Þjóðviljinn - 08.08.1979, Qupperneq 4

4 SIÐA — ÞJÖÐVILJINN Miðvikudagur 8. ágúst 1979.
UOÐVIUINN
Málgagn sósíalisma, verkalýðs-
hreyfingar og þjóðfrelsis
(Jtgefandi: (Jtgáfufélag Þjóöviljans
Framkvæmdastjóri: Eiöur Bergmann
Kitstjórar: Arni Bergmann, Einar Karl Haraldsson.
Fréttastjóri: Vilborg Haröardóttir
Umsjónarmaöur Sunnudagsblaös: Ingólfur Margeirsson.
Rekstrarstjóri: (Jlfar Þormóösson
Auglýsingastjóri: Rúnar Skarphéöinsson
AfgreiÖslustjóri: Filip W. Franksson
Blaöamenn: Alfheiöur Ingadóttir, Einar Orn Stefánsson, Guöjón
FriÖriksson, Ingibjörg Haraldsdóttir, Magnús H. Gíslason, Sigurdór
Sigurdórsson.
Erlendar fréttir: Halldór Guömundsson. tþróttafréttamaöur:
Ingólfur Hannesson.
Ljósmyndir: Einar Karlsson, Leifur Rögnvaldsson.
(Jtlit og hönnun: Guöjón Sveinbjörnsson, Sævar Guöbjörnsson.
Handrita- og prófarkalestur: Andrea Jónsdóttir, Ellas Mar.
Safnvöröur: Eyjólfur Arnason
Auglýsingar: Sigríöur Hanna Sigurbjörnsdóttir, Þorgeir ólafsson.
Skrifstofa: Guörún Guövaröardóttir, Jón Asgeir Sigurösson.
Afgreiösla:Guömundur Steinsson, Kristín Pétursdóttir.
Slmavarsla: Ólöf Halldórsdóttir, Sigriöur Kristjánsdóttir.
Bílstjóri: Sigrún Báröardóttir
Húsmóöir: Jóna Siguröardóttir
Pökkun: Anney B. Sveinsdóttir, Halla Pálsdóttir, Karen Jónsdóttir.
(Jtkeyrsla: Sölvi Magnússon, Rafn Guömundsson.
Ritstjórn, afgreiösla og auglýsingar: Siöumúla 6, Reykjavlk, sími 8 13 33.
Prentun: Blaöaprent hf.
íhaldsspilling
úr sögunni
• í fyrsta sinn hef ur lóðum verið úthlutað í samræmi við
nýjar reglur þar um er borgarstjórnarmeirihlutinn setti
síðastliðið vor. Engin marktæk gagnrýni hefur komið
fram á úthlutunina og við fyrstu sýn virðast reglurnar
hafa reynst betur en nokkur þorði að vona. Reglunum
var ætlað að vega að rótum þeirrar spillingar sem ríkt
hafði í tíð meirihluta Sjálfstæðisf lokksins í lóðamálum
og f lest bendir til að þær haf i náð sínum tilgangi. Þetta
eru ánægjuleg tíðindi og ástæðulaust fyrir f jölmiðla að
gera litið úr því þegar stjórnvöldum tekst vel upp.
Framvegis geta borgarbúar treyst því að uppfylli þeir
ákveðin skilyrði eigi þeir jafna möguleika við lóðaút-
hlutun hvað svo sem f lokks- og persónutengslum þeirra
líður.
®Þetta eru ekki aðeins ánægjuleg tíðindi fyrir hinn al-
menna borgarbúa heldur geta stuðningsmenn meiri-
hlutaf lokkanna í borgarstjórn fagnað því að með óvil-
höllum úthlutunarreglum er einni stoðinni enn kippt
undan valdagrundvelli Sjálfstæðisflokksins í Reykjavík.
Flokksskírteini eða stuðningur í verki við ákveðinn
stjórnmálaf lokk er ekki lengur ávísun á góða lóð, og
kunningsskapur við áhrifamenn í borginni er engin
trygging lengur fyrir forgangi við lóðaúthlutanir. Og
borgarmálapólitíkusar ættu að fagna því líka að losna
undan fyrirgreiðslukvabbi með einfaldri skírskotun til
réttlátra og einfaldra reglna.
• Það kerfi sem nú hefur verið tekið upp við lóðaút-
hlutanir f Reykjavík er algjörlega laust við pólitfska
hyglun og persónuleg tengsl. Flest þau atriði sem áður
þurfti að leggja pólitískt eða persónulegt mat á eru nú
felld undir sérstaka stigagjöf. Aðeins eitt atriði er
undanskilið og lagt mat á samkvæmt nýju reglunum en
það er ef nahagur umsækjanda, og möguíeikar hans til að
uppfylla þau skilyrði sem sett eru í sambandi við
bygginguna. Aðeins tveir af 300 umsækjendum voru úti-
lokaðir af þessum ástæðum við umrædda úthlutun og ef
nokkuðer þá er nú mildilegar f jallað um tekjumöguleika
en í ,,íhaldskerf inu" þar sem menn áttu raunar engan
skilgreindan rétt til lóða.
