjamin Britten.
20.30 Mál til meðferðar. Arni
Gunnarsson fréttamaður
sér um þáttinn.
21.00 Frá hollenzka útvarpinu:
Tónvcrk eftir Mozart.
Flytjendur: Hermann
Salomon og Kammersveit
hollenzka útvarpsins; R.
Krol stjórnar. a. Sinfónia
nr. 3 i Es-dúr (K18) b.
Fiðlukonsert nr. 1 i B-dúr
(K207)
21.30 Ú t v a r p s s a g a n :
„Dalalif” eftir Guðrúnu frá
Lundi. Valdimar Lárusson
byrjar lestur þriðja bindis
sögunnar.
22.00 Fréttir.
22.15 Veðurfregnir. „Hún”,
smásaga eftir Unni Eiriks-
dóttur,
Guðrún Ásmundsdóttir leik-
kona les.
22.30 Danslög i 300 ár. Jón
Gröndal kynnir.
23.00 A tólfta timanumLétt lög
úr ýmsum áttum.
23.55 Fréttir i stuttu máli.
Dagskrárlok.
fR 1 <V>s mi d f%L
1«. R 1NDVERSK UNDRAVERÖLD * lillfz
Nýjar vorur komnar.
Nýkomið mjög mikið úrval af sérkenni-
leguin, handunnum austurlenzkum
skrautmunum til tækifærisgjafa m.a.:
Útskorin borö (margar gerðir), vegghill-
ur, kertjastjakar, styttur, rúmteppi,
flókamottur, könnur, vasar, skálar, ösku-
bakkar, silkislæður, o.m.fl. — Einnig
revkelsi og reykelsisker. Gjöfina, sem
veitir varanlega ánægju, fáið þér i
JASMIN, við Hlemmtorg.
fiftffllffllffllffllflftffll