Þjóðviljinn - 12.02.1977, Blaðsíða 6

Þjóðviljinn - 12.02.1977, Blaðsíða 6
6 — SIÐA — ÞJÓÐVILJINN Laugardagur 12. febriiar 1977 Þetta var ríkisstjórninni sagt Um stöðu mála við Kröflu t Þjóöviljanum var i gær sagt frá greinargerö um Kröflumáliö sem Iögö var fyrir fund I rfkisstjórn- inni þann 8.2. s.l. Viö birtum hér greinargeröina i heild, en aö henni standa: Páll Flygenring, ráöuneytisstjóri, Arni Snævarr, fyrrverandi ráöuneytisstjóri, Kristmundur Halidórsson, deildarstjóri, Guömundur Einarsson, verk- fræöingur, Jakob Björnsson, orkumálastjóri, Guömundur Páimason, jaröeölisfræöingur Orkustofnunar, Kristján Jónsson, rafmagnsveitustjóri rikisins og Einar Tjörvi Eliasson, yfirverk- fræöingur Kröflunefndar. I. Verkefni Orkustofnunar 1. Gufuöflun. Alls hafa veriö boraöar 11 hol- ur, þar af 9 vinnsluholur. Á árinu 1974 voru boraðar 2 rannsóknar- holur, tölusettar sem hola 1 og hola 2. Gufa úr holu 1 hefur verið notuð til upphitunar vinnubúða o.fl. A árinu 1975 voru boraðar 3 vinnsluholur. Hola 3 gaf upphaf- lega 5 MW, en varð svo til óvirk eftir gosið í des. 1975. Hola 4 var I byrjun mjög aflmikil, en ekki tókstað hafa taumhald á henni og breyttist hún i gufuhver. Hola 5 var ekki boruö f fulla dýpt á árinu 1975. Var sfðar áformaö að dýpka hana, en fóðurrör hafði skekkst svo að dýpkun varö ekki möguleg og er holan óvirk. Á s .1. ári voru boraðar 6 holur sem tölusettar eru 6 til 11. Af þeim gefa holur 6, 7 og lOnægjan- lega gufu til aö tengja þær viö gufuveituna. Holur 9 og 11 byrjuöu að blása um mánaðamót janUar—febrUat en ekki er full- ljóst hvaöa árangri þær skila, en taliö er óvist hvort hola 8 muni gefa nægilega gufu til aö borgi sig aö virkja hana. Samkv þeim upplýsingum sem fyrir liggja er búist við aö holur6,7og 10 geti gefiö 9-11 MW gufu sem svarar til 3-4 MW inn á raforkukerfið, þar sem 6-7 MW af gufu fara í töp og eiginnotkun af fyrstu gufu inn á vélina. öll við- bótargufa skilar sér til raforku- öflunar svo til að fullu úr þvi, og þar að auki verulegur hluti af fyrstu töpum þegar aukiö gufu- magn veröur fyrir hendi. Gert er ráð fyrir að bora 5 holur á komandi sumri. Verið er aö vinna að staðsetningu borhol- anna. Miöaö við hinn takmarkaöa árangur af borunum 1976, má ætla að þær getigefið a.m.k. 10-20 MW til viöbótar þeim, sem nú eru boraöar. Gufuveita Samkvæmt timaáætlun er nú gert ráð fyrir að tengingu holu 6 veröi lokið um mánaðamótin febrúar—mars, holu 7, 9 og 11 1. viku i mars og holu 10 i april. Af framansögöu og þegar at- hugaðar eru allar aðstæður, má, aö dómi Orkustofnunar, draga eftirfarandi fram: A. „Ljóster nú þegar, að árangur vinnsluborana 1976 er lakari en vonir stóðu til, bæöi varðandi magn tiltækrar gufu og gæöi hennar (gasinnihald; tæringar- áhrif á gufukerfil. Heildar- niðurstöður borananna liggja þó enn ekki fyrir, þar eð mælingum er ekki lokið á tveimur siðustu holunum sem boraöar voru. B. Talið er fullvist að tæringar- áhrifin og gasinnihald gufunn- ar orsakist af eldsumbrotum viö Kröflu. Vinnuhópur sér- fræðinga starfar nú að þvf að kanna þau áhrif og finna leiðir til úrbóta. Hugsanlegt er einnig að eldsumbrotin hafi haft áhrif til rýrnunar á rennsli úr borhol- um. Frá Kröflu. Stöövarhúsiö sést hér I smiöum. C. Það kom fyrst i ljós við boranirnar 1976 að áhrif um- brotanna urðu svo viðtæk á fyrirhuguðu borsvæöi, sem raun ber vitni. Þetta vinnslu- svæði er hins vegar aðeins hluti af jaröhitasvæðinu við Kröflu. Ekki var unntaö segja fyrir um hversu viðtæk eða varanleg áhrifin yröu, enda ekki við sambærilega reynslu annars staðar aö styöjast. D. Um það veröur ekki sagt aö svo stöddu hversu stórt það svæði er, sem áhrif umbrot- anna ná til; hvort þau nái til jarðhitasvæðisins alls eöa þess hluta einungis, sem