Þjóðviljinn - 27.07.1975, Blaðsíða 4

4 SÍÐA — ÞJÓDVILJINN Sunnudagur 27. júlí 1975.
DJOÐVIUINN
MÁLGAGN SÓSIALISMA
VERKALÝÐSHREYFINGAR
OG ÞJÓÐFRELSIS
Útgefandi: Útgáfufélag Þjóöviljans
Framkvæmdastjóri: Eiður Bergmann
Ititstjórar: Kjartan ólafsson
Svavar Gestsson
Fréttastjóri: Einar Karl Haraldsson
úmsjón með sunnudagsblaði:
Arni Bergmann
Ritstjórn, afgreiðsla, auglýsingar:
Skóiavörðust. 19. Simi 17500 (5 linur)
Prentun: Blaðaprent h.f.
ÁRSKAUP VERKAMANNS NÆR EKKI
MÁNAÐARKAUPI FORSTJÓRA
í fyrradag var skattskráin i Reykjavik
lögð fram og að vanda gefst gjaldendum
tækifæri til að bera saman tekjur einstakl-
inga annars vegar og álögð gjöld hins veg-
ar. Að vanda munu menn komast að þvi
við slikan samanburð, að stór hópur
manna er enn i þeirri aðstöðu að geta
svikið stórlega undan skatti með þvi að
hagræða tölum á skattskýrslum. Árlega
upphefjast mikil skrif um skattsvik og
kröfur um aukið skattaeftirlit, en ávallt
kemst stór hópur upp með að búa til tölur
um tekjur sinar sem eru i engu samræmi
við raunverulegar tekjur. Krafan um auk-
ið skattaeftirlit virðist i reynd aðeins hafa
i för með sé aukna smámunasemi gagn-
vart þvi launafólki er tiundar samvisku-
samlega sinar tekjur, en þeir sem
/skammta sér sjálfir geta haldið áfram
með sina svikamyllu. Þannig halda kaup-
menn og þeir sem reka sjálfstæðan at-
vinnurekstur áfram þeirri iðju að skjóta
sér undan þvi að leggja fé til samfélags-
legra þarfa.
En margt fleira kemur fram, þegar
skattskráin er skoðuð. í Reykjavik greiða
45 einstaklingar yfir tvær og hálfa miljón
króna i opinber gjöld. Þetta segir nokkuð
um, hve þessir einstaklingar hafa rakað
saman af fjármunum á árinu 1974. Þar af
eru sex þeirra með yfir eina miljón króna i
tekjuútsvar, en tekjuútsvarið er 11% af
brúttótekjum manna. Þetta sýnir að
þessir menn hafa haft yfir 10 miljónir i
brúttótekjur á árinu. Einn þeirra greiðir
tæplega eina og hálfa miljón i útsvar, sem
þýðir um 15 miljón króna tekjur á ári.
í umræðum um islenskt þjóðfélag er þvi
oft varpað fram að hér á landi sé ekki
mikill munur á lifskjörum manna og til-
tölulega mikill tekjujöfnuður. Jafnframt
reyna sumir að halda fram þeirri fráleitu
fullyrðingu, að hér búi islendingar i stétt-
lausu þjóðfélagi. Skoðum þetta nánar.
Dagsbrúnarmaður á eyrinni hefur
tæpar 300 kr. á timann i dag-
vinnu, en 418 krónur i eftirvinnu. Viku-
kaup mannsins á eyrinni er tæpar 12 þús-
und krónur og mánaðarkaupið tæpar 52
þúsund krónur. Árstekjur Dagsbrúnar-
verkamanns fyrir átta stunda vinnudag
eru þá 624 þúsund krónur en ef hann hefur
fasta tvo tima i eftirvinnu bætast við um
220 þúsund krónur. Þannig gætu árstekj-
urnar verið i mesta lagi tæpar 850 þúsund.
Forstjórinn með um 15 miljón króna árs-
tekjur hefur þá væntanlega yfir eina
miljón króna i mánaðarlaun, vikukaupið
verður um 250 þúsund, dagkaupið yfir 40
þúsund, en væntanlega dugar ekki minna
en 10 stunda vinnudagur til að ná þessum
tekjum, en þá er timakaup hans, að jafn-
aði um 4 þúsund krónur. Sjaíd-
gæft er að forstjórar fyrirtækja geri eins
skýra grein fyrir tekjum sinum eins og i
þessu tilviki, þvi oftast fela þeir tekjur
sinar bak við úrelta hlutafélagslöggjöf. En
skattskráin segir sitt um, hvað forstjóra-
launin eru i dag.
Eyrarvinnumaðurinn nær ekki á einu
ári mánaðarkaupi forstjórans, en mánað-
arkaup verkamannsins er rétt ivið hærra
en dagvinnukaup forstjórans. A meðan
verkamaðurinn fær tæpar 300 krónur á
timann hefur forstjórinn ca 4000 krónur
eða þrettán sinnum hærra kaup.
