Þjóðviljinn - 05.08.1973, Blaðsíða 15

Sunnudagur 5. ágúst 1973. ÞJÓÐVILJINN — SÍÐA 15
Jafnrétti
Framhald af bls. 4.
tölum félaganna 15 i Bandalagi
háskólamanna. Þar eru aö visu
ekki allir félagar, sem lokið hafa
námi, og dálitið misjafnt, hvort
félögin hafa innan sinna vébanda
aðeins þá sem leggja stund á við-
komandi störf eða alla sem lokið
hafa prófi i greinínni og vilja vera
félagar. Þó gefa tölurnar svo á-
kveðna mynd, að þótt þetta sé
tekiö til greina gæti hún ekki
breytzt að mun. I bandalaginu
voru sl. vetur alls 2338 félagar og
þaraf eru 198 konur. Aðeins i einu
félagi eru þær helmingur félaga,
Félagi lyfjafræðinga, 42 af 84, en
þar er um mismunandi langt nám
að ræða og þið getið gizkað á,
hvort konurnar muni f jölmennari
I þeim hópnum sem lokið hefur
styttra náminu eða hinum.
1 sambandi við lengra nám og
framhaldsnám er að öðru jöfnu
mjög oft um að ræða misjafna
möguleika skólapilta og skóla-
stúlkna til tekjuöflunar á sumrin.
Launamisréttið bitnar semsagt
lika á þeim, sem vegna mismun-
andi kynferðis komast i misjöfn
störf og mislaunuð.
En menntun er ekki bara
menntaskóli og háskóli sem betur
fer. Um fleira er að velja. Eða er
þaö? Ekki svo margt fyrir konur
virðist vera. Iðnskóli hefur
lengstaf verið þeim að miklu leyti
lokaður ma. vegna rikjandi
meistarakerfis. Þar hafa konur
ekki komizt i nema örfáar greinar
og það eru takmörk fyrir þvi, hve
margar hárgreiðslukonur eða
kjólameistarar geta haft atvinnu
á Islandi.
Og þótt konur þyki nógu góðar
til að laga mat og bera á borð
heima hjá sér, er þeim svotil fyr-
irmunað að læra slikt sem fag,
eins og frægar yfirlýsingar skóla-
stjóra matsveina- og veitinga-
þjónaskólans bera vott um.
Eftir er hjúkrun, fóstrustörf og
barnakennsla. Og þar er einmitt
að finna þær, sem eitthvað hafa
lært umfram gagnfræðastigið, en
þó ekki tekið langskólamenntun.
Enda eru þetta lika hefðbundin
kvennastörf og meðal þeirra fáu
sem stúlkur eru hvattar til að
læra til.
Annars fá þær sjaldnast hvatn-
ingu, hvorki i skólakerfinu, heima
hjá sér né á vinnumarkaðnum og
sú stáðreynd hefur að sjálfsögu
sin áhrif.
Uppeldi.
Þar er komin fjórða ástæðan.
Uppeldið og skortur á hvatningu.
Meðan stúlkur eru aldar upp
öðruvisi en piltar, bæði heima hjá
sér og i skólanum, aldar upp til að
gegna hefðbundnu hlutverki, sem
ekki er lengur raunhæft i okkar
þjóðfélagi hafi það þá einhvern-
tima verið það, aldar upp til að
vera annars flokks, til að þjóna,
til að vera elskulegar, kvenlegar,
glaðar, góðar, hvað sem á geng-
ur, er varla von til að þær nái
nema annars flokks stöðu á
vinnumarkaðnum.
Þetta er gert á heimilunum oft
ómeðvitað af hugsunarleysi eða
húgsunarleti, og þetta er gert i
skólum með mismunandi náms-
efni og með rangri mynd af þjóð-
félaginu I skólabókunum.
Hlutverk
verklýðssa mta kanna
Ég ætla ekki að fara nánar út i
þau uppeldislegu og sálfræðilegu
atriði, sem gera konuna að litil-
magna á vinnumarkaðnum.
Margir ásaka konurnar og segja
sem svo: Þið hafið jafnréttið að
lögum, þvi notið þið það ekki?
Þetta er engum nema sjálfum
ykkur að kenna!
Eins og ég hef-sagt fyrr hefur
það reynzt klókum mönnum i
auðvaldsþjóðfélaginu harla létt
að komast kringum lögin og þaö á
þann hátt, að ekki er létt við að
sporna, sizt meðan forystulið
vinnandi stétta leggur sig ekki
fram um að fá þessu breytt. Takið
þetta nú ekki strax sem árás á
verklýðssamtökin. Það er þvert
á móti vegna þess, að þau eru
einu samtökin sem mér finnst
hugsanlegt að komi til greina, að
berjist fyrir jafnrétti i reynd, sem
ég nefni þau,enda er lika þar að
finna meirihluta kvennanna á
vinnumarkaðnum. Mér dettur
ekki i hug, að forréttindastéttir
þjóðfélagsins heyi þessa baráttu.
