Þjóðviljinn - 04.09.1976, Page 5

Þjóðviljinn - 04.09.1976, Page 5
Laugardagur 4. september 1976 ÞJÓÐVILJINN — SIÐA 5 Nýr blaðakóngur söls- ar undir sig yöld í Frakklandi t Frakklandi er oft sagt, að þeir atburðir, sem menn vilja ekki að veki of mikla athygli eða jafnvel ólgu, gerist I ágústmán- uði, þegar mestur hluti þjóðar- innar er i sumarfrii og meira ber á erlendum ferðamönnum i Paris en Parisarbúum sjálfum. Það gefur þvi til kynna að eitt- hvað gruggugt hafi verið i spil- inu með sölu stærsta dagblaðs Frakklands France-Soir, fyrst þessi timi var einmitt valinn til að ganga frá þeim viðskiptum, sem virtust þó hafa verið i undirbúningi nokkuð lengi. Sjálf salan var nokkuð undarleg: þegar útgáfufyrirtæ kið Hachette, sem gaf út m.a. Franco-Soir, ákvað að selja blaðið vegna þess að of mikill rekstrarhalli væriá þvi, var það 78 ára gamall maður, Paul Winkler, sem keypti það. Hann hafði auðgast mikið á þvi að gefa út alls kyns heimilisblöð og teiknimyndablöð og átti þvi auðvelt með að kaupa France-Soir, en margir veltu þvi þó fyrir sér hvað þessi aldraði maður, sem fengist hafði við alit aðra biaða- mennsku, ætlaði að gera við fyrir meðal franskra blaða- manna að hann hefur séð sig til- neyddan til að fara varlega og dylja gerðir sinar eftir megni. Skjótur ferill Robert Hersant hóf feril sinn á striðsárunum, þegar hann var ákafur fylgismaður Pétains marskálks, lepps þjóðverja i Frakklandi. Af þeim sökum sat hann nokkrar vikur i fangelsi eftir striðið, og þegar hann var kosinn á þing skömmu eftir 1950, ógilti franska þingið þá kosningu. Hannfékk þó um siðir sakaruppgjöf og náði kosningu sem þingmaður fyrir kjördæmi i vesturhluta Frakklands. Blaða- mennskuferill hans hófet fyrir fulla alvöru árið 1950, þegar hann stofnaöi blað um bifreiðir og bilamennsku „l’Auto- Journal”, sem sló þegar mjög i gegn og seidist i stórum úpplögum. Én i stað þess að láta sér þennan árangur nægja og auðgast á þessu blaði sinu vildi hann halda áfram á þessari braut. A næstu tuttugu árum keypti hann smám saman öll þau sveitabioö, sem föl voru, og fréttablað, sem auk þess átti i fjárhagsvandræðum. Skýringin kom einum og hálfum mánuði siðar. Þá var allt i einu tilkynnt að Paul Winkler hefði komist að þvi að hann heföi ekki bolmagn til að standa undir hallanum og þvi tekiö boði um að selja helming- inn af hlutabréfum blaðsins, manni, sem ætlaöi að rétta f jár- hags þess við. Þessi maður var Robert nokkur Hersant. Þrátt fyrir sumarfrfin ollu þessitlðindi miklum kurrmeöal blaðamanna France-Soir og reyndar blaðamanna um allt Frakkland, og töldu þeir sig nú allt I einu sjá til hvers leikurinn hefði verið gerður. Hingað til hafa frönsk blöð yfirleitt verið óháðar stofnanir, óháð hvert öðru og óháð stjórnmálaflokk- um. En undanfarin ár hefur það allt i einu borið til að einn maður, Robert Hersant, hefu reynt að sölsa undir sig öll þau blöð, sem hann hefur getað náð I, og reynt að byggja upp blaðahring af þvi tagi sem blaðakóngurinn ill- ræmdi, Axel Springer, hefúr komið sér upp i Vestur-Þýskalandi. Þessi hringmyndun er þó ekki aöeins i andstæðu við sjálf- stæðishefö franskra blaða heldur brýtur hún einnig i bág við frönsk lög, sem mæla svo fyrir að ekki megi sami maðurinn eiga fleiri en eitt fréttablað. Þótt þeim lögum sé ekki framfylgt, hafa aðgeröir Hersants samt mælst svo illa beitti til þess ýmsum brögðum. Stundum keypti hann blöð, sem áttu í fjárhagserfiöleikum og eigendurnir vildu losa sig við, en stundum notaði hann ýmis brögð til að ná undir sig hluta- bréfum blaða, sem rekin vom sem hlutafélög. Þannig tókst honum að eignast fjölmörg dag- blöð, sem flest koma út i vestur- hluta Frakklands, og mörg vikublöð og sérhæfð blöð. Fyrir fáum árum keypti hann svo eitt helsta dagblað Parisar, „Le Figaro” þrátt fyrir mikil mótmæli blaðamanna. Þá var svo komiö að hann átti alls tólf dagblöð, niu vikublöð og ellefu tæknileg blöð. Talið var þá aö einnblaðalesari af hverjum sex Iæsieittafdagblöðum Hersants. Hersant hefur yfirleitt verið fremur fámáll um gerðir sinar og ekkert haft fyrir þvi að út- skýra hvert sé hans markmið. En hann hefur þó oft grobbað af þvi að ekkert tap sé á blöðum hans og hann hafi rétt við fjár- hag blaða sem stóðu sig mjög illa, þegar hann eignaðist þau. Af ýmsum orðum hans má ráöa að hann liti á blöð sem hverja aðra framleiðsluvöru, t.d. þvottaduft.sem framleiða eigi I þviskynieinuaðseljasem mest og hagnast sem mest án þess