boraö var i á siöasta sumri. Úr þessu verður ekki skoriö nema meö frekari borunum. E. Ekki er heldur unnt að segja um það á þessu stigi máls hve lengi mun gæta þeirra áhrifa eldsumbrotanna á vinnslu- eiginleika, sem i ljós komu á þeim hluta jaröhitasvæöisins við Kröflu þar sem boraö var 1976. Allar tölur um slikt, sem fram hafa komiö i fjölmiðlum undanfariö, veröa að skoðast sem persónulegt mat viðkom- andi. Reynslan ein getur skorið úr um þetta atriði. F. Ætla má, aö áhrif eldsumbrot- anna við Kröflu verði f remur til að tefja gufuöflun til virkjunar- innar og gera hana dýrari en að tefla henni I tvisýnu til fram- búðar. G. Við þessar aðstæður telur Orkustofnun rétt að gerá eftir- farandi: G.l. Halda áfram nú á þessu ári vinnsluborunum I þvi skyni aö afla 'meiri gufu handa Kröflu- virkjun. Veriö er aö athuga hvar ráðlegast sé að halda borunum áfram. Ýmsir kostir koma þar til álita og þarf að bera þá saman. Að þvi verður unnið nú á næstunni. G.2. Halda áfram framkvæmd- um við stöðvarhús og gufuveitu að þvi marki sem nauðsynlegt er til að geta komið stöðinni i gang með þeirri gufu sem nú er tiltæk. Fyrst yrði stöðin rekin i tilrauna- rekstri meöan ýmiskonar prófanir færu fram og byrjunar- örðugleikar i sjálfum rekstrinum væru yfirunnir. Er þýöingarmikiö að geta notað timann i þvi skyni meðan unniö er að frekari gufu- öflun.svo að ekki verði frátafir af þeim sökum þegar hún er feng- in.” II. Verkefni Kröflunefndar Stöðvarhússbyggingu er nú langt til lokið. Rétt er að taka fram aö þráttfyrirþaö landris og landsig, sem átt hefur sér stað á Leirhnjúkssvæöinu hafa engar skemmdir eða sprungur orðið á stöðvarhúsinu, enda hefur hæöar- munur suður-og noröurenda húss-. ins, sem er um 70 m langt, aldrei orðið meiri en 1 cm. Vinnu við kæliturna, niðursetningu véla- og rafbúnaðar svo og tengivirki er langt komiö vegna fyrri vélasam- stæöu. Aætiað er að þeim verkþáttum sem nauðsynlegir eru vegna gangsetningar fyrri vélar verði lokið 31. mars. Gangsetning véla með álagi gæti þá orðið um miðj- an april. Tillaga Helga Seljan og fleiri: Leiðbeiningarstöð 1 ofdrykkjuvömum A fundi efrideildar Alþingis á miðvikudaginn var mælti Heigi Seljan fyrir frumvarpi, sem hann flytur ásamt þremur öðr- um þingmönnum um breytingu á áfengislögum. I 1. gr. frumvarpsins er iagt til, að vinveitingaleyfi verði veitt til aðeins eins árs i senn, en ekki til fjögurra ára, svo sem nú er. Þá er einnig lagt til að greiðsla fyrir hvert vinveitinga- leyfi verði tifölduð hækki úr kr. 4.000. f kr. 40.000.- í 2. gr. frumvarpsins er kveö- iðá um, að öil sala og afhending áfengis á útsöiustöðum og póst- afgreiðslustöðum skuii óheimil nema gegn framvisun nafnskir- teina með mynd skirteinishafa. t 3. gr. segir, að ungmennum yngri en 20 ára skuli óheimii dvöl eftir kl. 8 að kvöldi á veit- ingastað, þar sem vinveitingar eru leyfðar. Dyraverðir, eftir- litsmenn og framreiðslumenn skulu láta ungmenni sanna ald- ur sinn, ef ástæða þykir til. 14. grein frum varpsins er lagt til, að inn f áfengislögin komi ný grein um að sett verði á stofn Leiðbeiningarstöð I ofdrykkju- vörnum. Tillögugreinin er á þessa leið: Gæsluvistarsjóði ber að fjár- magna „Leiöbeiningarstöð i of- drykkjuvörnum”, enda sé hún rekin sem sjálfstæð stofnun. Leiðbeiningarstöðinni ber fyrst og fremst að beita sér að of- drykkjuvörnum I atvinnulifinu 1 og skipuleggja starf sitt þannig aö það nái til allra iandshiuta. Stöðin taki til starfa strax og að- staða til skyndiafvötnunar (3-5 sóiarhringar) er fengin, en þó eigi siðar en 1. júni 1977. Aðrar greinar frumvarpsins fjalla um margvlslegar hækk- anir sektarákvæða fyrir brot á áfengislögum. t ræöu sinni sagði Helgi Selj- an, að frumvarp þetta væri um fiest samhljóöa