Þjóðviljinn - 20.11.1975, Side 1

UOmiUINN
Fimmtudagur 20. nóvember 1975 —40. árg. 264. tbl.
Samstarfsnefnd gegn samningum:
Slíkir samningar þýða
20 miljarða tap okkar
Ríkisstjórnin stefnir á að afhenda útlendingum 150.000 tonn
Þjóðviljinn í
landhelgis-
gæsluflugi
Bresku skipstjórarnir
hóta að sigla heim
— en féllust á að veiða saman i
hnapp undir vernd dráttarbátanna
togaraflotanum en mikill urgur
var i mönnum.
Dráttarbátarnir þrir eru
komnir á vettvang og þegar við
flugum yfir þá í einum hnappi i
gær létu þeir slóa sem kallað er,
þ.e. héldu sig á sama staðnum
og virtust biða fyrirmæla.
Einnig gátu menn sér til um
það, að verið væri að biða eftir
Lloydsman, sem væntanlegur
er á miöin i dag skv. siðustu
fréttum. Dráttarbátarnir heita
Polaris, Sirius og Aquarius, en
um borð i honum er fulltrúi
breska flotans og stjórnaði hann
að þvi er virtist athöfnum á
miðunum i gær.
Hann gaf út þá fyrirskipun að
allir togararnir skyldu safna sér
saman i einn hnapp úti fyrir
miðju austurlandinu. Þar var
afmarkað 70 milna belti og öll-
um flotanum gert að halda sig
þar og njóta verndar dráttar-
bátanna. Siðdegis byrjuðu tog-
ararnir að hlýða þessum boðum
en ekki er erfitt að imynda sér
að skipverjar hafi verið óá-
nægðir, þvi svæðið er litið.
1 50 milna þorskastriðinu
notuðu bretar sömu aðferð og
þótti eftirtekjan verða ansi rýr
þegar öll kurl komu til grafar.
Þegar skipin höfðu þá veitt i
nokkra daga á þessum afmörk-
uðu svæðum voru þau mið þurr-
ausin og greiddu þá skipstjórar
atkvæði um hvort þeir vildu
halda áfram á sama stað eða
biðja um leyfi til að færa sig.
Ekki er óliklegt að sú ákvörð-
un að senda á tslandsmið bresk-
ar herþotur, af Nimrod gerð,
stafi af þeirri ólgu, sem rikir
meðal bresku skipverjanna.
Þeir krefjast tafarlausra að-
gerða af hálfu stjórnarherranna
og á tali þeirra mátti heyra að
þar væru þeir ekki með hádipló-
matiskar aðfarir i huga. —gsp
TF-SÝR flaug i gær hringinn i
kringum landiö á eftirlitsflugi
og var blaðamaöur Þjv. meðal
farþega. Samtals sáust 36
breskir togarar að veiðum inn-
an 50 milna markanna eða á
siglingu. Flestir voru þeir á'
miðunum i kringum Hvalbak,
þ.e. við suðausturlandið og
siðan norður með austurland-
inu.
Af fjarskiptasamböndum
bresku skipstjóranna, sem hægt
var að hlusta á um borð i SÝR,
mátti greina að þar er ráðvillt-
ur her. Um hádegisbilið töluðu
þeir mikið um að yfirgefa ts-
landsmið ef ekki kæmi her-
skipavernd tafarlaust. Var mál-
ið eftir miklar umræður borið
undir atkvæði en a.m.k. 10 skip
létu ekki frá sér heyra, vildu
greiniiega ekki koma nálægt
nokkurri slikri samþykkt. Málið
datt þannig upp fyrir hjá breska
Bresku dráttarbátarnir eru komnir á vettvang og gerðu það að sinu fyrsta verki að safna togurunum við
austurströndina saman i einn hnapp og fá þeir að veiða þar undir vernd. Bragðið var einnig notað I 50
milna þorskastriðinu og þótti þá ekki gefa góða raun, a.m.k. voru skipstjórar togaranna hinir örgustu
Myndin er tekin í gær af Star Sirius, sem er einn af dráttarbátunum þremur. Mynd: gsp
SAMIÐ I BONN
um allt nema svœðin
Wischnewsky.