En einmitt i láglaunastéttunum
er munurinn milli kynjanna átak-
anlegur. Ég nefndi áðan dæmin
úr VR. Og nýlega hefur kjara-
rannsóknanefnd gert samanburð
á launum verkamanna og verka
kvenna i Reykjavik og er þá mið-
að við störf, sem greidd eru sam-
kvæmt töxtum Framsóknar og
Dagsbrúnar. Þar eru gefin upp
ársmeðaltöl greidds tlmakaups i
dagvinnu frá 1966 til 1971 i fisk-
vinnu, verksmiðjuvinnu, af-
greiðslustörfum (þe. á lager
oþh.) og bæjarvinnu, en tvennt
hið siðarnefnda er varla tækt
vegna fæðar kvenfólks i störfun-
um.
Þarna kemur i ljós, að frá 1967
fer hlutfall timakaups kvenna af
timakaupi karla að visu hægt og
sigandi hækkandi, en nær þvi þó
ekki. Frá 1967 hækkar hlutfall
kvennatimakaups af timakaupi
karla i fiskvinnunni úr 77,9% i
82,7%(Um leið er athyglisvert, að
karlalaunin eru langlægst i fisk-
vinnunni, en laun kvenna þar
mun hærri en i verksmiðjunum).
Auðvitað er þetta framför eða svo
virðist. En gætum að. Þetta er
ekki timakaup samkvæmt töxt-
um, heldur raunverulega greitt
timakaup I dagvinnu. Og hvernig
eru þá 97,5 prósentin I fiskvinn-
unni fengin?
, Þau eru fengin með blóði og
svita. Það er bónusinn, sem
þarna kemur til. Til þess að ná
þessari tekjuaukningu hafa kon-
urnar hneppt sig i þrældóm.
1 grein,sem Gunnar Guttorms-
son skrifar i blað Rauðsokka,
Forvitin rauð, 1 mai sl. kemur
fram, að þessi ákvæðisvinna
kvennanna er ótrúlega nákvæm-
lega mæld og mun nákvæmar en
sú ákvæðisin'na, uppmælingin,
sem karlar vinna aðallega. Til
þess yfirleitt að ná bónus verða
þær að hamast allan vinnutimann
og dugir þó ekki alltaf til, td. ekki
ef þær eru óvanar, gamlar eða
þreyttar.
Svona samningar eru i höndum
verklýðsforystunnar. Það er.
lika i hennar höndum, hvort hún
vill bæta ástandið með þvi td. að
sporna við kyngreiningu starfa og
berjast fyrir jöfnum launum
amk. i sömu atvinnugrein, hvaða
handtök sem það svo eru, sem
hver og einn vinnur. En þótt 15535
konur séu i félögum innan vé-
banda ASl af 25801 eru aðeins
þrjár konur þar i miðstjórn af 15.
Þessi orð eru ekki árás á verk-
lýðsforystuna. En verklýðshreyf-
ingin er að minu viti eina aflið i
þjóðfélaginu, sem gæti leitt jafn-
réttismálin til sigurs ef hún beitti
sér sem sú forystusveit sem hún
ætti að vera og við væntum af
henni.
Horn í síðu
Framhald af bls. 2.
Um Þjóðviljann segir svo i
greindum leiöara eftir oröabók:
Um Þjóðviljann (blaöið)
Þjóðviljinn er sorprit. Þjóövilj-
inn er viðurstyggilegasta
málgagn, sem nokkur ríkis-
stjórn I lýöræðislandi þarf að
styðjast við.
Hið lágkúrulega málgagn
kommúnista.
Um það sem birtist i Þjóð-
viljanum: Upphrópanir og
haturskennd pólitisk froöa.
Hatursfullar upphrópanir.
Um ritstjórn Þjóðviljans:
Haldnir hryllilegum pólitiskum
sjúkdóm i. Rauðskjöldóttar
blekbeijur. Jórturdýr, sem
skrifa Þjóðviljann. Baulurnar á
Þjóðviljanum.
Um húsnæði Þjóðviljans i
nútlð og framtiö: Mundi fjósið
við Skólavöröustlg breytast i
svinastiu.
Um skrif Morgunblaðsins og
ritstjóra VIsis má nota sömu
orötvenndina: Málefnalegar
rökræður Morgunblaösins,
(ritstjóra Visis). Þetta orðaval
um ritstjóra Visis skal þó
aðeins nota ef I nauöir rekur.
-0-
Þvi miður getum við ekki orð-
tekið meir að sinni. Vonandi
gefst tækifæri til þess á næst-
unni, þvi langt er frá að upp sé
talið allt það sem i orðabók
þessa ástsæla ríkisstyrkta
sálmaskálds er að finna,
Við skulum þvi vera vonglöð,
þvi „fegurð dalsins” mun
veitast okkur áður langt um liö-
ur.—úþ
HASAR
Hasarblærinn heillar marga,
helzt þó spillta ihaldsvarga.
