Þjóðviljinn - 12.12.1976, Blaðsíða 6

6 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Sunnudagur 12. desember 1976
GILS GUÐMUNDSSÓN:
Er þetta hægt, Matthías?
Kæri Matthias.
Láttu þér ekki veröa bylt við
þótt ég bregöi á þaö ráö nú i
svartasta-skammdeginu aö senda
þér nokkrar linur. Sennilegust
skýring á þvi hátterni minu er
ugglaust sú staðreynd, að einhver
óvenjumikil deyfö og drungi hvil-
ir þessa nóvember — og desem-
berdaga yfir öllu og öllum á min-
um vinnustaö. Hér á Alþingi get-
ur ekki einu sinni heitiö að menn
rifist lengur — en það kann að
standa til bóta. Helstu tiðindi
héðan eru þau, að sjávarútvegs-
ráðherra er orðinn lafmóður i
þindarlausri leit sinni að fiski inn-
an 200 milna lögsögu Efnahags-
bandalagslanda, sem islendingar
kynni að sætta sig við i skiptum
fyrir ýsu, þorsk og ufsa af Is-
landsmiðum. Er þar skemmst frá
aö segja, aö sú leit hefur nauðalit-
inn árangur borið.
Eftirminnilegustu tiðindi
haustsins eru að visu i óbeinum
tengslum viö Alþingi, þar sem al-
þingismaður er aðalpersónan. Þó
eru tenglsin við Morgunblaðiö
sýnu meiri , ekki af þvi að fyrrver-
andi ritstjóri þess á i hlut, heldur
vegna hins aö blaðiö birti hina
dramatisku, myndskreyttu frá-
sögn af atburðunum. Ég á hér að
sjálfsögðu við söguna um Eyjólf
Konráð og hrútinn, en Morgun-
blaðsmyndin af þeim tveimur er
gersemi. Verður hún ugglaust
’föluð til birtingar i Oldinni okkar
þegar þar að kemur.
Eftir á að hyggja. I skammdeg-
inu hér niðri i Alþingishúsi gera
menn sér það til dundurs að orða
á nýjan leik fræga spurningu úr
heimsbókmenntunum. Styðjast
menn þá bæöi við Shakespeare og
Laxness, en siöast en ekki sist við
Eykon. Nú er spurt eitthvað á
þessa leið: Hver hefur skotiðhrút
og hver hefur ekki skotið hrút?
Hvenær skýtur maöur hrút og
hvenær skýtur maður ekki hrút?
— Það er hin mikla spurning.
Þegar ég grip pennann eftir
langt hlé kemur býsna margt
fram i hugann, sem gaman væri
að minnast á og taka til umfjöll-
unar i bréfkorni. Flest biður það
þó um sinn. En nú langar mig til
að ræða við þig i bróðerni og af
fullri alvöru um eitt tiltekið mál-
efni. Sumir kunna að yppta öxlum
og telja smámál eða a.m.k.
vandamál fjarlægt okkur is-
lendingum. Ég tel hér um aö ræða
stórmál og varða sæmd og van-
sæmd islenskrar þjóðar. Af þeim
sökum verður þaö aðalefni bréfs
mins að þessu sinni.
Um langt leið hefur hér á landi
viðgengist sú forsmán, að við is-
lendingarsækjum um og þiggjum
verulegar fjárhæðir úr alþjóöleg-
um þróunarsjóðum á sama tima
ogvið leggjum nauöalitið fram til
stuðnings við fátækar og hungr-
andi þjóðir. Við afgreiðslu fjár-
laga og önnur tækifæri hef ég
ásamt fleirum reynt að vekja at-
hygli á þessum ósóma, en það
verður að segjast eins og er, að
undirtektir hafa verið sáralitlar
og skilningurinn nálægt
lágmarki. Tómlátur er mörland-
inn, sögöu menn forðum, og
gengur okkur nú á dögum ekki
ætið sem best að afsanna þetta.
