Þjóðviljinn - 22.04.1979, Qupperneq 24

UOWIUINN
Sunnudagur 22. apríl 1979.
Aöalslmi Þjóöviljans er 81333 kl. 9 — 20 mánudaga til
föstudaga, kl. 9—12 f.h. og 17 — 19 e.h. á laugardögum.
Utan þess tlma er hægt aö ná I blaöamenn og aöra starfs-
menn blaösins I þessum slmum: Ritstjórn 81382, 81527,
81257 og 81285, afgreiösla 81482 og Blaöaprent 81348.
81333
Einnig skal bent á heima-
sima starfsmanna undir
nafni Þjóöviljans f sima-
skrá.
Nafn
vikunnar
0
Ingvar As-
mundsson
Ingvar Ásmundsson
varð Islandsmeistari í
skák fyrr í vikunni.
Keppnin var afar tvi-
sýn og fyrir síðustu
umferðina áttu þrír
keppenda möguleika á
sigri, Björn Þorsteins-
son sem hafði 7 vinn-
inga og Haukur
Angatýsson sem hafði
7.5 vinning ásamt
Ingvari. Ingvar bar
hins vegar hærri hlut i
lokaskákinni við Sævar
Bjarnason og hreppti
íslandsmeistaratitil-
inn. Við slóum á þráð-
inn til Ingvars, en hann
gegnir daglega starfi
f jármálastjóra Raf-
magnsveitu Reykja-
vfkur.
— Hvernig leggst sigurinn
I þig?
— Bara vel, þakka þér
fyrir.
— Fjóra sterka skák-
menn vantaöi á mótiö. þá
Friörik Ólafsson, Helga
Ólafsson, Margeir Pétursson
og Guömund Sigurjónsson.
Hefðu úrslitin oröiö önnur ef
þeir heföu verið meö?
— Aö sjálfsögöu. Þaö er
enginn vafi á aö einhver
þeirra heföi oröiö íslands-
meistari. Annars finnst mér
ekki rétt aö skipa þeim I
sama styrkleikaflokk.
Friörik er náttúriega lang-
bestur. Þaö segir stigatalan.
Menn eru auövitaö misjafn-
lega vel á sig komnir, en
samkvæmt stigatölu er
Friörik langsterkastur. Svo
GuÖmundur Sigurjónsson.
Síöan finnst mér talsveröur
munur á næsta manni.
— Þetta var spennandi mót
I lokin?
— Já, já, viö vorum þarna
þrfr I lokin. Mér leiö nU vel I
lokaskák minni. Sævar tefldi
betur en ég á tlmabili, en á
fjóröa og fimmta timanum
tefldi ég hins vegar betur.
Hann tefldi þessa skák mjög
eölilega, „sigtaöi” ekki á
jafntefli.
— Teflir þú mikiö aö staö-
aldri?
— Ég tefli alltaf hraöskák-
ir viö kunningjana flestar
vikur. Ætli ég tefli ekki u.þ.b
fjóra tima i viku, og þá létt-
ari skákir 1 heimahúsum.
— Lestu mikiö af skákbók-
um og fylgistu meö fagblöö-
um skáklistarinnar?
— Nei ekki get ég sagt þaö.
Þvi miöur glugga ég alltof
litiö i bækur um skáklistina.
Þaö er eflaust hægt aö tina til
ýmsar orsakir, en ég hef gef-
iö mig litiö aö lestri skák-
bóka. Þetta háir mér stór-
lega sem skákmanni aö min-
um dómi. Eflaust næöi ég
mun betri árangri ef ég læsi
bækur um skák aö staöaldri.
— im
Jane Fonda og Jon
Voight hlutu bæði Óskars-
verðlaunin nýverið fyrir
leik sinn i kvikmyndinni
„Coming home". Þessi
kvikmynd fjallar um
vandamál þau sem steðja
að ungum hermanni, sem
snýr aftur til Bandaríkj-
anna eftir hernað í Víet-
nam. Að áliti margra er
„Coming home" braut-
ryðjendaverk i bandariskri
kvikmyndagerð, sem tekur
fyrir þá likamlegu og and-
legu áverka, sem banda-
rískir hermenn urðu fyrir í
Víetnamstriðinu.
Jane Fonda hefur einnig hlotiö
mikiö lof fyrir leik sinn i mynd-
inni „The China Syndrome”, en
hUn fjallar um afleiöingar kjarn-
orkuversslyss, en þau mál hafa
veriö mjög I brennidepli eftir ó-
happiö I Harrisburg. I eftirfar-
andi viötali, sem blaöakonan
Cynthia Heimel tók viö leikkon-
una, fyrir blaöiö Soho Weekly
News, skýrir Jane Fonda frá
þessum tveimur myndum sinum,
auk þess sem hUn reifar hug-
myndir sinar og baráttumál. Viö-
taliö er nokkuö stytt I islenskri
þýöingu.