Vlsir greyið virðist mér
vera likur.Jónas, þér.
ÓA
Læknar
Framhald af bls. 9.
til hvers konar aðgerða, en úti á
landi séu hvorki menn, né heldur
aðstaða til að gera við beinbrot
eða lækna lungnabólgu. Þá yrði
fyrir okkar málum komið á svip-
aðan veg og i vanþróuðustu lönd-
um Afriku.
— Er það rétt, að þú ætlir að
nota hluta sumarleyfisins til að
gegna héraðslæknisembætti á
Blönduósi?
— Þetta er rétt. Ég vil halda
mér svona héraðslæknisfærum,
vera eitthvað úti i héraði á hverju
ári meðan ég get.
— úþ
2300 klukkustunda lýsing
við eðlilegar aðstseður
(Einu venjulegu perurnar
framleiddar fyrir svo
langan lýsingartíma)
NORSK ÚRVALS
HÖNNUN .
Heildsaia Smása'ia
Einar Farestveit & Co. Hf
Bergstaðastr. 10A Sími 1 (3995
Sölumiðstöð bifreiða
Framboð — Eftirspurn
Simatimi kl. 20—22.
Simi 22767
Orðsending frá Verka-
kvennafélaginu Framsókn.
Félagskonur fjölmennið i
sumarferðalagið 12. ágúst.
Upplýsingar á skrifstofunni i
sima 26930 og 26931.
Áriðandi að tilkynna þátttöku
sem allra fyrst.
FÉLAG
Ferðafélagsferðir.
Sunnudagur S.ágúst kl. 13.00
Gönguferð á Vifilsfell og
nágrenni. Verð kr. 300.00
Mánudagur 6. ágúst kl. 13.00
Gönguferð i Marardal. Verð
kr. 300.00 Farmiðar við bilinn.
Miövikudagur 8. ágúst
Þórsmörk. Farmiðar I skrif-
stofunni
Sumarleyfisferðir.
8.-19. ágúst. Miðlandsöræfi.
10. -19. ágúst Þjófadalir —
Jökulkrókur
11. -22. ágúst Kverkfjöll —
Snæfell
13.-16. ágúst Hfrantinnusker-
Eldgjá — Langisjór
Ferðafélag íslands
öldugötu 3
Símar 19533 og 11798
Feigðardans
Framhald af bls. 9.
stæðisflokksins til hagkerfisins? Er hann
hlynntur þessu svokallaða blandaða hag-
kerfi iðnaðarins, sem við búum við, eða
berst hann fyrir auknu athafnafrelsi og
einkaframtaki i efnahags- og atvinnu-
málum?
(Svar:) Þetta er nú eitt bezta dæmið um
það að flokkurinn veit ekki i hvora löppina
hann á að stiga. Hann hefur enga fastmót-
aða stefnu i efnahagsmálum aðra en þá,
að hann heldur að visu áfram að segja, að
hann vilji efla einstaklingsframtakið og
einstaklingsfrelsið. ’ ’
þessi auglýsing er ætluð
ástföngnu fólki úti á landi.
Kæru •Iskcndur! Það er nú, sem við i Gulli og Sillri getum gert ykkur það kleift
að hrlngtrúlofast innan nokkurra daga, hvar sem þið eruð stödd á landinu.
1. Hringið eða skrifið eftir okkar fjölbrcytta myndalista sem innlheldur eitt falleg-
asta úrval trúlofunarhringa sem vol er á og vcrður sendur ykkur innan klukkust.
2. Með myndalistanum fylgir spwld, gatað i ýmsum stærðum. Hvert gat er núm-
erað og með þvi að stinga baugfingri i það gat sem hann passar i, finnið þið
róttu stærð hringanna sem þið aúlið að panta.
3. Þegar þið hafið valið ykkur hringa eftir myndalistanum'skuluð þið skrifa
niður númerið ó þeim, ásamt stærðarnúmerunum og hringja til okkar og við
sendum ykkur hringana strax i póstkröfu.
Með beztu kveðjum,
®ull mt S>ilíitr
Laugavegi 35 - Reykjavik - Simi 20620
Sumarútsalan hafin
Mikið úrval:
flauelsbuxur, terelinbuxur peysur,
skyrtur, vatteraðir jakkar, stuttjakkar
(denim), vinnubuxur karlmanna og
margt margt fleira.
Verðið það hagstæðasta:
Yerzlun Ó.L.
Laugavegi 71
Simi 20141
Jón K. Jóhannsson læknir
verður fjarverandi 7.—-31. ágúst 1973
vegna læknisstarfa á Sjúkrahúsi Isafjarð-
ar.
Leifur Dungal læknir,
Domus Medica,
gegnir læknisstörfum fyrir Jón K. Jó-
hannsson þennan tima.
Auglýsingasíminn er 17500
E
VOÐVIUINN