Þjóðviljinn - 28.01.1978, Qupperneq 4

4 SÍÐA — ÞJÓÐViLJINN Laugardagur 28. janúar 1978.
Málgagn sósíalisma,
verkalýðshreyfingar
og þjóðfrelsis
Útgefandi: Útgáfufélag Þjóðviljans. Auglýsingastjóri: Gunnar Steinn
Framkvæmdastjóri: Eiður Bergmann Pálsson
Ritstjórar: Kjartan ólafsson Ritstjórn, afgreiðsla, auglýsingar:
Svavar Gestsson Sfðumúla 6, Simi 81333
Fréttastjóri: Einar Karl Haraldsson.
Umsjón með sunnudagsblaði: Prentun: Blaðaprent hf.
Árni Bergmann.
Hverjireiga nú
aö borga, verka-
fólk eöa verö-
bólgubraskarar?
Samkvæmt gildandi kjarasamningum á
launafólk, að fá greiddar verðbætur á laun
þann 1. mars n.k. Þessar verðbætur á
launin eiga að vega á móti þeim miklu
verðhækkunum, sem átt hafa sér stað i
nóvember og desember á siðasta ári og i
þeim mánuði, sem nú er að liða.
Gert er ráð fyrir að framfærslukostnað-
urinn hækki um nálægt 10% á þessu
þriggja mánaða timabili, og eiga launin
að hækka álika mikið þann 1. mars sam-
kvæmt gildandi samningum.
Þau áform eru nú hins vegar uppi i liði
rikisstjórnarinnar, að svipta verkafólk
þessum verðbótum með þvi að rjúfa gild-
andi kjarasamninga með lögum og láta
verkafólkið bera verðhækkanirnar áfram
bótalitið eða bótalaust.
Það eina sem vefst fyrir ráðherrunum i
þessum efnum nú er, hversu langt sé þor-
andi að ganga strax fyrir kosningar, og
hvað af árásunum á kjörin eigi að geyma
fram yfir alþingiskosningar i júni. Um
þetta hefur enn ekki tekist fullt samkomu-
lag i rikisstjórninni og þingflokkum henn-
ar. Á næstu dögum og vikum mun þó
væntanlega koma i ljós hvaða hnefa
stjórnarflokkarnir þora að sýna verka-
lýðshreyfingunni og allri alþýðu strax og
hvað þeir telja hyggilegra að geyma i
þeirri von að lafa við völd eftir kosningar.
En áformin snúast ekki um það eitt, að
svipta verkafólk umsömdum verðbótum á
laun fyrir þær verðlagshækkanir, sem
þegar hafa átt sér stað. Jafnframt undir-
býr rikisstjórin efnahagsráðstafanir, sem
enn munu stórhækka almennt verðlag.
Þar er fyrst og fremst um að ræða veru-
lega gengisfellingu krónunnar, er komi til
framkvæmda á nokkrum vikum, og þá
verðhækkun á öllum innfluttum vörum,
sem af sliku leiðir.
Þessi áform rikisstjórnarinnar um ó-
gildingu kjarasamninga og nýtt oliuflóð á
verðbólgubálið verður að stöðva. Það get-
ur verkalýðshreyfingin gert, ef hver mað-
ur i hennar röðum skipar sér til faglegrar
og pólitiskrar varðstöðu.
í stað þess að rifta kjarasamningum og
hella oliu á verðbólgubálið, þá þarf nú að
gripa til stjórnunaraðgerða, sem miði að
verðlækkun.
Söluskatturinn, sem rikisstjórnin lætur
innheimta hækkar allt verðlag um 20%.
Vörugjaldið, sem núverandi rikisstjórn
innleiddi sem nýjan skatt hækkar verðlag-
ið einnig stórlega. Þessa skattheimtu ber
að minnka verulega og lækka þannig allt
almennt verðlag svo um muni. Auðvitað
þyrftu fyrirtækin þá ekki að greiða jafn
háar verðbætur á laun og ella, og ættu þvi
fyrir bragðið að hafa rýmri fjárráð til að
greiða skatta til þess opinbera.
Það, sem rikissjóður tapaði við lækkun
söluskatts eða vörugjalds á hann að mikl-
um hluta að innheimta af fyrirtækjum,
ekki sist viðskiptafyrirtækjum, i formi
veltuskatta og stórhækkaðs tekjuskatts á
þessa aðila, sem að undanförnu hafa söls-
að undir sig ómældan verðbólgugróða.
Við skulum öll muna, að i landinu eru
1600 fyrirtæki, sem borga annað hvort alls
engan eða nánast engan tekjuskatt, þrátt
fyrir tvöfalda veltu á við allan rikissjóð.
Ætla má að velta þeirra verði hátt i 300
miljarðar á þessu ári. Látum þau borga
10—15 miljarða i tekju- og veltuskatta, en
færum verðlagið niður sem þvi svarar t.d.
með lækkun söluskatts.
k.
