Þjóðviljinn - 28.01.1978, Side 9

Laugardagur 28. janúar 1978. ÞJÓÐVILJINN — SÍÐA 9
LISTASAFN ASI
Mikill fjársjóöur
sem okkur hefur veriö trúaö fyrir
og yíö verdum aö læra að meta
Listasafn ASt — hvernig starf-
ar það, hver er tilgangurinn með
starfinu, hvernig má helst auð-
velda fólki úti á landsbyggðinni
að njóta þess sem safnið hefur
upp á að bjóða og hvernig eru
undirtektirnar við starfsemi
safnsins. Þessar spurningar lagði
undirrituð fyrir forstöðumann
safnsins, Hjörleif Sigurðsson list-
málara, i spjalii um Listasafn
ASt nú fyrir stuttu.
Það er e.t.v. öþarfi að rekja
sögu safnsins, en það var stofnað
17. júni árið 1961 þegar Ragnar
Jónss. I Smára gaf Alþýðusam-
bandinu ein 120 listaverk. Þessari
gjöf Ragnars fylgdi það að hann
fékk Björn Th. Björnsson til að
skrifa sögulegt yfirlit yfir fs-
lenska myndlist á 19. og 20. öld.
Fyrra bindi þessa verks, sem
nefnist Islensk myndlist, kom út
árið 1964 og hið seinna nlu árum
slðan, árið 1973, og hefur verkið
gefið af sér nokkurt fé i bygginga-
sjóð Listasafns ASl.
Siðan hafa safninu borist
margar góðar gjafir frá mynd-
listarmönnum og öðrum velunn-
urum verkalýðshreyfingarinnar.
Þar má m.a. nefna gjöf Mar-
grétar Jónsdóttur, konu Þórbergs
Þórðarsonar, semer næst stærsta
gjöfin sem safninu hefur borist
frá upphafi.
Nú eru verk safnsins orðin um
270 talsins, en alla jafna hefur
verið of litið um fé til listaverka-
kaupa. Mestur hluti safnsins eru
gjafir en vonandi á það eftir að
breytast til batnaðar i náinni
framtið.
Safnið var fyrst til húsa að
Laugavegi 18. Fyrsta sýningin
var að sjálfsögðu sýning á stofn-
gjöfinni. Einnig voru haldnar
nokkrar stakar sýningar, bæði i
Reykjavik og út um landið.
Arið 1969 var Hjörleifur
Sigurðsson ráðinn starfsmaður
safnsins, en áður höfðu starfað
þar Arnór Hannibalsson og
Sigriður Þorgrimsdóttir. Þetta
var um það leyti sem MFA,
Menningar- og fræðslusamband
alþýðu, var að komast á lagg-
irnar og var þá tekinn á leigu
salur sem notaður var jöfnum
höndum fyrir fræðslustarf MFA
og sýningar listasafnsins, og var
það fyrsti sýningarsalur þess.
Frá þvi i september 1972 hefur
safnið síðan verið til húsa að
Laugavegi 31, i húsi Alþýðubank-
ans. En i vor mun það loks verða
flutt i frambúðarhúsnæði, i hús
Alþýðusambandsins að Grensás-
vegi 16.
Sýningar um allt land —
sum staðar fyrstu
myndlistarsýningarnar
Hvernig hefur safnið starfað?
— Það hafa allt frá upphafi
verið sýningar i Reykjavik,
meira og minna. Þar hefur ekki
einungis verið um að ræða sýn-
ingar á verkum safnsins, heldur
einnig sýningar af ýmsu tagi, t.d.
svokallaðar „temasýningar” þ.e.
sýningar sem snúast um eitthvert
ákveðið efni. Má þar m.a. nefna
sýningu sem nefndist Vinnan,
sýning á ýmsum myndum af fólki
að störfum. Einnig má nefna
mannamyndasýningu, blóma-
myndasýningu, landslagsmynda-
sýningu, alþýðumálarasýningu
o.m.fl.
En hvað með starfsemina utan
Reykjavikur?
— Af safnsins hálfu hefur verið
lögð mikil áhersla á að hafa sýn-
ingar utan Reykjavikur. 1 fýrstu
þurftum við reyndar að þrýsta
svolitið á um að slikar sýningar
væru haldnar, en nú er s vo komið
að farið er að sækja eftir þvi og
okkur berast alltaf fleiri og fleiri
óskir um sýningar.