frumvarpi, sem hann og fleiri fluttu á þingi I fyrra. Þar hafi þó verið reiknaö með sérstökum skirteinum I sambandi við áfengiskaup, en nú sé aöeins gert ráð fyrir að notuð verði venjuleg nafnskir- teini með mynd. Helgi Seljan minnti á, að þrátt fyrir miklar umræður utan þingsjá þings og innan um alvarlegt og uggvæniegt ástand i áfengis- málunum, þá hafa raunhæfar aðgerðir verið fáar og smáar.” Við eigum að visu áfengis- málalöggjöf, sem um margt er til fyrirmyndar, sagði Helgi, en það er hins vegar framkvæmd- in, sem er vægast sagt hörmu- leg og okkur litt til sóma. Þingmaöurinn kvaðst vænta þess, að allir gætu verið sam- mála um þörfina fyrir leiðbein- ingarstöð i ofdrykkjuvörnum, en auövitað væru það fyrir- byggjandi aögerðir, sem við hlytum að stefna að fyrst og fremst. Helgi Seljan taldi sjálfsagt, að sama aldursmark gilti varðandi heimild til kaupa á áfengi og dvöl á vinveitingahúsum. Mikið álitamál væri hvert þetta ald- urstakmark ætti að vera. Það hefði oft hvarflað að sér, að þetta aldurstakmark ætti að færa niður i 18 ár, en þá yrði lika að herða mjög allt eftirlit með þvi, að reglum væri framfylgt. Og svo væri þvi hins vegar ekki að neita, að samkvæmt skýrsl- um frá heilbrigðisstofnunum ýmissa þeirra landa, sem hafa fært niöur aldurstakmarkið, þá hefur vindrykkjan að sama skapi færst til yngri aldurs- flokka. — AUmiklar umræður urðu um frumvarpið og lýstu flestir þeirra, sem til máls tóku fylgi við meginatriði þess, nema Jón Sólnes, sem boðaði áfengan bjór og krár á hverju götuhorni. III. Verkefni Rafmagnsveitu ríkisins Lagningu háspennulinu frá Kröfluvirkjun til Akureyrar mun væntanlega ljúka um mánaöa- mótin febr.—mars. Gerö tengi- virkis á Akureyri er nærféllt lok- iö. Hægt veröur aö taka linuna i notkun I byrjun mars. IV. Kostnaður Skv. bráöabirgöayfirliti nemur kostnaöur viö Kröfluvirkjun i árs- lok 1976 eftirfarandi: Framkvæmdir á vegum Kröflunefndar 4.552 Framkvæmdir á vegum Orkustofnunar Boranir 931 Gufuveita 400 1.331 Háspennulina Krafla—Akureyri 530 Samtals 6.413 Aætlaö til framkvæmda ’77 Kröflunefnd 688 Orkust. boranir, gufuveita 662 Háspennulina _______Sfi. 1-380 7.793 V. Staða verksins Viö könnun á verkstöðu fram- kvæmda er augljóst aö megin- hluti kostnaðar fram aö gang- setningu fyrri vélasamstæöu er vinnulaun um 2ja mánaöa skeiö, til aö nýta árangur borana, sem lokið var, á árinu 1976. Viöbótarfjárfesting til nýtingar á fyrri vélasamstæöu til raforku- öflunar er fyrst og fremst tengd gufuöflun á árinu 1977 og allur árangur slikrar fjárfestingar skilar sér þvi I auknum afköstum fyrri vélasamstöðu til raforku- sölu og þar meö til nýtingar heildarfjárfestingar Kröflu- virkjunar. A þaö skal bent, aö hér er um brautryðjendastarf aö ræöa viö virkjun háhitasvæöa landsins, til raforkuframleiöslu. Sambærileg- ar aöstæöur meö tilliti til áhrifa gosvirkni hafa ekki komið fram annars staöar i heiminum. Miöaö viö stööu verksins og þá reynslu sem nú þegar hefur fengist viö þessa virkjun og hinn mikla orkuskort á Noröurlandi, svoog þaö fjármagn, sem nú þeg- ar er búið aö binda, væri óraun- hæft aö fresta framkvæmdum um óákveöinn tima. Ennfremur gæti slikt hafti för meö sér ófyrirséöar afleiöingar og gæti stöövaö um langa framtiö framkvæmdir til nýtingar á jarðgufu háhitasvæöa landsins til orkuöflunar. Niðurstöður: 1. Haldið verði áfram nú á þessu ári vinnsluborunum til áfram- haidandi gufuöflunar fyrir Kröfiuvirkjun. 2. Haldiö verði áfram fram- kvæmdum við stöðvarhús og gufuveitu að þvi marki, sem nauðsynlegt er til þess að geta tekiö fyrri vélasamstöðu stöövarinnar I notkun. 3. Lokiö verði við lagningu háspennulinu frá Kröfluvirkjun til Akureyrar.

x

Þjóðviljinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.