Wischncwsky, aðstoðarutan-
rikisráðhcrra Sambandslýð-
vcldsins Þýskalands, sagði eftir
landhelgissamningafundinn i
Bonn i gærkvöldi, að náðst hcfði
samkoinulag uin öll atriði nema
svæðafyrirkomulag. Ráðherrann
sagði að cinnig hefði náðst eining
um aflamagn.Viðræðunum verð-
ur haldið áfram i dag og v-þýski
ráðherrann i gærkvöldi vongóður
um að endanlega yrði gengiö frá
samningum á seinni fundinum.
Einar Ágústsson, utanrikisráð-
herra, vildi hvorki játa þvi né
neita i viðtali við útvarpið i gær-
kvöldi, að islenska samninga-
nefndin hefði boðið v-þjóðverjum
45 þúsund tonna ársafla. Hann
staðfesti að liklegt væri að is-
lenska nefndin kæmi heim með
samkomulagsdrög, sem lögð yrðu
fyrir stjórn og þing.
— Sjá nánar
baksíðu
,,Það er álit samstarfsnefndar-
innar, að koma þurfi i veg fyrir
alla undanþágusamninga við út-
lendinga, eins og nú er ástatt.”
1 greinargerðinni kemur fram,
að vestur-þjóðverjum hefur þeg-
ar i fyrri viðræðum verið boðið að
veiða hér 45.000 tonn á ári.auk til-
boðsins til breta um 65.000 tonn.
Og þá er eftir allt, sem ætlað er
öðrum erlendum þjóðum svo sem
belgum, norðmönnum og færey-
ingum. t greinargerð samstarfs-
nefndarinnar segir: ,,Þau tilboð,
sem rikisstjórnin hefur þegar
gert bretum óg þjóðverjum benda
þvi til þess, að útlendingum verði
gefinn kostur á 140.000—150.000
tonna aflamagni á ári, en það
jafngildir 33%—40% af þeim há-
marksafla, sem islenskir fiski-
fræðingar telja mögulegt að leyfa
á næsta ári. Ef samið yrði um
veiðiheimildir útlendinga á þess-
um grundvelli myndi það hafa
þær afleiðingar, að minnka
heildarmagn islendinga, frá þvi
sem verið hefur, um
140.000—150.000 tonn, eða um
33%—10%, ef fara ætti eftir tillög-
um Hafrannsóknastofnunarinnar
um hámarksafla.
Verði aflamagn islendinga hins
vegar ekki skorið niður, en samið
við útlendinga, blasir við sú geig-
vænlega hætta um afdrif fiski-
stofnanna, sem Hafrannsókna-
stofnunin hefur varað við.”
Svo segir orðrétt i greinargerð
nefndarinnar, og siðan er bent á,
að 33—40% niðurskurður á fisk-
afla okkar islendinga þýði minnk
un útflutningstekna, sem nemui
15—20 miljörðum króna, og stór
kostlcgt atvinnuleysi.
Viö getum variö
landhelgina
Siðan segir i greinargerð sam-
starfsnefndarinnar:
,,Þvi er stundum haldið fram af
þeim sem helst gerast talsmenn
þess að semja um veiðiheimildii
útlendinga, að með samningum
geti verið hægt að ná meiri ár
angri um verndun fiskistofna viE
landið, en án samninga, og er þá á ’
það bent að hæpið sé, að islend
ingar geti komið i veg fyrir ólög
legar veiðar erlendra skipa.
Samstarfsnefndin hefur kynnl
sér sérstaklega álit ýmissa skips
stjórnarmanna, þar á meðal
skipherra. Landhelgisgæslunnar
um möguleika á vörslu 200 milni
landhelginnar. Alit þessar:
skipsstjórnarmanna er það, a
fullkomlega sé hægt að verja 20
milna landhelgina fyrir veiðun
útlcndinga með þeim skipa- of
tækjakostisem Landhelgisgæsla
hefur nú og með viðbót nokkurr
stærri togara, sem islendinga
eiga, og ættu að geta sett i gæs
una hvenær seni er”.
Sjá 7. síöu