Þjóðviljinn - 29.04.1973, Blaðsíða 6

Þjóðviljinn - 29.04.1973, Blaðsíða 6
6 StÐA — ÞJÓÐVILJINN Sunnudagur 29. aprll 1973. UOÐVIUINN MALGAGN SÓSIALISMA, VERKALÝÐSHREYFINGAR OG ÞJÓÐFRELSIS Otgefandi: Útgáfufélag Þjóöviljans Framkværndastjóri: Eiöur Bergmann Ritstjórar: Kjartan ólafsson Svavar Gestsson (áb.) Auglýsingastjóri: Heimir Ingimarsson Ritstjórn, afgreiösla, auglýsingar: Skólav.st. 19. Simi 17500 (5 linur). Askriftarverö kr. 300.00 á mánuði. Lausasöluverö kr. 18.00. Prentun: Blaöaprent h.f. LOKSINS STÆKKAR KRÓNAN Það hefur sjálfsagt margur maðurinn orðið hissa, þegar frá þvi var skýrt i fyrradag, að ákveðið hefði verið að hækka gengi islenzku krónunnar um 6%. Flestir hafa vist verið komnir á þá skoð- un að það væru eins konar örlög okkar vesælu krónu að minnka stöðugt að verð- gildi, enda menn þvi vanastir, að ein gengislækkunin byði annarri heim. En sjáum til, — loksins er krónan farina að risa. Á sama hátt og sérhver gengis- lækkun hefur i för með sér vaxandi verð- bólgu, hækkun á öllu almennu vöruverði, þá er hækkun á gengi krónunnar aftur á móti ákveðin sem ráðstöfun til að hamla gegn verðbólgunni. Það, sem þvi veldur að einmitt nú er á- kveðið að hækka gengið, er annars vegar ákveðinn vilji stjórnvalda til að ráðast gegn verðbólguvandanum, og hins vegar sú staðreynd að undanfarið hefur verðlag á útflutningsvörum okkar hækkað meira en reiknað hafði verið með, þegar gengið var siðast skráð. Talið er að meðaltalshækkun útflutn- ingsverðs frystra fiskafurða á þeim fáu mánuðum, sem liðnir eru frá vertiðar- byrjun, sé um 10%, en enn meiri hefur hækkunin orðið á saltfiski. Þessar hækk- anir breyta mestu frá fyrri áætlunum, og það þrátt fyrir að þorskafli hefur orðið nokkru minni en reiknað hafði verið með. Þá hafa loðnuafurðir, einkum mjöl, hækk- að mjög mikið og eru nú i hærra verði en áður hefur þekkzt. Staða sjávarútvegsins hefur þvi farið batnandi og fé streymt i Verðjöfnunar- sjóð, sem Morgunblaðið býsnaðist mest yfir i haust að rikisstjórnin væri að gera að engu. Sérfræðingar eru þvi þeirrar skoðunar, að hagur sjávarútvegsins eigi þrátt fyrir gengishækkunina að verða betri en gert var ráð fyrir, fyrir nokkrum mánuðum, og hann þvi færari um að tryggja sjómönnum batnandi launakjör. En það er reyndar ekki bara útflutn- ingsverð á afurðum okkar, sem hefur stórhækkað að undanförnu. Innflutnings- verð á vörum, sem við kaupum erlendis, hefur einnig farið stórhækkandi, og t.d. hækkaði verð á innfluttum neyzluvörum kringum 9% til jafnaðar á siðasta ári frá meðaltali næsta árs á undan. Þessu veldur langtum örari verðbólga i flestum við- skiptalöndum okkar en þar hefur áður þekkzt. Það er þessi verðbólguþróun i öðrum löndum, sem hvað mestu hefur valdið um verðbólguna hér upp á siðkastið. Hér á íslandi hefur mikil verðbólga ver- ið eitt megineinkenni þjóðfélagsástands- ins um áratugaskeið. Þessi mikla verð- bólga hefur ýtt undir hvers konar brask og spákaupmennsku. Helzti gróðavegurinn hefur verið margvisleg fjárfesting i þvi skyni að hagnast á hinni öru verðbólgu- þróun. Þeir sem óprúttnastir hafa verið að ná til sin fé úr margvislegum lánastofnun- um þjóðarinnar til að spila með i verð- bólgunni hafa safnað auði með takmark- aðri fyrirhöfn en hinir sem safnað höfðu sparifé til elliáranna af takmörkuðum launum hafa jafnan séð það brenna upp á báli verðbólgunnar. Það hafa margir talað um nauðsyn þess að draga úr eða stöðva verðbólguna, en sjaldan hefur mikið verið aðhafzt nema verðstöðvunum komið á um takmarkaðan tima. Núverandi rikisstjórn setti sér i upphafi að reyna að halda verðbólgunni innan þeirra marka, að hún yrði hér ekki örari en i helztu viðskiptalöndum okkar. Gengishækkunin nú, sem lækkar