Þjóðviljinn - 23.07.1977, Page 4

4 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Laugardagur 23. júli 1977.
Málgagn sósíalisma,
xerkalýdshreyfingar
og þjóðfrelsis.
(Jtgefandi: Útgáfufélag Þjóðviljans.
Framkvæmdastjóri: Ei&ur Bergmann
Bitstjórar: Kjartan Ólafsson
Svavar Gestsson
Fréttastjóri: Einar Karl Haraldsson.
Umsjón meö sunnudagsbla&i:
Árni Bergmann.
Auglýsingastjóri: (Jlfar Þormóösson.
Ritstjórn, afgrei&sla, auglýsingar:
Sf&umúla 6, Simi 81333
Prentun: Bla&aprent hf.
Stefna Alþýðu-
bandalagsins
og verkalýðs -
hreyfingarinnar
1 umræðum um nýlega vaxtahækkun
hefur komið greinilega fram að andstaða
Alþýðubandalagsins er samhljóða afstöðu
verkalýðshreyfingarinnar. Forseti
Alþýðusambandsins hefur itrekað að að-
gerðir Seðlabankans ganga i þveröfuga
átt við stefnu verkalýðshreyfingarinnar
sem sett var fram i nýafstöðnum kjara-
samningum. Vaxtahækkunin hafi verið
mjög óheppileg ráðstöfun og muni flýta
fyrir aukningu verðbólgunnar. Sömu sjón-
armið komu fram hjá fulltrúa Alþýðu-
bandalagsins i bankaráði Seðlabankans. t
yfirlýsingu Inga R. Helgasonar kom fram
að stórhækkaðir vextir á skammtima lán-
um og reksturslánum til atvinnulifsins
muni auka rekstursvandkvæði atvinnu-
veganna og leiða til hækkaðs verðlags á
vöru og þjónustu á hinum innlenda mark-
aði og þar með ýta undir kröfur útflytj-
enda um gengislækkun. Vaxtaaðgerð-
irnar muni þvi búa til meiri vanda en þeim
er ætlað að leysa.
Hinn sameiginlegi dómur Alþýðubanda-
lagsins og verkalýðshreyfingarinnar felur
i sér kjarna umræðunnar um vaxta-
hækkunina. örvæntingarfull leit mál-
gagna rikisstjórnarinnar að stuðnings-
yfirlýsingum breyta engu um þá niður-
stöðu. Sameiginleg andstaða Alþýðu-
bandalagsins og verkalýðshreyfingar-
innar er sá dómur sem tekur af öll tvi-
mæli.
ótti
Framsóknar
Hin mikla sókn Alþýðubandalagsins á
siðustu mánuðum hefur skapað mikinn
ótta i herbúðum Framsóknarflokksins.
Leiðarar Timans eru dag eftir dag helg-
aðir Alþýðubandalaginu. Er þar gripið til
ýmissa undarlegra ráða i vörninni.
Greinilegt er að aðalritstjóri blaðsins, for-
maður þingflokks Framsóknarflokksins,
hefur enn ekki náð sér eftir ráðstefnu-
glauminn i heimsborginni og telur við hæfi
að bjóða lesendum hálfgert rugl. Á
fimmtudag er Kjartan Ólafsson talinn
hafa boðað i Þjóðviljanum sömu stefnu og
Dimitroff og i gær er Þjóðviljinn sakaður
um að vera málgagn bilasala!
Afhjúpun Þjóðviljans á uppgjöf rikis-
stjórnarinnar i glimunni við verðbólgu-
vandann fer greinilega mjög i taugarnar á
Timanum. Höfundur kenningarinnar um
,,hina sterku stjórn” sér að hún er orðin að
öfugmælavisu. í stað þess að sýna karl-
mennsku og játa hreinlega uppgjöfina er
gripið til örvæntingarfullra ráða og reynt
að drepa málinu á dreif. Engar tilraunir
eru gerðar til málefnalegrar umræðu, ein-
göngu farið með fleipur eitt. Þótt vissu-
lega sé álitamál hvort svara beri leiðara-
skrifum af þvi tagi sem birst hafa i Tim-
anum undanfarna daga, þykir Þjóðvilj-
anum þó rétt að gera eina tilraun til að
hjálpa ritstjóra Timans að átta sig á
nokkrum einföldum staðreyndum islensks
veruleika.
I fyrsta lagi er ljóst að rikisstjórnin
hefur engar tillögur um aðgerðir til lausn-
ar verðbólguvandanum. Þjóðviljinn hefur
bent á margvislegar uppgjafaryfirlýsing-
ar sem birst hafa i málgögnum rikisstjórn-
arinnar. Morgunblaðið og Timinn hafa yf-
irleitt reynt að fela uppgjöfina með óljósu
orðalagi. Visir hefur hins vegar haft
hreinskilni til að játa orðinn hlut.
