Þjóðviljinn - 01.04.1980, Blaðsíða 8

8 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Þriöjudagur 1. aprll 1980
Rannsóknarráð
rikisins:
Á nýafstöðnum ársfundi
Rannsóknarráðs ríkisins
var m.a. minnst á það
starf/ sem innt er af hendi
við leit að grasstofnum/
sem hentað geta her við
uppgræðslu/ því árangur
þeirrar starfsemi fer mjög
eftir þeim plöntum/ sem
fyrir hendi eru til sáningar
á hinum ymsu stigum upp-
græðslunnar.
Þaö háöi þvi mjög kynbótum og
úrvali á islenskum grasstofnum
aö engin aöstaöa var til fram-
leiöslu á grasfræi hérlendis.
Einn þáttur landgræösluáætlun-
arinnar var þvi sá, aö koma á
skipulögöum graskynbótum,
úrvali á Islenskum efnivið, inn-
Stórvirk sláttuþreskivél, sem Áburöarverksmiöja rikisins gaf til öflun-
ar grasfræs.
Samanburöur grasstofna til uppgræöslu i Gunnarsholti.
Grös til uppgræðslu og
frærækt
Helstu uppgræöslugrös. Frá v.: Vailarfoxgras, Túnvingull, Vallarsveif-
gras, Melgras.
flutningi á fræi af völdum stofn-
um, prófun stofna til uppgræöslu
og landgræöslu, framleiösla á
hreinu stofnfræi af völdum stofn-
um og loks framleiösla á sáöfræi
til nota fyrir Landgræösluna og
fyrir tún og beitilönd bænda. Þvi
var komiö upp kerfi þar sem kyn-
bætur og frumprófun innlendra
og erlendra grasstofna fara fram
á Tilraunastöðinni Korpu i
Korpúlfsstaöalandi en frampróf-
un vegna eiginleika til land-
græöslu fer fram aö Gunnars-
holti.
Helstu grastegundir, sem not-
aðar eru I landgræöslustarfinu
eru melgras, túnvingull, vallar-
sveifgras og vallarfoxgras, en
munurinn milli stofna innan þess-
ara tegunda er oft mjög greini-
legur I tilraunum. Prófuö hafa
verið á Korpu þúsundir eintaka af
ýmsum grasstofnum, innlendum
og erlendum og einnig hefur veriö
sáö i tilraunareiti viöa um land,
bæöi á láglendi og hálendi.
Einn Islenskur stofn af vallar-
sveifgrasi, sáö 1962 ásamt stofni
af erlendum úrvalsstofnum aö
Gunnarsholti, var eini eftirlifandi
stofninn þar 12 árum slöar. Allir
erlendu stofnanir höföu dáið út
á þessum tlma. Hinir ýmsu stofn-
ar hafa veriö reyndir viöa um
land, eins og margur feröa-
langurinn hefur komið auga á,
nálægt þjóöbrautum og fjallveg-
um.
Af nýlega innfluttum gras-
tegundum hefur hinn svokallaöi
Beringspuntur frá Alaska gefiö
góöa raun og hefur Landgræöslan
nú gert samning um ræktun fræs
af honum I Alaska.
Mesta árangur landgræöslu-
áætlunar á þessu sviði má þó telja
þann, aö á þessum fimm árum
hefur veriö komiö upp aöstöðu,
tækjum og kunnáttu til aö
rækta fræ I stórum stil af vall-
arsveifgrasi og túnvingli, tveim
af nytsömustu grastegundum
landsins. A Tilraunastöö
Rannsóknarstofnunar landbún-
aðarins aö Sámsstööum, er
kominn tækjabúnaöur og húsa-
kostur til að anna allri nauösyn-
legri stofnrækt á þessum gras-
tegundum og e.t.v. fleiri. Fræ-
rækt krefst mikillar nákvæmni I
sáningu, áburðargjöf, uppskeru-
tækni, þurrkun, hreinsun og
flokkun. Geröar eru tilraunir meö
samanburö innlendra og erlendra
stofna. Árangurinn i meöalárum
hefur orðið vonum framar, sér-
staklega af vallarsveifgrasi; upp-
skerumagn og stærö fræja er
mjög svipaö og stundum betra en
t.d. I Noregi. Fræskuröur og meö-
höndlun stofnfræs er vandasöm,
enda má ekki blanda saman hin-
um mismunandi stofnum, sem
allir eru áþekkir að útliti og meö-
ferö.
Sérstök sláttuþreskivél til til-
rauna var fengin hjá FAO til aö
anna tilraunareitum og sömuleiö-
is allar nauösynlegar vélar til
fræhreinsunar og flokkunar.
Stofnræktin sjálf, sem til þarf
ræktun á 20-50 ha. lands, þarf öllu
stórvirkari tæki. Er unnið að
þróun þessarar ræktunar i náinni
samvinnu viö Landgræöslu rikis-
ins og er búiö aö sá til fyrstu
stofnfræakranna ca. 50 ha., I
sandana viö Gunnarsholt.