Meikuð móðir
Ég haföi hitt Jane Fonda tvisv-
ar lauslega áöur en viötaliö fór
fram. NUna þegar ég sat and-
spænis henni viö litiö borö á veit-
ingastaö i Sherry Netherland var
Jane Fonda ásamt manni slnum Tom og syni þeirra Troy
Viðtal við
JANE
FONDA
„Þetta er hlutur, sem maöur
hugsar ekki um daglega”, segir
hún. „En ef maöur vill berjast
fyrir breyttum og betri heimi,
veröur maöur aö gera slika hluti.
Gerviö er hluti skilaboöanna. Allt
sem þU framkvæmir er orölausar
fullyröingar. Ég hef snúiö baki i
frægt fólk sem tekur imynd sina i
dýrlingatölu. Hitt er annaö mál,
aö þU ert módel sem steypt er i
leikhlutverk. Þess vegna veröur
þU sifellt aö berjast fyrir þvi aö
veröa betri persóna en þU ert nU.
Framkvæmdir þlnar eru persóna
þin.”
Að virkja miðstéttina
„Miðstéttin er aö dauöa komin”,
segir Jane. „Þaö fólk, sem þarfn-
ast þjóðfélagsbreytinga, veröur
meövitaöra i æ rikara mæli.
Húsmæður i stórverslunum, rik-
isstarfsmenn, smábændur, ellillf-
eyrisþegar... Þetta þýöir aö hægt
er aö virkja miöstéttina til virkr-
ar þátttöku, þarna er hægt aö
mynda stærsta bandalag sem viö
höfum augum litið hingað til. A
sjöunda áratugnum voru þaö aö-
eins hinir fátækustu og yngstu
ásamt stúdentunum, sem böröust
fyrir félagslegum breytingum.
Óskarsverðlaunahafi
og byltingarsinni
stemmningin þrungin og viö vor-
um báöar spenntar og stifar.
Forleikurinn haföi ekki veriö
auöveldur. Viö vorum kynntar
formlega I anddyrinu og mér
sýndist ég eygja eitthvaö i augna-
ráöi hennar sem minnti á stál-
hurö sem lokaöist hægt. Blind-
andi bros, hlýlegt handtak, Isköld
augu.
Þegar viö settumst, horföi hUn
á mig og tlsti. „Jæja. ÞU vinnur
fyrir punk-rokk timarit.” Þetta
var djöfulieg athugasemd, svo ég
sagöi henni hver ég væri, aö ég
ynni á vegum fylkisins og tæki
viötöl ööru hverju.
„NU...”, sagði hún, „jæja ...
Heyröu áttu sigarettu? Sjáöu til.
Ég vona aö þú skiljir mig,en viö
erum bUin aö feröast inn og Ut Ur
fjórum timabeltum á siöustu
tveimur vikum og ég er virkilega
þreytt. Ég er bUin aö sitja I stól
mestallan timann og nýr blaöa-
maöur hefur yfirheyrt mig á 15
minUtna fresti. Og allt spurningar
um sjálfa mig. Ég er hundleiö á
aö tala um sjálfa mig. Mig dauö-
langar til aö þvo meikiö framan
Ur mér og veröa móöir á nýjan
leik.”
Þreytan og meikiö stöfuöu af
auglýsingaherferöinni fyrir „The
China Syndrome”, nýju kvik-
myndina meö Jane Fonda. „HUn
fjallar um slys i kjarnorkuveri,
fjári góö mynd — spennandi, ekki
stUtfull af áróöri. Þaö má ekki of-
keyra áróöurinn”, segir Jane
ennfremur, „sagan veröur aö
vera vel sögö. Sé hUn þaö ekki,
nennir fólk ekki aö koma og sjá
myndina.”
IPC
Þetta er myndin hennar. HUn
ræður þvi nefnilega sjálf i hvaöa
myndum hUn leikur. Hún og vinur
hennar Bruce Gilbert stofnuöu
kvikmyndafélag sem mefnist
IPC. Hingaö til hafa þau gert tvær
kvikmyndir, „Coming Home” og
The China Syndrome”. Og Jane
Fonda hefur mikil völd.