Að því er séð verður hafa engir verulegir gallar
komiðfram á nýju úthlutunarreglunum er þeim var beitt
i fyrsta sinn. Því var haldið f ram að ungt fólk myndi nú
f rekar útilokast en áður, en niðurstaðan er sú að aldurs-
dreifing reyndist mjög áþekk og áður tíðkaðist, en
aldursbilið er þó rýmra eri áður. Flestir þeirra sem
úthlutun f engu, en þeir voru alls 73, voru á aldrinum 30 til
40 ára, en þeir yngstu 20 til 25 ára. Við endurskoðun á
reglunum sem ákveðið er að fari fram á næsta ári er þó
talin þörf á því að skilgreina betur svokölluð þröngbýlis-
mörk, og f leiri atriði í stigagjöfinni má vafalítið skoða í
Ijósi reynslunnar.
• Það sem skiptir máli er þó það að nýju reglurnar út-
rýma gamalgrójnni íhalddsspillingu í höfuðborginni.
Eins og Sigurjón Pétursson, forsetir borgarstjórnar,
segir i viðtali við Þjóðviljann, skína í gegnum gagnrýni
Sjálfstæðismanna á lóðaúthlutunina vonbrigði þeirra
yfir því að fá ekki lengur að beita persónulegu eða
pólitísku mati á menn.
„Ég lítá þessa gagnrýni sem mótmæli þeirra við því að
menn skuli hafa sama rétt hvað svo sem þeir kjósa eða
hugsa", segir Sigurjón og bendir á að einungis tvennu
haf i verið mótmælt, það er mati á f járhagsaðstæðum og
að dregið skyldi úr nöfnum þeirra sem jafnir voru að
stigum. Upplýst haf i verið að á f járhagsástæðum manna
er nú tekið rýmra en áður og hitt atriðið tryggir að um-
sækjendur hafa jafnan rétt séu þeir jafnir að stigum.
Gagnrýni Sjálfstæðismanna sýnir það eitt að reglurnar
hafa náð tilgangi sínum.
—ekh.
Taka afœturnar
völdin?
„Þaö vitlausasta, sem alþýö-
an gerir i stéttarbaráttu sinni er
aö skjóta spilltriyfirstétt — sem
ófær er til aö stjórna landi —
skelk i bringu — og þora svo
ekkert viö hana aö gera.” Meö
þessum oröum hefst löng grein
eftir Einar Olgeirsson I nýút-
komnum Rétti. Greinin ber yfir-
skriftina: „Eiga alikálfar
afætubáknsins — meö tUstyrk
„loönu loppunnar” aö fá völdin?
Eöa tekst alþýöu aö snúa
varnarsigrinum 1978 upp i stór-
sókn gegn afætubákninu 1979?”
1 upphafi minnir Einar
Olgeirsson á sigrana ’78 þegar
flokkar þeir sem kenna sig viö
alþýöu og verkalýöshreyfingu
fengu samanlagt 45% atkvæöa
og um 5% atkvæöa féllu til ónýt-
is á lista sem hlynntur var
alþýöu og andvfgur kaupráns-
lögunum.
Samtimis glopraöi ihaldiö 50
ára bæjarstjórnarmeirihluta
Reykjavikur úr höndum sér.
I greininni fjallar Einar m.a.
um þaö aö þö yfirstéttin i
landinu hafi veriö felmtri slegin
i upphafi vegna þessara tiöinda
sé óttinn tekinn aö rjátlast af I-
haldinu vegna þess aö ekki
hefur veriö snert viö þvi afætu-
fargisemá alþýöunni hvilir og
veldur veröbólgunni. Greininni
veröur gerö nánari skil hér siö-
ar en i dag skulum viö gripa
niöur I kafla þar sem rakin eru
nokkur spor FramsóknarfOTyst-
unnar á liönum árum og dregn-
ar ályktanir af þeim.
Spurningar
í stað vona
„„Síöasta binei heilsaöi
verkalýöurinn meö vonum.
Komandi þingi veröur heilsaö
meöspurningum.” Svo var sagt
um fyrsta þing fyrstu Fram-
sóknarstjórnarinnar á Islandi.
Og svo er enn.
Sósialistar hafa knúiö fram
nokkur umbótamál. Eftirlit meö
gja'.deyrisbraski veröur hert.
Rannsóknarnefnd hefur veriö
sett i oliumálin. (Sjá nánar um
fleiri mál i innl. viösjá.)
En hin stóra atlaga aö undir-
rót veröbólgunnar: valdi at-
vinnurekenda til aö velta hverri
kauphækkun af sér út I verölag-
iö og vaöa svo áfram I sama
sukkinu og fyr —hún hefur ekki
L.............
veriö hafin. Loforöin um „aö
upprætaspillinguna, misrétti og
forréttindi” hafa ekki veriö
efnd. Heildsalarnir þúsund,
oliubáknin þrjú, trygginga-
félögin tugum saman, óreiöan I
atvinnurekstrinum — allt er
yfirstéttarbáknið ósnert. Það
bólar ekki á viðleitni til aö
skipuleggja allt atvinnulifiö,
burrka burt „kommiss-
ara” -kraðakið og leggja grund-
völl aö vitrænum áætlunarbú-
skap fyrir allt islenska þjóðar-
búiö, þar sem heildaryfirsýn
ráöi, en ekki þröngsýn hreppa-
pólitik.
