Þjóðviljinn - 04.06.1975, Blaðsíða 4

4 StÐA — ÞJÓÐVILJINN Miövikudagur 4. júni 1975
DJODVIUINN
MÁLGAGN SáSÍALISMA
VERKALÝÐSHREYFINGAR
OG ÞJÓÐFRELSIS
Otgefandi: (Jtgáfufélag Þjóöviljans
Framkvæmdastjóri: Eiöur Bergmann
(R^stjórar: Kjartan Ólafsson,
Svavar Gestsson
Fréttastjóri: Einar Karl Haraldsson
Umsjón meö sunnudagsblaöi:
Vilborg Haröardóttir
Ritstjórn, afgreiösla, auglýsingar:
Skólavöröust. 19. Sfmi 17500 (5 linur;
Prentun: Blaöaprent h.f.
VERÐUR LANDFLÓTTI NIÐURSTAÐAN?
Eitt alvarlegasta einkennið á stefnu við-
reisnarstjórnarinnar var vantrú hennar á
islenska atvinnuvegi og andstaða hennar
við verkalýðshreyfinguna. Sömu einkenn-
in eru að koma i ljós á núverandi rikis-
stjórn. Verkföllin undanfarnar vikur
sanna hið siðarnefnda: Verkfall á stóru
togurunum hefur nú staðið frá þvi 9. april
og er að verða eitt lengsta togaraverkfall
sem hér hefur verið. Verkfall vélstjóra á
kaupskipunum hefur staðið i um 20 daga,
og nú eru yfir 20 kaupskip bundin i höfnum
vegna verkfallsins. Verkföll i rikisverk-
smiðjunum þremur hafa staðið vikum
saman. Rikisstjórnin reyndi að kúga
verkafólk i þessum verksmiðjum til þess
að fara að vinna á sömu kjörum, en án ár-
angurs. Samstaðan braut gerræðið á bak
aftur og rikisstjórnin þorir ekki að beita
sama vopninu i togaradeilunni eins og hún
hafði þó gert ráð fyrir.
Árangurinn af hinum hörðu viðbrögðum
verkalýðssamtakanna er jafnframt sá að
rikisstjórnin þorði ekki annað en að hefja
samninga á nýjan leik. Og það er enn-
fremur árangur af afstöðu verkalýðs-
hreyfingarinnar að rikisstjórnin þorði
ekki að leyfa ráðgerðar hækkanir land-
búnaðarvara um sl. mánaðamót um mjög
tilfinnanlegar upphæðir.
Nú rikir þvi sannkallað hernaðarástand
i þjóðlifinu, rikisstjórnin hefur kveikt
stéttaófrið sem getur haft þær afleiðingar
að hún gefist upp og að efnt verði til nýrra
kosninga. Það er nú krafa tugþúsunda
manna um allt land i öllum flokkum.
En afstaða rikisstjórnarinnar til is-
lenskra launamanna stafar ekki af neinni
tilviljun. Þarna er á ferðinni enn á ný sú
stefna Sjálfstæðisflokksins að lækka svo
laun á Islandi að þau verði miklu lægri en
annars staðar. Siðan vill stjórnin falbjóða
ódýrt innlent vinnuafl á alþjóðlegum
markaði. Þegar við slik tilboð bætist ódýr
orka er búið að skapa gósenland fyrir auð-
furstana að athafna sig. Það er þvi bein-
linis stefna rikisstjórnarinnar að lækka
launin gagnvart launum annars staðar.
Þessi stefna birtist einnig i gengislækk-
unaræðinu.
Oftrúin á erlendan atvinnurekstur kem-
ur fram i fréttum stjórnarblaðanna svo til
daglega. Sérstaklega er þetta skýrt um
þessar mundir i togaraverkfallinu. Það er
auðvitað fyrst og fremst trúleysið á útgerð
þessara mikilvirku framleiðslutækja, sem
veldur þvi að ekkert er aðhafst til að koma
þeim á flot. Vitað var að innan viðreisnar-
stjórnarinnar var andstaða við endurnýj-
un togaraflotans. Það sannaðist með þvi
að togaraflotinn var látinn grotna niður og
þegar uppbyggingarstarf vinstristjórnar-
innar hófst höfðu islendingar dregist
a.m.k. áratug aftur úr öðrum fiskveiði-
þjóðum að þvi er skipakost varðaði.
