Þjóðviljinn - 18.04.1978, Page 7

Þribjudagur 18. april 1978 ÞJÓÐVILJINN — SIÐA 7
J, Það er ekki hægt að fara fram á að launafólk og
bændur herði sultarólina um eitt gat þegar
ráðherrar víkka ólina út um tvö á sama tíma
N;a II
Markusson

Stjórnmál og bod-
skapur kirkjunnar
Freistarinn hefur náb svo
miklum tökum á stjórnvöldum
okkar abmig hryllir viö. Sá siö-
ur sem er viöhaföur þegar þing-
menn hefja störf ár hvert, að
fara i kirkju og hlýba á boöskap
frelsarans, virðist litinn árang-
ur bera, og má fullyröa aö talaö
sé fyrir daufum eyrum, og jafn-
vel aö boöskapurinn fari inn um
annaö eyrað og út um hitt, eöa
aö bæöi eyrun séu lokuö, fyrir
slikum boðskap. 1 öðru tilfelli
má vitna i ræöur presta sem ég
hef hlustaö á bæði i kirkju og út-
varpi. Þeir tala i samhengi um
guö almáttugan og hinn hrjáða
styrjaldarheim. Þeir tala um
veröbólgu og annan efnahags-
vanda á tsiandi. Siöan tilnefna
prestarnir dæmisögur ýmsar úr
sögu Jesú Krists. Þvi spyr ég
sjálfan mig og aðra: Erhægt aö
hagnýta i þjóðmálum dæmisög-
ur Jesú Krists? Ég vil svara þvi
játandi.
Ég tel aö sumt af því sem
komið hefur fram undanfariö
samrýmist illa þvi hugarfari
sem lýsir sér i dæmisögum
Bibliunnar, og skal ég taka eitt
dæmi, en mörg dæmi væri hægt
aö tilfæra. t þættinum „Um
daginn og veginn”. Flutti full-
oröinn heiöursbóndi á Hval-
fjaröarströnd ágætt erindi.
Getur hann þess aö gefnu tilefni
að þegar rétt er fram fórnfús
hönd eins og stéttarsamband
bænda geröi, þá er þvi svaraö
með gengisfellingarlöðrung
(góðverki er launaö meö ill-
verki). Viröist mér þvi ofureöli-
legt að launastéttir svari um
hæl meö hörku eftir aö hafa
skaffaö rikisstjórninni góöan
starfsfrið samfleytt i þrjú ár og
jafnframt þolaö kaupmáttar-
skerðingu.
Siöastlibiö vor (1977) var fariö
fram á lagfæringu launa og aö
kaupmáttur yröi sá sami og
1974. En rikisstjórnin var ekki
tilbúin til þess, og varö þvi aö
heyja margra vikna verkfall til
þess að fá sanngjarna leiörétt-
ingu.
Sú framkvæmd rikisstjórnar-
innar aö hiröa þessa lagfæringu
aftur meö lögum, er þaö illt
verk aö ekki er von á að þvi sé
svarað nema meö illu. Skerðing
kaupmáttar i mesta góöæri sem
komib hefur og sá timi, sem
rikisstjórnin fékk friö til aö
vinna sin illvirki, hefði átt aö
vera ndgur þannig aö ekki þyrfti
aö gripa til svokallaöra neyðar-
ráöstafana.
