Þjóðviljinn - 07.02.1974, Síða 6

6 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Fimmtudagur 7. febrúar 1974.
UÚOVIUINN
MáLGAGN SÓSÍALISMA
VERKALYÐSHREYFINGAR
OG ÞJÓÐFRELSIS.
ÍJtgefandi: Ctgáfufélag Þjóðviljans
Framkvæmdastjóri: Eiður Bergmann
Ritstjórar: Kjartan Ólafsson
Svavar Gestsson (áb)
Fréttastióri: Evsteinn Þorvaldsson
Ritstjórn, afgreiðsla, auglýsingar:
Skólav.st. 19. Simi 17500 (5 linur)
Askriftarverð kr. 360.00 á mánuði
Lausasöluverð kr. 22.00
Prentun: Blaðaprent h.f.
EKKI MARK TAKANDI Á SLÍKRI HEIMILD
Á undanförnum árum hefur mfkil um-
ræða farið fram um það i Bandarikjunum,
að nauðsynlegt sé af ýmsum ástæðum, að
draga úr hernaðarkostnaði og herstöðvum
Bandarikjanna erlendis. Hafa verið flutt-
ar tillögur um þessi mál i bandariska
þinginu og hafa þær fengið um helming at-
kvæða oft á tiðum. Undarlegt er að þeir,
sem á íslandi hafa forustu um mótun ut-
anrikisstefnunnar og vilja herinn úr
landinu, skuli ekki hafa sett sig i beint
samband við þessa bandarisku sam-
herja i herstöðvamálinu. En það er annað
mál en hér skal f jallað um að sinni. Á það
skal bent, að forustumenn Atlantshafs-
bandalagsins hafa ráðist mjög harkalega
gegn þessum hugmyndum, sem fram hafa
komið i Bandarikjunum. En það er ekki ný
bóla að herforingjar haldi fram þvi sjón-
armiði að útgjöld til hernaðar þurfi að
auka. Vafalaust eru þessi sjónarmið alls-
staðar rikjandi meðal herforingja. Hins
vegar hafa þeir menn i Bandarikjunum,
sem harðast hafa barist fyrir að dregið
yrði úr hernaðarumsvifum Bandarikj-
anna erlendis, jafnan haldið sinu sjónar-
miði til streitu. Hafa þeir bent á að vig-
búnaði sé nú svo háttað að svonefndar
,,varnir” sinar geti Bandarikjamenn
tryggt með allt öðrum hætti. Ekki verður
þeim mönnum núið um nasir, að þeir
þekki ekki til hernaðarstaífsemi. Þvert á
móti má slá þvi föstu að þeir hafi greiðan
aðgang að hvers konar upplýsingum um
þessi efni frá bandarisku herstjórninni.
Hins vegar eiga hinir bandarisku þing-
menn i reiptogi við herforingja NATO,
eins og áðan er sagt, auk margra annarra.
í siðari hópnum eru fjölmargir einstak-
lingar, sem ýmist af þráhyggju og vana-
hugsun eða af beinum persónulegum pen-
ingahagsmunum eru orðnir háðir banda-
risku herstöðvaneti. Þessir menn festa
ekki væran blund á nóttunni nema þeir
viti af bandariskum vigvélum yfir og allt
um kring. Þeir eru sjálfir orðnir fórnardýr
þess kaldastriðsáróðurs, sem þeir mögn-
uðu upp fyrir 20 árum. Einn slikra manna
er norski þingmaðurinn sem hernáms-
sinnar buðu á ráðstefnu sina um helgina.
Hann er úr norska jafnaðarmannafiokkn-
um sem löngum hefur verið áhrifamikill i
norskum stjórnmálum. En hann gat þess
ekki, er hann kom hingað til Islands, að
innan hans flokks er einmitt mögnuð and-
staða við aðild Noregs að NATO. Hann
minntist ekki heldur á það, að forustu-
menn norska jafnaðarmannaflokksins
biðu eftirminnilegt afhroð i þjóðarat-
kvæðagreiðslunni um EBE, eins og menn
muna, þó að ihaldsleiðtogar reyni að
gleyma þeirri óþægilegu kosningu. Á þetta
minnir Þjóðviljinn vegna þess að orð eða
afstaða einstakra NATO-sinna i Noregi
eru enginn leiðarvisir fyrir Islensku þjóð-
ina i herstöðvamálinu. Á það má lika
minna að þessir gömlu stjórnmálamenn
Norðmanna höfðu ákaflega linjulega af-
stöðu i landhelgismálinu, þannig að full-
ljóst er að slikir aðilar hafa engar forsend-
ur til þess að leiðbeina íslendingum. Eftir
stendur sú spurning sem þessir menn hafa
ekki svarað: Af hverju vilja Norðmenn
ekki hafa erlendar herstöðvar i eigin
landi? Þeir geta ekki ætlast til þess að Is-
lendingar hafi erlendan her i eigin landi
þegar Norðmenn hafna sliku með öllu.
