Þjóðviljinn - 28.09.1975, Qupperneq 13

Sunnudagur 28. september 1975 ÞJóÐVILJINN — SIÐA 13
Æran varin í þjón-
ustu bandaríkjahers
Um liðþjálfann
Matlovich og
það sem kom
fyrir hann eftir
að hann fékk
purpuraorðuna
heiöarleikanum sem honum sem
hermanni bar að ástunda. Þess
vegna sagði hann yfirmönnum
sinum frá þvi hvernig komið væri
fyrir sér i bréfi 6. mars sl. Hann
kvaðst að vísu þekkja ákvæðin
um bann við kynvillu innan
hersins en eigi að siður vildi hann
þjóna honum áfram. Hann
gleymdi ekki að geta um verð-
leika sina og hann hefði fengið
purpuraorðuna fyrir frammi-
stöðu sina i Vietnam (reyndar
vegna sára sem hann fékk þegar
honum varð það á að stiga á jarð-
sprengju i Danang).
En herinn — bandariski herinn
— þolir ekki ærulausan mann i
sinni þjónustuogeftir 10 vikna bið
fékk Matlovich bréf frá Ritchie
yfirmanni hans við Langley-flug-
stöðina i Hampton þar sem hon-
um var tilkynnt að honum yrði
sagt upp i herþjónustunni „á al-
mennum forsendum” sem þýðir
að neitað er um heiðursvott.
Ekki ölóður
Matlovich berst nú vonlitilli
baráttu fyrir hermannsæru sinni.
Hann ætlar að mótmæla uppsögn-
inni og láta málið ganga til liðs-
foringjaréttar og ef með þarf upp
allan gráðustigann innan hersins.
Siðan hefur hann borgaralegu
dómstólana i bakhéndinni og
sjálfan hæstarétt að lokum.
En mál hans má heita vonlitið.
Til lítils vitna leiðtogar mannrétt-
indahreyfingar kynvilltra i
stjórnarskrárbundin réttindi til
einkalifs og jafnréttis fyrir lögun-
um. Á móti eru skýr ákvæði i
reglum hersins um bann við kyn-
villu. Hún er þar brottrekstrarsök
ogeru fáar undantekningar leyfð-
ar. Mildandi ástæður þykja þó ef
viðkomandi hefur framið kynvillu
sina i ölæði eða ef hann er foreldri
og nálægt efri mörkum þjónustu-
aldurs.
Vitnisburður frökenar
Fröken Jeanne Holm majór,
starfsmannastjóri flughersins,
hefur gefið út yfirlýsingu um
málið, og segir að ekki sé unnt að
líða kynvillu hjá hernum þar eð
honum er trúað fyrir ungum
sveinum, en það mundu foreldrar
veigra sér við að gera ef vitað
væri um kynvillu i herbúðunum.
„Enda er kynvilla ekki viður-
kennd i menningu þjóðarinnar,”
sagði frökenin.
Lifemi i Norfolk
Mál þetta hefur vakið mikla at-
hygli i Bandarikjunum og er á
forsiðum blaðanna, m.a. hjá
Herald Tribune, sem þessi frá-
sögn er byggð á. Bent er á að lik-
iega séu eins margir kynvillingar
I þjónustu hersins að tiltölu eins
og almennt úti i þjóðlifinu. Og
þeir virðast vera hundruðum
saman i Hampton þar sem Matlo-
vich þjónar. Blaðamenn upplýsa
að Matlovich léggi oft leiðir sinar
um helgar á stóran dansstað i
Norfiolk (þar er einmitt yfirflota-
foringi NATOs staðsettur — Þ).