erlend- an gjaldeyri i verði um 5,7%, og ætti að hafa i för með sér allt að þvi samsvarandi lækkun á verðlagi innfluttrar vöru til neytenda hér, er alvarlegt skref til að standa við þetta heit. Það er leið verðjöfnunar, sem nú er val- in til að draga úr sjálfvirkum vixlhækkun- um kaupgjalds og verðlags, sem engum geta verið til góðs nema verðbólgubrösk- urunum. Vert er að minna á það hér, að þegar gengið var lækkað i desembermánuði s.l. var það ekki gert að vilja Alþýðubanda- lagsins, sem lagt hafði til aðrar leiðir. Al- þýðubandalagið taldi þó ekki rétt, að láta lækkun krónunnar þá varða stjórnarslit- um, þar sem gengisbreytingin var ekki veruleg. Verkalýðssamtökin hafa löngum haft stöðvun verðbólgunnar að stefnumáli og hvatt til þess, að rikisvaldið gerði ráðstaf- anir til að hindra sifelldar verðhækkanir. T.d. liggja i þessum efnum fyrir margar samþykktir Alþýðusambandsþinga á liðn- um árum. Staðreyndin er líka sú, að verðbólgan hefur löngum verið helzta tæki fjandsam- legs rikisvalds til að skerða stórlega árangur fórnfrekrar kjarabaráttu verka- lýðssamtakanna og snúa henni upp i varnarbaráttu. Það er fyrst með tilkomu núverandi rikisstjórnar, sem tekizt hefur að verja að mestu árangur gerðra kjarasamninga þrátt fyrir allmikla verðbólgu. En til þess að það megi takast til frambúðar verður að ráðast beint til atlögu við verðbólgu- drauginn, og er gengishækkunin fyrsti á- fangi á þeirri leið. Fjórðungssamband Vestfirðinga segir: Gerð verði 5 ára áætlun um húsnæðismál Vestfirðinga Miðvikudaginn 25. april 1973 varhaldin ráðstefna á ísafirði um húsnæðismál á Vestfjörðum, að tilhlutan Fjórðungssambands Vestfiröinga og Húsnæöismála- stofnunar rikisins. Til ráðstefnunnar var boðið sveitarstjórnum, byggingafull- trúum, byggingameisturum ásamt fulltrúum byggingafyrir- tækja, stéttarfélaga, atvinnufyr- irtækja, banka, sparisjóða og lif- eyrissjóða ásamt þingmönnum Vestfirðinga. A ráðstefnunni voru flutt fimm framsöguerindi: Sigurður E. Guðmundsson, framkvæmdastjóri Húsnæðis- málastofnunar ríkisins, flutti er- indi um starfsemi stofnunarinn- ar, lánasjóði þá, sem veita lán til ibúöabygginga, gerði grein fyrir lánveitingum þessara sjóða, sér- staklega til Vestfirðinga. Einnig rakti hann tekjustofna þessara sjóða og hverjir möguleikar eru til lánveitinga á næstunni. Magnús Ingi Ingvarsson, bygg- ingafræðingur Húsnæðismála- stofnunarinnar, flutti erindi um tæknileg atriði við húsbyggingar og ýmis kostnaðarleg atriði þar að lútandi. Óttar P. Halldórsson, fram- kvæmdastjóri Rannsóknarstofn- unar byggingariðnaðarins, flutti erindi um þá stofnun. Rakti hann þau margvíslegu verkefni, sem stofnunin annast, en þau spanna yfir miklum mun viðtækara svið en húsbyggingar. Taldi óttar lik- legt, að grundvöllur væri fyrir að reka útibú frá Rannsóknarstofn- un byggingariðnaðarins i stærstu byggðakjörnum landsfjórðung- anna i samvinnu við aðra aðila. Bolli Kjartansson, bæjarstjóri á Isafirði, flutti erindi um hin ýmsu viðhorf sveitarstjórnarmanna til ibúðarhúsabygginga. Jóhann T. Bjarnason, fram- kvæmdastjóri Fjórðungssam- bands Vestfirðinga, gerði grein fyrir stöðu húsnæðismála á Vest- fjörðum og lagði áherzlu á þörf- ina fyrir byggingu nýs Ibúðarhús- næðis á Vestfjörðum, bæði til end- urnýjunar á eldra húsnæði og til að geta flutt inn i byggðarlögin nauðsynlegt vinnuafl, en skortur er á vinnuafli i mörgum starfs- greinum. A ráðstefnunni urðu miklar umræður um húsnæðismál á Vestfjörðum og hvernig megi bæta úr þeim alvarlega skorti á ibúöarhúsnæði, sem hvarvetna er i þéttbýli á Vestfjörðum. Meðfylgjandi ályktun var gerð á ráðstefnunni. Ráðstefna um húsnæðismál, sem haldin var á ísafirði, mið- vikudaginn 25. april 1973, að til- hlutan