Þjóðviljinn - 17.01.1975, Blaðsíða 4

4 StQA — ÞJÓÐVILJINn" Föstudagur 17, janúar 1975.
UOÐVIUINN
MÁLGAGN SÓSÍALISMA
VERKALÝÐSHREYFINGAR
OG ÞJÖÐFRELSIS
Ctgefandi: Otgáfufélag Þjóðviljans Fréttastjóri: Einar Karl Haraldsson
Frainkvæmdastjóri: Eiður Bergmann Ritstjórn, afgreiðsla, auglýsingar:
Ritstjórar: Kjartan Ólafsson, Skólavörðust. 19. Slmi 17500 (5 llnur)
Svavar Gestsson Prentun: Blaðaprent h.f.
1000 MILJONIR HER 1000 MILJONIR ÞAR
Enn i dag er á þvi klifað, eins og fyrir
40—50 árum, að það sé brýn þjóðfélagsleg
nauðsyn, að alþýða manna sætti sig við
lækkandi raungildi teknanna, lika þeir,
sem nú hafa rúmlega 40 þúsund krónur i
samningsbundnar dagvinnutekjur á mán-
uði, en það er meðalkaup hjá ófaglærðu
verkafólki yfirleitt og fleiri láglaunahóp-
um.
Er þetta rétt?
í okkar islenska þjóðfélagi á sér stað
stórkostleg gróðamyndun, þeirra sem
mestar eignir eiga fyrir, ekki sist er það
verðbólgugróðinn, sem færir stóreigna-
mönnum, sem spila á bankakerfið ótaldar
miljónir jafnt og þétt.
Hér á sér einnig stað hrikaleg þjóðfé-
lagsleg sóun undir merkjum „frelsis” á
öllum sviðum atvinnulifs og viðskipta,
frelsis braskaranna til að mata krókinn á
kostnað alþýðu manna. Þessi sóun á sér
ekki sist stað i sambandi við meðferðina á
gjaldeyri okkar, sem aflað er af vinnandi
stéttum þessa lands.
Það voru fluttir inn um 10 þúsund bilar á
siðasta ári, svo eitt dæmi sé tekið. Þar af
liggja um 2000 óseldir og illseljanlegir i
vörugeymslum. Verðmæti þessara 2000
bila er hvorki meira né minna en 1000 mil-,
jónir króna, sennilega meira. Það er oft
talað um að færa til fjármuni i þjóðfélag-
inu. Þessar 1000 miljónir hafa verið færð-
ar til bilainnflytjenda. Slikt er þjóðfélags-
legri sóun.
1000 miljónir króna. Hvaða upphæð er
þetta, ef litið er á möguleikana til að bæta
verkafólki að nýju það kjararán, sem nú-
verandi rikisstjórn hefur staðið fyrir.
Samkvæmt upplýsingum, sem fram
hafa komið frá Alþýðusambandi íslands
og enginn hefur véfengt var kaupmáttar-
rýrnunin um áramót orðin a.m.k. 13% hjá
þvi fólki, sem fær greiddar láglaunabætur
og yfir 23% hjá öðrum. Sé miðað við 1.
febrúar nk. mun ekki verða dregið i efa að
raungildi tekna hinna lægst launuðu hafi
rýrnað um a.m.k. 15% með aðgerðum
stjórnvalda. Til að kjörin verði i raun þau
sömu og áður þarf rúmlega 17% kaup-
hækkun hjá þvi fólki, sem nýtur láglauna-
bóta, eða aðrar jafngildar ráðstafanir þvi
i hag.
Almennt verkafólk sem nú hefur rúm-
lega 40 þús. krónur i dagvinnutekjur á
mánuði, það er 500 þúsund krónur á ári, —
fengi við slika 17% launahækkun kr.
85.000,- á ári, hver einstakur umfram það,
sem nú er. Er þá að sjálfsögðu miðað við
dagvinnutekjur einar.
i Verkamannasambandi íslands munu
vera um 14.000 fuligildir meðlimir, eða
tæpur helmingur af fullvinnandi félags-
mönnum Alþýðusambands íslands. Til að
borga öllum þessum 14.000 félagsmönnum
Verkamannasambandsins hverjum um
sig þær 85 þúsund krónur yfir árið, sem
hér um ræðir, þarf reyndar litlu hærri
upphæð, en þá sem Morgunblaðið sagði
lesendum sinum á dögunum, að lægi í ó-
seljanlegum bilum i vöruskemmum i
Reykjavik.