að láta nokkur önnur sjónarmið trufla sig. Þó er ekki vist að þetta sé að öllu leyti rétt, þvi aö stefna blaöa hans miðast ekki aðeins við sölusjónarmið: þau blöð sem hann kaupir verða alltaf lágkúruleg og hægri sinn- uð. Árið 1971 tókst honum t.d. að Fundur biaðamanna I France-Soir: þegar þeir fréttu um sölu biaðs- ins lögðu þeir niður vinnu og gerðu verkfall, sem stóð enn þegar siðast fréttist. Robert Hersant komast yfir sjálfstætt dagblað, „Paris-Normandie”, sem þá var fremur vinstri sinnað, m jög virt og bar sig vel. En hann breytti stefnu þess og gerði það að stuðningsblaði Heans Lecanuet, borgarstjóra Rúðu- borgar og ráðherra i stjórnum Chiracs og Barres, þótt það kostaði lesendatap og taprekst- ur á blaðinu. Leyndardómur þessarar fjármálastjórnar, sem Hersant gumar svo af, er nefni- lega ekki aðeins fólginn i vissri útsjónarsemi við rekstur, heldur lika hæfileikum við að finna fjármagn þannig að blöð hans geti borið rekstrartap án þess að vandræði hljótist af þvi. Hvaðan kemur fjármagnið? Vitanlega er ljóst að ýmis af blöðum Hersants, t.d. „L’Auto-Joumal” færa honum mikinn hagnað, en engum dett- ur i hug að það sé þó nægilegt til þess að hann geti staðið undir taprekstri blaða, sem bera sig miður vel, og þar að auki keypt á stuttum tima tvö af helstu dagblöðum Parisar, Le Figaro og Franco-Soir. Þess vegna gerist sú spruning áleitin i Frakklandi: hvaðan koma pen- ingarnir? Ekkert svar hefur fengist við þessu, heldur er allt kapp lagt á að fela uppruna fjármagnsins: þegar Hersant keypti ,,Le Figaro” fyrir fáum árum, borgaði hann blaðið ekki með ávisunum á bankareikning eins og eðlilegast hefði verið, heldur kom hann á skrifstofu eigandans með ferðatöskur út- troðnar af 500 franka seðlum! Allt bendir þvi til þess að á bak við veldi Hersants séu ein- hverjir bankar, sem vilji ekki látanafnssins getiö,en hæpiðer þó að þeir geri slikt án sam- þykkis voldugra stjórnmála- manna. Ýmsir hafa verið gmn- aðir um að styðja Hersant bak við tjöldin, einkum Chirac, fyrr- verandi forsætisráðherra, og Poniatovski innanrikisráð- herra. En hvort sem það er rétt eða ekki, er enginn vafi á þvi að valdhafar Frkklands nú telja það mjög heppilegt að sem flest blöð komist I hendur manns, sem er tryggur og trúr stuðn- ingsmaður meirihlutans nú: þetta blaöaveldi er hið ákjósan- legasta vopn fyrir stjómar- flokkana og kemur það vafa- lausti ljós i næstu kosningabar- áttu.hvernig ætlunin er að beita þvi. Hins vegar hlýtur þessi myndun blaðasamsteypa, fyrst Springer-hringurinn I Vest- ur-Þýsaklandi, siðan Hersant-hringurinn i Frakk- landi, að vera áhyggjuefni hverjum þeim sem álita að frjáls blaðamennska sé grund- völlur lýðræðis i Evrópu. e.m.j. Pitmans-próf í Ensku Mimir hefur nú fengið full réttindi til að þjálfa nemendur til Pitmans-prófa. Kennsla fer fram hérlendis, úrlausnir prófa eru dæmdar ytra. Pitmans-próf eru viðurkennd hvarvetna á Vesturlöndum. Mikil eftirspurn er eftir skrifstofufólki sem getur skrifað ensk verslunarbréf sjálfstætt. Þjálfun i enskum bréfaskrift- um til Pitmans-prófs fá islendingar i Mimi. Þeir sem standast próf fá Pitmans- skirteini frá Englandi. Mimir — Brautarholti 4 simi 10004 og 11109 (kl. 1-7 e.h.) . Laus staða Kennarastaða i náttúrufræði við Mennta- skólann að Laugarvatni er laus til um- sóknar. Laun samkv. launakerfi starfsmanna rikisins. Umsóknir ásamt ýtarlegum upplýsingum um námsferil og störf, sendist mennta- málaráðuneytinu, Hverfisgötu 6, Reykja- vik, fyrir 16. september n.k. Menntamálaráðuneytið 1. september 1976. ^fjj^Blómabúðin MÍRA Suðurveri við Stigahlið 45—47, simi 82430 Miðbæ við Háaleitisbraut simi 83590 Blóm og gjafavörur i úrvali Tilboð óskast i kranabifreið (wrecker), vörubifreiðar, strætisvagn, traktor og gaffallyftara 10 tonna er verður sýnt að Grensásvegi 9 þriðjudaginn7. sept. kl. 12. — Tilboð verða opnuð i skrifstofu vorri kl. 5. Sala varnarliðseigna. Herstöðva- andstæðingar! Skrifstofa okkar er opin alla virka daga kl. 1 6. Þar fæst Dagfari, merki Kef lavíkurgöng- unnar, plata Böðvars Guðmundssonar og platan Sóleyjarkvæði. Póstsendum um land allt. Látið skrá ykkur á landsfundinn! Samtök Herstöðvaandstæðinga, Tryggvagötu 10, sími 17966. ^■■■■■■■■■■■■■^^■■■■■■■HHa^MÍ Blikkiðjan Garðahreppi Önnumst þakrennusmíði og uppsetningu — ennfremur hverskonar blikksmíði. Gerum föst verðtilboð. SÍMI 53468 1 I I i

x

Þjóðviljinn

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.