Alþýða Islands — og alveg
sérstaklega verkalýöshreyfing-
in öll —veröur aö átta sig á þvi
aö stéttabaráttan er llka háö
innan rikisstjórnarinnar, þegar
um vinstri stjórn er aö ræöa, —
og aö þar er viö ramman reip aö
draga.”
Hvað veldur?
„Verkalýöshreyfingin veröur
aö vera minnug fyrri viöureigna
sinna undir slikum skilyröum.
Alþýöan hefur áöur fengiö aö
kenna á þvi aö vilhjálmar
peninga- og spillinga-valdsins I
Framsókn hafa sett fram-
sæknari öflum þar og annars-
staöar stólinn fyrir dyrnar,
jafnvel svinbeygt forustuna þar
i krafti peningavalds sins.
Islensk verkalýöshreyfing
man aö Framsókn var látin slita
stjórnarsamstarfi óbeinu viö
Alþýöuflokkinn út af kaup-
gjaldsmálum 1931, var látin
reka Alþýöufbkkinn úr rikis-
stjórn 1938 meö geröardómi
gegn sjómönnum, aö Framsókn
sprengdi möguleika vinstri
stjórnar 1942 með kröfu um
kauplækkun — og sprengdi siö-
an sjálfa sig útúr þátttöku i ný-
sköpunarstjórninni haustið 1944
meö kröfu um kauplækkun.
Framsókn eyöilagöi afreksrika
vinstri stjórn i desember 1958
með kröfu um kauplækkun og
fór svipaö aö 1974.
Sporin hræöa þvi, þegar um
stjórnarsamstarf viö Framsókn
er aö ræöa. Og þó veit verka-
lýöur Islands aö þaö eru ekki
sannir samvinnumenn og vinn-
andi bændur og sveitaalþýða,
sem þessum ósköpum veldur.
Hvaö veldur þvi aö þannig er
hindraður og stöövaöur fram-
gangur ágætra mála i anda
samvinnuhugsjóna og al-
menningsheilla?”
Loðna loppan
„Hér veldur sú „loöna ioppa”
peningagræðginnar, sem Her-
mann Jónasson lýsti eitt sinn
hvernig hún kæmi út úr Heiöna-
bergi afturhaldsins og segði:
„Vigöu nú ekki meira, Gvendur
biskup, einhversstaöar veröa
vondir aö vera.”
Nú hefur sú loðna loppa, sem
Hermann áleit þá einkaeign
Ihaldsins, teygt klær sinar inn 1
Framsókn, læsthelgreipum sin-
um um nokkra Reykjavikur-
höföingja oliu- og her-
náms-brasksogstefnir aö þvl aö
heltaka S.I.S., kyrkja sam-
vinnuhugsjónina en tengjast
bröskurunum bræöraböndum.
Er það þessi loöna loppa, sem
bannar allar skynsamlegar að-
geröir i málum oliufélaga og
tryggingafélaga almenningi I
hag, en heimtar gróðalindir
„einkaframtaksins” ósnortnar?
Eru þaö máske þessir
kumpánar, sem valda þvi aö
Ólafur Jóhannesson segir af sér
formennskuFramsóknar? — og
halda þessir ollu- og hermangs-
kóngar Framsóknar að þeim
gangi betur aö beygja Steingrim
undir vilja sinn en fööur hans,
Hermann, foröum, sem sá þó
við þeim, þótt hann fengi stund-
um ekki rönd reist viö yfirgangi
þeirra.
Framtlöin mun skera úr þvl.
Og þótt Framsökn sé nú oröin
litill flokkur móts viö það sem
áöur var, þá er peningavald
vissra „höföingja” I henni orðið
stórt og frekt og viöbúiö aö það
muni einskis svifast.
Verkalýður íslands og launa-
fólk allt, — allir sem fylgja þeim
hugsjónastefnum, er vilja aö
hinar vinnandi stéttir fái ab
nióta arðsins af vinnu sinni. —
veröa að vera á verði gagnvart
þeimarðræningjum.sem ætlasér
að eyðileggja árangurinn af
pólitiskum sigri verkalýösins, —
verða lika að vinna aö þvi að
koma heiðarlegum fylgjendum
Framsóknar I skilning um við
hvaða hættur hér er aö eiga.
Það þarf að gera því fólki Ijóst
að vegi „loppan loðna” úr
Ileiönabergi að hugsjóna- og
hagsmunamálum alþýðunnar I
þesssari rikisstjórn, —þá er hún
um leið að höggva á lifsþráð
Framsóknar.”
—e.k.h.