Mannorö
skiptir máli
Sá orðrómur hefur gengið fjöllunum
hærra, að einn alþingismanna Sjálfstæðis-
flokksins sé i hópi þeirra, sem komið hefur
i ljós að eiga með ólögmætum hætti stórfé
i Finansbanken i Kaupmannahöín.
Hér er um svo alvarlega hluti að ræða,
að með öllu er óþolandi fyrir saklausa
menn að liggja undir slikum grun. Þjóð-
viljinn gaf fyrir nokkru viðkomandi al-
þingismanni kost á að bera af sér sakir á
opinberum vettvangi, en þingmaðurinn
vildi ekki gripa það tækifæri og hefur ekk-
ert fengist til að segja um málið.
Einhver rök kunna að finnast fyrir þvi,
að birta ekki að svo stöddu upplýsingar
um alla þá, sem skatta- og gjaldeyrisyfir-
völd hafa fengið vitneskju um að eigi ólög-
mætt fé i erlendum bönkum.
Sú krafa hlýtur þó að vera ófrávikjan-
leg, að skýr svör fáist um það þegar i stað
hvort Jón G. Sólnes, alþingismaður sé á
hinum danska Iista sem hingað var send-
ur. Hafi Jón G. Sólnes ekkert óhreint i
pokahorninu, þá er það skylda rikisstjórn-
arinnar, að kveða orðróminn niður með
opinberri yfirlýsingu, þar sem hér er um
alþingismann að ræða. Sé orðrómurinn
hins vegar á rökum reistur, og alþingis-
maðurinn uppvis að alvarlegum lögbrot-
um, ber honum að segja af sér opinberum
trúnaðarstörfum þegar i stað.
k.
Nafnbirtingar
krafist
Þjóðviljinn hefur itrekað gert
þá kröfu að birt verði nöfn
þeirra manna sem eiga veruleg-
ar uphæðir i Finansbanken án
þess að hafa gert grein fyrir
þeim með eðlilegum og lögleg-
um hætti. Hefur Þjóðviljinn
snúið sér beint til eins þeirra
manna sem sagður er eiga inni
verulegar upphæðir i Finans-
banken. Jóns G. Sólnes,
alþingismanns, en hann neitaði
að svara spurningum blaösins.
Viðtal Þjóðviljans við Jón G.
Sólnes hefur vakið mikla athygli
og innan Sjálfstæöisflokksins
verða þær raddir nú sifellt há-
værari að forystumenn flokks-
ins Geir Hallgrímsson og Gunn-
ar Thoroddsen gangi i málið og
geri hreint fyrir sinum dyrum.
Þrátt fyrir þá athygli sem viö-
talið við Jón G. Sólnes vakti á
sinum tima hafa blöð samtrygg-
ingarflokkanna ekki hreyft
málinu i fréttum eða forystu-
greinum fyrr en i gær að dag-
blaðið Visir birtir forystugrein
þar sem tekið er undir kröfur
Þjóöviljans. Visir segir:
Haröir dómar
og danskur listi
„Dómstóll almenningsálitsins
er önnum kafinn þessa dagana.
Meöferö mála fyrir þeim dómi
er einföld og ákveðin, nöfn ým-
issa kunnra manna eru nefnd i
tengslum við rannsóknir ákveö-
inna mála svo sem brota á
skattaiöggjöfinni, og þeir eru á
svipstundu orðnir harösviraöir
afbrotamenn i hugum dómar-
anna, — almennings i landinu.
Forvitni varöandi þaö, hverjir
eru á listanum, sem skatta- og
gjaldeyrisyfirvöld fengu um
reikningshafa I Finansbanken i
Danmörku hefur leitt til þess aö
dómararnir ieggja saman tvo
og tvo og nefna nöfn manna sem
hugsanlega hafa haft tengsi eöa
viöskipti viö danska aöila eöa
gætu af öörum ástæöum hafa átt
fé þar i bönkum. i annarri eöa
þriöju útgáfu eru þessar vanga-
veltur orðnar aö fullyröingum
án þess aö nokkur staöfesting
hafi fengist á þvi sem varpaö
var fram i byrjun.
Þar er dómstóll almenningsá-
litsins I flestum tilvikum aö
dæma saklausa menn. Þeir geta
aftur á móti ekki hreinsaö sig af
þessum sökum á meðan listinn
er ekki birtur, og samkvæmt
reglum um meöferð skattsvika-
mála af þessu tagi er allsendis
óvist, aö nöfn þeirra, sem i raun
hafa gerst brotlegir veröi nokk-
urn tima birt. i lang flestum til-
vikum má búast viö aö málun-
um verði lokið meö sátt á vett-
vangi skattsektanefndar og þá
koma nöfnin aldrei fyrir al-
menningssjónir.