Þegar þannig leggjast á eitt trúleysi á
getu landsmanna sjálfra til þess að hafa
atvinnulegt forræði og tilraunir til þess að
gera landið að láglaunasvæði er hætta á að
landflóttinn fari á nýjan leik að gera vart
við sig. Þess vegna er barátta verkalýðs-
hreyfingarinnar fyrir betri launum hrein
og bein sjálfstæðisbarátta gegn rikisstjórn
auðstéttanna, sem aldrei hefur haft trú á
þvi að islendingar gætu af eigin rammleik
byggt upp sjálfstætt menningarþjóðfélag
á íslandi.
S.
Ný samtiðar-
söguskoðun
Nú er komin ný skýring á eðli
bráðabirgðalaga stjórnarinnar.
Þau voru ekki sett til þess að
þvinga fram „lausn” kjara-
deilunnar i rikisverksmiðjun-
um, heldur tii þess að koma
hreyfingu á samningana.
Orðrétt segir i forystugrein
Morgunblaðsins i gær:
„Bráðabirgðalögin hafa af
einstökum verkalýðsforingjum
og stjórnarandstæðingum verið
nefnd „þvingunarlög”. Ef þau
væru „þvingunarlög” er
auðvitað ijóst, að rikisstjórnin
hefði gert ráðstafanir til þess að
fylgja þeim eftir með margvis-
legum hætti. Það hefur ekki
verið gert einfaldlega vegna
þess, að nUverandi rikisstjórn
beitir ekki þvingunum. HUn
setti bráðabirgðalögin til þess
að koma hreyfingu á erfiða
kjarasamninga og það hefur
tekist.”
Þetta getur maður kallað
söguendurskoðun i lagi. Ætli sé
'ekki nærri sanni, að rikis-
stjórnin hafi sett Iög á deiluna til
þess að kanna hversu langt hUn
gæti gengið I striði sinu við
launþegasamtökin. Þegar svo i
Ijós kom að lögunum yrði ekki
framfylgt vegna samstöðu
starfsfólksins gegn þeim,
neyddist stjórnin sjálf að
samningaborðinu. Og þá kom I
ljós, að fullyrðingar Gunnars
Thoroddsens um það hve mikið
hefði borið á milli i samningun-
um reyndust hrein blekking.
Það viðurkenna samningamenn
ríkisins og starfsmanna i verk-
smiðjunum einróma. Enda
bendir nU allt til þess að
samningar séu að nást.
Allar tilraunir stjórnar-
flokkanna, til þess að ná landi,
eftirþessiherfilegu siglingamis-
tök, hljóta að drukkna i vand-
ræðalegum réttlætingarvaðli
stjórnarblaðanna.
En eftir er að vita, hvort
stjórnarherrarnir læra eitthvaö
af mistökunum. Skyldi mega
treysta þeirri fullyrðingu
Morgunblaðsins- aö „nUverandi
rikisstjórn beiti ekki þvingun-
um.” Ef til þýðir þó þetta orða-
lag einvörðungu þaö að ríkis-
stjórnin ætlar að setja bráða-
birgðalög á almennu kjara-
samningana þann 11. „til þess
að koma hreyfingu á þá.”
Verkföllin og
„þriðji aðili”
Bændur á Suðurlandi hafa nU
fengið sinn áburð og er það
sannarlega vel. Starfsfólkinu i
rfkis verksmiðjunum var
áreiðanlega ekki sérstaklega i
mun að verkfall þeirra kæmi
niður á bændastéttinni. Hins-
vegar verða bændur eins og
aðrir þjóðfélagsþegnar að
skilja, að verkfall kemur óhjá-
kvæmilega niður á „þriðja
aðila”, þótt verkfalls-
aðgerðunum sé ekki beint gegn
honum. Verkfallsvopnið er ein-
faldlega eina haldbæra baráttu-
tæki launamanna, þegar rikis-
valdið og atvinnurekendur sam-
einast um að halda kaupi og
kjörum niðri. Það er nauðsyn-
legt að bændur og verkafólk
standi saman og eðlilegra hefði
veriö, ef bændur á Suðurlandi,
(þeir hafa áreiðanlega ekki
verið margir) hefðu beint
spjótum sinum til rikisstjórnar-
innar I stað þess að láta berast i
fjölmiðla að þeir hygðust taka
áburð með valdi Ur áburðar-
verksmiðjunni.
Að verkföll koma niður á
„þriðja manni” sést einnig I
sementsverksmiðjuverkfallinu.
