Þjóðviljinn - 21.01.1977, Blaðsíða 4

4 — StÐA — ÞJÓÐVILJINN Föstudagur 21. janúar 1977.
DJOÐVIUINN
MÁLGAGN SÓSÍALISMA,
VERKALÝÐSHREYFINGAR
OG ÞJÓÐFRELSIS.
tltgefandi: Útgáfufélag Þjóöviljans.
Framkvæmdastjóri: Eiður Bergmann
Ritstjórar: Kjartan Ólafsson
Svavar Gestsson
Fréttastjóri: Einar Karl Haraldsson.
Umsjón með sunnudagsblaði:
Árni Bergmann
írtbreiðslustjóri: Finnur Torfi Hjörleifsson.
Auglýsingastjóri: úlfar Þormóðsson
Ritstjórn, afgreiðsla, auglýsingar:
Sfðumúla 6. Simi 81333
Prentun: Blaðaprent hf.
MANNRÉTTINDASKRÁ FRÁ PRAG
Um hrið hafa svo til á hverjum degi bor-
ist nýjar fregnir af handtökum og yfir-
heyrslum i Prag yfir þeim um það bil 300
tékkum og slóvökum sem standa að kröfu-
gerð þeirri sem þeir nefna Mannréttinda-
skrá 77.1 þessum hópi eru ýmsir sem i tið
Dubceks sátu i æðstu stjórn kommúnista-
flokks eða i rikisstjórn, háskólakennarar,
rithöfundar, blaðamenn og margir fleiri.
Þeir andmæla i skjali þessum brotum á
mannréttindaákvæðum alþjóðlegra
samninga, sem rikisstjórn Tékkóslóvakiu
á aðild að. En þeir eru ekki siður að mót-
mæla brotum á þeirri stjórnarskrá og
þeim lögum, sem eiga að heita gildandi i
landinu. Mótmæla þvi, að valdastofnanir
og ráðamenn túlki þau lög, sem eiga að
tryggja mannréttindi, eftir geðþótta og
fyrir luktum dyrum og banni mönnum
leiðir til að verja sig opinberlega, rétta
hlut sinn.
1 Mannréttindaskrá 77 er mótmælt at-
vinnuofsóknum gegn þeim sem hlafa látið i
ljósi „óæskilegar” skoðanir á frelsi og
sósialisma, hvort sem er nú eða fyrir niu
árum, þegar „vorið i Prag” vakti góðar
vonir sósialista viða um heim. Undirskrif-
endur mótmæla þvi, að stjórnvöld reyna
að ná sér niðri á andófsmönnum með þvi
að loka leiðum til náms fyrir böm þeirra.
Þeir mótmæla þeirri ströngu ritskoðun og
opinberu eftirliti með umræðu, blöðum,
kennslu og listum, sem hefur kæft frum-
kvæði i menningarlifi og hugvisindum og
svo pólitiska umræðu. Þeir mótmæla
skerðingu trúfelsis. Þeir mótmæla þvi að
helgi einkalifs sé rofin með ósvifnum per-.
sónunjósnum, póstskoðun, simahlerunum
og öðru þessháttar.
Aðstandendur Mannréttindaskrár 77
bjóða handhöfum hins pólitiska valds upp
á „jákvæðar viðræður” um þessa hluti
alla. Þeir hafa i staðinn fengið fúkyrða-
flaum, blaðið Rude Pravo kallar þá „fyrr-
verandi menn”, „hryggleysingja sem
mundu lána sjálfum djöflinum nafn sitt”,
„liðhlaupa”, „erindreka heimsvalda-
stefnu auðvaldsins”. Að sjálfsögðu hefur
þetta opinbera málgagn ekki hugrekki til
að geta þess einu orði, að sjónarmið undir-
skrifendanna 300 hafa fyrr og siðar notið
samúðar og stuðnings sósialista og
kommúnista i Vestur-Evrópu. Sú þögn
minnir á það, að það er einmitt stuðningur
sósialiskra hreyfinga sem kemur best
andófsmönnum i Tékkóslóvakiu og fleiri
löndum reyndar — það er sá stuðningur
sem valdahrokinn óttast mest.