I öðru lagi benti Þjóðviljinn á fánýti boð-
skapar Morgunblaðsins um að verðbólgu-
vandinn væri þjóðinni að kenna. Sú ábend-
ing kom fram i leiðara Þjóðviljans daginn
eftir að Morgunblaðið flutti ásökunina á
hendur þjóðinni. Siðan hefur það gerst að
Timinn hefur tekið undir óhróður Morgun-
blaðsins um hina islensku þjóð og reynt að
afsaka ófarir rikisstjórnarinnar með
hugsunarhætti þjóðarinnar. Visir hefur
hins vegar einnig að þessu leyti haft
manndóm til að neita að taka þátt i hinni
ómerkilegu blekkingariðju Morgunblaðs-
ins og Timans.Blaðið hefur réttilega bent
á að aðgerðir stjórnvalda og eðli efna-
hagskerfisins eru fyrst og fremst orsakir
verðbólgunnar. Hugarfar almennings er
afleiðing en ekki orsök.
Leiðari Tímans i gær sýnir hve rökþrota
blaðið er orðið i umræðu um aðalefna-
hagsvanda þjóðarinnar. Ritstjóri blaðsins
er örvæntingarfullur yfir þvi að uppgjöf
rikisstjórnarinnar skuli vera svo augljós
sem raun ber bitni. Visir, málgagn stjórn-
arliðsins, er ekki einu sinni reiðubúinn að
taka þátt i blekkingarleiknum um sök
þjóðarinnar.
Þótt Þjóðviljinn virði þá hreinskilni Vis:
is sem kemur fram i viðurkenningu blaðs-
ins á uppgjöf rikisstjórnarinnar og afneit-
un á sakargiftum i garð islensku þjóðar-
innar, þá er rétt að benda hinum nýheim-
komna ritstjóra Timans á gagnrýni Þjóð-
viljans á tillögur Visis um lausn á verð-
bólguvandanum. í leiðara Þjóðviljans
fyrir nokkru var rakið hvernig kenning-
arnar bandariska hagfræðingsins Milton
Friedman sem Visir hefur gert að postula
sinum i efnahagsmálum ’hafa i fram-
kvæmd leitt til atvinnuleysis og al-
mennrar fátæktar.
Þótt ábendingu um þennan ágreining
Þjóðviljans og Visis sé hér komið á fram-
færi i von um að hún megi auka skilning
aðalritstjóra Timans á islenskum veru-
leika,er hugsanlegt að ritstjórinn hafi á
tiðum ferðalögum og löngum dvölum er-
lendis á undanförnum misserum glatað
svo sambandi við land sitt og þjóð að hann
geri ekki lengur greinarmun á samkomu-
lagi um staðreyndir og ágreiningi um leið-
ir. Staðreyndin er uppgjöf rikisstjórnar-
innar. Ágreiningurinn er um leiðir til
lausnar verðbólguvandanum.
Kanslarinn enn
Stakir steinar Morgunbla&s-
ins velta fyrirséri gær, hvernig
á þvi standi, að Þjóðviljinn var
litiö hrifinn af þeirri miklu
dýrkun á Helmut Schmidt
kanslara og vesturþýsku sam-
félagi, sem hægriblööin og
Alþýöubla&iö höföu I frammi
me&aná stóöheimsókn kanslar-
ans til tslands. Þjóöviljinn haf&i
meðal annars haldiö fram, aö
þaö væri sannarlega „hæpiö
fordæmiy aö Vestur-Þýskaland
heföi um margt þróast i nei-
kvæöa áttmeö lagasetningu um
óæskilegar sko&anir (Berufs-
verbot) — einmitt á þeim tlma
þegar lýöréttindi voru í fram-
sókn um sunnanveröa álfuna.
; Þýzkaland
; hefur þróast
Vestur-þýzki iafnaðar-
mannaleiöloginn Helmut
Schmídt er taliíi hæpin
fyrirmynd að dómi ÞjóAvilj-
ans
1 í tvær áttir
Eftir siBari heimsstyr}-
oldina hefur Þýzkaland
þróait ( Ivar ittir Vestur-
Þýzkaland til lýBraaBis-
legra stjórnarhitta. þar
sem kristilegir demókrat-
ar og jafnaBarmenn hafa
skipzt i um stýrisvakt Á
efnahagssviBi hefur Vest-
ur-Þýzkaland byggt á lög-
málum hins frjálsa marfc -
Þarítti Ut .11« rar~lu li.ldu, k]6~
|raS aum kull.B h.tur 1 »..tuthlul.hura
iK UnUuiu.Hit.ii II, *n .u,lu,t,l.it.num .1 ura
þarf aB fjólyrBa um Berlln
armúrinn eBa takmarkanir
i ferBafrelsi fólks Hver
ssamilega upplýstur maB-
ur veit aB þjóBfálags
ástand þessara tveggja
rikja, V- og A Þýzkalands.
er gjoróllkt. nánast eins
svart og hvltt. Nsestum
Rófan í
garðinum
Það er mjög i anda fyrri
heföa, aö Morgunblaöiö minnist
ekki einu oröi á þá hluti, sem
vesturþýsk stjómvöld eru gagn-
rýnd fyrir, meðal annars I ýms-
um málgögnum sessunauta
Helmuts Schmidts I Alþjóöa-
sambandi sósialdemókrata.