Það eru yfirleitt verkalýðs-
félögin á viðkomandi stöðum,
sem taka við þessum sýningum
og sjá um þær, ogofteru sýningar
haldnar i samvinnu við önnur
félög eðasvokallaðar menningar-
vikur, t.d. sæluviku Skagfirðinga,
Jörfagleði Búðdælinga o.fl.
Sýningar á vegum Listasafns
ASl hafa verið haldnar nokkuð
viða. Auk þeirra staða sem hér á
andan er getið hafa verið
sýningar á Neskaupstað, Laugar-
vatni, Höfn i Hornafirði, Isafiröi
og viðar um Vestfirði, Stykkis-
hólmi, Akureyri, Borgarnesi og
Keflavik svo eitthvað sé nefnt.
Sýningunum hefur alltaf verið vel
tekiðog þær hafa verið vel sóttar.
Sums staðar hafa þetta veriö
fyrstu myndlistarsýningar, sem
haldnar hafa verið á viðkomandi
stað.
Vinnustaðasýningar
Einn liður i starfi safnsins hafa
verið sýningar á vinnustöðum.
T.d. var ein slik sýning i frysti-
húsunum i Vestmannaeyjum á
s.l. vori. Einnig hafa verið
haldnar vinnustaðasýningar hér i
Reykjavik og á Sauðárkróki.
Hvernig hafa undirtektir vinnu-
staðasýninganna verið?
— Þær hafa mælst mjög vel
fyrir og það er m jög mikill áhugi
á að halda þeim áfram. Svona
sýningar vekja alltaf athygli og
umræður, og þó svo að ein-
F ar andsýning
á Vestfjörðum
Seinni hluta s.l. sumars fór af
stað á Vestfjörðum farandsýning
Listasafns ASÍ, og var sýnt á
flestum þéttbýliskjörnum kjáik-
ans. Við inntum Pétur Sigurðs-
son, forseta Alþýðusambands
Vestfjarða, eftir þvi hvernig sýn-
ingin hefði lfkað, og hvort Vest-
firðingar hyggðust halda áfram
með slíkar sýningar.
Við höfum áhuga á að þetta
verði fastur liður og árviss at-
burður, sagði Pétur. Sýningin lik-
aði alls staðar vel en reyndar var
nokkur byrjendabragur á henni,
þar sem þetta er fyrsta sýning
sinnar tegundar hér.
Viðhöfum lika áhuga á að setja
upp vinnustaðasýningu t.d. hér á
Isafirði. Eg tel að það verði að
kenna fólki að meta og njóta
þessamikla fjársjóðar sem okkur
hefur verið trúað fyrir. 1 mörgum
tilvikum þarft að vekja upp
áhuga manna á myndlistinni, en
eftir þvi sem maður sér fleiri og
fleiri sýningar þeim mun betur
lærir maður að meta þessa list.
Fólk þarfað fá að venjast þvi að
njóta myndlistarinnar og það
verður þvi aðeins gert að verkin
fái að koma fyrir augu manna. 1
þvi skyni eru vinnustaðasýning-
arnar einmitt upplagðar. Siðan
þegar búið er að vekja almennan
áhuga á þessum efnum þá fer
fólkið að taka þátt i þessari starf-
semi sjálft. —IGG.
Hjörleifur Sigurösson, forstööumaður Listasafns ASt
Ein af myndunum á sýningunni VINNAN, sem haldin var i sambandi
viö 32. þing ASl 1972.
Nokkuöhefurveriö um erlendar sýningar á vegum Listasafns ASt. Ein
slik var sýning á færeyskri grafik 1976, og hér má sjá eina af myndun-
um á þeirri sýningu.
hverjum liki ekki verkin á
sýningunni, eins og gengur og
gerist, þá er þeirra yfirleitt
saknað að sýningu lokinni.
Viða er vinna fólksins svo mikil
að það hefur tæpast annan mögu-
leika'á að njóta þessarar listar
nema á vinnustað og því ber, á
meðan svo er enn, sem vonandi á
þó eftir að lagast, að efla slikar
sýningar á vinnustöðum, sem
mest má verða.
Hlutverk safnsins
Hlutverkþessasafns er fyrst og
fremst að miðla myndlist til sem
allra flests fólks, sérstaklega
innan verkalýðshreyfingarinnar.
t raun er það nokkuð takmark-
aður hópur fólks, sem sækir list-
sýningar að jafnaði, og er sömu
sögu að segja i þeim efnum á
hinum Norðurlöndunum t.d. Við
viljum þvf reyna að veita sem
flestum tækifæri til þess að njóta
þessarar listar, — það hlýtur að
hafa góð áhrif, og þeir sem njóta
verða væntanlega einhverju
ríkari og uppgötva e.t.v. alveg
nýja veröld, sem þeir höfðu ekki
þekkt áður.
