Þjóðviljinn - 15.01.1974, Qupperneq 5

Þriðjudagur 15. janúar 1974 ÞJÓÐVILJINN — SÍÐA 5
Happdrœtti HÍ - SÍBS - DAS:
190 þúsund
númer og 370
þúsund miðar
eru í gangi hjá stóru happdrœttun-
um - ekki fjarri lagi að 80 til 90%
þjóðarinnar spili í happdrœtti
Erum við islendingar
mesta happdrættis þjóð í
heimi? Ekki vildi Páll
Pálsson hjá Happdrætti
Háskólans viðurkenna það.
Óljós
staða á
Skák-
þinginu
Helgi Ólafsson
efstur i li-riðli
5. umferð á Skákþingi
Iieykjavikur var tefld á
sunnudagskvöld og urðu úrslit
skáka i A-riðli meistaraflokks
þessi:
Jón Þ. Þór vann Július Frið-
jónsson og Benóný Benónýs-
son vann Jóhann Þóri Jóns-
son. Jafntefli gerðu Andrés
Fjeldsted og Bragi Halldórs-
son, en skákir ómars Jónsson-
ar og Leifs Jósteinssonar,
Gunnars Gunnarssonar og
Björgvins Viglundssonar,
Björn Halldórssonar og Björns
Jóhannessonar fóru allár i bið.
Biðskákir voru tefldar i
gærkveldi. Staðan i A-riðli er
mjög óljós ennþá vegna fjölda
biðskáka.
t B-riðli meistaraflokks er
Helgi ólafsson efstur með 4,5
vinning eftir fimm umferðir,
Gylfi Magnússon er i öðru sæti
með 4 vinninga og 1 biðskák og
þriðji er Tryggvi Arason með
4 vinninga
f C-riðli meistaraflokks er
Bjarki Bragason efstur eftir 5
umferðir með 4,5 vinninga og i
öðru sæti er Eyjólfur Berg-
þórsson með 3,5 vinninga.
6. umferð verður tefld i
kvöld i Skákheimilinu við
Grensásveg. —úþ
Hann sagði að í öllum
löndum tæki obbi þjóðanna
þátt i einhvers konar happ-
drætti. Þau eru til i
mörgum myndum, allt frá
ensku getraununum til hins
svo kallaða Lotto, sem er
númerakaup, en ekki föst
númer sem menn eiga að
endurnýja eins og hér, en
okkar happdrætti eru
sniðin eftir danskri fyrir-
mynd.
Hjá stóru happdrættunum
StBS og DAS eru gefnir út 65.000
miðar iijá hvorum þeirra, en H1
60 þús. og það hefur þá sérstöðu
að hafa fjóra flokka, þannig að
miðafjöldin þar er 240.000 miðar.
Það var samdóma álit allra for-
svarsmanna happdrættanna að
sala miða hefði aukist að mun sl.
2 til 3 ár. Nokkuð virðist salan
svipuð hjá happdrættunum. Páll
Pálsson hjá H1 sagði að af
þessum 240 þúsund miðum hjá
þeim væri um 75% miðanna selt.
Þetta er um 180 þúsund miðar,
eða nærri einn á hvert mannsbarn
i landinu. Hjá H1 fer 70% af
veltunni i vinninga.
Hjá StBS eru gefnir út 65
þúsund miðar og á siðasta ári
voru seldir 60 þúsund miðar og
giskaði Ólafur Jóhannesson
framkvæmaastjóri á að fólk ætti
nokkuð almennt 2 miða. Eins
sagði hann að algengt væri að
hópar á vinnustöðum eða vina-
hópur ætti miðaraðir. Sagðist
hann vita af 100 miða röð hjá SIBS
en Páll Pálsson hjá H1 sagðist
vita af hópi sem ætti 300 miða.
Vinningshlutfall hjá SIBS er 60
til 62%. Það fer eftir þvi hve dýr
aukavinningurinn sem útdreginn
er á vorin er, Ólafur Jóhannesson
sagði að sala miða hefði aukist
jafnt og þétt sl. 5 ár, og væri enn
að aukast.
Útgefnir miðar hjá DAS eru 65
þúsund og Baldvin Jónsson for-
stjóri þess sagði að um 90% mið-
anna væri selt. Þetta er miðað við
það happdrættisár sem nú
stendur yfir hjá DAS frá mai til
april en Baldvin boðar nokkrar
breytingar i vor, t.d. hærri
vinninga eins og hjá hinum stóru
happdrættunum, sem miða sitt
happdrættisár við áramót. Sala
miða hjá DAS hefur aukist jafnt
Framhald á 14. siðu.