„Völd”, segir Jane. „NU. I 20 ár
hef ég verið athafnalaus leikkona
sem tók á móti handritum meö
þökk. Ég haföi unniö óskarsverö-
laun einu sinni (fyrir leik sinn i
„Klute” — innsk. þýöanda), en ég
fékk engin almennileg tilboö —
Nixon sá til þess. Ég var þvi á
flæöiskeri stödd, en samtimis fór
ég aö veröa mér meövitandi um
þjóöfélagslega stööu mina. Ég sá
hvert stefndi hjá karlmannsleik-
Jon Voight i hlutverki sinu i
myndinni „Coming Home”
urum og ég sá hvaö Barbara haföi
fyrir stafni. Barbara Streisand.
Ég vissi ekki hver framtið okkar
yröi, en tók áhættuna og stofnaöi
kvikmyndafélag meö Bruce.
Bruce haföi tekiö virkan þátt i
mótmælunum gegn Vietnam-
striöinu og hann var náinn félagi
Toms, mannsins mins. Viö höfö-
um sömu skoðun á málunum og
ólum sömu baráttu i brjósti.”
Karlleikarar þéna meira
en kvenleikarar
— Helduröu virkilega aö þaö sé
hægt að breyta þjóðfélaginu?
spyr ég.
„Ja”, svarar hún, „það er und-
ir þvi komiö hvaö þU gerir. 011
vera þin veröur aö einkennast af
þvi aö gripa tækifærin og nota þau
rétt. ÞU verður að hafa fingun á
slagæöum þjóöfélagsbreyt-
inganna, og...”
HUn sat bein i baki, augin stór,
hún var gjörsamlega búin aö
vera. Eftir viötaliö átti hún eftir
aö fara i sjónvarpsupptöku hjá
Dick Cavett, slðan á frumsýning-
una á „The China Syndrome” og
strax á eftir Ut á flugvöll til aö ná
vélinni til Utah, þar sem hún er aö
leika á móti Robert Redford I
kvikmyndinni „The Electric
Horseman”. Upptökurnar byrj-
uöu klukkan átta næsta morgun.
„Kvenleikarar þéna ekki jafn
mikið og karlleikarar”, sagöi
hún. „Ég fæ einn þriöja af þvi,
sem Robert Redford fær (hann
fær 3,5 miljónir dollara). En þaö
er allt i fina. Þegar greiöslurnar
fara upp Ur ákveönum upphæöum
hætta þær aö skipta máli. Maöur
skammast sin fyrir aö tala um
þaö. En þaö skiptir náttúrlega
máli hvernig peningunum er var-
iö.”
HUn hrökk viö. „Hver er
þetta?” Sarah, ljósmyndarinn
okkar, stóö viö hliö hennar.
„Þetta er ljósmyndarinn”,
sagöi ég og kynnti þær.
„Ég sit ekki fyrir”, sagöi Jane,
„en þU getur sest þarna og tekiö
myndir ef þU vilt. Ég vissi ekki aö
þU kæmir”.
Neysluvaran Jane Fonda
— Finnst þér einkennilegt aö
vera neysluvara? spyr ég. Og
nota Imynd þina sem verkfæri i
þágu félagslegra breytinga?
Hal Ashby leikstjóri „Coming
Home”
Þaö er ekki hægt aö sigra fyrr en
miöstéttin stendur viö hliö þér.
Þaö er ekki hægt aö breyta neinu
fyrr en við komum auga á val-
kostina. Þaö er fyrst núna sem
viö eygjum þá.
Viö veröum aö heyja baráttu
gegn stórfyrirtækjunum og sam-
steypunum, sem gefa okkur
krabbamein, veikja okkur á
vinnustaönum, setja vélar I staö
manna, græöa á veröbólgunni og
eitra matinn okkar. Djöfullinn
hafi þaö, ef ég hef ekki á réttu aö
standa, erum viö öllu búin aö
vera.” HUn kastaöi mæöinni. „Ég
er aö æfa mig fyrir sjónvarps-
þáttinn hans Dicks Cavett. Hann
spyr væntanlega ekki réttra
spurninga, en er sennilega skárri
en Barbara Walters, sem spyr
yfirborðslegra spurninga, sem
virðast vera þýöingarmiklar, en
eru bara innihaldslaust stofnana-
raus. HUnspuröi t.d. Tom um mig
sem leikkonu og fjölskyldulifiö
okkar. Bjóst sennilega viö þvi, að
hann segði: „0 þetta er dásam-
legt lif”. Hann sagði: „HUn gerir
mig og börnin að leikmunum”.
Hann hitti naglann á höfuðiö.”
(Þýö.: —im)