Við skulum, „háttvirtir ráö-
herrar” viröa fyrir okkur þaö
mikla bænastarfsem kirkjupre-
dikarar okkar og Kristspostular
á jöröu framkvæma i öllum
kirkjum landsins. Þar biöja þeir
af heilum hug fyrir forseta og
rikisstjórn, að starf þeirra megi
verða til blessunar og aö ekki
leiði annaö en gott af sér. Þetta
virðist einnig litla eftirtekt
vekja. Þaö er ekki hægt að pre-
dika yfir lýönum og fá áheyrn
nema gengiö sé á undan meö
góðufordæmi. Þaö er ekki hægt
aö fara fram á aö launafólk og
bændur heröi sultarólina um eitt
gat þegar ráöherrar vikka ólina
út um tvö á sama tima. Það
samrýmist á engan hátt heil-
brigöri skynsemi aö ráðherrar
séu með kaup og frlðindi upp á
miljón á mánuði, en ráöist svo á
hundrað þúsund króna mán-
aðarlaun og lækki þau. Þetta er
lélegt siögæöi og ódrengileg
framganga i samskiptum viö ;
þann minni máttar ((„Elska
skaltu náungan eins og sjálfan
þig”).
Snúiönúvið blaðinu og bjarg-
ibþeim hörmungum sem fram-
undan eru meö þvi aö afnema
þessióheilla lög oglækkiö þess i
staö launin á þeim sem hafa
400.000kr. á mánuöi og þar fyrir
ofan, þaö væri sannkölluö
launajöfnunarstefna.
Ihugiö þetta. Veriö meb frels-
aranum i skutnum viö stýriö á
þjóðarskútunni, það er það sem
vantar til þess að vel fari, hún er
aö sökkva.
Kirkjuboðskapurinn er boöaö-
ur lágum sem háum og hvaba
stjórnmálaflokki sem er i rikis-
stjórn, hann metur menn ekki
eftir tign, embættum eöa póli-
tik. Afnemið allan mismun.
Kjörorðiö er: Enginn auökýf-
ingur, enginn braskari, enginn
Lasarus, Þjóðartekjurnar fyrir
alia þjóðina.
NjállMarkússon, bóndi
Vestri-Leirárgöröum
Leirársveit, Borgarf.
Rádstefna Kvenréttindafélagsins um
„Verkmenntun — Jafnrétti”
NÁMS- OG STARFSVAL
KVENNA ER EINHÆFT
en jöfn aöstaöa karla og kvenna til náms
er samfélagslegt markmiö, sem keppa ber aö
Nú eru fáanlegar möppur undir Takmark, lltib fréttablaö Krabba-
meinsfélaganna um heiibrigöismál.
Krabbameinsfélag Reykjavíkur
Öflugt frædslustarf
frá aðalfundi félagsins
Laugardaginn 8. apríl s.l.
gekkst Kvenréttindafélag tslands
fyrir ráöstefnu um „Verkmennt-
un og jafnrétti i Norræna. húsinu.
Meginviöfangsefni ráöstefnunnar
var aö leita svara viö spurning-
unni: „Hvaö veldur vali fólks til
náms og starfs?”
Stuttar framsöguræöur héldu
fulltrúar fræðsluyfirvalda, for-
svarsmenn verkmenntunarskóla,
fulltrúar iðnnema og aöilar er
hafa meö höndum endurmenntun
fólks á vinnumarkaðinum og full-
oröinnafræöslu.
Aö loknum framsöguerindum
var starfaö i umræðuhópum og
'leitast viö að svara ofangreindri
spurninguum náms-og starfeval.
Ýmsar athygli veröar upplýs-
ingar komu fram á ráöstefnunni
bæði i framsöguerindum og hóp-
starfi, t.d. það hversu fáar konur
hafa lokið samningsbundnu iön-
námienkonureruinnanvið4% af
heildarfjölda starfandi ibnlærös
fólks i landinu, og mikill fjöldi
kvenna á vinnumarkaðinum hef-
ur enga starfsmenntun.
Samkvæmt upplýsingum sem
fram komu á ráðstefnunni er ljóst
að skipting karla og kvenna eftir
atvinnugreinum endurspeglast I
vali ungs fólks á námsbrautum.