No rðfj arða rsj ó -
menn tekjuháir
— Sjómennirnir okkar
hafa haft góöar tekjur á
siðasta ári og hafa þvi
getað tekið sér tveggja
til þriggja mánaða fri,
sagði Jóhann K.
Sigurðsson útgerðar-
stjóri Sildarvinnslunnar
á Norðfirði,en hún gerir
út tvo togara og 1000
tonna nótaskip.
Skuttogarinn Barði aflaði
2882 tonn á árinu og háseta-
hlutur á honum 1322 krónur.
Aflaverðmæti Barða varð 58
miljónir 810 þúsund krónur.
Bjartur kom ekki til veiða
fyrr en um miðjan mars, og
hann varð einnig stopp i
mánuð af árinu Samt sem
áður aflaði hann 2210 tonna að
verðmæti 47 miljónir 41
þúsund, og hásetahlutur varð
ein miljón og sjö þúsund.
Börkur starfaði sjö mánuði
af árinu, kom til veiða 20.
febrúar en fór til Noregs i
nóvember, þar sem unnið var
að ýmiskonar lagfæringum á

Skuttogarinn Barði frá Neskaupstað aflaði fyrir nærri 59
miljónir króna á siðasta ári. llásetahlutur var rúml. 1,3 milj. kr.
honum. A þessum sjö
mánuðum aflaði Börkur fyrir
52 miljónir og hásetahlutur
varð 1200 þúsund. Börkur var
á loðnu, sild og makril, og á
sunnudag hélt hann fyrstur
báta til loðnuveiða.
Jóhann sagði að mikil
atvinna væri i landi. Bjartur
landaði i fyrradag 800 tonnum
af þorski og Baröinn landar
100 tonnum i dag. A Norðfirði
er enginn á atvinnuleysisskrá.
úþ
Skríparéttarhöldin í Hag:
Engin greinargerð
til alþjóðadómstóls
Hér á eftir fer orð-
sending utanríkisráðherra
til aIþjóðadómstólsins í
Haag vegna frestsins til að
skila andmælagreinargerð
við kröfum Bretlands og
Vestur-Þýskalands varð-
andi fiskveiðar í íslenskri
f iskveiðilögsögu:
Svo sem kunnugt er, hefir rikis-
stjórn Islands ekki viljað fallast
á, að alþjóðadómstóllinn hafi
dómsögu um lögmæti útfærslu
fiskveiðimarkanna við Island,
m.a. vegna þess, að Alþingi hefir
ályktað, að samningarnir við
Breta og Þjóðverja frá 1961 séu
fallnir úr gildi. Dómstóllinn til-
kynnti rikisstjórninni, að greinar-
gerð af hennar hálfu til andsvara
kröfum rikisstjórna Breta og
Þjóðverja væri heimilt að leggja
fram fyrir 15. janúar 1974. Af
þessu tilefni hefir utanrikis-
ráðherra sent dómstólnum svo-
hljóðandi orðsendingu:
r ■ 1 ••
Ivo
a
loðnuskip sukku
vertíðinni
✓
í
fyrra
Margir bátar fara nú á loðn'U i fyrsta sinn
Á siðustu loðnuvertið urðu tveir
skipstapar vegna þess að bátarn-
ir lögðust á hliðina (að minnsta
kosti annar þeirra) þegar verið
var að dæla loðnu i lestina. Likur
eru á að loðnan hafi runnið yfir
lestarskilrúmin áður en lestir
fyllist. Auk þess áttu fleiri bátar i
erfiðleikum af sömu ástæðu.
Nú við upphaf loðnuvertiðar er
ljóst að mikil fjölgun verður i
loðnuveiðiflotanum, þar á meðal
verða mörg skip sem ekki hafa
áður verið á slikum veiðum.
Rannsóknarnefnd sjóslysa þykir
þvi ástæða til að brýna fyrir skip-
stjórum og útgerðarmönnum
loðnubáta að ganga vel frá búnaði
i lestum loðnubátanna.
Á mörgum hinna stærri báta er
lestarbúnaður mjög til fyrir-
myndar og þannig frá honum
gengið, að járnplata er sett á milli
lestarstoðanna upp við loft og það
langt niður að hún nái vel lestar-
borðunum; ýmist er platan boltuð
eða rafsoðin föst.
Til þess að hægt sé að nota þann
búnað sem að framan er lýst, er
nauðsynlegt að hafa upphækkuð
boxlok (trektar) sem hægt er að
fylla siðuhólfin með. Þar sem slik
boxalok eru ekki fyrir hendi er
nauðsynlegt að fá leyfi Siglingar-
málastofnunar til að setja þau á
og sér hún jafnframt um eftirlit
með niðursetningu þeirra.