Það hefur ekki farið fram hjá
mér, að blað þitt hefur nokkrum
sinnum nú að undanförnu vikiö að
þessu máli með þeim hætti að
ykkur Morgunblaösmönnum er
fremur til sóma heldur en hitt. Á
varfærnislegan máta hefur verið
á það bent i málgagni þinu og for-
sætisráðherrans, að ekki sé
vansalaust með öllu fyrir okkur
sílspikaða Islendinga að þiggja
stbrum meiri alþjóðlega fátækra-
hjálp en þeim upphæðum nemur
sem við verjum til aðstoðar við
þróunarlöndin. Mér þykir liklegt
að þú eigir góða hlutdeild í þvi að
blað þitt er tekið að gagnrýna þaö
ófremdarástand sem hér rikir i
þessu efni. Og þar sem ég tel vist
að þú munir brátt herða barátt-
una fyrir þvi að viö mörlandar
þvoum af okkur- þann smánar-
blett sem hér um ræðir, langar
mig til að benda þér á nokkrar
staðreyndir málsins.
Arið 1971 setti Alþingi löggjöf
um aöstoð Islands við þróunar-
löndin. Sú löggjöf var ekki hvað
sist sett fyrir baráttu ölafs
Björnssonar prófessors, þáver-
andi þingmanns Sjálfstæðis-
flokksins, en með góðum stuðn-
ingi manna úr öllum þingflokk-
um. Sett var á fót stofnun með 5
manna stjórn,sem Alþingi kýs til
4 ára i senn, og hefur Ólafur
Björnsson veriö formaður frá
upphafi.
Með löggjöfinni frá 1971 var
markið sett nokkuð hátt og bein-
linis lögfest, að stefnt skuli að þvi
að einn af hundraði þjóöartekna
islendir.ga renni til þróunaraö-
stoöar. En þegar til kastanna
kom reyndust menn heldur
naumir á fjárveitingar og hefur
stofnunin „Aðstoð Islands við
þróunarlöndin” verið i algeru
fjársvelti frá upphafi og fram á
þennan dag.
Við aðra umræðu fjárlaga i
fyrra vakti ég athygli á þessari
ómynd, og flutti breytingartillögu
um aö hækka upphæðina úr 12.5
milj. í 25 milj. Ég skýrði þá einnig
frá þvi, að öll aöstoð islendinga
við fátækar þjóðir væri ekki einn
af hundraði, eins og markmiðið er
samkvæmt- gildandi landslögum
heldur hálfur þúsundasti hluti af
þjóðartekjum. Ég gat þess einnig,
að nágrannar okkar og frændur
annars staðar á Norðurlöndum
hefðu staðiðsig ólikt betur i þessu
efni, og væru sviar eina þjóð i
heiminum sem náð hefði 1%
markinu, en norðmenn nálguðust
það ár frá ári. Til frekari skýring-
ar skal þess getið, að umrætt
markmiö, a.m.k. einn
hundraðasti hluti þjóðartekna til
þróunarhjálpar, er sett fyrir all-
mörgum árum af Allsherjarþingi
Sameinuðu þjóöanna. — Ekki
þarf að taka það fram, að
stjórnarliðið eins og það lagði sig
kolfelldi hækkunartillögu mina,
enda þótthún væri svo lítilfjörleg
að ég blygðaöist min hálfpartinn
fyrir aö flytja hana.
NU kemur nýr kapituli — og
hann er ljótur.
Þróunarsjóður Sameinuðu
þjóðanna er stofnun sem er ætlað
það hlutverk að aðstoða þróunar-
lönd. Með einhverjum hætti, sem
er utan við minn skilning, hefur
ráðamönnum þjóöarinnar tekist
að komast inn á gafl i þessum
sjóöi fátæka fólksins og fá þaðan
verulega styrki til „þróunar”
nokkurra islenskra atvinnu-
greina.
Hafa styrkveitingar okkur til
handa úrsjóði þessum nú um hrið
verið stórum meiri en framlag
það, sem við höfum i hann orðiö
að greiða sem eitt af aðildarrikj-
um Sameinuðu þjóðanna.
Við þriðju umræðu fjárlaga i
fyrra flutti ég tillögu um það að
rikisstjórn tslands skyldi heimilt
Ritgerðin: ÍJppruni og pema
gerir nokkra jgrein fyrir þeim skoðunum hans.
Niðurstaða Oskars gengur í herhögg við
ályklanir Sigurðar Nordal í hinni frægu rit-
gerð Hrafnkatla (1940).
Ritgerðin: Uppruni og þema Hrafnkels sögu
er gefin út í kiljuformi. Hún er þriðja
frœðiritið sem rannsóknarstofnun í bókmennta-
fræði við Háskóla Islands stendur að.
| i
Verð til félagsmanna kr. 1600,- + s.sk.
VercI til utanfélagsmanna kr. 2000,- + s.sk.
Hið íslenska bókmenntafélag