íslendingar eiga fjölda bandamanna i
Noregi, i Bandarikjunum og um allan
heim, þá menn sem skilja þá ósk litillar
þjóðar að fá að vera laus við erlendan her i
landi sinu. Valdamennirnir sem hafa i
áratugi verið á bandi herforingja NATO
eru engin marktæk heimild handa Islend-
ingum að fara eftir. íslendingum ber ekki
að fara eftir neinu öðru en eigin samvisku,
eigin ábyrgð gagnvart nútið og framtið is-
lensku þjóðarinnar. Þeir Islendingar, sem
i dag krefjast hernáms áfram, eru að
styðja NATO gegn almenningi i
NATO-ríkjunum, meðal annars gegn tug-
um þingmanna i bandariska þinginu. Það
legðist litið fyrir vopnlausa smáþjóð ef
hún reyndi ekki að stuðla að afvopnun og
friðsamlegri þróun með athöfnum sinum.
Hallærisástand í skattamálum, segja Rauðsokkar
Giftar konur hafi fullan
rétt og fullar skyldur
og greiði sjálfar skattana sína
Sérsköttun hjóna hefur
frá upphafi verið eitt af
baráttumálum Rauðsokka
og í tilefni umræðna um
breytingar á núverandi
skattalöggjöf hefur starfs-
hópur Rauðsokka um
skattamál sent eftirfar-
andi álit til Halldórs E.
Sigurðssonar f jármálaráð-
herra og til endurskoð-
unarnefndar skattalaga.
Afrit var sent öllum þing-
flokkum og fjölmiðlum.
„Okkur undirrituðum hefur
borist til eyrna, að i athugun séu
breytingar á núgildandi skatta-
löggjöf. T.d. sú breyting, að hluti
skattgreiðslna verði færður frá
beinum sköttum til óbeinna (sbr.
kröfur verkalýðshreyfingarinn-
ar).
Eins og yður er kunnugt, eru
giftar konur á tslandi ekki skatt-
greiðendur, heldur greiða eigin-
menn þeirra skatt af helmingi
tekna þeirra. Ógiftar konur, t.d.
með börn, eða ekkjur, njóta ekki
þeirra sömu friðinda. Fólk, sem
berst fyrir jöfnum réttindum
karla og kvenna, getur alls ekki
sætt sig við slika skipan mála.
Þegar gerðar eru breytingar á
skattalöggjöf, t.d. slikar sem áð-
ur hafa verið nefndar, þykir okk-
ur sjálfsagt og mjög aðkallandi,
Stjórnarkreppa og
kosningar í Belgíu
að um leið sé sú breyting gerð, að
giftum konum sé veittur sá sjálf-
sagði réttur að fá að taka þátt i
sameiginlegum kostnaði af
rekstri þjóðfélagsins sem sjálf-
stæðir þjóðfélagsþegnar með full-
an rétt og fullar skyldur.
Okkur er ljóst, að ýmsum erfið-
leikum er bundið að gera slika
breytingu, en við trúum þvi, að sé
fullur vilji fyrir hendi og áhugi á
að leysa þetta mál, þá sé það unnt
og ekki erfiðara en önnur vanda-
mál i sambandi við skattalöggjöf.
Við viljum nefna hér þær leiðir,
sem ræddar hafa verið i okkar
hópi. Eitt er nauðsynlegt að okkar
mati: Enginn munur skal gerður
á skattgreiðslum eftir kynferði,
eða eftir þvi hvort um gift eða ó-
gift fólk er að ræða. Giftar konur
fái skattskýrslu til útfyllingar
jafnt sem aðrir, sem komnir eru
yfir 16 ára aldur. Siðan greiði
hver einstaklingur skatt aðeins af
sinum eigin tekjum.
Þegar til álagningar kemur,
vandast málið. Við viljum nefna
hér tvær tillögur að lausn þessa
máls, sem hlotið hafa mestan
hljómgrunn hjá okkur. Onnur til-
lagan er þessi: Persónufrádrátt-
ur verði hinn sami fyrir alla.
Ómagafrádráttur skiptist milli
hjóna. Persónuleg gjöld teljist hjá
hvoru fyrir sig. Gjöld og annar
kostnaður af þinglýstum eignum
teljist hjá þeim, sem eignin er
þinglýst á. (Athuga ber, að æski-
legast hlýtur að teljast, að festi
hjón kaup á fasteign (fasteign-
um) teljist þau bæði eigendur
hennar. Sé þá skylt að þinglýsa
eigninni á nöfn þeirra beggja.)
Hafi maki engar tekjur skai flytja
upphæð, sem svarar persónufrá-
drætti hans, helming ómagafrá-
dráttar og helming annars frá-
dráttar, sem hjónin sameiginlega
eiga rétt á af tekjum, yfir á
skýrslu hins. (Þess ber að geta,
að við teljum eðlilegt að stefna að
þvi, að þannig tilfærsla á per-
sónufrádrætti eigi þvi aðeins rétt
á sér, að annað hjóna sé heima
vegna umönnunar barna. Hins
vegar teljum við, að slikt sé ekki
timabært vegna núverandi að-
stæðna.)