I lögum og reglugeröum fyrir
grunnskóla eru engin ákvæöi,
sem mismuna fólki eftir kynferöi,
en aftur á móti skortir nokkuð á
að þaö sé virt í framkvæmd, sér-
staklega varðandi mynd- og
handmennt og iþróttir. I júli 1977
gekk i gildi ný námsskrá um
mynd- og handmennt I grunn-
skólanum og er stefnt að þvi aö
útrýma þeirri mismunun kynj-
anna, sem nú á sér staö á þessu
sviöi. Gert er ráö fyrir aö það taki
2-4áraðkomaþessarinámsskrá i
fulla framkvæmd.
Varðandi val unglinga á náms-
brautum til framhaldsnáms vakti
sérstaka athygli einhæft val
stúlkna i verknámsgreinum. Hér
á landi eru 67 lögskráðar iön-
greinar. Viö Iðnskólann I Reykja-
vik eru i vetur 35 greinar meö
nemendaf jölda aö einhverju
marki, og eru konur aöeins i 3-5 af
þeim greinum.
Nú er i vaxandi mæli unnt að
hefja nám i ýmsum iðngreinum
án þess aö gera fyrst samning við
meistara og hefur það leitt til
þess aðkonur fara frekar en verið
hefur inn á nýjar brautir. Þó
kemur i ljós ef litið er á Fjöl-
brautaskólana aö námsval nem-
enda er töluvert bundið hefð-
bundnum kynjamismun.
Ráðstefnugestir töldu ab rjúfa
þyrfti þann vltahring, sem hefð-
bundin verkaskipting karla og
kvennaog val þeirra á námsleið-
um er i. Talið var aö þegar i for-
skóla og æ siðan i skólakerfinu
ætti að viðhafa námsráðgjöf og
starfefræðslu, og hvetja beri jafnt
pilta og stúlkur til að velja leiðir i
samræmi við áhuga þeirra og
upplag. Sérstök áhersla var lögö
á að allt námsefni og túlkun þess
væri i samræmi viöjafna stööu
kynjanna.
Rætt var um að tengja betur
saman, en nú er gert, frum-
menntun ogfulloröinnafræöslu og
auka gagnkvæmt streymi milli
skólaogatvinnulifs alla starfeævi
manna. Bent var á nauösyn þess
aðdraga úr þeim skörpu skilum,
sem nú eru á milli faglæröra og
ófaglæröra manna i starfi.
Á ráðstefnunni voru rikjandi
þau sjónarmiö aö verkmenntun
njóti ekki viöurkenningar sem
skyldi á grunnskólastigi og bent á
aö það lýsti sér vel i þvi hve litill
timi er ætlaður mynd- og hand-
mennt og aö þessar greinar eru
oft nefndar aukafög og aukatim-
ar.
Taliö var mikilvægt aö börn
vendust sem fyrst þeirri hugsun
að konur og karlar hafi sömu
skyldur og réttindi i þjóðfélaginu;
að börn hafi sömu tækifæri til að
velja sé lifsstarf sem svari til
hæfileika þeirra og getu; aö upp-
eldiogumönnun barna hvili jafnt
á báðum foreldrum; og að hjú-
skaparstaða takmarki ekki val
stúlkna frekaren pilta til náms og
starfs.
Þessa ráðstefnu Kvenréttinda-
félagsins sóttu um 70 manns, og
var hún fyrst og fremst ætluð til
aö opna umræðuvettvang um
þetta mikilvæga mál — Verk-
menntun og jafna stöðu kynjanna
— oggefa fólki á ýmsum sviðum
þjóölifsins tækifæri til skoðana-
skipta.
Segja má að lokaorð eins þátt-
takanda hafi endurómaö grunn-
tón umræðunnar en þau voru:
„Æskilegt er að sem flestir ein-
staklingar eigi kost á aö velja sér
lifsstarf viö sitt hæfi og stunda
það samhliða ummönnun þeirra,
sem landiö erfa.”
Undirbúning ráöstefnunnar
önnuðust: Björg Einarsdóttir,
varaformaður Kvenréttindafél.
lsl.,og þjóðfélagsfræöingarnir
Esther Guðmundsdóttir og Guö-
rún Sigriöur Vilhjálmsdóttir.