Akaflega er mikilvægt, að
austursdælur séu i góðu lagi og að
sjór eigi greiöan aðgang að þeim.
,,Ég leyfi mér að visa til mála
þeirra, sem á málaskrá dóm-
stólsins eru nefnd mál um ,,fisk-
veiðilögsögu”. Vil ég vekja
athygli yðar á þvi, sem hér fer á
eftir.
A timabilinu milli 15. október
og 6. nóvember 1973 fjallaði
fyrsta nefnd allsherjarþings
Sameinuðu þjóðanna um skýrslu
hafsbotnsnefndarinnar. Að þeim
umræðum loknum samþykkti
allsherjarþingið ályktun nr. 3067
(X X V111). Samkvæmt þeirri
ályktun hefir þriðja hafréttar-
ráðstefna Sameinuðu þjóðanna
verið kvödd saman. Fyrsti þáttur
ráðstefnunnar var haldinn i New
York dagana 3. til 15. desember
1973. Annar þáttur ráðstefnunnar,
sem ætlað er að fjalla um efnis-
atriði, verður i Caracas i
Venezuela um tiu vikna skeið og
hefst hinn 20. júni 1974.
Meðan hinn langvarandi undir-
búningur vegna ráðstelnu
þessarar fór fram, var þrásinnis
lögð áhersla á, að hafsbotns-
nefndin væri höfuðvettvangur til
að sannreyna sjónarmið hinna
ýrhsu rikja varðandi réttarreglur
á hafinu, þ.á.m. viðáttu lögsögu
strandrikisins. Það er nú stað-
reynd, að hugtakið efnahagslög-
saga — Exclusive Economic Zone
— (sem gengur undir ýmsum
öðrum nöfnum) allt að 200 milum
frá ströndum, á mjög miklu fylgi
að fagna. Þetta kemur fram i
ýmsum lagaákvæðum, niður-
stöðum alþjóðafunda og yfir-
lýsingum sendinefnda á form-
legum og óformlegum fundum
hafsbotnsnefndarinnar svo og á
allsherjarþingi Sameinuðu þjóð-
anna.
Meðal nýjustu dæma má nefna
ráðstefnu óháðra rikja, sem
haldin var i Alsir dagana 5. til 9.
september 1973.
Þau gögn sem liggja fyrir um
skoðanir hinna ýmsu rikja, lúta
eigi aðeins að þvi, hvað beri að
ákveða á hafréttarráðstefnunni,
heldur einnig og eigi siður að
réttarstöðunni eins og hún er nú.
Með þessum hætti helir hin
flókna og vandasama viðleitni i
þá átt að samræma og skrásetja
heildarreglur hafréttarins á
grundvelli stöðugrar þróunar
komist á nýtt og væntanlega
endanlegt stig.
Hinn 13. nóvember 1973 var
gerður samningur milli rikis-
stjórna lslands og Bretlands, sem
fylgir hjálagt. Samkvæmt
ákvæðum hans er tilteknum
fjölda breskra togara heimilað að
halda áfram veiðum innan 50
milna markanna með þeim tak-
mörkunum, sem þar eru
greindar. Þessar takmarkanir
varða stærð og gerð skipa, veiði-
svæði og timabil og eru miðaðar
við áætlaðan 130 000 lesta afla á
ársgrundvelli. Samningur þessi
er i samræmi við þá stefnu rikis-
stjórnar Islands að leysa þann
vanda, sem breska togaraút-
gerðin er stödd i vegna fram-
kvæmdar landgrunnslaganna frá
1948 og ályktunar Alþingis frá 14.
febrúar 1972, þannig að
aðlögunartimi er veittur næstu
tvö árin. Samningurinn stuðlar
einnig að þvi að draga úr þeirri
spennu, sem myndaðist vegna
dvalar vopnaðra breskra her-
skipa innan 50 milna markanna.
Samningaviðræður við rikis-
stjórn Sambandlýðveldisins
Þýskalands standa enn yfir.
Að þvi er varðar timamörk þau,
sem dómstóllin hefir sett til af-
hendingar málskjals af hálfu
rikisstjórnar Islands, leyfi ég mér
að tilkynna yður, að afstaða rikis-
stjórnar Islands til mála þessara
er óbreytt. Kemur þvi ekki til
þess, að slik afhending fari framj
jafnframt skal tekið fram
að rikisstjórn Islands getur ekki
fallist á þær lýsingar .á máls-
atvikum eða staðhæfingar og full-
yrðingar um lagaleg atriði, sem
fram hafa komið i greinargerðum
þeim, sem lagðar hafa verið fyrir
dómstólinn af hlutaðeigandi
aðilum.
Ég lefti mér að votta yður sér-
staka virðingu mina.”