Staðurinn er einokaður af homm-
um og „eina nóttina gengum við á
gestina og hver af öðrum kváðust
þeir vera i þjónustu hersins, bæði
karlar og konur”. hj—
„Æran ofar öllu” gætu verið
einkunnarorð bandariska hers-
ins. Hvað sem gert er skal það
gert á heiðarlegan hátt, það er aö
segja: ef ekki beinlinis eftir skip-
un, þá á venjubundinn hátt. Þvi
aðeins er verknaðurinn æru-
verður, hver sem hann er.
Æruverð umbun
Þetta hefur vesalings liðþjálf-
inn Matlovich sannarlega fengið
að reyna. Hann er búinn að vera i
flughemum i 12 ár og allt var i
góöu gengi þangað til veikleiki
hans kom i ljós. Matlovich var
framan af ærukær og marksæk-
inn og sem slikur sótti hann um að
komast til Vietnams og fékk það.
Þar fékk hann að.sk jóta litla gula
djöfla og var hrósað fyrir. Hann
fékk að fljúga með eiturgas yfir
frumskóginn og dreifa þvi svo að
gróðurinn visnaði og skýldi ekki
lengur óvinunum. Hvað gerði það
til, þó að það eyðilegðust akrar og
garðlönd um leiö? Matlovich fékk
lika að fara i spennandi leiðangra
með sprengiefni og skyldi
sprengja upp hús, vegi, brýr og
jafnvel sliflugarða. Um kvöldið
var komið með sérstaklega sætar
litlar stelpur i parti til þeirra á-
hafnarfélaganna og þeir máttu
gera hvað sem var við þær. t
launaskyni. A fridögum mátti
hann standa við barinn allan dag-
inn ef honum bauð svo við að
horfa. Hann var frjáls maður og
mátti veita sér allar nautnir — og
þó!
Föðurlandsvinur
Allt frá æsku hafði Matlovich
fundið hjá sér undarlegar til-
hneigingar sem hann vissi að ekki
voru litnar hýru auga hjá yfir-
mönnunum. Honum geðjaðist að
strákum. Hann hafði haldið að
hann værikominnyfirþetta. Ekki
sist eftir vietnamæfintýrið. En
það blossaði upp i honum aftur
þegar hann var kominn heim og
tekinn að fást við kynþáttavanda-
mál i Florida á vegum hersins.
Þegar hann var unglingur hafði
hann verið allur á bandi þeirra
hvitu i kynþáttamálunum og
brennandi löngunin að „gera nú
eitthvað fyrir Ameríku” dreif
hann svo i herinn. En smám sam-
an fór heimurinn að breytast fyrir
honum. Kannske voru það þessir
litlu gulu djöflar i Asiu sem hann
átti ýmist að skjóta eða elska — á
löglegan hátt? Og það varð lika
breyting gagnvart þeim svörtu.
Við eitt verkefnið var það svartur
maður sem hann varð að taka við
skipunum frá ,,og svo fór þetta að
hrynja hvað af öðru”, að þvi er
hann sjálfur segir.
Lifsfyllmgin
Svo var það i Florida að hann
fór á fjörugan skemmtistað „þar
sem ég hitti bankastjóra, bensin-
afgreiðslumann og fleiri gæja
sem allir voru hommar”.
Matlovich fór að hugsa. Sjálfur
hafði hann verið settur i það verk-
efni að halda eins konar skóla
gegn mismunun i kynþáttamál-
um. En voru hommarnir ekki
annar hópur sem varð fyrir mis-
munun? Hann fór að segja hinum
nýju vinum sinum utan hersins
frá hneigðum sinum og tók siðan
að stunda kynvillu sér til mikillar
lifsfyllingar.
Almennar forsendur
En Matlovich gleymdi ekki
Lágu haustfargjöldin
okkar
lengja sumaríð
hjá þér
30% lækkun á fargjöldum býöur upp ásumarauka fyrir
okkartil Evrópu á tímabilinu þig í stórborgum Evrópu.
15. september til 31.október,
^iJCf£lac LOFTLEIDIR
ISLANDS
Félög með eigin skrifstofur í 30 stórborgum erlendis