Þetta litla samanburðardæmi úr skatt-
skránni gefur nokkra mynd af þvi, hve
misjöfn eru kjör mannanna i islensku
samfélagi. islenskt stéttaþjóðfélag geym-
ir urmul dæma um slikar andstæður.
Samt sem áður er enn starfandi stjórn-
málaflokkur hér á landi er hefur sem kjör-
orð ,,að vinna með hagsmuni allra stétta
fyrir augum”, en erfitt er að sjá, hvernig
hagsmunir verkamannsins og forstjórans
geta farið saman. Undanfarið hafa mál-
gögn Sjálfstæðisflokksins reynt að reka
fleyg i samstöðu launafólks með þvi að
benda á launamisréttið i röðum launa-
fólks. En meðan þeir tala um há laun iðn-
aðarmanna, gæta þeir þess að þegja um
svimandihá laun forstjóra, framkvæmda-
stjóra, verktaka, meistara og annarra há-
tekjumanna. — óre
Leiðari Information um landhelgismál:
Fiskur,
stórþjóðir,
smáþjóðir
Akvörðunin um útfærslu is-
lenskrar landhelgi hefur að sjálf-
sögðu verið til umræðu i eriend-
um blöðum. Hér fer á eftir (litið
eitt stytt) forystugrein um málið
úr danska blaöinu Information
frá 17. júli.
Leiðarahöfundur byrjar á að
velta þvi fyrir sér hvort von sé á
nýju þorskastríði með breskum
herskipum reynandi að „verja
endurminningar um hcimsveldis-
hefð”. Siðan segir:
„Það er skammarlegt þegar
slikum aðferðum er beitt á vorum
dögum i samskiptum vinaþjóða.
En hvað sem um það má segja,
þá er stærsta skömmin annars
eðlis og meira alþjóðlegs: Að það
skuli ekki hafa tekist þrátt fyrir
hafréttarráðstefnur i Caracas og
Genf að leysa á alþjóðlegum
grundvelli þau vandamál sem eru
orsök deilnanna.
Sem danir höfum við tilhneig-
ingu til að taka málstað smáþjóða
gegn stórþjóðum. Tilhneigingu.
Við höfum vel á minnst, ekki ut-
anrikisstefnu sem fylgir þeirri til-
hneigingu eftir. Við erum nú i
Efnahagsbandalaginu og það set-
ur dönsku stjórnina i vandræða-
stöðu, ekki sist á sviði fiskveiða.
Þvi enda þótt bretum tækist i sið-
ustu lotu þorskastriðsins að kom-
ast nokkurn veginn að samkomu-
lagi við islendinga um takmörkuð
fiskveiðiréttindi, þá hefur vestur-
þýska stjórnin tekið ósveigjan-
lega afstöðu. Hún hefur ekki að-
eins lokað höfnum sinum fyrir is-
lenskum togurum heldur beitt
sterkri stöðu sinni innan EBE til
að koma i veg fyrir að Island fái
friverslunarsamning við banda-
lagiö. Menn beita semsagt sterk-
um efnahagslegum þvingunum
gegn litlu landi, sem er að öllu
leyti háð einni atvinnugrein: fisk-
veiðum.
Átök á Norðursjó milli danskra
fiskimanna og hollenskra togara
eru smámunir i samanburði við
atburði norður i höfum. En þessi
nýlegu dæmi um stjórnleysið á
heimshöfunum i sambandi við al-
varlega stöðu danskra fiskveiða
ættu að ögra dönsku stjórninni tii
að taka fiskveiðimálin upp á
hæsta plani á þeim alþjóðasam-
komum þar sem áhrifa okkar
gætir, og þá fyrst og fremst á
vettvangi Efnahagsbandalagsins.
Þvi að málin eru ekki leyst hvorki
með timabundnum rikisstyrk til
fiskveiða né heldur með samning-
um undir borðið milli sjávarút-
vegsráðherra Danmerkurog Hol-
lands. Vandamálin eru svo flókin,
að þau verða aðeins leyst á al-
þjóðavettvangi.
Einhliða ákvörðun Islands er að
sjálfsögðu brot á þeim úreltu rétt-
arreglum, sem settar voru á tim-
um frumstæöari veiðitækni. Eng-
inn sá þá fyrir þróun, sem nú hef-
ur leitt til þess að fljótandi, niður-
sjóðandi og útbiandi fabrikkur
riði öldum og gleypi allt sem
rækilega vélvæddir togaraflotar
geta matað þær á, án smásmugu-
legs tillits til stærðar og gæða.
Smælkið getur farið i' m jöl og lýsi.
Og netin verða alltaf lævislegri og
smáriðnari, fiskiskipin siauka
vélarafl sitt og samkeppnin milli
ýmissa Evrópulanda verður æ
skarpari.