Til munu einstaka raddir sem segja á þá
leið, að umkvörtunarefni undirskrifend-
anna 300 séu nokkuð léttvæg, séu þau bor-
in saman við þá grimmd sem fjöldi
vinstrimanna má sæta i fangelsum her-
foringjastjórna i Suður-Ameriku, i íran og
viðar. Það er rétt að minna á það, að slik-
ur samanburður er fáránlegur: Það er lit-
ið hrós að segja um tiltekin stjórnvöld að
þau séu þó mun skárri en fasistar. Satt að
segja eru aðferðir þær, sem óþægir menn
eru beittir i Prag svipaðri þeim, sem tiðk-
ast hafa i mismunandi sterkum mæli i
þróaðri kapitaliskum rikjum i mynd at-
vinnuofsókna og persónunjósna, sem
einna verstar urðu i Bandarikjunum á
dögum MacCarthys en skjóta jafnan upp
kollinum i einni eða annarri mynd. Einnig
i vestrænum lýðræðisrikjum sem svo
heita eru mannréttindi ekki leyst — þar
sem nægir að visa til kvenréttindamála,
atvinnuöryggis o.fl.
En menn munu ekki geta gengið fram
af einurð i þeim málum hver i sinu heim-
kynni, nema þeir taki af heilum hug undir
mannréttindakröfur, sem gerðar eru á
hendur valdhöfum i sósialiskum rikjum.
Og geri þá málstað Mannréttindaskrár 77
áð sinum. Það skiptir auðvitað miklu,
hvernig ástand er i einu landi á hverju
augnabliki. Hitt er þó enn mikilvægara, i
hvaða áttþað þróast. Og áðurnefnd feimni
Rudé Právo bendir til þess, að það sé i
raun mikilvægt, að einmitt sósialistar
viða um heim sýni samhug sinn með
Vaculik og Kohout, Mlynar og Hiibl, Hajek
og Krigel og samherjum þeirra.
ÁB.
Skœtingur og
útúrsnúningar
Morgun blaðsins
Morgunblaðið segir i Stak-
steinum i gær:
Vegna þess að engin
baráttumál eru eftir i Alþýðu-
bandalaginu hefur skapast
tómarúm. „Af þessum sökum
hefur verið gripið til næsta
furðulegrar skáldsögugerðar
um „hernaðaráætlun Alusuisse”
um stóriðjuinnrás á islenska
grund.Tilefnið er trúnaðarplagg
sem Magnús Kjartansson þá-
verandi iðnaðarmálaráðherra
veitti viðtöku frá fyrrgreindu
fyrirtæki árið 1972.
Um þetta efni sagði Gunnar
Thoroddsen i blaðaviðtali að frá
þvi aö álverið I Straumsvik hafi
verið reist hafi þetta „plagg”
verið til athugunar hjá is-
lenskum stjórnvöldum, fyrst
hjá vinstristjórninni en siðar
hjá núverandi stjórn. Viðræður
hafa farið fram, sem leitt hafa
til heimildar til stækkunar ann-
ars kerskála fyrirtækisins....
Gunnar Thoroddsen sagði i
fyrrnefndu viðtali, að af islend-
inga hálfu yrði lögð megin
áhersla á tvennt: Hreinsitæki I
Straumsvik og ákvörðun um
stækkun kerskála. Allt tal um
leynimakk við svisslendinga
væri Ut i hött”. (Leturbreyting-
minar.-s'.)
Þannig ætlar Morgunblaöið
með sin 30.000 eintök að kveða
málið niður I eitt skipti fyrir öll
— með skætingi, útúrsnúningi
og ósannindum. Morgunblaðinu
verður ekki liðið að ástunda þá
iðju og þess vegna vill Þjóðvilj-
inn Itreka eftirfarandi:
„Aætlun integral” er ekki
skáldsögugerð. Hún hefur verið
til meðferðar á 10-15 fundum
forráðamanna Alusuisse og is-
lensku rikisstjórnarinnar frá
október 1974 eins og Þjóðviljinn
hefur sýnt fram á. Asókn
Alusuisse i islenskar náttúru-
auðiindir hefur borið þann
árangur að Islenskir ráðamenn
hafa verið á undanhaldi — sam-
kvæmt „áætlun integral”.
„Aætlun integral” hefur verið
leyniáætlun. Hefur Ólafur
Jóhannesson lýst þvi yfir að
hann hafi aldrei séö áætlun þá
sem Þjóðviljinn greindi frá á
sunnudaginn, en það var ein-
mitt sú útgáfa áætlunarinnar
sem Gunnar Thoroddsen tók við
i október 1974. Gunnar hefur
sjálfur staöfest að áætlunin hafi
átt að fara leynilega með
árásum á Þjóðviljann og
Magnús Kjartansson fyrir frá-
sagnir blaðsins af áætlun þess-
ari.