Fjórðungssambands Vest- firðinga og Húsnæðismálastofn- unar rikisins, telur, að framtiðar- þróun byggðar i landinu sé eitt aðal mál Islenzku þjóðarinnar i dag. Mikilvægur þáttur slikrar þróunar er, að bygging ibúöar- húsnæðis sé með nægilega hröð- um og eðlilegum hætti, svo hús- næðisskortur hamli ekki búsetu fólks út um landsbyggðina, og að húsnæði þar sé hvað aldur og gæði snertir ekki lakara en gerist á að- al þéttbýlissvæði landsins. Sýnt hefur verið fram á með tölum, að þörf er á stór-átaki i endurnýjun og aukningu ibúðar- húsnæðis á Vestfjörðum. Telur ráðstefnan, að ekki megi slá þvi á frest að vinna markvisst að þvi verkefni, og hefjast þurfi handa nú þegar um eftirfarandi ráðstaf- anir: 1. Að skipulagi þéttbýlissvæða á Vestfjörðum verði komið hið allra fyrsta I fullnægjandi horf, og tryggt verði, að I hverju byggðar- lagi séu fyrir hendi nægilega margar byggingalóðir við hent- ugar aöstæður, til að hægt sé að byggja á tiltölulega stuttum tima það ibúðarhúsnæði, sem þörf er fyrir. 2. Að gerð verði heildaráætlun, til a.m.k. 5 ára, um byggingu ibúðarhúsnæðis á Vestfjörðum, og i þeirri áætlun tengdir saman starfskraftar stjórnvalda, hús- næöismálastofnunar rikisins, Rannsóknarstofnunar byggingar- iðnaðarins, banka, sparisjóðá, lif- eyrissjóða, verktaka og hverra þeirra aðila, sem orðið geta virkir aðilar við framkvæmd slikrar áætlunar. 3. Aö leitaö verði samstarfs við Húsnæðismálastofnun rikisins, Rannsóknarstofnun byggingar- iðnaðarins, verktaka og fleiri að- ila um uppbyggingu öflugs eða öflugra verktaka fyrirtækja, sem ráði yfir verktækni og vinnutækj- um, sem leiði til meiri fram- kvæmdahraða I húsbyggingamál- um, en aðstaða hefur verið til að viðhafa til þessa.I þvi sambandi verði gerð vandleg athugun á jarðvegsefnum til bygginga, á hinum ýmsu stöðum á Vestfjörð- um, og möguleikum á starfrækslu steypustöðvar I þvi sambandi, svo og hverjir möguleikar eru á lenginu árlegs byggingatima frá þvi, sem nú er. Ráðstefnan telur nauðsynlegt, að framangreind áætlun miðist við að tryggja, á tiltölulega stuttu árabili, öllu þvi fólki, sem þörf er á til starfa og búa vill á Vestfjörð- um, nútima ibúðarhúsnæði. Uppistaða atvinnulifs i þéttbýli á Vestfjörðum er sjávarútvegur og fiskiðnaður, sem skilar þjóðar- búinu með tiltölulega skjötum hætti, mikilvægum, erlendum gjaldeyri. Gjaldeyrigöflun Vest- firðinga er i senn mjög drjúgur hluti heildar gjaldeyristekna þjóðarinnar og einnig ef reiknað er til meðaltals á íbúa. Sá árang- ur næst við mikið vinnuálag. Það verður að telja þjóðhagslega nauðsyn, að sem flestir vinni áfram að þessum störfum, 'en hverfi ekki til annara siður mikil- vægra starfa. Skortur á ibúðar- húsnæði hefur hins vegar leitt til þess, að ekki hefir verið mögulegt að flytja inn i vestfirzku byggðar- lögin nægilegt vinnuafl til þessara og annara mikilvægra starfa, þótt i boði sé. tJtgerðar- og fiskiðnaðarfyrir- á Vestfj. hafa unnið mark- visst að uppbyggingu atvinnu- tækja sinna, og standa nú að þvi leyti I fremstu röð fyrirtækja af þvi tagi á íslandi. Fullyrða má einnig, að vestfirzkir sjómenn og aðrir starfskraftar eru úrvals vinnuafl. Þetta mun sameigin- lega skila þjóðarbúinu auknum afköstum — aukinni framleiðni. Að öllu samanlögðu verður að telja þjóðhagslega mikilvægt, að það fólk, sem á Vestfjörðum býr, og það, sem þangað vill flytja, geti unað ánægt við sinn hlut. Nauðsynlegt atriði i þvi efni er, að vel sé að þvi búið hvað ibúðarhús- næði snertir, enda sanngjörn og eðlileg krafa, að þeir, sem miklu starfi skila i þjóðarbúið, geti notið sem mestra þæginda og hvildar, þegar tækifæri gefst til frá erfið- um störfum.

x

Þjóðviljinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.