Verðmæti bilanna óseljanlegu segir
Morgunblaðið 1000 miljónir, en það þarf
1200 miljónir til að greiða öllum fullgildum
meðiimum Verkamannasambandsins þá
launahækkun sem hér var rætt um i heilt
ár. Trúlega dugar að leita svolitið betur i
bilaskemmunum, heldur en Morgunblaðið
gerði, til að finna þær 200 miljónir, — i bil-
um, — sem nema þeim litla mismun, er
þarna er um að ræða.
Sem sagt i bilum, sem keyptir hafa ver-
ið til landsins fyrir dýrmætan gjaldeyri án
þess að hér væri fyrir þá nokkur markað-
ur, — i þessum bilum liggja verðmæti,
sem eru álika og dygðu til að hækka dag-
vinnukaup allra meðlima Verkamanna-
sambandsins, um 17%, i heilt ár.
Og enginn skyldi halda, að þetta sé eina
dæmið um fullkomna óráðssiu okkar
„frjálsa” þjóðfélags, sem sagt er ekki
hafa efni á þvi, að borga verkafólki nema
rúmar 40 þús. krónur á mánuði.
Þeir liggja viða miljarðarnir. 1000 mil-
jónir hér, 1000 miljónir þar, — en til þess
að ná þeim þarf að breyta þjóðfélaginu.
Til dæmis fær álhringurinn, sem rekur
iðjuverið i Straumsvik 1000 miljón krónum
meira i gróða á ári fyrir starfsemi sina á
Islandi, vegna þess, að hann fær orkuna á
þvi verði, sem hann samdi um við við-
reisnarstjórnina til 25 ára, en ekki á þvi
verði, sem slik orka kostar á heimsmark-
aði i dag.
Þær 1000 miljónir væru vissulega lika
betur komnar i vasa islensks launafólks,
sem nú hefur orðið að þola stórkostlega
kjaraskerðingu, heldur en i hringrás al-
þjóðlegra auðhringa. k.
KLIPPT..:
Gunnar
Geir.
Kominn
kengur í
Karbítinn
Það gengur nú fjöllunum
hærra aö kengur sé kominn i
Karbitsmálið og ágreiningur
um það sé risinn i Sjálfstæðis-
flokknum. Gunnar Thoroddsen,
iðnaðarráðherra, var ábúðar-
mikill I haust, i upphafi ráö-
herraferils sins, og var helst á
honum að skilja, að drifa ætti
málið i gegnum þingið fyrir jól.
Gjörbreytt viðhorf i orkumál-
um hafa leitt til þess að meir en
nægur markaöur og þörf er fyrir
raforku Sigölduvirkjunar til
innanlandsþarfa á næstu árum.
Það liggur þvi á borðinu, að
verði rúmlega þriðjungur af
orku Sigöldu seldur Union Car-
bide, reynist óhjákvæmilegt að
ráðast næst i virkjun Hrauneyj-
arfossa.
Landsbyggðarmenn, og þá
sérstaklega norðlendingar, sem
eiga við mikil raforkuvand-
kvæði að etja hafa snúist önd-
verðir gegn þessum áformum.
Þeir vilja næstu stórvirkjun á
Norðurlandi og stóriðju i tengsl-
um við hana. Geir Hallgrims-
son, forsætisráðherra, hefur
gefiö þeim mönnum innan Sjálf-
stæðisflokksins, sem lita á mál-
in' frá þessu sjónarhorni, tals-
vert undir fótinn.
Fleiri ástæöur munu liggja til
þess að forsætisráðherrann vill
fara sér hægt i málinu. Hann
mun ekki vera þess fýsandi að
vekja styrr um embætti sitt i
byrjun stjórnartimabilsins með
þvi að blanda stjórninni i nýja
stóriðjudeilu. Þá er það varla
ofmælt, að forsætisráðherra sé
ósárt um, þótt málefni iðnaðar-
ráðuneytisins vefjist svolitið
fyrir Gunnari.