Annars er það erftirtektarvert
að út um landið kemur miklu
breiðarihópur, ef svomásegja.á
sýningarnar og sennilega eru
sýningarnar þar hlutfallslega
miklu betur sóttar enhér i mesta
þéttbýlinu.
Hvað er svo framundan?
— Einhverjar sýningar verða
sennilega út um land á næstunni
en ekki er alveg vitað enn hvar
eða hvenær.
Nýtt húsnæði —
Listaskáli alþýðu
1 vor mun safnið verða flutt i
nýtt húsnæði, og mun það gera
allri starfsemi þess hægar um vik
en nú er. Siðla árs 1976 var stofn-
að hlutafélagið Listaskáli alþýðu
og voru stofnendur 25 verkalýðs-
félög viðs vegar að af landinu.
Siðan hafa allmörg félög bæst i
hópinn. Tilgangur listaskála
alþýðu er að kaupa og eiga þriðju
hæð hússins sem ASl er nú i, við
Grensásveg, til þess að varðveita
i og sýna myndir og verk Lista-
safns Alþýðusambands íslands.
Enn fremur er fyrirhugað að
þarna fari fram önnur starfsemi
verkalýðsfélaganna svo sem
fundahöld, fræðsla og fleira. Ég
litsvo á að það sé mikill kostur að
geta þannig tengt þessa starfsemi
hverja annarri, og að fólk geti
þannig verið i stöðugri snertingu
við myndlistareign sina samhliða
öðru starfi.
Meiri þátttöku
En þvi er ekki að leyna að
okkur vantar enn töluvert mikið
fé til þess að standa undir þessum
framkvæmdum. Það væri þvi
ákaflcga gott ef fleiri verkalýðs-
félög slægjust i hópinn. Það gefur
augaleið að með þvi yrðu aliir
möguleikar til að þjóna félög-
unum út um landið miklu meiri,
þegar safnið verður lika loksins
komið f góða aðstöðu, sem hefur
verið takmarkið fram til þessa.
Þvi heyrist oft haldið fram að
það sé svo dýrt að halda mynd-
listarsýningar út um landið en
það er bara bábilja. Okkar
reynsla er a.m.k. sú að það eru
allir reiðubúnir til þess að taka á
móti slikum sýningum og leggja
fram bæði vinnu og fé til þess.
—IGG
Fleiri viimustaðasýningar
í Vestmannaeyjum
.Þetta mæltist mjög vel fyrir
og við höfum mikinn áhuga á að
halda þessu áfram”, sagði Jón
Kjartansson, formaður verka-
lýðsfélagsins i Vestmannaeyjum
aðspurður um hvernig Vest-
mannaeyingum hefði likað vinnu-
staðasýning Listasafns ASl sem
þar var s.l. vor.
Við vorum með sýninguna á
þrem matstofum. Þetta eru mjög
snyrtilegaroggóðarmatstofur og
algengt er að þangað komi aðrir
til að njóta þjónustunnar en að-
eins þeir sem vinna hjá viðkom-
andi fyrirtækjum. Þannig nutu
allir góðs af sýningunni, bæði
starfemenn fyrirtækjanna og aðr-
ir. Einnig var nokkuð um að fólk
beinlinis gerði sér ferð til þess að
skoða sýninguna.
Við höfðum þetta þannig að
myndirnar voru færðar til,
þ.e.a.s. við skiptum um myndir
þannig að fólkið væri ekki alltaf
að horfa á sömu myndirnar. Ég
ræddi svolitið við verkafólk um
þessa sýningu og það var eigin-
lega þegar verkin voru farin og
sýningin búin, sem maður varð
var við mestan áhugann á þessu.
Hjá okkur eru nú uppi hug-
myndir um að fá áhugamálara og
áhugaljósmyndara, sem við eig-
um heilmikið af hér i Eyjum, til
þess að setja upp sýningar á
vinnustöðum, en trúlega verður
það ekki fyrr en i sumar og þá i
tengslum við samorrænu fiski-
mannadagana sem fyrirhugað er
að hafa hér.
Mér finnst þetta mjög góö leið
tilaðfæralistina til fólksins og ég
hef einhverntima sagt það við
hann Hjörleif að listasafnið þyrfti
bara að verða sér úti um stóran
og góðan sendiferðabll, sem
hægt væri að ferðast með sýning-
ar i m.a.s. hingað til Eyja_iGG