Ef málunum verður aftur á
móti visað til sakadóms veröa
nöfnin gerð opinber, þegar dóm-
ur er fallinn eöa játning liggur
fyrir.
Sögusagnir af svipuöu tagi og
nú cru á kreiki voru daglegt
brauö viö upphaf rannsóknar á
ávisanamálinu svonefnda og
voru þá margir dæmdir af al-
menningi allendis ótengdir mál-
inu. Að þvi kom, að opinberir
aðilar sáu ástæöu til að birta
nöfn þeirra scm tengst höföu
rannsókn ávisanamálsins, aðal-
lega til þess að hreinsa þann
fjölda manna sem almenningur
þóttist vita að væri viðriðinn
málið en reyndist þvi óviðkom-
andi.
Gagnvart þeim einstakling-
um, sem þessa dagana er veriö
að saka um gjaldeyris- og
skattamisferli, án þess að þeir
hafi nokkuð til saka unniö eöa
séu meðal eigenda danskra
bankareikninga, —viröist óhjá-
kvæmilegt aö birta listann yfir
nöfn þeirra, sem I raun hafa
gerst brotlegir. Þaö ættu rétt yf-
irvöld aö gera fyrr en seinna.”
Fíllinn
kviöslitnaöi
Það hefur lengi veriö vinsælt
efni i vangaveltur að finna út-
skýringu á brokkgengni land-
búnaöar i Sovétrikjunum.
Sovétmenn vita mætavel af
þessu vandamáli sjálfir og hafa
eiginlega ekki fundið betra ráð
en að hafa þetta alvörumál i
flimtingum. Samanber hina
sovésku sögu sem svo hljóðar:
— Af hverju fékk fillinn kvið-
slit?
— Af þvi hann reyndi að lyfta
sovéskum landbúnaði.
Raunar fellst i þessum fila-
brandara viðurkenning á þvi að
máliö er stórt i sniðum. Sumir
hafa borið fram þá kenningu,
að vandræði sovésks landbún-
aðar stafi af ofskipulagningu, en
engu ómerkari er sá skóli sem
segir að þau stafi af of litilli
skipulagningu. Enn er sá heim-
spekiskóli til sem heldur þvi
fram að kommúnismi sé i eðli
sinu andstæður landbúnaði. Má
i þvi sambandi visa til austur-
þýskrar sögu sem svo hljóðar:
— Pabbi, hvað er smjör?
— Það er, væni minn, borg-
araleg vara, sem var útrýmt
sem betur fór i fyrsta áfanga
uppbyggingar sósialismans.
Þá var kátt
í ýjósinu
En nú virðist, sem betur fer,
hilla undir pottþétta og tiltölu-
lega einfalda skýringu á þessu
máli. Morgunblaðið birti i gær
merka frétt á forsiðu undir fyr-
irsögninni „Mjaltakonur stút-
fullar við störf”.Þar segir:
„Moskvu, 26. jan. AP.
MJÓLKURFRAMLEIÐSLA
hefur dregist hastarlega saman
á samyrkjubúi i grennd viö
Moskvu og má rekja þaö allt til
drykkjuskapar og óreiöulifnaö-
ar mjaltakvennanna á bænum,
segir I dagblaði i Moskvu i dag.
Er löng grein um máliö og segir
þar að forstjóri búsins sem sé
góður og merkur flokksmaöur
Strukov að nafni hafi reynt aö
ráöa bót á þessu, en hann hafi
átt við ofurefli aö etja og sér-
staklega hafi mjaltakonurnar
oröið honum erfiöar i skauti.
Komi þær þéttkenndar til
mjalta og láti öllum illum látum
i fjósinu, svo að kýrnar verði
óstyrkar og nytin hraðminnki.”
Ósigur
kommúnista-
flokksins
Þarna kom það. Það var þá
ekki kommúnisminn sem slikur
sem á sök á vandræðunum held-
ur það gamla góða vodka sem
hefur fylgt Rússum frá ómuna-
tið, eða eins og segir i Nestors
kröniku: „Kæti hafa menn af
drukk á Rússlandi”. Menn taka
eftir þvi, að i frétt Morgunbiaðs-
ins hefur hinn alráði kommún-
istaflokkur og fulltrúi hans ekk-
ert að segja i skaut Bakkusar:
með fulltingi hins forna guðs
vinnur alþýðan frækinn sigur á
afskiptasemi skrifræðisins.
Hitt er svo annað mál, að oss
virðist sem i frétt Morgunblaðs-
ins felist ákveðin fyrirheit um
lausn vanda hins islenska land-
búnaðar. Þegar ölvun hefur
dregið mjólkurframleiðslu
sovéskra niður i eitt kiló á kú á
dag eins og segir siðan i frétt-
inni, þá ætti að vera augljóst,
hvernig við getum sléttað
smjörfjallið okkar góða.
s -áb