En þótt Geir Hallgrimsson
vilji ekki ljá Gunnari streng i
stóriðjubogann að svo stöddu,
heldur sá siðarnefndi sókninni
áfram og hefur nýverið sent
ekki færri en fimm menn i
mengunarleiðangur vestur um
haf til Union Carbide.
Jafnvœgi í
fjölmiðlum á
langt í land
Sighvatur Björgvinsson,
ritstjóri, tekur Morgunblaðið
fyrir i dálki sinum um stjórnmál
i Alþbl. á þriðjud. og miðvikud.
Hann gerir sérstaklega að
umtalsefni „sefasjúkan” áróður
Morgunblaðsins i herstöðva-
málinu á sl. vori og tilraunir
þess nú til þess að innræta fólki,
að kjaraskerðingar séu
óumflýjanlegar og engum
Sighvatur
sérstökum um að kenna. SB
segir:
Áhrif Morgunblaðsins
Morgunblaðið hefur sérstöðu
meðal islensku dagblaðanna.
Það er alls ekki hægt að skipa
þvi i flokk með þeim — varla
hægt að kalla Morgunblaðið
„blað” á sama hátt og hin dag-
blöðin eru kölluð „blöð”.
Morgunblaðið skipar miklu
fremur bekk með hinum vold-
Angola fær \=?~~
fullt frelsi
Olíusjóðir
stofnaðir
Eg hef slæmar fréttir
sagði Ford þingheimi
ig
Bretar og Norðmenn hafa þokazt nær samkomulagi 11A játar

ugu fjölmiðlum, sjónvarpi og
hljóðvarpi. Ahrif blaðsins eru
álika mikil og áhrif þessara
tveggja rikisfjölmiðla gætu
verið væri þeim beitt til þess að
flytja mál afmarkaðs hóps
meðal þjóðarinnar eða stjórn-
málaflokks. Til þess að skilja
betur áhrifamátt Morgunblaðs-
ins og áróðursaðstöðu þeirra,
sem standa að útgáfu blaðsins
gætu menn gert sér það i hugar-
lund, að einhver stjórnmála-
flokkanna t.a.m. Alþýðubanda-
lagið, réði yfir sjónvarpinu með
svipuðum hætti og ráðamenn
Sjálfstæðisflokksins hafa umráð
yfir Morgunblaðinu. Fólki þætti
að sjálfsögðu slik yfirburðaað-
staða eins stjórnmálaflokks —
að fá yfirráð yfir sjónvarpinu —
i hæsta máta óæskileg fyrir
frjálsa skoðanamyndun i land-
inu. En sú er engu að siður
áróðursaðstaða þeirra afla, sem
mestu ráða i Sjálfstæðisflokkn-
um, og njóta Morgunblaðsins.
Smáskammtalækningar Mogga
Og siðar i sömu grein segir
Sighvatur:
„Skoðanainnrætingin er lang-
timaverk, „smáskammta-
lækning”. Dag eftir dag, mánuð
eftir mánuð og ár eftir ár er
sömu grundvallarlifsviðhorfum
haldið að fólki og hafi einhver
einn fjölmiöill algera yfirburða-
stöðu innrætir hann meginþorra
almennings smátt og smátt þau
almennu viðhorf, sem eru
rikjandi hjá þeim, sem þar gefa
tóninn. Þannig er áhrifum
Morgunblaðsins farið. Smátt og
smátt innrætir blaðið fólki
ákveðna fordóma, og áhrifin eru
þess eðlis, að hinn almenni
lesandi veitir þeim vart
athygli.”
Þetta eru orð i tima töluð, og
ekki neinu við þau að bæta,
nema ef væri að benda á, að nú
vilja Sjálfstæðismenn lika ná
auknu tangarhaldi á útvarpi og
sjónvarpi með útvarpsráðs-
skiptum.
Jafnvægi i fjölmiðlum á
liklega enn lengra i land,
Sighvatur, en jafnvægi i byggð
landsins.
—EKH
Verður „Feiti Albert”
bjargvættur ísrael? B'£
Þar rak að þvi aö Israelsmenn
fengju sinn spámann... skyldi
þeim ekki geta orðið lið að
Kristni Finnbogasyni lika?
... OG SKORIÐ