Og nú þegar stund sannleikans
er að renna upp fyrir ýmsum
stærri fiskiskipaflotum, þ.á.m.
hinum danska þá er sagt: Veiði-
flotarnir eru of stórir. Hvernig
getur staðið á þvi? Eiga menn að
skera þá niður? Hvaða skipum á
að leggja? Hver á að borga?
Þetta eru aðeins nokkrar af
þeim spurningum sem bQrnar eru
upp hér heima, spurningum sem
ekki verður leyst úr beinlinis eftir
pólitiskum leiðum. Niðurstaðan
verður liklega svipuð og áður
fyrr: þeir sterkustu lifa af, þeir
sem minnst mega sin verða að
borga fyrir veisluhöldin.
Við getum einnig búist við svip-
aðri niðurstöðu á alþjóðlegum
vettvangi. Sterku aðilarnir eru
ekki þeir, sem næstir eru veiði-
svæðunum eða mest háðir fisk-
veiðum. Sterkastir eru þeir sem
hafa f jármagn og pólitiskt vald að
bakhjarli. Vesturþýski fiski-
skipaflotinn, sem getur eins og
kunnugt er ekki haft mikil umsvif
við heimastrendur, er vel tækni-
væddur og útbúinn til veiða langt
frá naumum ströndum föður-
landsins. Breski togaraflotinn er
fyrst og fremst stór, en einnig all-
háþróaður. Hollendingar hafa og
veigamiklu hlutverki að gegna á
fjarlægari miðum.
Víst eru höfin stór og fiska-
mergðin mikil — en hún er ekki
takmarkalaus og hún fer si-
minnkandi. Islendingar reyna af
öllum kröftum að ýta við heimin-
um áður en rányrkjan hefur eyði-
lagt öll fiskimið. Norðmenn
styðja þessa stefnu að nokkru,
þeir hafa sjálfir áform um að
færa út fiskveiðilögsögu sina og
takmarka veiðar.
Og hvað með okkur dani?
Fiskiveiðar eru landinu mikil-
vægar og við höfum i rás sögunn-
ar átt náin samskipti við islend-
inga og norðmenn. En þegar til
alvörunnar kemur þá erum við
háðir fiskveiðapólitik Efnahags-
bandalagsins og hún er sú að
draga allt á langinn. Og það eru
sum Efnahagsbandalagslöndin
bersýnilega harðánægð með.
Timinn er með þeim. Og þau geta
alltaf visað til væntanlegra al-
þjóðasamninga á vettvangi sem
jafn erfitt er að fá yfirlit yfir,
samhengi í og á hafréttarráð-
stefnunni, sem áreiðanlega dreg-
ur engar ákvarðanir sem um
munar i land næstu árin. Þar eru
alltof margir og miklir hagsmun-
ir i húfi, ekki sist á hafsbotni.
Þetta vita islendingar. Þeir
hafa sjálfir reynt að ýta við risa-
samkomum eins og hafréttarráð-
stefnan er. Það var eins og að
busla með sporðinum. Hvorki
meira né minna.
Nú hafa islendingar sjálfir
komist að sinum niðurstöðum i
málinu. Þeir stækka fiskveiðilög-
söguna i 200 milur og auka iand-
helgisgæsluna. Það verður hörð
lota. En spurt er, hvort þeir hafi
átt nokkurs annars völ, ef að
grannt er skoðað. Að minnsta
kosti höföu þeir ekkert sem kalla
má frjálst val.
Auglýsingasíminn
er17500
UJODVIUINN
Flugkaffi
Flugstöðinni Egilsstöðum,
Býður yður:
Kaffi, smurt brauð, kökur, öl, tóbak, sælgæti, blöð og
timarit og margs konar ferðavörur.
Vegaveitingar
við Lagarfljótsbrú.
Ferðafólk á Fljótsdalshéraði:
I hinni nyju og glæsilegu veitingastofu að Hlöðum viö
Lagarfljótsbrú getiö þér fengið fjölmarga heita rétti
næstum fyrirvaralaust. Svo er vönduðum og fullkomn-
um tækjabúnaði staðarins og sérlega lipru starfsfólki
fyrir að þakka.
Einnig er ferðafólki boðið upp á ýmiss konar þjónustu
aðra: nestispakka, blöð, timarit, tóbak, sælgæti, öl, gos-
drykki, bensin, oliur og hvers kyns ferðavörur.
Útvegum gistingu.
BILALEIGA:
Volkswagen — Landrover.
Að þessu athuguðu sést, að það er mjög óráðlegt að aka
framhjá Hlöðum við Lagarfljótsbrúán þess að gera þar
stuttan stans.
Umboð fyrir:
Bridgestone — Sjóvátryggingafélags Islands h.f.