Aöalfundur Krabbameinsféiags
Reykjavikur var haldinn nú f lok
febrúar. Formaöur félagsins, dr.
med. Gunnlaugur Snædal, flutti
ársskýrslu stjórnar og gjald-
kerinn, Tómas A. Jónasson
læknir, geröi grein fyrir reikn-
ingum félagsins.
Aö venju haföi starfsemi
félagsins beinst aö tveimur
meginviöfangsefnum, rekstri
happdrættis og fræöslu- og út-
gáfustarfsemi. Nær þessi starf-
semi til alls landsins i samvinnu
viö Krabbameinsfélag Islands og
meö tilstyrk krabbameinsfélaga
úti á landi.
Veigamesti þátturinn i fræðslu-
starfi félagsins, og sá sem mesta
athygli vakti, var reykingavarna-
starfið i skólunum. Það var sér-
staklega mikiö i sviðsljósinu i
fyrravetur, einkum vegna hinnar
skeleggu baráttu nemendanna
gegn tóbaksauglýsingum.
Það sem af er þessum vetri
hefur reykingavarnastarfiö verið
með svipuðu sniði og i fyrravetur
en þó mun öflugra en áður i efri
bekkjum grunnskólans. A tima-
bilinu milli aðalfunda félagsins
var á vegum þess farið i 76 skóla,
þar af 41 utan Reykjavikur-
svæðisins, og náði fræðslustarfið
til um 10.000 nemenda á starfs-
árinu.
Auk starfsins i skólunum vann
félagið að ýmsum öörum þáttum
tóbaksvarna.
Liður i fræöslustarfinu er út-
gáfa blaðsins Takniarks, sem er
einkum helgaö baráttu unga
fólksins gegn reykingum. A árinu
komu út 4 tölublöö og siðan i haust
hefur blaöiö verið sent nem-
endum 6., 7. og 8. bekkjar grunn-
skóla á öllu landinu. Upplag þess
er nú 26.000 éintök.
Af annarri útgáfustarfsemi er
þaö aö segja aö bæklingurinn
„Konur og reykingar” hefur
veriö prentaður tvivegis, alls
15.000 eintök, og dreift um allt
land. Veriö er aö undirbúa útgáfu
nokkurra nýrra bæklinga, þ.á.m.
um sjálfskoðun brjósta og um
leghálskrabbamein.
Sérstök nefnd á vegum Krabba-
meinsfélags Reykjavikur er nú aö
undirbúa fræöslu i útvarpi og
öörum fjölmiðlum á hausti kom-
anda um krabbamein og krabba-
meinsvarnir. Lögð veröur
áhersla á aö kynna framfarir i
greiningu og meöferð sjúk-
dómsins og góöar batahorfur
sjúklinga ef krabbamein finnst á
byrjunarstigi.
I Krabbameinsfélagi Reykja-
vikur voru i ársbyrjun skráöir
1166 félagar, þar af 558 ævifélag-
ar. Margir gengu i félagiö á ár-
inu, einkum i sambandi viö sér-
staka kynningu á félaginu i fyrra-
sumar.
Stjórn félagsins er óbreytt frá
fyrra ári. Hana skipa dr. Gunn-
laugur Snædal yfirlæknir, for-
maður. Alda Halldórsdóttir
hjúkrunarfræöingur, Baldvin
Tryggvason sparisjóösstjóri,
Guðmundur S. Jónsson dósent,
Jón Oddgeir Jónsson fyrrv. fram-
kvæmdastjóri, Páll Gislason yfir-
læknir og Tómas A. Jónasson
læknir. Framkvæmdastjóri fé-
lagsins er Þorvaröur Ornólfsson
lögfræöingur.

íÁuglýsing í Þjóðviljanum 1 ber ávöxt i