Staksteinamenn hafaþaöeitt til
málanna aö leggja, aö Þjóövilj-
inn gagnrýni HelmutSchmidt til
þess aö geðjast stjórnvöldum I
Austur-Þýskalandi. Nú vildi svo
skemmtilega til, aö enginn
minntist einu or&i á „hitt þýska
rikiö” I sambandi viö heimsókn
Schmidts, hinn opinberi gestur
ekki heldur. Staksteinar halda
sig sem fyrr á rökfræðisló&um
karlsins sem sagöi hróöugur:
Eófan vex I garöinum, en frændi
minn á heima á Blönduósi.
Skáldið og
ríkin tvö
Þýskalöndin tvö hafa, vel á
minnst, oftar en ekki veriö á
dagskrá hér i blaöinu i sam-
bandi viö feril söngvaskáldsins
Wolf Biermans. Hann ólst upp i
Vestur-Þýskalandi, hélt austur
yfir til aö taka þátt i uppbygg-
ingu sósialisma, en var rekinn
þaöan i fyrra fyrir hreinskilna
kröfugerö slna um betri sósíal-
isma. Hann hefur nú um skeiö
veriö I Hamborg, og gerst meö-
limur flokksdeildar
Kommúnistaflokks Spánar i
þeirri borg (þar er allmikiö af
spænskum farandverkamönn-
um). í Hamborg hafa Bierman
borist margskonar hótunarbréf
frá hægrigaurum sem vilja
helst kála þessum óstýriláta
„evrópukommúnista”. Þaö er
eins líklegt, aö Wolf Bierman
muni axla sín skinn á nýjan leik
— nýjar fregnir, aö visu óstaö-
festar, herma aö hann muni
setjast aö i Hollandi.
Kollveltur
Streituhlaöin viöleitni Stak-
steina til aö tengja allt þaö.sem
Þjóðviljinn segir, viö „austur-
evrópukommúnisma” veldur
reyndar ýmsum kollveltum
mjög undarlegum. Hér á dögun-
um var velt vöngum yfir þvi i
leiöara, hvort ekki gæti ver-
ið skynsamlegt að auka ábyrgð
og umboö sérfræöinga i fisk-
verndarmálum. Um leiö haföi
Morgunblaöiö komist aö þeirri
fróölegu niöurstööu, aö slikar
skoöanir væru ættaöir beint frá
rússum, vegna þess aö i þeim
fælist fyrirlitning á kjörnum
fulltrúum, á stjórnmálamönn-
um. Viöhöfum reyndar staöiö i
þeirri meiningu, aö Morgun-
blaöiö teldi þaö einmitt eina af
höfuösyndum sovétskipulags,
aö þar fengju jafnvel ekki sér-
fróöir menn neinu ráöiö fyrir
yfirgangi pólitikusa þeirra sem
ráöa yfir flokkiog landi. En þaö
gerist sem oftar, aö túlkun
Morgunblaösins á sovéskum,
kinverskum eöa öörum „aust-
rænum” veruleika fer eftir þvi
einu, hvernig reynt veröur aö
láta hana koma inn i islenska,
pólitiska umræðu.
Fertugasti og
þriðji
Morgunblaðiö hefur gert
mikla leit aö mönnum hrifnum
afnýlegum vaxtahækkunum. Sú
leit hefur ekki gengið sérstak-
lega vel. Þvi var þaö blaöinu
mikiö fagnaöarefni, þegar for-
ma&ur Samtakanna, Magnús
Torfiölafsson, lýsti i blaöinu vel-
þóknun á þessari ráöstöfun - og
er þeim tiöindum helgaöur hálf-
ur leiöari.
Þaö er annars eftirtektarvert,
hvernig Magnús Torfi hefur I
hverju málinu af ööru tekiö
þann kost, aö styöja rikisstjórn-
ina, sem er enn sem komiö er
ekki i neinum sérstökum vand-
ræöum meö þingmeirihluta,
hvað sem siöar veröur. Þaö er
satt aö segja hlálegt hlutskipti
formanns stjórnarandstöðu-
flokks aö veröa I reynd fertug-
astiog þriöji þingmaöur hinnar
ráövilltu og dáölitlu stjórnar,
sem i stólum situr þessi misser-
in. —áb