„Aætlun integral” var ekki
afhent Magnúsi Kjartanssyni
1972 eins og „Staksteinar”
segja. Sú útgáfa áætlunarinnar
sem kynnt var Magnúsi
Kjartanssyni var samin i mars
1973, en kynnt honum I septem-
ber það ár. Magnús Kjartansson
hafnaði þeirri áætlun.
Hvert einasta atriði I Stak-
steinaþættinum sem hér á
undan var vitnað til er þvi ósatt.
Og Þjóðviljinn mun ekki þola
Morgunblaöinu né öðrum að
fara með lygar I þessu alvar-
lega máli. :
1*\
Útgefandi hf. Árvakur. Reykjavfk.
BUWIÐ
VISIR
Anœgður með
framsókn þrátt
fyrir allt
Þó að ritstjóri Visis vilji reka
Ólaf og Einar úr rikisstjórninni
og fjöldi ihaldsmanna sé
óánægður með framsóknar-
menn i rikisstjórninni — vilji
heldur Alþýðuflokkinn — er
öðru máli að gegna með Geirs-
klikuna I Sjálfstæðisflokknum
sem I daglegu tali i Bolholti er
kölluð flokkseigendafélagið.
Morgunblaðið skrifar sérstakan
leiðara um þetta i gær þar sem
rikisstjórninni er hælt á hvert
reipi og framsókn þakkað fyrir
samstarfið. Einkum er borið lof
á stefnu rikisstjórnarinnar i
utanrikismálum. Má lesa á milli
linanna að þar er Ihaldsforystan
sérstaklega ánægö með kúvend-
ingu framsóknar frá stefnu
vinstristjórnarinnar. Viður-
kennt er að i efnahagsmálum
hefi verið við erfiðleika aö etja,
en þeir erfiðleikar „höfðu hins
vegar ekki náð til pyngju hins
almenna borgara þegar
stjórnarskiptin urðu”.Úr þeim
vanda hafi ihaldsstjórnin leyst,
látið eínahagsvandann koma
við pyngju „hins almenna borg-
ara” — kaupmáttur launa hefur
lika skerst svo um munar og
allir þekkja.
Framsóknarflokkurinn fær
þetta siðferðisvottorð i leiöara
Morgunblaðsins i gær:
„Þessi árangur (rikisstjórn-
arinnar — innskot mitt) er ma.
þvi að þakka að samstarf Sjálf-
stæðisflokks og Framsóknar-
flokks hefur i raun verið belra
en fyrirfram mátti búast við,
þegar tekið var mið af fyrra
samstarfi þessara flokka.”
Siðar i leiðaranum segir:
„Milli ráðherra flokkanna hefur
skapast trúnaður sem veitir
henni styrk”.
Þá þurfa menn ekki frekari
vitna við: Framsókn er ihaldinu
þægur ljár I þúfu I stjórnarsam-
starfinu.
Þannig er klókindalega á
málum haldið i ihaldsblöðun-
um; eitt þeirra ræðst meö kjafti
og klóm á framsókn og rfkis-
stjórnina i heild ef svo ber við,
annað, Vísir, reynir að skapa
Sér millistöðu, það þriðja,
Morgunblaðið, er „ábyrga”
stjórnarblaðið hans Geirs
Hallgrimssonar. Eftir standa
ráðherrar framsóknar ráðvilltir
°g þiggja klapp Morgunblaðsins
á vinstri vangann þegar sið-
degisblöðin berja á hinum.
Vafasamur
heiður
I fyrradag var vakin athygli á
vinarhótum ungra ihaldsmanna
i garð Alþýðuflokksins. Viö þá
athugun ber nú að bæta þeim
tiðindum að vinarhótin létu vel I
eyrum Alþýðuflokksins; stað-
festing þess er Alþýðublaðið i
fyrradag sem vakti sérstaka
athygli á grein Visis um
stjórnarsamstarfið. 1 þeirri
grein var Alþýðuflokkurinn
kallaður „besti vinur” Ihaldsins
rétt eins og Dreyfus sagði um
Vilhjálm Þór forðum og sagt er i
kveðskapnum um Jesús Krist
og börnin. Þó að slik vinarhót
eigi sér þannig margar sögu-
legar og bókmenntalegar hlið-
stæður, er vafamál að einkunnir
þessar verði Alþýðuflokknum til
framdráttar.