A öllu Stór-Reykjavikursvæðinu
hefur ekkert verið hægt að
steypa og byggingariðnaðurinn
hefur þvi verið stopp. Þetta
ástand hlýtur að gera það að
verkum að beggja vegna
samningaborðsins eru menn
áfram um að leysa deiluna.
Skripaleikur
forstjóra með
steypubila
SU forstjóraaðgerð, sem fólst i
þvi að bilstjórar steypubila
steypustöðvanna I Reykjavik,
BM-Vallá, Steypustöðvarinnar
og Breiðholts, óku marga hringi
Ikringum TollstöðvarhUsið, þar
sem setið var að samningum, er
hinsvegar forkastanleg.
Bilst jórarnir voru á fullu nætur-
vinnukaupi og viðurkennt er að
forstjórarnir skipulögðu þessa
fiflsku. Þeir voru sjálfir i
„llmUsInum” sinum fyrir utan
TollstöðvarhUsið og hvöttu bll-
stjóra sina til þess að þenja
flauturnar.
Hér var verið að æsa upp og
jafnvel spilla fyrir. Starfsfólki
steypustöðvanna hlýtur að vera
ljóst að samningamenn starfs-
fólks I rikisverksmiðjunum hafa
ekki efnt til verkfalla til þess að
hafa af þeim. Starfsfólkið I
verksmiðjunum beitir nauðvörn
sinni og komið getur að þvi að
launamenn I steypustöðvunum
þurfi að gera slikt hið sama.
Þeir ættu þvl að vita að á slikum
stundum er þörf samstöðu allra
launamanna ekki skrlpaað-
gerða.
Það er þvl ekki að furða þótt
margir bílstjóranna, sem þátt
tóku I hringakstrinum, hafi
brugðist ókvæða við, þegar þeir
áttuðu sig á þvi að það voru for-
stjórar og eigendur steypu-
stöðvanna, sem stóðu fyrir
honum, og skildu hve tilgang-
urinn var tvibentur.
Þjóðernisvakn-
ingin á
Grœnlandi
Færeyingar eru öllu jafna
áhugasamari um þróun
Grænlandsmála en við Is-
lendingar, sem stundum
hyllumst til að gleyma sjálf-
stæðisviðleitni frændþjóða
okkar og nágranna. 1 blaðinu 14.
september málgagni
Þjóðveldisflokksins færeyska,
birtist nýverið „oddagrein”,
þar sem þær miklu framfarir,
sem orðið hafa á Grænlandi I
pólitisku, og menningarlegu
tilliti, eru gerðar að
umræðuefni.
1 leiðaranum segir að danir
hafi gert allt til þess að
grænlenska samfélagið yrði
sem likast þvi danska: alveg á
sama hátt og gömlu
nýlenduherrarnir reyndu I hjá-
lendum slnum. Og Danir hafi
gert það sama og nýlendu-
herrarnir: Þeir hafi arörænt
grænlendinga gróflega. Þvi sé
ekki að undra að grænlendingar
vakni nú til dáða og vilji hrista
af sér danska okið. Hin pólitisku
átök á Grænlandi siðasta áratug
séu talandi dæmi um það að
grænlenska þjóðin sé að taka við
sér, þjóðernislega jafnt sem
stjórnmálalega.
Þá segir 14. september að sér-
staklega komi þessi þjóðernis-
vakning fram I þvi að
grænlendingar leggi nU meiri
rækt við menntun sina. A öllum
sviðum virðist grænlendingar
eiga bjartari framtið i vændum.
Ýmis konar menningarstarf-
semi skjóti rótum, kvikmyndir
séu gerðar um ástandið i
landinu og nýir listamenn hafi
komið fram. Kjörið i landráðið
nU fyrir stuttu hafi borið þess
ljósan vott að grænlendingar
óski breytinga. Fólkið vill unga
menn og framfarasinnaða i
ábyrgðarstöður. Brautryðjend-
ur eigi grænlendingar i mönnum
eins og Jonathan Motzfeldt,
Lars Emil Johansen, Moses
Olson og mörgum öðrum eld-
heitum grænlenskum framfara-
mönnum. Þjóðin hafi álit á þeim
og þeir kunni að meta þjóðina.
1 lok „oddagreinarinnar”
hvetur 14. september til þess að
ibUar við strendur Norður-At-
lantshafsins, sem eigi sömu
hagsmuna að gæta og byggja
afkomu sina fyrst og fremst á
fiskveiðum, taki höndum saman
um fiskveiðar, og finni sér sam-
starfsgrundvöll i menningar-
mennta- og stjórnmálum.
-EKH.