1 tilefni af 25 ára afmæli
Aburöarverksmiðju rlkisins
minntist stjórn hennar þeirra
timamóta fyrir ári meö þvl
aö gefa stórvirka slátturþreski-
vél til þessarar starfsemi og má
segja aö með þessari gjöf á loka-
ári landgræösluáætlunar hafi tek-
ist aö koma upp þeim tækja-
búnaði, sem nægir til aö anna
stofnrækt á fræi af grasstofnum
völdum til að spjara sig viö
islenskar aöstæöur.
—mhg
PÖLÝFÓNKÓRINN
iFlytur Helgimessu Rossinisi
j á föstu-
I daginn
| langa og
j laugardag
] Pólýfónkórinn starfar enn af
• mikln kappi og elju og ætlar aö
Igieöja borgarbúa enn einu sinni
á páskum meö einu af öndvegis-
verkum tönbökmennta, sem
■ aldrei hefur veriö flutt hér áöur,
IHeigimessu Rossinis, en þaö er I
tölu stærstu kórverka. Tekur
flutningur þess rúmar 2 klst..
• Verkiö veröur flutt i Háskóla-
biói á föstudaginn langa og
laugardag fyrir páska, kl. 14.00
báöa dagana.
Tónlistarviðburður
IEins og kunnugt er samdi
Rossini aöallega óperur, sem
erugeysivinsælar enn þann dag
■ I dag. Flestar eru þær i léttum
Itón og gamansamar, eins og
höfundurinn var sjálfur, en
Messan var síðasta stórverk
• hans og ekki frumflutt fyrr en
Ieftir dauöa hans, I París 1869. Ef
til vill er það vegna þess hve
höfundurinn var veraldlega
* sinnaöur og gáskafullur og
| óperur hans nutu mikilla
förum hans. Meö alto-hlutverkið I
fer hin kunna og þrautreynda *
söngkona Ruth Magnússon, en '
þetta mun hafa verið eitt hiö E
fyrsta af stórhlutverkum henn- [
ar á glæsilegum söngferli henn- I
ar erlendis. Undirleikarar kórs J
og einsöngvara verða Agnes 1
Löve og Anna Málfriöur I
Siguröardóttir pinaó og Hörður •
Askelsson organleikari, sem !
leikur á harmoníum, en þetta er I
'frumgerö verksins frá [
höfundarins hendi.
■
130 manna Pólýfónkór I
Pólýfónkórinn hefur unnið að I
æfingum messunnar I rúma tvo •
mánuöi, en verkiö gerir miklar |
kröfur. Einnig er um allt önnur |
stilbrögð aö ræöa I þessu róm- I
antiska verki en verkum bar- ■
okktimans.
Stjórnandi er enn sem fyrr j
Ingólfur Guðbrandsson, sem
einnig hefur ásamt fjölda ann- |
arra starfa borið hitann og ■
þungann af æfingum, en notið I
góörar aöstoöar söngkennar- |
anna Elísabetar Erlingsdóttur |
og Astu Thorsteinsen og Her- •
disar Oddsdóttur, tónlistar- I
kennara.
Aögöngumiðaverði aö þessum |
listviöburöi er mjög I hóf stillt ■
og kostar aöeins kr. 4000,-. I
Aögöngumiöasala er hafin I Út- I
sýn, Hljóðfærahúsi Reykjavikur |
og hjá Eymundsen. «
— mhg. I
Stjórn og söngstjóri Pólýfónkórsins frá v.: Friörik Eirlksson, formaður kórsins(Ingóifur Gubbrandsson,
söngstjóri, Kolfinna Sigurvinsdóttir, Asbjörg Ivarsdóttir, Steina Einarsdóttir, Guömundur Guöbrands-
son. — Mynd: — eik. -
vinsælda að fáum datt I hug aö
Rossini gæti gert tónlist um
kirkjulegt efni og messan vakti
ekki verulega athygli i fyrstu.
En verkiö býr yfir einstæöum
töfrum, bæði i lagrænni
byggingu og litauögi, snilldar-
legri hljómsetningu, þótt óperu-
still Rossinis gægist allstaöar
fram.
Nú er svo komiö aö Messa
Rossinis er I tölu vinsælustu
kórverkaheimsins og flutningur
hennar telst hvarvetna til tón-
listarviöburöa, enda viöa flutt á
tónlistarhátiöum á seinni árum.
Þekktir einsöngvarar
-í verki Rossinis skiptast á un-
aöslegir kórkaflar og ariur, dú-
ettar, terzetter og kvartett sóló-
ista I óperustíl. En einsöngvar-
arnir eru ekki af verri endan-
um. Janet Price, ein dáösta
sópransöngkona Bretlands,
flytur sópranhlutverkiö, en hún
hefur einusinni sungiö hér áður,
þegar Pólyfónkórinn flutti
Messias Hándels hér i fyrsta
sinn fyrir 5 árum, en þá vakti
söngur hennar óvenjulega
hrifningu. Meö bassahlutverkið
fer ungur söngvari, David Wil-
son-Johnson, sem unniö hefur til
margskonar verðlauna aö und-
anförnu fyrir söng sinn og kem-
ur vlóa fram á listahátlöum nú
t.d. I Edinborg og Berlin. Jón
Þorsteinsson, sem nú er við
’söngnám á Italíu kemur einnig
heim til þátttöku i flutningnum,
en vafalaust fýsir marga aö
fylgjast meö stórstigum fram-