Verði giftar konur teknar sem
einstaklingar með fullan ein-
staklingsfrádrátt við núverandi
fyrirkomulag er ljóst, að skattaá-
lag hjóna, sem bæði vinna úti,
verður miklu meira en nú er, og
hætt er við, að slikt valdi svo mik-
illi óánægju meðal landsmanna,
að ekki sé gerlegt að gera þær
ráðstafanir, nema fleira komi til.
Við látum okkur detta i hug, að
barnafrádráttur og frádráttur
vegna kostnaðar við barnagæslu
(sem gilda mundi um aila, sem
hafa börn á framfæri sinu) eða
launþegafrádráttur gæti komið i
staðinn fyrir það skattleysi af
helmingi tekna eiginkonunnar,
sem nú er reglan.
Hin tillagan er sú, að skattur
verði ákveðin hlutfallstala af
tekjum allra skattgreiðenda i
sama formi og útsvar er nú og
jafnframt verði flestir frá-
dráttarliðir felldir niður (atriði
sem þarfnast nánari athugunar
og útreikninga). Slikt fyrirkomu-
lag hlýtur að gera skattkerfið ein-
faldara og auðskildara almenn-
ingi. Einnig hlýtur það að vera
mun kostnaðarminna og mundi
það vega á móti auknum kostnaði
vegna fleiri skattgreiðenda, þeg-
ar giftar konur bætast i hópinn.
Það form, sem nú rikir, að eig-
inmenn greiði skatt af helmingi
tekna eiginkvenna sinna, er al-
gert hallærisástand að okkar
mati og tálmi i vegi fyrir þvi, að
konur öðlist sjálfstraust og virð-
ingu i þjóðfélaginu sem fullgildir
þjóðfélagsþegnar”.
i lok janúar féll belgíska
stjórnin, og enn einu sinni er efnt
til kosninga i þessu litla, en klofna
landi.
Ástæðan fyrir falli stjórnar-
innar, sem var breiðfylking
helstu flokkanna þriggja,
kaþólskra, sósíaldemókrata og
frjálslyndra, er átök milli Flæm-
ingja og Vallóna sem eru frönsku-
mælandi. Allir þessir þrir flokkar
eru klofnir i flæmskar og vali-
ónskar undirdeildir, sem fylgjast
mjög grannt með þvi hvað hinn
armurinn hefst að.
Stjórnin féll beinlinis út af svo-
nefndri Ibranco-áætlun. Ibranco
var félag sem stjórnir Belgiu og
trans höfðu myndað i sameiningu
og ætlaði að koma upp mikilli
oliuhreinsunarstöð i Liege,
vallónska hluta Belgiu. Leburton,
sósialdemókrati og forsætisráð-
herra fráfarandi stjórnar, er
kosinn á þing frá þeim sveitum og
lagði allan sinn metnað i að koma
áætlun þessari i framkvæmd.
Þegar iranir kipptu að sér
hendinni brást Leburton við með
þvi að soja af sér. Hann hafði
áður átt I útistöðum við flæmska
sósíaldemókrata út af máli þessu,
en þeir vildu aðra staðsetningu
oliuhreinsunarstöðvarinnar.
t stjórnarandstöðu voru
flæmskir og vallónskir
aðskilnaðarsinnar, sem hvor um
sig hafa um 10% atkvæða, og
búist er við að þeir auki báðir
fylgi sitt. Auk þeirra voru komm-
únistar i stjórnarandstöðu.
Falsaði júgóslavneskur
guðfr. Yínlandskortið?
NEW HAVEN - Tveir prófess-
orar við Yaleháskólann, þar sem
Vinlandskortið hefur verið varð-
veitt til þessa, telja likur benda til
þess að Iitt þekktur júgóslavnesk-
ur prófessor i kirkiurétti, sem dó
árið 1922, hafi falsað kortið.
Robert Lopez, prófessor I sögu,
og Konstantin Reichardt, próf. t
germönskum málum, telja bönd-
in berast að Luka Jelic próf. sem
kenndi við kaþólskan prestaskóla
i Zadar á strönd Dalmatiu.
Jelic reyndi mikið til að sanna
að rómverska kirkjan hefði löngu
fyrir daga Kólumbusar náð fót-
festu i Ameriku. Auk þess sagðist
hann hafa fundið mikið af skjöl-
um og kortum sem lúta að Vin-
landi i bókasafni páfastóls. I
greinargerð, sem Jelic sendi ka-
þólskum visindaráðstefnum 1891
og 1894 og heitir ,,Um kristniboð i
Ameriku fyrir daga Kólumbus-
ar”, ræðir hann um „biskup og
sendimann til Grænlands og ná-
lægra svæða”, en það orðalag
mun aldrei hafa verið notað af
kaþólsku kirkjunni, hvergi að
finna i hennar skjölum. Hinsveg-
ar er þetta sama orðalag haft á
áletrun sem fylgir Vinlandskort-
inu. Halda áðurnefndir prófessor-
ar að Jelic hafi gert kortið til. að
styðja við kenningar sinar, sem
fáir lögðu trúnað á.